Rolnictwo w Polsce
1. Czynniki przyrodnicze wpływające na działalność rolniczą:
Warunki klimatyczne:
wartość temperatury powietrza oraz jej zmiany w ciągu roku (decydują o długości okresu wegetacyjnego).
opady atmosferyczne (niekorzystne na okres rozwoju zbóż; ich roczna suma zapewnia ilość wody niezbędną do uprawy roli).
Ukształtowanie powierzchni – przewaga terenów nizinnych
Warunki glebowe – większe obszary zajmują gleby mało żyzne (bielicowe, płowe), a niestety nie wielkie obszary to gleby żyzne (mady, czarnoziemy, rędziny).
2. Okres wegetacyjny – okres umożliwiający uprawę wszystkich roślin typowych dla danego klimatu. W Polsce trwa on od 190 dni na Suwałkach do 220 dni na Śląsku i Podkarpaciu. W górach jest on krótszy (poniżej 180 dni).
3. Czynniki poza przyrodnicze wpływające na rozwój rolnictwa:
Forma własności i wielkości gospodarstw – dominacja gospodarstw indywidualnych (99,8%) i użytkowanie 90% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Właściciele małych gospodarstw osiągają nie wielkie dochody, które uniemożliwiają im w inwestowanie w rozwój gospodarstwa.
Rozdrobnienie gruntów – gospodarstwo należy do jednego właściciela, ale składa się z kilku oddzielnych działek leżących od siebie nawet o kilka kilometrów (skutek – podniesienie kosztów; utrudnienie mechanizacji prac polowych).
Mechanizacja rolnictwa – liczba ciągników w nienajlepszym stanie, ale utrzymująca się w czołówce Europejskiej.
Chemizacja rolnictwa – nawożenie gleb i stosowanie chemicznych środków ochrony roślin.
Liczba osób pracujących – w rolnictwie pracuje ponad 2 mln osób co stanowi 15% pracujących w Polsce. (Skutek – hamuje poprawę wielkościową gospodarstw i efektywność gospodarki rolnej).
Poziom wykształcenia rolników – większość rolników w Polsce nie ma wyższego wykształcenia (93%).
Polityka rolna państwa – udział we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej (Skutek – modernizacja gospodarstw).
1. Struktura użytkowania ziem Polskich:
Użytki rolne (51,6%), które obejmują:
grunty orne (38,7%),czyli obszary przeznaczone pod uprawy zboża, ziemniaków, roślin przemysłowych, warzyw, owoców, a także roślin pastewnych.
łąki i pastwiska (10,2%)
sady (1,1%)
pozostałe użytki rolne (1,6%)
Lasy (29,7%)
Pozostałe grunty (18,7%)
2. Zboża:
Pszenica – ma najważniejsze wymagania klimatyczne i glebowe spośród wszystkich zbóż. Z jej ziaren otrzymuje się najwyżej półki mąkę.
Pszenżyto – jest to sztucznie wyhodowane zboże (krzyżówka pszenicy i żyta), więc ma mniejsze wymagania glebowe, lecz daje podobne plony.
Żyto – ma niewielkie wymagania glebowe i klimatyczne. Jego plony są o 1/3 niższe niż plony pszenicy.
Jęczmień – wymaga dobrych gleb. Wykorzystywany jest do produkcji m.in. kaszy i piwa. Pokarm dla świń.
Owies – ma niewielkie wymagania glebowe i termiczne, dlatego uprawiany jest głównie w górach. Przeznaczany głównie na paszę dla koni.
3. Ziemniaki – są podstawowym produktem żywieniowym w Polsce. Wykorzystywane do produkcji krochmalu. Ponadto stanowi paszę dla zwierząt gospodarczych.
4. Rośliny przemysłowe – zalicza się do nich buraki cukrowe (produkcja cukru), które potrzebują żyznych gleb i dużych nakładów ludzkich, rzepak (produkcja oleju), len (produkcja tkanin), a także tytoń i chmiel.
5. Warzywa i owoce – uzależnione jest od bliskości ośrodków zbytu w okolicach dużych miast (Poznań, Warszawa). Natomiast najwięcej sadów znajduje się na Nizinie Mazowieckiej.
6. Areał – powierzchnia gruntów zajęta pod uprawę danej rośliny.
1. Bydło – hodowlę bydła prowadzi się głównie we większych gospodarstwach w celach: mięsnym i mlecznym. W Polsce większe znaczenie ma jednak ten drugi, ponieważ w Polsce nie spożywa się dużych ilości mięsa wołowego.
2. Trzoda chlewna – krótszy cykl hodowli sprawia, że mięso wieprzowe jest bardziej opłacalne niż hodowla bydła. Poza tym wieprzowina to bardzo popularne mięso w Polsce.
3. Czynniki wpływające na rozmieszczenie hodowli bydła i trzody chlewnej:
Udział łąk i pastwisk.
Występowanie wyspecjalizowanych gospodarstw.
4. Drób – w Polsce dominuje hodowla kurczaków i kur niosek. Mniejsze znaczenie ma hodowla gęsi, kaczek i indyków. W Polsce hodowlę drobiu prowadzi około mln gospodarstw.
5. Fermy – rynki wokół wielkich miast, na które dotaczane są jajka oraz mięso drobiowe.
6. Hodowla koni i owiec – coraz częściej konie są wykorzystywane w celach rekreacyjno – sportowo –rehabilitacyjnych. W Polsce jest coraz mniejsze zapotrzebowanie na wełnę owczą i baraninę.