05.12.2012r.

Temat: Miedzynarodowe przepływy ludności

Główne kierunki migracji:

• USA, Wlk. Brytania, Irlandia, Brazylia, Niemcy, Norwegia, Niemcy, Islandia

Kraje prowadzące polityke osadnictwa:

• Australia, Kanada

Motywy skałaniające ludzi do opuszczania swoich krajów:

• Ekonomiczne – zapewnienie lepszych warunków życia, znalezienie pracy (lepszej/ w ogóle)

• Polityczne – niestabilność polityczna, konflikty zbrojne, ustrój polityczny

• Społeczno-kulturowe – rozwój zawodowy, względy religijne, rasowe, prześladowania, łączenie rodzin (emigracja wtórna), poznanie innych kultur, motyw edukacyjny (wyjazd na studia)

Skutki migracji:

1. z punktu widzenia kraju źródłowego ( z którego ludność wyjeżdża):

ZALETY:

• przekazy wynagrodzeń emigrantów do kraju

• spadek bezrobocia

• mniejsze koszta dla kraju, nie trzeba wypłacać zasiłków

• łagodzą się napięcia na rynku pracy – zwalniają się miejsca pracy

• mogą wzrastać zarobki w branżach z której brakuje specjalistów ze względu na emigracje (pozytyw dla pracownika)

• pozwala zmieniać stereotypy

• powrót doświadczonej kadry

• kontakty z zagranicznymi firmami

• powstawanie rynków etnicznych, pozwalają budować rodzima markę zagranicą

• „podatrywanie innych kultur”

WADY:

• drenaż mózgów – wyjeżdżają specjaliści, których my wykwalifikowaliśmy a nie czerpiemy z tego korzyści, skutkuje to brakiem odpowiednio wyuczonej kadry

• rozpady rodzin, eurosieroty

• deficyt pracowników na pewne stanowiska (budowlanka, stocznia, pielęgniarki)

• spadek wpływów z podatków (jęsli wyjeżdżaja osoby, które były zatrudnione)

• wzrastaja koszty związanych z zatrudnieniem pracowników, wzrost wynagrodzeń (dla przedsiębiorców)

• zmienia się struktura demograficzna – młodzi wyjezdżają, starzy zostają

• obniżenie jakości usług (wyjazd specjalistów)

• pogorszenie wizerunku kraju za granicą

• problemy edukacyjne - podnosza się koszty kształcenia, coraz mniej uczniów, zamykanie uczelni wyższych

• wyłudzanie świadczeń

1. z punktu widzenia kraju docelowego (kraj do którego przyjeżdżają):

ZALETY:

• pojawiają się nowi pracownicy

• pojawiają się pracownicy o unikatowych umiejętnościach (np. gastronomia – kuchnia orientalna, usł. medyczne – akupunktura)

• napływ taniej siły roboczej

• wypełnia się luka na stanowiskach pracy, na których miejscowi pracować nie chcą

• napływ większej kwoty podatków

• zmienia się struktura demograficzna – przybywają młodzi

• zwiększenie popytu na różnego rodzaju dobra i usługi

• wielokulturowość kraju, społeczeństwo bardziej otwarte, tolerancyjne

WADY:

• problemy integracją, niesnaski na tle narodowościowym, rasism, nacjonalizm

• koszty dla kraju związane z wypłacaniem zasików dla tych co napływają

• nieprzestrzeganie przepisów lokalnych wobec emigrantów (warunków pracy – BHP, praw)

• wzrost przestępczości (np. przestępczość transgraniczna)

• napływ niewykwalifikowanych pracowników

19.12.2012 r.

Temat: Miedzynarodowy transfer wiedzy naukowo technicznej. (rozdział 8)

Myśl naukowo-techniczna jest ze swej natury niematerialna, w praktyce przybiera postaci:

• umiejętności ludzi

• informacji (ogólnej lub szczegółowej) zawartej w różnego rodzaju opisach: dokumentacji, książkach, czasopismach,

• informacji uprzedmiotownionej w różnego rodzaju urządzeniach i produktach

• informacji elektronicznej przekazywanej w ramach sieci komputerowej

Przez innowację rozumie się wprowadzenie do praktyki w przedsiębiorstwie nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (towaru lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub organizacyjnej.

Firma może uzyskac przewagę konkurencyjną dzięki:

• innowacja produktowa

• procesowa

• marketingowa

• organizacyjna (np. outsorcing)

Wskaźniki innowacyjności:

• stymulatory innowacji –uznaje się za nie głównie zasoby ludzkie mierzone za pomocą: liczba absolwentów kierunków technicznych i inżynieryjnych, odsetek osób aktywnych zawodowo posiadających wyższe wykształcenie, liczba naukowców w relacji do liczby mieszkańców

• zdolność do tworzenia nowej wiedzy – opisywana wielkościa wydatków na B+R (publicznych
  i prywatnych) oraz liczbą publikacji naukowych w relacji do liczby mieszkańców

• dyfuzja innowacji – miernikiem jest wlk wydatków na technologie informacyjne
  i komunikacyjne (ICT)

• zastosowanie wiedzy – mieszone za pomocą wlk eksportu towarów wysokiej techniki (high tech) oraz udziały średnio i wysokiej techniki w wartości dodanej

• własność intelektualna – odzwierciedleniem jest statystyka patentowa, reprezentowana przez trzy następujące wskaźniki: liczna patentów w Europejskim Urzędzie Patentowym (na 1 mln ludności), liczba patentów w Urzędzie Patentowym Stanów Zjednoczonych oraz patenty uzyskane jednocześnie w krajach tzw. Złotej triady (UE, USA, Japonia), dodatkowo analizuje się liczbę złożonych wniosków patentowych, liczbę przyznanych patentów i liczbę cytowanych patentów.

Miedzynardowy przepływ technologi (wiedzy techniczno-organizacyjnej) można zdefiniowac jako: przenoszenie na skalę miedzynarodową dorobku intelektualnego powstałego w wyniku prowadzonych w różnych krajach badań naukowych (co można rozumieć jako wiedze pierwotną)
a także doświadczeń zgromadzonych w toku procesów produkcyjnych (know-how), działalności marketingowej i usług posprzedażowych (wiedza wtórna).

Podział kanałów transferu technologii ze względu na:

• charakter przenoszonej wiedzy

• stopień wyspecjalizowania

• …

Cechy międzynarodowego rynku technologii:

• Trudność w ustaleniu ceny

• Duża segmentacja

• Ostrożność w ujawnianiu wartośowych informacji

• Mała przejrzystość

• Nieformalny charakter dokonywanych transkacji

• Większa kontrola i regulacja ze strony władz państwowych niż w przypadku obortu innymi dobrami

• Duża rola państwa w kreowaniu podaży i popytu na nowoczesną technologię – państwo finansuje jakieś badania

• Znaczna skala transakcji o charakterze nieoficjalnym i nielegalnym

• Komplementarność przepływów – transfer wiedzy towarzyszy tez innym przepływom (np. ludzi)

Wybrane tradycyjne formy miedzynarodowego transferu tecnologii i dyfuzji wiedzy:

• Przemieszczanie się ludzi o określonej wiedzy i umiejętnościach

• Wymiana towarowa (imporotwo-eksportowa)

• Współpraca produkcyjna, przemysłowa i naukowa (np. badanie kosmosu)

• Dyfuzja wiedzy w ramach korporacji transnarodowych (za pośrednictwem zagranicznych inwestycji bezpośrednich)

• Alianse strategiczne

• Fuzje i przejęcia

• Umowy licencyjne, patentowe i know-how (np. klauzula kontroli jakości)

• Odpłatne przekazanie dokumentacji technicznej (np. dokumentacja architektoniczno-budowlana)

• Konsulting (usługi doradcze)

• Lesing

• Franchising (franczyza)

• Kształcenie kadr przez specjalistów zagranicznych

• Oficjalne i nieoficjalne spotkania między pracownikami różnych firm

Alinas strategiczny – umowa zakładająca wspópracę dwóch lub więcej firm zwanych aliantami. Umożliwia wejście na nowy rynek zaś pośrednictwem istniejącej już na nim firmy, z którą podpisywana jest umowa o współpracy (istnieją również alianse nieformalne bez podpisywania umow).

Rodzaje aliansów:

• komplemetralne

• ścisnej intergracji

• addytywny

Motywy:

• Postsze i tańsze

• Pozwala na wymiaęe doświadczeń i wiedzy

• Zmniejsza natężenie konkurencji

• Pozwala wzmocnić pozycję współpracujących ze sobą firm

• Chęć uratowania przedsiębiostrwa będacego w trudnej sytuacji finansowej

• Kooperacja firm profukujących rózne podzespoły

• Wymiana pracoowników

• Współpraca w praca badawczo – rozwojowych

• Uzyskanie efektów korzyści skali oraz skumulowanych kompetencji

• Relatywnie łatwe wycofanie się z umowy i rynku

Fuzje i przejęcia – połączenie nie dwóch podmiotów godpodarczych w jedną organizację w taki sposób aby osiągnąć nowe cele

Rodzaje:

• Fuzja egalitarna – dwa równorzędne przedsiębiorstwa

• Wchłonięcie – jedna firma przestaje istnieć

• Podział – restrulturyzacyja

Cele fuzji i przejęć:

• Zwiększenie siły rynkowej

• Zdobycie kontroli nad strategicznym dostawcą bądź konsolidacja nadmiernych zdolnosci produkcyjnych

• Osiagniecia tzw. Efektów synegricznych (względy podatkowe, spłata zadłużenia)

Różnice między aliansem strategicznym a fuzjami:

Alians:

• Luźny charakter, gdyż jego celem jest jedynie zacieśnienie współpracy między aliantami
  z jednoczesnym pozostawieniem niezaleznych struktur, takich jak zarząd, pion marketingu, pion technologiczny itp.)

• Rózni właściciele firm

Fuzja:

• Stowrzenie jednego wspólnego przedsiębiorstwa

• Wymiana i unifikacja technologii i wiedzy stosowanej w obu firmach

• Przeważnie dotyczy firm z podobnych branż

• Większe koszty

• Nowa nazwa, marka

• Dłuższy czas operacji

Franczyza – system oparty na ścisłej i ciagłej współpracy między prawnie i finansowo odrębnymi przedsiębiorstwami – franczyzodawcą i jego franczyzobiorcami, w ramach której franczyzodawca daje swym franczyzobiorcom prawo, a także nakłada obowiązek prowadzena działalności zgodnie
z koncepcja fraczyzodawcy (prościej: sprzedaż pewnego pomysłu na biznes). Prawo to upoważnia
i obliguje każdego franczyzobiorcę (w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe), do korzystania z nazwy handlowej, znaku towarowego (usługowego), know-how, metod handlowych i technicznych, procedur i innych praw własności przemysłowej lub intelektualnej (opisywanych
w tzw. Podręczniku operacyjnym) w ramach i na czas trwania pisemnej umowy franczyzy.

Rodzaje:

• dystrybucyjna (handlowa)-> w PL w 2009 roku 323 sieci, 57%

• usługowa 43%

• produkcyjna

Korzyści fraczyzodawcy:

• mozliwośc z korzystaniem doświadczeń partnerów

• mozliwość łatwego wejścia na nowe rynki zbytu, rozszerzania sieci dystrybucji

• obniżenie kosztów marketingowo-promocyjnych

• wpływy z tytułu opłat fraczyzowych

• korzystna pozycja franczyzodawcy z punktu widzenia rozkładu kompetencji i odpowiedzialności wobec osób trzecich

• wyeliminowanie problemów związanych z zatrudnianiem i zarządzaniem personelem

Korzyści franczyzobiorcy:

• mozliwość oferowania znanych towarów i usług

• pomoc oranizacyjna e stroby franczydawcy

• zwiększenie wiarygodności w oczach instytucji finansowych i partnerów handlowych

• możliwość korzystania z rozbudowanego pakietu szkoleń oferowanych przez franczyzodawcę

• korzyści z działań reklamowych i promocyjnych franczyzodawcy organizowanych na skalę ogólnokrajową

• dostęp do nowoczesnych metod zarządzania przedsiębiorstwem, choć w ramach umowy raczej nie jest przekazywana wysoko zaawansowana technologia

Wady:

1. dla dawcy:

• konieczność wyegzekwowaia odpowiedniej jakości działań franczyzobiorcy

• dążenie franczyzobiorcy do uniezależnienia się (konflikt interesów)

• mniejsze wpływy

1. dla biorcy:

• ścisła kontrola ze strony franczyzodawcy, ograniczenie swobody deczyzjnej

• wysokie wymagania wstepne oray koszty

• umowa francyzy może zawierać pewne ograniczenia w zakresie sprzedazż czy przeniesienia praw do firmy

• franczyzodawca może czasem popełnićc błędy w zarządzaniu siecią

Wybrane nowoczesne (sieciowe) formy międzynarodowego transferu technologii i dyfuzji wiedzy:

• fora internetowe

• portale społecznościowe (specjalistyczne)

• korporacyjne strony www

• poczta elektroniczna

• e-learning (w tym telekonferencje)

• usługi doradcze świadczone za pośrednictwem Sieci (np. prawne, medyczne)

• klastry i parki naukowo-technologiczne

Infobrokering:

• kompetentne identyfikowanie rzeczywistych potrzeb informacyjnych

• pozyskiwanie informacji ze źródeł rożnego typu - różne narzędzia/usługi, komercyjne serwisy informacyjne, biblioteki, archiwa, wywiadownie gospodarcze itd.)

• filtracja wiadomości = wybór - wartościowanie - powtórny wybór zasobów/źródeł/treści

• przetwarzanie informacji: analiza, synteza, tworzenie źródeł pochodnych zgodnie
  z zapotrzebowaniem klienta

• akredytacja informacji (współpraca z ekspertami) = gwarancja jakości

• udostępnianie informacji

Przyczyny ochrony wiedzy

1. ochrona przewagi konkurencyjnej - gdy posiadanie i stosowanie technologii daje firmie znaczna przewagę konkurencyjną, konieczne może być ich zastrzeżenie dla jednego właściciela na możliwie najdłuższy okres

2. ochrona interesu narodowego - przez odpowiednie przepisy regulujące i ograniczające dostęp do technologii danego kraju przez obcokrajowców (wymóg uzyskania licencji eksportowej), przy czym wprowadzenie tych ograniczeń wywozowych jest zazwyczaj podyktowane względami ekonomicznymi, społecznymi oraz militarnymi

"Open innovation" - otwarta innowacyjność

-> to taki rodzaj innowacji, w którym w otwarty sposób korzysta sie z zasobów wiedzy otoczenia.

- klienci sa aktywnymi współinnowatorami, mogą rozwijać pomysł razem z nami

- zarządzanie współpracą z partnerami (klientami, uniwersytetami, firmami odpryskowymi)

- stopa zwrotu z inwestycji R&D, przełomowe produkty lub modele biznesowe

- stosunek wobec własności intelektualnej -> kupić, sprzedać - korporacja jest brokerem wiedzy

- rola R&D i działu rozwoju -> optymalizować wydajność własnych aktywów poprzez wewnętrzny
i zewnętrzny rozwój innowacji; wewnętrzne R&D mają umożliwiać rozpoznanie istotnych zewnętrznych R&D

Tradycyjne rozumienie innowacji odnosi sie do komercjalizacji pomysłu przedsiębiorcy lub wynalazcy, przy czym przedsiębiorstwo dąży w tym procesie do ochrony swoich zasobów. Tradycyjny model innowacji nazywamy również zamkniętą innowacją (innowacyjnością). Przewaga konkurencyjna polega bowiem na posiadaniu pomysłu, którego nie posiadają pozostali konkurenci.

- stosunek wobec własności intelektualnej -> posiadać i chronić

- rola R&D -> zaprojektować, oszacować , wprowadzić na rynek właśnie innowacje (in-house)

09.01.2013 r.

Temat: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne - zagadnienia teoretyczne (rozdział 6 lub 7)

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jest to napływ kapitału zagranicznego w formie środków finansowych i rzeczowych na teren obcego państwa w celu:

1. stworzenia samodzielnie lub z partnerem krajowym nowego przedsiębiorstwa, albo rozbudowy, przebudowy, modernizacji już istniejącej firmy

2. wykupu całości lub części przedsiębiorstwa funkcjonującego w danym kraju, w stopniu pozwalającym na kontrolę sposobu jego zarządzania

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne obejmują zatem takie przedsięwzięcia, dzięki którym inwestor zagraniczny posiada możliwość kształtowania polityki przedsiębiorstwa i dotyczą przepływów kapitału w przedsiębiorstwach zależnych (filiach), oddziałach oraz w przedsiębiorstwach stowarzyszonych.

Bezpośrednim inwestorem zagranicznym wg OECD jest jednostka (prywatna lub przedsiębiorstwo państwowe) bądź grupa powiązanych ze sobą jednostek posiadająca powyżej 10% udziałów lub kapitału uprawniającego do głosowania albo ma efektywny wpływ na zarządzanie przedsiębiorstwem

Wybrane formy inwestycji bezpośrednich:

a) wspólne przedsięwzięcie (join ventures) -> przedsiębiorstwo wybiera taką strategie gdy:

• miejscowe ustawodawstwo uzależnia od tego wyrażenie zgody na powstanie nowego obcego przedsiębiorstwa (tj, gdy kraje bronią się przed dostępem kapitału zagranicznego do swoich gospodarek)

• istnieje potrzeba zachowania rentownych rynków, a cła lub inne ograniczenia w imporcie mogą doprowadzić do utraty dotychczasowego eksportu oraz gdy przepisy dotyczące zakładania obcych przedsiębiorstw wymagają uczestnictwa kapitału krajowego

• specyficzne cechy technologiczne produktu przedsiębiorstwa międzynarodowego są chronione w celu jak najdłuższego zachowania w tajemnicy przyczyny przewagi nad konkurentem istnieją ograniczenia wywozu kapitału wprowadzone przez kraj macierzysty przedsiębiorstwa

• inwestycja wiąże sie z dużym ryzykiem (istnieje potrzeba rozłożenia go przynajmniej na dwóch partnerów)

b) zakup powyżej 51% akcji przedsiębiorstwa już istniejącego

Zalety:

- szybkie wejście na nowy rynek

- przejęcie rozpoznawalnej marki , konsumenta przywiązanego do firmy, technologii, struktury organizacyjnej

- przejęcie kanałów dystrybucji

Wady:

- firma może być zadłużona

- przestarzałe technologie

niechętni pracownicy

c) greenfield - budowa zakładu od podstaw, wybierana często z myślą o ekspansji eksportowej

Zalety:

- wybór najlepszej lokalizacji ( w PL często specjalne strefy ekonomiczne)

- wybór technologii

- samodzielny dobór pracowników

Wady:

- wejście na nowy rynek jest czasochłonne

- wysokie koszty ze względu na budowanie struktur dystrybucji od podstaw

- konieczność budowania marki na rynku lokalnym (nie zawsze występuje)

d) fuzje -> dobrowolne połączenie dwóch lub więcej firm (stosowanie w celu wejścia na nieopanowane dotychczas rynki lub pogłębiania działalności na rynkach juz opanowanych). Efekty fuzji to zwiększenie skali działalności i sprzedaży na rynkach globalnych oraz duże oszczędności wynikające z niższych kosztów zakupu (kwestia siły przetargowej), redukcji personelu, rozłożenie badań związanych z nowymi produktami i badań marketingowych na większą sprzedaż (niższe koszty jednostkowe), lepszego zarządzania i wykorzystywania kanałów dystrybucji (likwidacja dublujących się filii, oddziałów)

e) venture capital

Bezpośrednim inwestycjom zagranicznym towarzyszą inwestycje portfelowe, polegające na zakupie - gł. przez nabywców instytucjonalnych - zagranicznych papierów wartościowych. Różnica między nimi polega na tym, że inwestycje portfelowe nie dają inwestorowi możliwości efektywnego kształtowania polityki przedsiębiorstwa. W odróżnieniu od inwestycji bezpośrednich mogą mieć one charakter krótkoterminowy i są podejmowane głównie w celu czerpania korzyści z tytułu wzrostu kursów akcji lub uzyskania dywidendy, a także dywersyfikacji portfela inwestycyjnego w celu ograniczenia ryzyka. Inwestycje portfelowe wzmacniają przedsiębiorstwa poprzez wykup ich akcji, ale dopuszczone na większą skalę mogą grozić gospodarce niemożliwymi do przewidzenia ruchami kapitału.

Na klimat inwestycyjny składają się:

• klimat ekonomiczny A - obejmuje aktualną i oczekiwaną sytuację gospodarczą potencjalnego kraju lokaty (warunkuje podjęcie decyzji o dokonaniu ZIB)

• klimat ekonomiczny B - składa się na niego stan infrastruktury materialnej (np. transportowej, telekomunikacyjnej, energetycznej) oraz przewidywane długoterminowe zmiany sytuacji gospodarczej

• klimat społeczny - kształtowany przez sytuację na rynku pracy, uwarunkowania społeczno-kulturowe wpływające na jakość i bezpieczeństwo pracy, a także na kwalifikacje pracowników

• klimat administracyjny - zakres wpływu państwa na życie gospodarcze czego wyrazem jest np. polityka podatkowa, kontrola transferu dochodów, przepisy dotyczące transferu zysków, procedury zakładania przedsiębiorstw, status przedsiębiorstwa zagranicznego

• klimat polityczny - obejmujący ryzyko polityczne, kształtowanie m.in. poprzez poglądy polityczne, dążenia kół rządowych, rolę sektora prywatnego

Decyzje przedsiębiorstwa o podjęciu BIZ mogą być również uzależnione od czynników socjologiczno-psychologicznych inwestora takich jak skłonność do ryzyka, zdolności adaptacyjne do działania w odmiennym otoczeniu, stosunek do wartości, norm i zwyczajów obowiązujących w kraju lokaty.

Motywem inwestycyjnym może być również aspekt ekologiczny, szczególnie w przypadku produkcji, której towarzyszy emisja szkodliwych substancji. Dla przedsiębiorstwa altrnatywą podejmowania kapitałochłonnych inwestycji związanych z oczyszczaniem odpadów staje sie wówwczas przeniesienie produkcji uciążliwej dla środowiska.

Motywy bezposrednich inwestycji zagranicznych:

• resource seeking investments - poszukiwanie tanich źródeł surowców

• market seeking investments - chłonny rynek wewnętrzny

• efficiency seeking investment - poszukiwanie taniej siły roboczej (niższe płace), zmniejszenie ryzyka walutowego, ulgi podatkowe w kraju inwestowania

• strategic assets seeking investmnts - długofalowe zwiększenie przewagi konkurencyjnej, poszukiwanie dalszych rynków zbytu (korzyści skali, obniżenie kosztów transportu oraz pominięcie problemu małego rynku własnego), chęć ominięcia przeszkód w handlu (np. polityki handlowej państwa, ceł), intensyfikacja prac badawczo-rozwojowych i działalności proinnowacyjnej

Skutki BIZ dla kraju przyjmującego kapitał:

Pozytywne:

• zmniejszenie bezrobocia (tworzenie nowych miejsc pracy)

• zmiana struktury wielkości firm w kraju goszczącym

• zwiększenie możliwości eksportowych (poprawa bilansu handlowego)

• aktywizowanie miejscowych firm (również w wyniku nawiązywania z nimi współpracy)

• napływ nowoczesnych technologii

• jakościowy wpływ na zatrudnienie (poziom kwalifikacji i strukturę zatrudnienia)

• podnoszenie poziomu kadry kierowniczej

• zmiana stopnia koncentracji produkcji (zwiększenie konkurencji)

• korzyści w zakresie organizacji i zarządzania - wynikają one m.in. z posiadania przez firmy ponadnarodowe większych umiejętności w zakresie doboru, szkolenia i motywowania pracowników, szerszego rozumienia celu firmy, jakim jest maksymalizacja zysku oraz z kładzenia większego nacisku na marketing i zwiększenie sprzedaży

Negatywne:

• zastępowanie pracowników nowymi technologiami -> zwolnienia

• zwolnienie kadry i zatrudnienie pracowników z zagranicy, już mających odpowiednie kwalifikacje

• lokalne firmy mogą zostać wypchnięte z rynku

• powstają zakłady montownie (?)

• pracownicy są zatrudniani po najniższych stawkach, może występowac mobing

• hamowanie rozwoju krajowego personelu kierowniczego wyzszego szczebla (także tzw. drenaz mózgów)

• wzrost bezrobocia

• ograniczenie produkcji do płytkiego przerobu (o małej wartości dodanej(z jednoczesnym zastępowaniem lokalnych dostawców importem)

• zwiększenie stopnia koncentracji (dzięki posiadaniu unikalnych przewag własnościowych korporacje transnarodow mogą tworzyć bariery dla potencjalnych konkurentów lub przez swoją agresywna politykę wypierania już działających na rynku firm)

• wzrost importu – pogorszenie bilansu handlowego

• nieprzestrzeganie przepisów o ochronie środowiska

• pogłębianie niedoskonałości funkcjonowania rynku (praktyki oligopolistyczne – zwiekszanie barier wejścia na rynek, utrzymywanie barier taryfowychi pozatryfowych)

• duża siła przetargowa korporacji osłabiająca realizowaną przez rząd politykę gospodarcza (np. stosowanie cen transferowych)

• napływ niewielkiej ilości i nieodpowiedniego rodzaju zasobów i majątku (powstawanie nowoczesnych enklaw obok tradycyjnych sektorów)

www.pazi.gov.pl

• Polska w liczbach -> Inwestycje zagraniczne (wykresy – napły BIZ w PL, kraje skąd napływa kapitał)