| 1.Szkodnik/ nazwa łacińska | Śmietka ozimówka Delia coarctata |
|---|---|
| Stadium zimujące | Jaja w glebie |
| Miejsce zimowania | W glebie na plantacjach zbóż ozimych lub w trawach |
| Rośliny żywicielskie | Zboża i trawy |
| Objawy żerowania | Żerują u podstawy źdźbła. Podżerane zboża zasychają prowadzi do powstania łysin w roślinie słabiej porażonej ulegają deformacji i nadmiernie się krzewią |
| Zasady zwalczania | Zabiegi agrotechniczne i higiena pól ograniczają szkodliwość pól |
| 2. Szkodnik/ nazwa łacińska | Niezmiarka paskowana Cholorops pumilionis |
| Stadium zimujące | Larwy |
| Miejsce zimowania | W młodych roślinach zbóż ozimych i traw |
| Rośliny żywicielskie | Na górnych liściach zbóż ozimych i jarych, larwy przedostają się pod pochwę liściową żerują na dokłosiu. Latem na baldaszkowatych. |
| Objawy żerowania | Zgrubienie nasad roślin nadmierne krzewienie niekiedy zamierania. Prowadzi do skróconego dokłosia i do nie wykłoszenia się kłosa. |
| Zasady zwalczania | Zabiegi agrotechniczne. Zboża zimowe siać możliwie późno jare możliwie wcześnie. Właściwe dobre nawożenie organicza występowanie larw. Stosować pasy pułapkowe na brzegach pól z później dojrzewającą pszenicą. Zwalczanie chemiczne. |
| 3. Szkodnik/ nazwa łacińska | Ploniarka zbożówka Oscinella frit |
| Stadium zimujące | Larwy |
| Miejsce zimowania | U nasady liścia sercowego zbóż ozimych samosiewów traw |
| Rośliny żywicielskie | Zboża ozime samosiewy, trawy. Larwy żerują wewnątrz ziarniaków. |
| Objawy żerowania | Niszczą liście sercowe, uszkodzone rośliny zamierają. Zboża nadmiernie się krzewią. Źdźbła żółkną, kłosy sterczą zbielałe niszczą ziarniaki |
| Zasady zwalczania | Właściwe zabiegi agrotechniczne głęboka orka i podorywka. Podorywka pożniwna niszczy larwy. Opóźniać siew zbóż ozimych przyspieszyć siew zbóż jarych. Zabiegi chemiczne. |
| 4.Szkodnik/ nazwa łacińska | Omocnica prosowianka Ostrinia nubilalis |
| Stadium zimujące | Gąsienice |
| Miejsce zimowania | Resztkach pożniwnych |
| Rośliny żywicielskie | Resztki pożniwne kukurydza |
| Objawy żerowania | Wgryzają się do pędów i do kolb. Kolby obłamują się słabiej rosną. Porażone pędy są łamliwe. |
| Zasady zwalczania | Po zbiorach resztki pożniwne głęboko przyorać. Wyrwane rośliny spalić w nich są gąsienice. Stosować pułapki chwytne feromonowi. Stosować środki ochrony roślin |
| 5. Szkodnik/ nazwa łacińska | Pryszczarek pszenicznik Sirodiplosis mosellana |
| Stadium zimujące | Zimują larwy w kokonach |
| Miejsce zimowania | w glebie |
| Rośliny żywicielskie | zboża |
| Objawy żerowania | Żerują w ziarniakach, wysysają soki z ziarniaków . powodują niedorozwój kłosów i ziarniaków. Uszkodzone nasiona nie kiełkują |
| Zasady zwalczania | Dobre zmianowanie i zabiegi agrotechniczne. Stosowanie oprysków pól w czasie lotu muchówek |
| 6. Szkodnik/ nazwa łacińska | Skrzypionki Lema spp skrzypionka zbożowa Oulema melanopus |
| Stadium zimujące | Chrabąszcze |
| Miejsce zimowania | Glebie, pod korzeniami traw lub w ściółce |
| Rośliny żywicielskie | Zboża, trawy |
| Objawy żerowania | Liści z białymi plamkami podłużnym otworkiem biegnącymi wzdłuż nerwów. Młode rośliny usuchają lub nadmiernie się krzewią. |
| Zasady zwalczania | Stosowanie preparatów o działaniu żołądkowym i kontaktowym |
| 7. Szkodnik/ nazwa łacińska | Żółwinek zbożowy Eurygaster Maura |
| Stadium zimujące | Dorosłe owady |
| Miejsce zimowania | Resztki roślin na miedzach przydrożach skrajach lasów. |
| Rośliny żywicielskie | Zboża ozime |
| Objawy żerowania | Żółkną i zasychają, kłosy bieleją i dają chude ziarno, mąka nie nadaje się do wypieku |
| Zasady zwalczania | Wczesny siew zbóż jarych. Poprawna orka i podorywka niszczy zimujące pluskwiaki. Zabiegów chemicznych nie stosuje się. |
| 8. Szkodnik/ nazwa łacińska | Lednica zbożowa Aelia acuminata |
| Stadium zimujące | Owady dorosłe |
| Miejsce zimowania | Na polu przydrożach, zaroślach pod liściami |
| Rośliny żywicielskie | Zboża ozime i jare |
| Objawy żerowania | Częściowy niedorozwój i zbielenie kłosów. Rośliny słabiej rosną i się krzewią. Wcześniej porażone kłosy nie zawierają ziarniaków a uszkodzone ziarniaki nie rozwijają się |
| Zasady zwalczania | Wczesny siew zbóż jarych. Poprawna orka i podorywka niszczy zimujące pluskwiaki. Zabiegów chemicznych nie stosuje się |
| 9. Szkodnik/ nazwa łacińska | Wciornastek pszenicznik Haplothrips tritici |
| Stadium zimujące | Larwy i owady dorosłe |
| Miejsce zimowania | Wierzchnia warstwa gleby w resztkach pożniwnych traw i zbóż. |
| Rośliny żywicielskie | Zboża |
| Objawy żerowania | Pod pochwą liściową górnych liści. Pojawiają się srebrzystobiałe plamki wypełnione powietrzem. Tkanki brunatnieją i zasychają. Żerowanie na ziarniakach zmniejsza ich masę lub zupełnie się nie wykształcają |
| Zasady zwalczania | Wykonanie podorywki i orki. Częste wykaszanie traw na miedzach i przydrożach. Zwalczanie chemiczne |
| 10. Szkodnik/ nazwa łacińska | Skoczek sześciorek Macrosteles laevis |
| Stadium zimujące | Jaja |
| Miejsce zimowania | Pod skórką liści traw samosiewów zbóż i ozimin |
| Rośliny żywicielskie | traw samosiewów zbóż i ozimin |
| Objawy żerowania | Żółkniecie i częściowe zasychanie liści naktórych można zauważyć małe srebrzyste plamy później żółknące i czerwieniejące. Zamieranie roślin początkowo występuje na brzegu pola skąd szkodnik uszkadzając kolejne rośliny przemieszcza się w głąb. |
| Zasady zwalczania | Wczesny siew zbóż jarych i ozimych. Stosować wiosenne nawożenie- przyspiesza wzrost roślin. Po żniwach przeprowadzać podorywkę. Niszczyć chwasty wykaszać trawy na miedzach. Stosować głęboką orkę jesienną. Stosować zabiegi chemiczne. |
| 11 .Szkodnik/ nazwa łacińska | Ździeblarz pszeniczny Cephus pygaeus |
| Stadium zimujące | Larwy w skórzastych brunatnych kokonach |
| Miejsce zimowania | W ścierni |
| Rośliny żywicielskie | Zboża |
| Objawy żerowania | Przegryza kolanka i drążąc chodnik schodzi do podstawy źdźbła. Wpływa ujemnie na jakość ziarna i słomy. Duża ilość podciętych źdźbeł utrudnia zbiór zboża. |
| Zasady zwalczania | Wykonywać ogólnie zalecane zabiegi agrotechniczne. Wrazie silnego porażenia zbiór przyspieszyć i kosić zboże nisko. Słome należy użyć na pasze podczas zimy. W ten sposób zniszczy się larwy ukryte w słomie. Gdy późno zaobserwujemy porażenie zbiór opóźnić pozostawić wysoką ścierń . którą następnie należy wyrwać wielokrotnie bronując zebrać w stosy i spalić. |
| 12. Szkodnik/ nazwa łacińska | Pchełka źdzbłowa Chaetocnema hortensis |
| Stadium zimujące | Owady dorosłe |
| Miejsce zimowania | Resztki roślin darń brzegach zarośli |
| Rośliny żywicielskie | Zboża, trawy |
| Objawy żerowania | Chodniki w miękkich tkankach źdźbła. Okrągłe otworki niekiedy uszkodzone są kiełki zwłaszcza jęczmienia. |
| Zasady zwalczania | Wczesny siew zbóż jarych i ozimych. Niszczenie chwastów na miedzach. Brak stosowania zabiegów chemicznych. |
| 13. Szkodnik/ nazwa łacińska | Miniarki Agromyzidae |
| Stadium zimujące | Zimuje poczwarka okryta bobówką |
| Miejsce zimowania | W glebie pod roślinami na których żerowała larwa |
| Rośliny żywicielskie | Zboża |
| Objawy żerowania | Wygryzają korytarze w liściach w wyniku czego zasycha blaszka liściowa. Zasychanie liści lub nawet przedwczesne opadanie |
| Zasady zwalczania | Stosowanie preparatów chemicznych o działaniu wgłębnym. |
| 14.Szkodnik/ nazwa łacińska | Łokaś garbatek Zabrus Gibbus |
| Stadium zimujące | Larwy |
| Miejsce zimowania | W glebie |
| Rośliny żywicielskie | Zbóż ozimych trawach i jarych |
| Objawy żerowania | Przegryzają źdźbła które potem się łamią. Z liści niekiedy pozostają tylko nerwy. Rośliny zamierają albo silnie się krzewią. Atakują też kłosy powodując szczerbatość. |
| Zasady zwalczania | Właściwa agrotechnika pól, dbać o higiene pól, zabiegów chemicznych nie poleca się |
| 15.Szkodnik/ nazwa łacińska | Dwójkowiec kruszcowy Selatosomus aeneus |
| Stadium zimujące | Larwa |
| Miejsce zimowania | W glebie |
| Rośliny żywicielskie | Rośliny okopowe |
| Objawy żerowania | Przegryza bulwy, korznie imago na drzewach, wygryzają dziury na liściach |
| Zasady zwalczania | Agrotechniczne niszczące stada zimujące, niszczenie chwastów wczesną wiosną |
| 16. Szkodnik/ nazwa łacińska | Siewnik rolowiec Agriotes lineatus |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | na łąkach, polach i w ogrodach od maja do lipca |
| Rośliny żywicielskie | części roślin baldaszkowatych |
| Objawy żerowania | Samice szkodnika składają jaja w górnej warstwie gleby. Wylęgłe larwy żerują na korzeniach i na szyjce korzeniowej w której drążą korytarze |
| Zasady zwalczania | Na miejsce do założenia plantacji należy wybierać jedynie zdrowe gleby. Z plantacji trzeba regularnie usuwać perz, który jest dobrym żywicielem drutowców. Ochrona chemiczna: Skutecznym sposobem na uniknięcie zagrożenia ze strony drutowców jest odkażenie gleby przed posadzeniem roślin |
| 17. Szkodnik/ nazwa łacińska | Osiewnik skibowiec Agriotes squtator |
| Stadium zimujące | pędrak |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | Kukurydza, korzeni marchwi , pietruszki i buraka powodując znaczne straty. |
| Objawy żerowania | Podgryzione rośliny żółkną, więdną i zamierają |
| Zasady zwalczania | W rejonach licznego występowania drutowców można przed siewem lub sadzeniem roślin wysiać na całej powierzchni pola preparat zawierający diazynon |
| 18.Szkodnik/ nazwa łacińska | Siewnik ciemny Agriotes obscurus |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | Gleby ciężkie, tereny nieleśne |
| Rośliny żywicielskie | żerują na częściach podziemnych zbóż, warzyw i roślin pastewnych. |
| Objawy żerowania | odżywiają się korzeniami roślin, zwłaszcza trawiastych, na łąkach, uprawach rolnych i nieużytkach. |
| Zasady zwalczania | |
| 19. Szkodnik/ nazwa łacińska | Chrabąszcz majowy Melolontha melolontha |
| Stadium zimujące | pędrak |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | Drzewa,l iśćmi drzew liściastych, a także igłami modrzewia, kukurydza |
| Objawy żerowania | Larwy są niebezpieczne dla roślin, pod którymi żerują, gdyż pożywiają się ich korzeniami. |
| Zasady zwalczania | Chrząszcze powinno zwalczać na początku rójki, zanim zdążą zniszczyć liście drzew oraz złożyć jaja. W przypadku szkółek można je otrząsać z drzewek (najlepiej robić to rankiem) i niszczyć mechanicznie. Brzegi lasów można opryskać preparatami kontaktowymi lub wgłębnymi (pyretroidy). |
| 20.Szkodnik/ nazwa łacińska | Chrabąszcz kasztanowy Melolontha hippocastani |
| Stadium zimujące | pędrak |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | żywi się liśćmi różnych drzew liściastych, kukurydza |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | Z ogrodu, gdzie jeszcze nie ma zasadzonych roślin, możemy się ich pozbyć, poprzez głębokie przekopani. Larwy, które zostaną wyrzucone na powierzchnie ziemi nie potrafią się wkopać z powrotem i giną. Jednak zabiegu tego nie możemy wykonać wszędzie. Innym sposobem jest zastosowanie specjalnych preparatów na pędraki, który dostać można w sklepach ogrodniczych. Pamiętajmy także o pozbywaniu się chrabąszczy, gdyż będą one składały jaja od nowa. Można je strząsać z drzewa ręcznie i niszczyć lub stosować bezpośrednie opryski. |
| 21. Szkodnik/ nazwa łacińska | Guniak czerwczyk Amohimallon solsititiale |
| Stadium zimujące | pędrak |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | młode okazy lnu oraz buraków cukrowych, korzenie różnych roślin, na uprawach polnych, korzeniach drzew i krzewów |
| Objawy żerowania | Pędraki ogryzają korzenie, co może prowadzić do usychania drzew. Dorosły chrząszcz zjada liście zarówno roślin iglastych jak i liściastych. Dorosłe chrząszcze żerują na liściach i mogą spowodować gołożery, które wpływają na zmniejszenie plonowania oraz na obniżenie odporności drzew na mróz. |
| Zasady zwalczania | W celu określenia progu zagrożenia przez pędraki guniaka czerwczyka, wykopuje się po przekątnej 1-hektarowego pola 32 dołki o wymiarach 25 cm długość, 25 cm szerokość i 30 cm głębokość. Glebę z dołków przesiewa się przez sito lub rozsypuje np. na folię oraz liczy pędraki |
| 22. Szkodnik/ nazwa łacińska | Nierówienka listnik Anornala aeriea |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | postacie dojrzałe żywią się liśćmi rozmaitych drzew, okazjonalnie także igłami sosen, pędrakowate larwy korzeniami zbóż, dzikich gatunków traw i krzewów. |
| Objawy żerowania | Objawy żerowania nierzadko spostrzega się na tyle późno, że prowadzenie zabiegów ochronnych w danym roku może być niecelowe. |
| Zasady zwalczania | Wszystkie zabiegi uprawowe, powodujące zruszenie powierzchniowej warstwy gleby, przerywają podsiąkanie i przesuszają tą warstwę, co powoduje masowe ginięcie jaj i młodych pędraków wyrzucanych na powierzchnię; zabiegi te należy wykonywać w dni suche i słoneczne. Niszczyć chwasty, w szczególności perz, w którym chętnie żerują pędraki. |
| 23. Szkodnik/ nazwa łacińska | Ogrodnica niszczy listka Phyllopertha horticola |
| Stadium zimujące | larwy |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | liściach i kwiatach drzew owocowych i róż |
| Objawy żerowania | Żerując, chrząszcz nie zaczyna jednak od brzegu blaszki, jak robi to wiele innych owadzich roślinożerców, lecz wżera się w ich środek, powodując niezbyt miło wyglądające dziury, korzeniami różnych roślin. Znaczne szkody może spowodować ten szkodnik na plantacjach truskawek oraz krzewów jagodowych. Przy bardzo licznym występowaniu larwy mogą poważnie uszkodzić korzenie drzewek w szkółkach. Chrząszcze wyżerają z zewnątrz zawiązki owoców. |
| Zasady zwalczania | jest używanie pułapek feromonowych, W celu zwalczenia pędraków ogrodnicy niszczylistki można zastosować biologiczny preparat Nemasys G z nicieniami Heterorhabditis - naturalnymi wrogami szkodników. Preparat ten uwalnia nicienie w ich najbardziej energicznym stadium infekcji |
| 24. Szkodnik/ nazwa łacińska | Koziułka warzywna Tipula oleracea |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | Trawnik. |
| Objawy żerowania | szkody wśród roślin podgryzając korzenie i młode roślinki. Nieszkodliwy dla ludzi, żyje od 4 do 6 dni. |
| Zasady zwalczania | polega na osuszaniu gleby oraz wymieszaniu specjalnych środków chemicznych z ziemią. |
| 25. Szkodnik/ nazwa łacińska | Komarnica błotniarka Tipula paludosa |
| Stadium zimujące | Młode larwy |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | trawnik |
| Objawy żerowania | podgryzający korzenie roślin. Szkody wyrządzają larwy, które w nocy żerują na naziemnych częściach młodych roślin. Podgryzione rośliny więdną i obumierają. W miejscu żerowania larw, rośliny rosną słabo, żółkną, często tworzą się "łysiny" po obumarłych roślinach, co często można zaobserwować na trawnikach i zieleńcach. Przy masowym pojawieniu się w ogrodzie powodują gołożer i całkowite lub częściowe zniszczenie |
| Zasady zwalczania | Glebę parować przed rozsadę w polu głębokie podorywki jesienne orki, pola podmokłe drenować, środki ochrony roślin stosować doglebowo. |
| 26. Szkodnik/ nazwa łacińska | Leń chmielowy Diophus febrilis |
| Stadium zimujące | larwy |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | młode larwy początkowo żywią się resztkami roślinnymi w glebie później niszczą korzenie, bulwy, cebule, kiełki sałaty, rośliny uszkodzone więdną i zamierają |
| Zasady zwalczania | ZWALCZANIE glebę pod rozsadę – parować, w polu podorywka i głębokie orki jesienne. Pola podmokłe drenować. Stosować pestycydy, mieszając je z glebą przed sadzeniami lub wysiewem. |
| 27. Szkodnik/ nazwa łacińska | Leń ogrodowy Bibio hortulanus |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | Larwy podgryzają korzenie oraz podziemne części pędów roślin uprawnych. Zaatakowane rośliny żółkną i po pewnym czasie usychają. Lenie są niebezpieczne gdy ich liczebność przekracza 50 larw na 1m2. |
| Zasady zwalczania | Natychmiastowe przykrycie masy organicznej, orka jesienna.. |
| 28. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica panewka Rhyacia c-nigrum L |
| Stadium zimujące | gąsienice |
| Miejsce zimowania | gleba |
| Rośliny żywicielskie | Warzywa złocienie okopowe zboża |
| Objawy żerowania | Największym zagrożeniem są dorosłe gąsienice, które żerują w ciągu dnia głównie na korzeniach, niszcząc je częściowo lub całkowicie. Nocą wychodzą z gleby i żerują na liściach, wyjadając blaszkę liściową i pozostawiając jedynie ogonki i unerwienie. |
| Zasady zwalczania | źle prowadzona agrotechnika sprzyja rozwojowi rolnic. Pola zaniedbane i ugorujące są siedliskiem rolnic. Częste spulchnianie międzyrzędzi ogranicza populację, gdyż larwy wyrzucane są na powierzchnię i wyjadane przez ptaki. Zabiegi chemiczne są w zasadzie skuteczne tylko tuż po wylęgu gąsienic. W miesiącach letnich należy opryskiwać rośliny wyłącznie nocą, kiedy larwy wychodzą na zewnątrz. Chemiczne zwalczanie gąsienic żerujących na korzeniach w okresie późnego lata i jesieni jest mało skuteczne. |
| 29. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica czopówka Agrotis exclamationis |
| Stadium zimujące | gąsienica |
| Miejsce zimowania | Gleba 10-15cm |
| Rośliny żywicielskie | Warzywa złocienie okopowe zboża |
| Objawy żerowania | później wgryzają się w pędy roślin (m.in miernikowcowatych, lecz również ziemniaków), następnie w korzenie, żerują odtąd wyłącznie pod ziemią. Dorosłe gąsienice wciągają nocą do podziemnych norek liście roślin i żerują w ukryciu |
| Zasady zwalczania | Przed założeniem plantacji konieczne jest skontrolowanie wierzchniej warstwy gleby w celu stwierdzenia obecności rolnic lub innych szkodników glebowych. Wykonanie mechanicznej uprawy gleby sprawia, że część z nich jest wówczas niszczona mechanicznie lub jest wyjadana przez ptaki. |
| 30. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica zbożówka Agrotis segeturn |
| Stadium zimujące | gąsienice |
| Miejsce zimowania | składa jaja na roślinach lub w ziemi |
| Rośliny żywicielskie | Okopowe |
| Objawy żerowania | Łodygi sadzonek i młodych roślin mogą być zupełnie wygryzione na wysokości ziemi lub 1-2 cm powyżej, i roślina może zostać zupełnie zniszczona. Larwy obgryzają okręgi dookoła szypułki papryki i pomidorów, oraz mogą wygryzać dziury w podziemnych częściach marchwi, buraków cukrowych i podobnych warzyw |
| Zasady zwalczania | stosowanie podorywki lub głębszej orki, opryski wieczorne, gdy gąsienice są w wczesnych fazach rozwojowych, większą dawkę oprysków należy stosować do zwalczania dorosłych stadiów gąsienic. |
| 31. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica gwoźdźiówka Agrotis ypsolon |
| Stadium zimujące | gąsienice |
| Miejsce zimowania | wyrośnięte gąsienice zimują w glebie. Przepoczwarzają się na wiosnę a w połowie maja następuje ich wylot. |
| Rośliny żywicielskie | Buraki tytoń ziemniaki warzywa |
| Objawy żerowania | młode gąsienice żerują na nadziemnych częściach roślin prowadząc do gołożerów blaszek liściowych. Starsze gąsienice przegryzają korzenie, często korzeń główny czego efektem jest zamieranie roślin |
| Zasady zwalczania | Zaorywać odłogi, zawsze stosować podorywki i głęboką orkę jesienną. Zwalczać chwasty na polach uprawnych i w ich pobliżu. większą dawkę oprysków należy stosować do zwalczania dorosłych stadiów gąsienic. |
| 32. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica tasiemka Noctua pro nuba |
| Stadium zimujące | gąsienica |
| Miejsce zimowania | ukryte w suchych liściach, pod chrustem, pod kamieniami - tuż przy ziemi, gdzie nie docierają ostre podmuchy wiatru. |
| Rośliny żywicielskie | Kapusta złocienie chmiel |
| Objawy żerowania | wygryzaj ąc dziury w korzeniach. |
| Zasady zwalczania | Niszczyć chwasty w międzyrzędziach, ponieważ ich korzenie stanowią również pożywienie dla rolnic. Bezpośrednio po zbiorze roślin wykonać podorywkę lub orkę. Część gąsienic jest wówczas niszczona, a część wyjadana przez ptaki. |
| 33. Szkodnik/ nazwa łacińska | Rolnica szkółkówka Agrotis vestigialis |
| Stadium zimujące | Na wpół wyrośnięta gąsienica |
| Miejsce zimowania | Młode gąsienice żerują aż do nastania zimy na korzeniach roślin zielnych |
| Rośliny żywicielskie | Drzewa liściaste, szpilkowych zboża ziemniaki |
| Objawy żerowania | Na wiosnę zaczynają ogryzać szyjki korzeniowe 1-3 letnich siewek i sadzonek różnych drzew. W nocy wspinają się na drzewka, ogryzają igły i korę, a nawet przegryzają cienkie strzałki. Przepoczwarczenie następuje w lipcu pod osłoną luźnego oprzędu, zwykle w glebie |
| Zasady zwalczania | Stosowanie podorywki lub głębokiej orki, opryski wieczorne gdy gąsienice są w wczesnych fazach rozwoju, większą dawkę oprysków należy stosować do zwalczania dorosłych stadiów gąsienic. |
| 34. Szkodnik/ nazwa łacińska | Mszyca trzmielowo-burakowa Aphis fabae |
| Stadium zimujące | Jaja |
| Miejsce zimowania | Na trzmielinie kalinie i jaśminowcu |
| Rośliny żywicielskie | Rośliny okopowe burak |
| Objawy żerowania | Liście buraka kruszą się kędzierzawią i zwijają brzegami w dół roślina źle rośnie a opanowana w wczesnym okresie wzrostu może zgnić. Uszkadzanie poprzez nakłuwanie i wysysanie soków roślinnych. |
| Zasady zwalczania | Stosując preparaty |
| 35. Szkodnik/ nazwa łacińska | Mszyca brzoskwiniowo ziemniaczana Myzodes perisicae |
| Stadium zimujące | Jaja |
| Miejsce zimowania | Gałązki brzoskwini |
| Rośliny żywicielskie | Ziemniaki pomidor brzoskwinia warzywa i ozdobne |
| Objawy żerowania | Zahamowane w wzroście liście żółkną skręcają się a następnie zasychają i opadają |
| Zasady zwalczania | Metoda chemiczna |
| 36.Szkodnik/ nazwa łacińska | Przędziorek Chmielowiec tetranychus urticae |
| Stadium zimujące | Zapłodniona Samice o kolorze ceglasto pomarańczowym |
| Miejsce zimowania | Gleba |
| Rośliny żywicielskie | Faola papryka truskawka sadowniczne i ozdobne |
| Objawy żerowania | Na zaatakowanych roślinach można zauważyć lekką pajęczynę występującą głównie na spodzie liścia. Mozaikowata żółte plamy liście stopniowo zasychają i opadają |
| Zasady zwalczania | Drapieżnego roztocza dobroczynna szklarniowego a w sadach dobroczynna gruszkowego |
| 37. Szkodnik/ nazwa łacińska | guzak amerykański Meloidogyne chitwoodi, holenderski (Meloidogyne fallax) |
| Stadium zimujące | jaja |
| Miejsce zimowania | w naroślach lub przykryty ciałem samicy |
| Rośliny żywicielskie | . Guzak amerykański notowany był na roślinach ozdobnych (dalia, mieczyk)., jedno- i dwuliścienne rośliny zielne. Porażają one ziemniak, wiele gatunków warzyw (między innymi pomidor, fasola, groch, marchew), burak cukrowy, zboża, kukurydzę i inne. |
| Objawy żerowania | : nadziemne części nie wykazują objawów specyficznego porażenia (liczne wystąpienie może spowodować utratę turgoru, żółknięcie, stopniowe zamieranie porażonej rośliny). Guzak amerykański, holenderski- na bulwach ziemniaka niewielkie wyrośla objaw parcha, guzak holenderski- na korzeniach spichrzowych (marchew) wyrośla o średnicy 1-2 cm, |
| Zasady zwalczania | trudne z uwagi na ograniczone zwalczanie chemiczne (środek ochrony roślin można stosować tylko raz na pięć lat), zmianowanie- najważniejsza metoda |
| 38. Szkodnik/ nazwa łacińska | guzak północny (Meloidogyne hapla)- |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | korzenie |
| Rośliny żywicielskie | ziemniaki, groch, koniczyna, sałata, marchew. W wyniki żerowania nicieni na korzeniach marchwi powstają małe wyrośla |
| Objawy żerowania | . Uszkodzony korzeń spichrzowy jest zdeformowany (dłoniasto rozwidlony), a na jego powierzchni tworzą się liczne, drobne korzenie. Przy silnym opadaniu roślin przez nicienie straty plonu mogą sięgać do 50%, |
| Zasady zwalczania | stosować odpowiedni płodozmian, nie uprawiać marchwi po przedplonach roślin żywicielskich, na polach zakażonych nicieniami przerwać uprawę marchwi na 4-5 lat. |
| 39. Szkodnik/ nazwa łacińska | niszczyk zjadliwy (Ditylenhus dipsace- org. Kwarantannowy |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | Resztki roślin |
| Rośliny żywicielskie | żerują na zbożach marchwi i cebuli |
| Objawy żerowania | gatunek polifagiczny, uszkadzają dorosłe larwy oraz nimfy, powodują zasychanie roślin |
| Zasady zwalczania | jednym ze sposobów zwalczania go jest osuszanie terenu, poza tym można stosować płodozmian, kontrola jakościowa nasion i wysadków przed ich siewem lub sadzeniem, uprawę cebuli i innych roślin żywicielskich na porażonym polu powinno się przerwać na okres 5-8 lat większą przerwę stosuje się na cięższych glebach, cebule przechowywać w magazynach w temperaturze 0 C ponieważ w temperaturze poniżej 10 C zapada w stan anabiozy |
| 40. Szkodnik/ nazwa łacińska | mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis)- |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | w cystach w glebie, przy temperaturze 5-10 C następuje wychłodzenie larw z cyst w wnikanie do korzeni |
| Rośliny żywicielskie | jednym z najgroźniejszych szkodników ziemniaka i innych roślin psiankowatych |
| Objawy żerowania | bulwy wytwarzane przez porażone rośliny są małe, słabo wykształcone i często jest ich zaledwie kilka pod jednym krzakiem. Na polu placowe występowanie roślin karłowatych i przedwcześnie dojrzewających, pędy rośliny cienkie i nieliczne, liście drobne, chore rośliny obumierają. Na korzeniach i bulwach roślin występują złociste kuliste samice mątwików oraz brunatne, kuliste cysty (zamarłe ciała samic wypełnione jajami). Występuje dymorfizm płciowy (samica kulista z szyjka, samiec nitkowaty), żeruje głównie na ziemniakach ale występuje też na pomidorze oberżynie i innych psiankowatych (Solanaceae), uszkadzają dorosłe larwy oraz nimfy, jedno pokolenie w ciągu roku, jaja pozostają wewnątrz samic które obumierają i zamieniają się |
| Zasady zwalczania | zachować przerwę 3 lub 4 lata między kolejnym sadzeniem ziemniaków w jednym miejscu, używać tylko zdrowych sadzeniaków, dokładnie oczyścić sadzeniaki np.: umyć silnym strumieniem wody. Organizm kwarantannowy |
| 41. Szkodnik/ nazwa łacińska | mątwik agresywny (Globodera pallida |
| Stadium zimujące | Inwazyjna larwa wnika do korzeni roślin żywicielskich. Tam następuje jej dalszy rozwój do postaci dorosłej. Samice są osiadłe, a po śmierci przekształcają się w wypełnione jajami cysty - formy przetrwalne, które są w stanie przetrwać w glebie wiele lat. Wyląg jaj następuje pod wpływem stymulacji wydzielinami roślin. |
| Miejsce zimowania | Gleba,korzenie roslin |
| Rośliny żywicielskie | Ziemniak,pomidor,oberżyna ogółem z rodziny psiankowatych |
| Objawy żerowania | Często brak zewnętrzych objawów porażenia,na polu-palcowe występowanie roślin karłowatych i przedwcześnie dojrzewających,pędy rośliny są cienkie nieliczne.liście drobne,przedwcześne żólknięcie,brązowiejące i przedwcześnie więdnące,zwisające bezwładne na łodydze.mogą się też zwijać wtedy objawy przypominają kędzierzawkę.chore rośliny obumierają.bulwy wytwarzane przez porażone rośliny są małe,słabo wykształcone i często jest ich zaledwie kilka pod jednym krzakiem. Na korzeniach i bulwach występują białe lub złocistożółte,kuliste samice mątwików oraz brunatne kuliste cysty(zmarłe ciała samic wypełnionych jajami) |
| Zasady zwalczania | Organizm kwarantannowy |
| 42. Szkodnik/ nazwa łacińska | Węgorek truskawkowiec (Aphelenchoides fragariae) |
| Stadium zimujące | larwa |
| Miejsce zimowania | Zimują dorosłe węgorki w dolnych częściach roślin lub w glebie |
| Rośliny żywicielskie | Nicień poraża nadziemne części roślin d których przenika z gleby, nicienie giną w glebie przy braku żywiciela, plantacja truskawek |
| Objawy żerowania | Objawy są widoczne na owocach. Truskawki są zniekształcone o poskręcanych ogonkach, karłowe. Liczba pokoleń w ciągu roku: 10–15. |
| Zasady zwalczania | właściwy płodozmian, w szklarniach stosować nematocydy, wymianę podłoże, stosować wolny od nicienia materiał rozmnożeni owy |
| 43. Szkodnik/ nazwa łacińska | Węgorek chryzantemowiec (Aphelenchoides ritzemabosii |
| Stadium zimujące | Zimują różne stadia rozwojowe |
| Miejsce zimowania | Zimują w glebie, resztkach roślin larwy i dorosłe. |
| Rośliny żywicielskie | częściach nadziemnych rośli (liście, pąki), w glebie ginie, Żeruje na częściach nadziemnych m.in.: chryzantemy, dali, truskawek. Wnika przez stożek wzrostu |
| Objawy żerowania | Objawami są brunatne zasychające plamy, żółto brunatne przebarwienia na liściach, rośliny zasychają. Liczba pokoleń w ciągu roku: 10-15 |
| Zasady zwalczania | palenie liści porażonych, sadzonki pozyskiwać ze zdrowych okazów, odkażać sadzonki stosując kąpiel wodną 45C przez 5min, odchwaszczać uprawy, zmniejszać zagęszczenie roślin, podlewać podłoże nie rośliny, stosować insektycydy wgłębne, stosować insektycydy systemiczne |
| 44.Szkodnik/ nazwa łacińska | przędziorek Chmielowiec (Tetranychus urticae) |
| Stadium zimujące | jaja lub zapłodnione samice |
| Miejsce zimowania | pod grudkami ziemi, zeschłych liśćmi, w szczelinach kory, na gałęziach, na krótkopędach konstrukcji szklarni |
| Rośliny żywicielskie | atakujący 300 gatunków roślin uprawnych i dziko rosnących.W szklarniach atakuje: ogórek, róże, pomidor, złocienie. W polu: fasolę, ogórek, chmiel, truskawki, jabłoń, śliwę |
| Objawy żerowania | wiosna, z jaj wylęgają się larwy, żerują na dolnej stronie liścia pod oprzędem pajęczyny uszkodzenia liści widoczne są na górnej stronie= żółte przebarwienia, liście szarzeją zasychają opadają, drzewa słabiej owocują, sierpień- pojawiają się zimujące samice. |
| Zasady zwalczania | środki ochrony roślin- akarycydy, w szklarniach stosuje się wypuszczanie dobroczynków |
| 45.Szkodnik/ nazwa łacińska | przędziorek głogowiec (Tetranychud vienensis |
| Stadium zimujące | samice |
| Miejsce zimowania | samice w szczelinach kory, |
| Rośliny żywicielskie | głóg gruszę śliwę wiśnię czereśnię poziomkę dąb brzoskwinię |
| Objawy żerowania | powodują najwięcej szkód w lat suche i ciepłe. Przędziorek żeruje na dolnej stornie liści pod warstwą pajęczyny, górna strona liścia ulega uwypukleniu, blaszka liściowa szarzeje żółknie |
| Zasady zwalczania | środki ochrony roślin- akarycydy |
| 46.Szkodnik/ nazwa łacińska | dobroczynek szklarniowy (Phytoseiulus presimilis |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | szczelinach kory |
| Rośliny żywicielskie | Rozmnażany i rozprowadzony na skalę handlową z przeznaczeniem do zwalczania przędziorków, u nas w szklarniach na ogórku. |
| Objawy żerowania | Składają do 100 sztuk jaj w ciągu 12-50 dni życia. Nimfy i dorosłe roztocze zjadają jaja i ruchliwe stadia przędziorków. Jeden osobnik w ciągu życia może zniszczyć ok. 500jaj osobnik dorosły do 200 przędziorków, w przypadku braku pożywienie- kanibalizm. Rozmnaża się go na fasoli porażonej sztucznie przędziorkiem Chmielowcem. Z 1m2 uzyskuje się liczbę osobników dobroczynna wystarczającą na 200m2 ogórków. Po zauważeniu szkodnika w szklarni podaje się co najmniej 20 drapieżców na roślinę |
| Zasady zwalczania | Pożyteczny,jeśli brakuje pożywiania z przędziarów to kanibalizm, potem giną z braku pożywienia |
| 47.Szkodnik/ nazwa łacińska | szpeciele (Eriophyidae) |
| Stadium zimujące | samice |
| Miejsce zimowania | szczelinach kory lub pąkach roślin |
| Rośliny żywicielskie | Lipa i klon,olcha,orzech włoski,czarna porzeczka,jabłonie owocowe i ozdobne,grusze Śliwy, wiśnie, czereśnie |
| Objawy żerowania | w pąkach, na dolnej stronie liści, na pędach (obserwuje się pęknięcia skórki, skręcanie międzywęźli, zasycanie pędów). Są fitofagami powodują odbarwienie i ordzawienie liści ogładzanie roślin, wprowadzana do rośliny ślina powoduje tworzenie pilśni galasów nabrzmiewania paków, szpeciele są wektorami wirusów grzybów i mikoplazm. |
| Zasady zwalczania | zapobiegać wstępowaniu i rozwlekaniu szpecieli, brak preparatów środków ochrony roślin |
| 48.Szkodnik/ nazwa łacińska | rozkruszki (Acaroidae |
| Stadium zimujące | Osobniki dorosłe i inne stadia |
| Miejsce zimowania | Gleba,magazyny |
| Rośliny żywicielskie | Rośliny,byliny uprawne |
| Objawy żerowania | w magazynach, pieczarkarniach, w paszach, ulach, suszonych grzybach, ziłach, produktach mącznych.Rozkruszki mogą być przyczyną schorzeń przewodu pokarmowego. Są też czynnikami alergicznymi. Rozprzestrzeniają się z produktami opakowaniami wprowadzanymi do magazynów Ich szkodliwość polega na zjadaniu naszych zapasów ale to tylko początek. Ich odchody i spowodowane przez nie uszkodzenia prowadzą do rozwoju pleśni i grzybów, które ostatecznie niszczą żywność. Powstające w ich obecności odpady są też dla nas bezpośrednio groźne.. *Przykłady rozkruszków- a) rozkruszek mączny- spotykany z ziarnie, nasionach różnych roślin, mące, produktach mącznych, w mleku w proszku. B) rozkruszek drobny- w magazynach i pieczarkarniach c) rozkruszek korzeniowy- spotykany w glebach uprawowych, w cebuli, cebulach roślin ozdobnych, na korzeniach roślin porażonych przez patogeny d) roztoczek suszowy- w magazynach artykułów spożywczych, przetwórniach, w domach na suszonych owoców, miodzie, przetworach owocowych, mlecznych, w fermentującym piwie i winie, w paszach, w ulach pszczół |
| Zasady zwalczania | Porażone produkty trzeba po prostu wyrzucić. Jeśli nie rozwinęły się jeszcze zanadto to trzeba jak najbardziej osuszyć miejsce ich występowania. Przy wilgotności względnej poniżej 70% zaczynają szybko ginąć i nie mogą się rozmnażać.Taki poziom wilgotności można uzyskać po prostu przez wietrzenie pomieszczenia. Jeśli rozkruszki mają tendencję do wracania to wietrzenie trzeba po prostu przeprowadzać regularnie. |
| 49.Szkodnik/ nazwa łacińska | Dobroczynek gruszkowy Typhlodromus pyri |
| Stadium zimujące | Zapłodnione dorosłe samice zimują |
| Miejsce zimowania | szczelinach kory na krzewach i drzewach |
| Rośliny żywicielskie | występujących na ogórkach, różach, gerberach, pomidorach, chryzantemach i papryce. W warunkach polowych u nas nie występuje |
| Objawy żerowania | pierwsze objawy żerowania przędziorków mają wygląd białych plamek na wierzchniej stronie liścia. Dalsze objawy żerowania przędziorków to: żółknięcie i zasychanie liści. W końcowej fazie zasychanie całej rośliny. Na dolnej stronie liści przytwierdzona jest biała pajęczynka- miejsce bytowania przędziorków. |
| Zasady zwalczania | Niektóre populacje tego roztocza są odporne na pestycydy i odgrywają ważną rolę w programach integrowanej ochrony przed szkodnikami upraw sadowniczych |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania | |
| Szkodnik/ nazwa łacińska | |
| Stadium zimujące | |
| Miejsce zimowania | |
| Rośliny żywicielskie | |
| Objawy żerowania | |
| Zasady zwalczania |