NOWE PODEJŚCIE SYSTEMOWEM – D. Hallin, P. Mancini
Książka ukazała się w 2006 r., w Polsce w 2008 r., co oznacza, że jest już niedoskonała.
Cyfryzacja – zmina większości systemów medialnych. Brak argumentów rządow na rzecz potrzeby kontroli mediów w postaci braku możliwości technicznych, które pozwalałyby na powstawanie nowych nadawców medialnych. Przestrzeń nadawcza nie jest już dobrem deficytowym. Kryterium przechodzi w stronę jakości, która ma być regulowana i zarządzana.
Kryterium analizy Halliniego i Manciniego:
Rozwój rynków medialnych ze szczególnym uwzględnieniem stopnia rozwoju prasy (kiedy się pojawiła, jej charakter, tradycje)
Paralelizm polityczny (głównie zależności nieformalne)
Profesjonalizm dziennikarski (np. oddzielanie informacji od opinii)
Stopień i charakter interwencji państwa w system medialny
Przebadali kilkanaście państw Europy Zachodniej i USA. Zarzut – wybrali te systemy, które im pasowały do teorii
Stosunek sytemów medialnych do politycznych – 3 idealne modele:
Spolaryzowany pluralizm – Grecja
Demokratyczny korporcjonalizm – kraje skandynawskie
Model liberalny – USA
Wniosek H. I M. – obecnie wszystkie kraje dążą do modelu liberalnego
USA
Niezależność podmiotów medialnych
Prasa – nowo przybyli dziennikarze tworzyli ośrodki medialne na Wyrzeżu Wschodnim, Boston, szkoły dziennikarskie
Filary wolności mediów: od XIX/XX w. starano się się wprowadzić elementy cenzury, akty, ktore miały „regulować bezpieczeństwo państwa”.
Dziennikarz odpowiada, jak każdy obywatel, za naruszenie bezpieczeństwa narodowego
Kodeksy etyki dziennikarskiej. Zasada The New York Times. Niezależność dziennikarzy od wydawców. Regulacje niedopuszczające do tworzenie oligopoli i duopoli.
Przepisy zapobiegające koncentracji kapitału (do 35%), ale brak ścisłych regulacji.
Prasa – koncentarcja lokalna.
Nowe podmioty medialne.
Konwergencja mediów.
Regulacja rynku mediów audiowizualnych
1912 – ustawa radiowa, możliwość tworzenia podmiotów komercyjnych w oparciu o płatną licencję
Federal Communication Commision – propozycje zmian w ustawach, wydawanie licencji, sygnalizowanie naruszeń sądowi
Communication Act (lata 30.) włączył do tego telewizję.
Public National Radio/Television – nadawca publiczny USA, nie regulowany szczególnie przez prawo; inicjatywa oddolna, najpierw powstały media komercyjne. Są to sieci. Sieci komercyjne (CBS, NBC, CBN) powstały już w latach 30., początkowo radiowe.
Do lat 80. system „trzech molochów”, w odpowiedzi lokalne media poprosiły o wsparcie nadawcy publicznego (Public Broadcasting).
Struktura publiczna może być dotowana przez rząd, może być finansowana przez komercyjne podmioty. Charakter edukacyjny.
Lata 80. – Fox News
CNN – duży sukces.
Dochodzenie do głosu coraz większej ilości podmiotów, pluralizacja, mieszana koncentracja kapitału (np. Disney).
Rynek prasowy – rozwój dzienników miejskich, zmiana charakteru na lokalne.
Prasa żółta, potem bulwarowa. Umasowienie prasy, długo przed Europą.
New York Times – 18.09.1851 r.
Jarvis Raymond, Henry George Jones
Zasięg regionalny, czytelnictwo międzynarodowe
Charakter opiniotwórczy
Washington Post
The Wall Street Journal
USA Today
2 miliony egzemplarzy nakładu
Chrakter centralny
Gazeta środka, niezbyt opiniotwórcza
New York Observer
Charakter satyryczny, młody, popularny
Newsweek
W USA i Kanadzie należy do prywatnych właścicieli
HISZPANIA
Dominującym medium jest telewizja. Największa liczba stacji telewizyjnych.
Północ – wyższy wskaźnik czytelnictwa.
Upolitycznienie prasy, główną rolę ma prasa centralna, duże zaintresowanie prasą lokalną. Prasa podporządkowana.
1976 r. – grupa Prisa założona przez polityków
Indentyfikacja jest kierowana przez oczekiwania społeczne.
Lata 70./80. – rynek prasowy określano jako „papierowy parlament”
Klasyczna struktura terytorialna prasy.
Prasa elitarna, brak tabloidów.
Czytelnictwo – ok. 200 egzemplarzy na 100 mieszkańców
Funkcję prasy średniej pełnią gazety lokalne, a tabloidów – dzienniki sportowe.
Nawet prasa elitarna nie ma wyskokiego poziomu, gazety nie boją się używać „mocnych” argumentów (np. brutalne zdjęcia z zamachów w 2003 r.).
Niski stopień profesjonalizmu dziennikarskiego (w prasie jest najlepiej). Mały nacisk na edukcję. Duża rotacja wśród dziennikarzy.
Krajowe dzienniki ogólnoinformacyjne:
ABC (1.01.1903 r.)
Tradycja, konserwatyzm
Vocento
380 000 egzemplarzy nakładu
El Pais (4.05.1976 r.)
Kosmopolityzm
Prisa
400 000 nakład
El Mundo (1989 r.)
Nowoczesność
Unedisa (Recoletes)
250 000 nakład
La Razon (15.07.1999 r.)
Konserwatyzm
Planeta
000 nakład
Katalońskie dzienniki:
La Vanguardia , 1883, kosmopolitalizm
Avui, 1976, nacjonalizm regionalny
El Periodico
Kanał 3 telewizji – ogólny dostęp, różne grupy społeczne
Wejście do UE – otwarcie się Hiszpanii na radio i tv, pełna pluralizacja pod koniec lat 80.
Początek lat 90. – prywatni nadawcy, mocno różnicująca się oferta, publiczna telewizja kojarzona z indoktrynacją.
Obecnie sytuacja się odwróciła. Kodeks etyki nadawcy publicznego: niezależność światopoglądowa, wycofanie reklam. System mediów prywatnych jest mocno skomercjalizowany.
Problemy finansowe nadawców lokalnych. Wsparcie samorządów.
Od 2010 r. duża dysproporcja w jakości telewizji między nadawcą publicznym a prywatnym. Dyskusja na temat ingerencji w rynek prywatny.
Audytorium: 1) Telecinto 2) Antena 3 (berluskonizacja segmentu telewizyjnego) 3) TVE 1 4) TVE2
Telewizje regionalne i lokalne:
Madryt – Telemadrit (1989)
Andaluzja – Canal Sur Television (1989), Canal 2 Andalucia (1998)
Walencja – Canal 9, Punt 2
Galicja – Television de Galicia (1985)
Kraj Basków: Euskal Telebirta – ETB1 (1982), ETB2 (1986)
Katalonia – Televisio de Catalonya (1983)
Dopiero w 2010 r. stworzono niezależny organ regulujący rynek medialny, wcześniej funkcjonował tylko jako departament rządu.
WŁOCHY
System prasowy – początek w XVI w. Pierwsze periodyki były związane z postaciami publicznymi, a nie ośrodkami miejskimi.
Starożytność – Rzym i podstawy komunikowania masowego. Prawdziwe umasowienie prasy nastąpiło później niż w UK czy Niemczech.
Włoski rynek ma niewielu czytelników, co skutkuje elitarnością prasy. Brak tabloidów, regionalne czasopisma mają charakter bulwarowy. Funkcję tę pełnią również czasopisma specjalistyczne, zwłaszcza sportowe.
Prasa płatna (ogólnokrajowa i regionalna) i bezpłatna (w dużych ośrodkach miejskich).
1/3 rynku reklamowego ulokowana jest w prasie.
Prasa bezpłatna wypiera płatną, ale nie pełni funkcji opiniotwórczej. Gazety środka.
Historia:
Skrajne uwarunkowania polityczne podporządkowujące prasę – Mussollini, myśl socjalistyczna i komunistyczna. Od lat 80. bardziej niszowe gazety zyskują charakter prawicowy, prasa najpolpularniejsza jest lewicowa.
Niestabilność polityczna. Konieczność wiązania się mediów z jakimiś grupami. Podstawy własnościowe są skolerowane z polityką.
Ok. 80% Włochów ufa mediom, ale tylko 30% telewizji. Największe zaufanie ma radio. Przymowanie przekazu medialnego.
Dziennikarze mają obowiązek należenia do jakiegoś stowarzyszenia, ale duża nietrwałość zawodu.
Berlusconi jako utożsamienie sukcesu, ucieleśnienie marzeń włoskich.
Brak jednoznacznej relacji pomiędzy prasą a partiami, ale są jeśli chodzi o nadawców.
11 płatnych dzienników ogólnokrajowych
RCS Publica – Carriere della sera. 2008 r. – nakład 621 000 egzemplarzy, 3 mln czytelników. Od 1874 r. Centrolewica.
La Gazette dello Sport – 3,7 mln czytelników, od 1896 r.
Około 40 tytułów ma RCS Publica.
Duże rozproszenie w strukturze własnościowej rynku włoskiego.
Uzależnienie lokalnych wydawców od lokalnych przedsiębiorstw.
Espresso Grupa
La Republica, od 1976 r., lewicowa
15 lokalnych tytułów oraz 2 tygodniki lokalne
3 stacje radiowe
L’Espresso, 1955 r.
Włoska edycja National Geographic
Editrie La Stampa S.A.
La Stampa od 1867 r., 1895 wydawany w Turynie
Akcjonariusz grupa FIAT
Prasa bezpłatna: Metro, Leggo, The News (Grausso)
RAI: na początku prywatna firma Unione Radiofonia Italiana (URI) w 1924 r.
Rai Uno, Duo, Tre
W latach 70. wyrokiem sądowym uznano, że monopol państwowy radiowy jest niezgodny z konstutucją i pozwolono na działalność podmiotom prywatnym.
RAI jako telewizja rozpoczął działalność w 1954 r. Brak nacisku na misję publiczną. Telewizja analogowa (do 2013 r. plunuje się przejście na przekaz cyfrowy).
Jest jedną z 23 organizacji międzynarodowych, które założyły Europejską Unię Nadawców w 1950 r.
5% opłaty abonamentowe, 80% reklamy.
Oglądalność 42,3%.
Mediaset: od 1978 r. od stacji Telemilano, 2 lata później przekształcone w Canale5 o zasięgu krajowym. W 2009 r. ok. 30% oglądalności.
Radio prywatne: największa grupa to RTL (kapitał zagraniczny), potem RTS.
Programy Mediaset: Canale5, Italia1, Retequatro.
Łącznie Mediaset osiąga udział na rynku 41,7%