Odrębności układu oddechowego

W rozwoju układu oddechowego yróżnić należy:

• Okres tworzenia się układu oddechoweego (moprhopgenesis)

• Okres adaptacji do życia pozałonowego

• Okres dojrzewania funkcjonalnego

Układ oddechowy jest funkcjonalną częścią wieloukładowego systemu – zapewnia doskonałe warunki do wymiany gazów oddechowych. Dostarcza tkankom tlen, wydala dwutlenek i wodę.

Wszystkie struktury układu oddechowego tworzą się wewnątrzmacicznie u płodu od 4-go tygodnia życia płodowego – okres embrionalny.

7-16 tydzień okres pseudogruczołwy (podziały oskrzeli)

12-28 tydzień okres kanalikowy (oskrzeliki i prekapilary)

28-36 tydzień okres pęcherzykowy (zwiększenie powierzchni wymiany gazowej, tworzą się pęcherzyki płucne)

Po 36 tygodniach – okres pęcherzykowy (zwiększenie powierzchni wymiany gazowej, tworzą się pęcherzyki płucne)

Adaptacja – płucaz narządu wydzielniczego (produkcja płynu pęcherzykowego) muszą przekształcić się w narząd wymiany gazowej. Czynnikiem decydującym jest pierwszy oddech,

Dojrz3wania układu oddechowego

1 i 2 rok życia – okres intensywnego rozwoju. Pełnletniego. a dojrzałość u dziecka 7-9

• Wzrost liczby pęcherzykó płucnych (noworodek – 20 mln, dorosły 300 mln)

• Zmiana wielkości pęcherzyków płucnych

• Zwiększenie powierzchni wymiany gazowej

• Zmniejszenie grubości bariery pęcherzykowo – włośniczkowej

• Zwiększenie sprężystości płuc

• Zmiana kształtu klatki piersiowej

• Rozwój dodatkowych mięśni oddechowych

• Dojrzewanie chrząstek w oskrzelikach

• Dojrzewanie miejscowego układu obronnego

Predyspozycje do chorób u dzieci

• Krótkie drogi oddechowe, krótkie oskrzela

• Małe światło dróg oddechowych – każda infekcja powoduje zwężenie się dróg oddechowych

• Mała liczba pęcherzyków płucnych – wymiana gazowa jest gorsza, wentylacja jest zła

• Duża przestrzeń martwa

• Upośledzone mechanizmy obronne

Częstość oddechów: niemowlęta ok. 40/min., dorośli – ok. 16/min.

Pojemność oddechowa : 6 r.ż. – 1500 ml, 17-18 r.ż. ok. 5000 ml

Spadek funkcji płuc następuje wcześniej u kobiet (37 r. ż.) aniżeli mężczyzn (43 r. ż. ).

Rozwój układu nerwowego

Umysł ludzki posiada dwie specyficzne cechy: pojęcie wolnego, świadomego wyboru i umiejętność myślenia abstrakcyjnego.

Układ nerwowy człowieka posiada najbardziej złożoną strukturę anatomiczną i sprawuje najważniejsze i niemożliwe do zastąpienia funkcje. Składa się z układu ośrodkowego (mózg i Redzeń przedłużony) (OUN) i obwodowego (rdzeń i nerwy obwdowe), które tworzą komórki i ich wypustki o charakterze:

• Ruchowym

• Czuciowym

• Wegetatywnym

Najwyższą formą funkcjonowania układu nerwowego jest czynność korowa.

Struktura OUN jest określona genetycznie i jest właściwa dla każdego człowieka

• Mózg składa się z dwóch półkul

• Ma masę ok. 1500 gram

• Zawiera ok. 100 miliardów neuronów z czego ok. 10 miliardów tworzy sieć integrującą inteligencję, emocje, pamięć i świadomość

OUN kontroluje:

• Funkcję ruchową (poruszanie się)

• Porozumiewanie się(mowa, gesty)

• Funkcje organizmu (np. somatognozję)

• Zachowanie się (wyrażanie emocji)

• Procesy pojmowania, rozumienia i uczenia

• Świadomość aktualnie wykonywanych czynności oraz świadomość istnienia.

Podstawową jednostką funkcjonalną jest neuron.

• Specyfika tych komórek polega na obecności ogromnej sieci wypustek pokrywających całość powierzchni komórki

• Dendryty – przewodzą sygnał odwodu do komórki

• Akson 0 wyprowadzają bodziec z komórki na zewnątrz

• Synapsy – przekazują informację między neuronami

Neurotransmitery – związki decydujące o komunikacji między komórkami nerwowymi:

• Acetylocholina – reguluje aktywność płytki nerwowo-mięśniowej

• Noradrenalina – pełni rolę w utrzymaniu nastroju (depresja/obj. Maniakalne)

• Dopamina – bierze udział m. In. W reakcjach wzmożonej uwagi i pobudzenia, kontroli zachowań ruchowych, regulacjach emocjonalnych , adaptacji do otoczenia

• Serotonina – odpowiedzialna za czuwanie, czucie i emocje