Pedagogika kultury notatka.

Pedagogika kultury geneza

Powstanie pedagogiki kultury Pedagogika kultury powstała w Niemczech na początku XX wieku. Współczesny rodowód pedagogiki kultury związany jest z pewnego rodzaju przełomem w podejściu do nauk humanistycznych,- wywodził się z prądu pedagogiki humanistycznej. Zawdzięcza się go głównie filozofom kultury m.in. należy do nich Wilhelm Dilthey.

Rola Pedagogika odwołuje się do metodologii Diltheya, opracowana w istotnej części przez jego uczniów jest określana jako pedagogika ludzkiej duchowości, która do lat 60-tych XX wieku w Niemczech. Pełniła rolę ważnego paradygmatu w refleksji edukacyjnej.

Współczesne przejawy Współczesnymi przejawami pedagogiki kultury są m.in. koncepcje hermeneutyczne i krytyczno- konstruktywistyczne. Ujęcie edukacji w kategoriach hermeneutycznych wskazuje także istotne analogie pomiędzy szeroko pojmowaną pedagogiką kultury, a współczesną pedagogiką religii.

Nazwa Nazwa Pedagogiki kultury jest uprawomocniona zasadniczymi podobieństwami pomiędzy pojęciami ducha i kultury istniejącymi w idealistycznym i obiektywistycznym nurcie filozofii niemieckiej.

Założenia pedagogiki kultury

Istnienie ducha- Poza pierwiastkiem biologicznym człowieka istnieje pierwiastek duchowy, który jest charakterystyczny dla jego istoty.

Postulat tworzenia wiedzy- Powinno się stwarzać wiedzę mówiącą na temat człowieka oraz jego potrzeb "przyrodę można wyjaśniać, zaś kulturę trzeba rozumieć". Człowiek tworzy kulturę ale i kultura tworzy człowieka, dlatego niezbędne jest wychowanie człowieka z kulturą, na co dzień.

Pedagogika kultury ukazuje, że rozwój człowieka następuje przez całe życie.

Zadania pedagogiki kultury

Chroni Pomaga chronić wartości, które w obecnych czasach są bardzo relatywne.

Wyjaśnia wychowanie międzykulturowe Pozwala wyjaśnić na czym polega wychowanie międzykulturowe. Zajmuje się zachęcaniem do tolerancji innych obyczajów i kultur, całych cywilizacji, a także globalizacji.

Broni praw do rozwoju osobistego i wolności

Przygotowanie wychowawców Przygotowanie wychowawców, by mogli wychować młodzież do mądrego korzystania z kultury, by mogli tworzyć kulturę opartą na wyższych wartościach.

Przedmiot pedagogiki kultury

jest proces kształcenia, który oparty jest na spotkaniu jednostki ludzkiej z dobrami kultury. Łączy uczenie z nauczaniem i wychowaniem, kładzie nacisk na zależność bytu duchowego jednostki od przyswajania przez nią dorobku kulturowego.

Przedmiotem analiz jest praktyka edukacji postrzegana całościowo. Praktyka wychowania ludzkiej duchowości jest bowiem określana wieloma znaczeniami i dlatego podstawowym zadaniem pedagogiki jest rozumienie.

Teoria ma więc czynić praktykę bardziej świadomą, a oddziaływać może na nią dopiero poprzez głębsze zrozumienie jej uwarunkowań i znaczeń.

Pedagogika kultury kształtuje człowieka w trzech wymiarach: rozumienia dziedzictwa kulturowego, umiejętności wykorzystania go w życiu codziennym i tworzeniu kultury dla przyszłych pokoleń. Jest to pedagogika ludzkiej duchowości. Postaciami duchowymi są dobra kultury: teksty, sztuka, moralność, religia, prawo.

Pedagogika kultury nie dokonuje waloryzacji treści kulturowych dla nich samych. Krytykuje więc wychowanie rozumiane w kategoriach formalnej transmisji tychże treści. W to miejsce proponuje wychowanie oparte na przeżywaniu i interpretacji kultury, które zmierza do rozumienia i kształcenia jednostkowego bytu- człowieka.

Pedagogika kultury apeluje o podjęcie wysiłku kształcenia i o przejęcie odpowiedzialności za sposoby samo rozumienia. Staje się teorią nie tylko kształcenia ale i samokształcenia.

Przedstawiciele filozoficzni pedagogiki kultury

Dilthey

(ur. 19 listopada 1833 w Wiesbaden-Biebrich, zm. 1 października 1911 w Seis am Schlern) – niemiecki filozof. Profesor uniwersytetów w Bazylei (od 1866), Kilonii (od 1868), Wrocławiu (od 1871) i Berlinie (od 1882).

Dokonał metodologicznego rozróżnienia nauk humanistycznych (Geisteswissenschaften) i nauk przyrodniczych (Naturwissenschaften). Jego zdaniem w humanistyce uprawnione są oprócz sądów o faktach i sądów o prawach, także sądy wartościujące. Podstawową jednak różnicą między tymi rodzajami nauk jest ich cel: nauki przyrodnicze dążą do poznania zjawisk; nauki humanistyczne – do ich rozumienia (czyli przeżywania).

Humanistyka powinna unikać schematów, natomiast trzymać się życia. Wprowadził rozumienie "pokolenia humanistycznego". jako grupy jednostek istniejących jednocześnie, podlegających tym samym wpływom i uzależnionych od tych samych zdarzeń, a przez to w podobny sposób pojmujących rzeczywistość. Związany z kierunkiem filozoficznym – hermeneutyką.

„Filozofia życia”

Wilhelm Dilthey sformułował koncepcję „filozofii życia” łącząc hermeneutykę Schleiermacher’a z filozofią Hegla.

Punktem wyjścia własnej filozofii, jak sam podkreślał- uczynił całego człowieka, całość życia i całość doświadczenia ludzkiego. Człowieka nie można redukować do jednego aspektu np. biologicznego, ekonomicznego, społecznego. Należy ujmować go całościowo, uwzględniając wszystkie wymiary jego życia, pragnął przezwyciężyć jego indywidualistyczny charakter.

Wykorzystując heglowską filozofię ducha obiektywnego Dilthey uważał, iż życia duchowego człowieka nie można naukowo wyjaśnić lecz tylko próbować rozumieć. W tym sensie jedną z podstawowych funkcji życia ludzkiego staje się rozumienie.

Konsekwencją przyjętych przesłanek filozoficznych był wysunięty przez Dithey’a i jego uczniów postulat hermeneutycznej reorientacji pedagogiki. Zgodnie z którym podstawowym zadaniem systemu edukacyjnego jest kształcenie jednostki poprzez jej spotkanie z obiektywnymi dobrami kultury. Jednostka może doświadczyć obiektywnych wartości, zrozumieć siebie, dostrzegając nowe możliwości własnej egzystencji.

Georg W. F. Hegel

Heglowska teoria rozwoju ducha

owa teoria jest punktem wyjścia do zrozumienia założeń filozoficznych i pedagogiki kultury.

Termin „duch” określał po prostu kulturę.

Świat idealny, duchowy (prawo, moralność, religia, sztuka, filozofia) stanowi w kulturze historyczną realizację ogólnych wartości. – mogą być one jedynie rozumiane, lecz nie spostrzegane.

Celem filozofii jest prawda, poznanie tego, co niezmienne, „wieczyste i samo w sobie”.

Instytucje społeczne zmieniają się i giną, ustępując miejsca innym – bardziej doskonałym w danej epoce. Charakterystyczna jest więc dla nich ”skończoność”. Twórczość kulturowa z kolei wykracza poza tę skończoność.

W wytworach kultury duchowej realizują się różne wartości, przede wszystkim o trwałym znaczeniu w życiu ludzkim, wartości uniwersalne i absolutne.

Absolut (zupełny, bezwzględny) wg Hegla:

-twórczy podmiot, który „poznaje siebie w rozwoju ludzkości”

-mechanizm rozwoju ludzkości.

Hegel wskazywał na konieczność łączenia dziejów filozofii z dziejami kultury.

Kultura duchowa „zaspokaja dążenia ludzkości” do „prawdy absolutnej”, pozwalającej poznać uniwersalny, dialektyczny (każdemu prawdziwemu twierdzeniu odpowiada prawdziwe przeczenie, każdej tezie-antyteza, na tej podstawie buduje się synteza, nie ma twierdzeń całkowicie prawdziwych, prawda i fałsz się nie wykluczają, a zespalają ze sobą) mechanizm każdego rozwoju.

Człowiek w natłoku codziennych spraw odczuwa ich „skończoność”. Dlatego szuka on wyższej prawdy, która miałaby wymiar ostatecznego rozwiązania, a wolność pełne zaspokojenie.

Twórczość kulturalna ma cel poznawczy – bezwzględne i zupełne dotarcie do podstaw rzeczywistości (absolutu).

Kultura, pełniąc funkcję poznawczą, nie może abstrahować. Prawda absolutna jako „najwyższy sens” każdego rozwoje odsłania to, co jest trwałe i bezwzględne w rzeczywistości, odrzuca zaś to, co nieistotne, przemijalne, przypadkowe.

To, co Hegel mówił o poznawczej roli całej kultury duchowej w historii, ma współczesne odniesienie do roli tradycji w kulturze.

Twierdził, że śmierć ma podwójny wymiar. Jest naturalnym przemijaniem elementu naturalnego i jednocześnie narodzinami czegoś nowego, wyższego, duchowego – zawierającego istotę ducha.

I to trwanie zjawisk minionych zapewnia ciągłość rozwoju kultury.

Aktualne są również twierdzenia Hegla dotyczące ponadczasowego wymiaru dóbr kultury. Słusznie bowiem zauważał, że wytwory kultury mogą być żywo odbierane w następnych epokach historycznych, jeśli cechują się wartościami uniwersalnymi, ogólnoludzkimi.

Humanistyczny świat – pojmowany przez Hegla jako swoisty twór ducha kultury oraz jako proces jego rozwoju i samopoznania – spowodował fundamentalny dla pedagogiki kultury antypozytywistyczny przełom w pojmowaniu nauk humanistycznych, a także roli wartości.

Wilhelm Windelband

założyciel badeńskiej szkoły neokantyzmu – rozwinął teorię wartości (aksjologii). Głosił, że w każdej dziedzinie kultury istnieją powszechnie ważne wartości i to one wskazują ludziom kierunek dążeń.

Zadanie nauk humanistycznych Zadaniem nauk humanistycznych jest badanie, opisywanie i ocenianie przejawów funkcjonowania owych wartości w poszczególnych dziedzinach kultury i życia.

Podział nauk Windelband dokonał podziału nauk na nauki przyrodnicze (nomotetyczne) – zajmujące się prawidłościami i związkami między rzeczami, formułującymi prawa ogólne, oraz na nauki humanistyczne (idiograficzne) – zajmujące się opisem.

Heinrich Rickert

jest, obok Windelbanda, czołowym przedstawicielem badeńskiej szkoły neokantyzmu. Zajmował się teorią poznania i teorią wartości, teorią kultury i metodologią. Głosił, że każde poznanie oraz wszystkie dziedziny kultury podlegają powszechnym istotnym normom i one konstytuują właściwe im wartości. Nauki humanistyczne dążą do wykrywania przejawów tych wartości i zrozumienie sensu wytworów kultury.

Spranger – zdjęcie

filozof, psycholog, pedagog. Jest on twórcą filozofii kultury jako nauki o wartościach, psychologii humanistycznej jako nauki o formach życia.

Pedagogika jako teoria wychowania Pedagogika dla Sprangera to przede wszystkim teoria wychowania.

Zadanie wychowania Zadaniem wychowania jest przekazywanie dóbr kulturalnych i wyzwalanie wartości osobistych. Istotne w tym procesie jest wyzwalanie sił – wyzwalanie moralno – idealnej woli kulturalnej.

Każdy człowiek stanowi swoiste odbicie wartości kultury.

Zależność kształcenia od kultury Spranger zwracał uwagę na zależności kształcenia od kultury, w wyniku której powstają różne style, formy i ideały wychowania. Wartości jakiejś dziedziny kultury, która zdobywa dominujące znaczenie w społeczeństwie, stają się ideałem wychowania. Jest tyle systemów i stylów kształcenia, ile dziedzin kultury (wartości).

Spranger typowe systemy

-system utylitarystyczny – kładący nacisk na użyteczność i wychowanie pożytecznego członka społeczeństwa;

-system teoretyczny – akcentujący cel najwyższy w poznaniu;

-system estetyczny – zmierzający do uwrażliwienia wychowanka na wartości w sztuce i jej odbiorze;

-system społeczny i polityczny – uwzględniające realia życia, treści natury religijno – metafizycznej, rolę miłości w stosunkach społecznych, siły moralne w polityce.

Wg Sprangera, kultura, podobnie jak natura i prawda, trwa niezależnie od subiektywnych aktualizacji. Jest myślą ponadindywidualną.

Georg Kerchensteiner

ściśle związany z pedagogiką kultury. Przeszedł drogę od nauczyciela ludowego, profesora gimnazjum, radcy ministerialnego do godności profesora uniwersytetu.

Szkoły pracy W pierwszym etapie twórczości stworzył teorię znaną pod nazwą szkoły pracy, której nie można oddzielić od jego późniejszych teorii łączonych z pedagogiką kultury, a to dlatego, że w procesie pracy akcentował konieczność kształtowanie wartości. Chodziło mu nie tylko o pracę fizyczną (ręczną), na której głównie koncentrował się w swoim systemie szkół ludowych, ale w wszelką pracę oraz jej sens. Ów sens widział w dopracowywaniu się struktury własnej (osobowości) przez przyswajanie dóbr kultury.

Kształcenie jako wnikanie w dobra kultury Kształcenie polega na wnikaniu (przeżywaniu i rozumieniu) przez wychowanka w dobra kultury, w ponadczasowe wartości, takie jak prawda, dobro, piękno, sprawiedliwość itp. oraz na kształtowaniu zgodnie z nimi charakteru i autonomicznej osobowości. Jest to proces indywidualny, uwarunkowany wrodzonymi dyspozycjami jednostki w każdym etapie jej rozwoju.

Bogdan Nawroczyńki

Wzrastał w domu o tradycjach patriotycznych i intelektualnych. Należał do ruchu zwanego „Zetem”, który zajmował się przygotowaniem akcji protestacyjnych przeciwko antypolskiemu systemowi w szkołach średnich i wyższych. Ukończył studia prawnicze i został doktorem filozofii. Przez większość życia był związany ze szkołą i nauką opracował m. in. monografie Herbarta, redagował „Przegląd Pedagogiczny”, utworzył zaoczne zakonspirowane Studium Pedagogiczne, prowadził zebrania Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Filozofia Kultury i Hierarchia wartości

Stworzył własny system filozoficzno-pedagogiczny oparty na Sprangerze czy Hessenie miał on ścisłą terminologię i był oparty na jego doświadczeniach pedagogicznych.

Składniki kultury Na kulturę składa się zespół gotowych wytworów, czynności i procesów historycznych. Podkreślał ważność zdolność korzystania z dóbr kultury jak i tworzenia nowych.

Wychowanie człowieka to wprowadzenie go w świat kultury rozumienia i stosowania jej dóbr, procesu tworzenia nowych jej dóbr.

Zadaniem filozofii kultury jest opis życia kulturowego oraz dostarczanie pojęć do tego opisu.

Czynności kulturalne są skierowane na osiąganie konkretnych celów to jest wartości normatywnych pozytywnych obowiązujących każdego. Występują one w różnym natężeniu u ludzi w zależności jakie mają oni potrzeby (są ludzie nie mający praktycznie wcale potrzeb kulturalnych oraz tacy, którzy stale dążą do nowych celów)

Wartości nienormatywne to takie które odnoszą się do podmiotu. Mogą powodować zachowania nieakceptowalne nie zgodne z przyjętymi normami (brak zdolności trafnego wartościowania u jednostki). Zdolność do trafnego wartościowania każdej dziedzinie Nawroczyński nazwał sumieniem.

Podział wartości normatywnych

oddziaływujące w wąskim zakresie – odnoszą się do małych grup społecznych

szersze

bardzo szerokie –powszechne

Podział wartości normatywnych

Pod kątem znaczenia walorów w życiu

związane (względne) – wartości hedonistyczne, witalne, użytkowe, społeczne związane z przedmiotami będącymi ich nosicielami

niezwiązane (absolutne) - powinnością, dążeniem do celów : świętości dobra prawdy i piękna

Podział układów aksjocentrycznych

Wytwory kultury cechują się ładem, strukturą aksjocentryczną.

zewnętrzne (dzieła sztuki, nauki)

wewnętrzne (wykształcenie, charakter, osobowość)

Im bardziej na siebie oddziaływają i większe są zbieżności tym większy mają sens. Wartości normatywne stanowią sens dóbr kultury.

Istotą życia duchowego jest współdziałanie czynności z dobrami kultury, polega to na splocie 3 procesów.

rozumienia wytworów kultury i stosowania ich zgodnie z ich przeznaczeniem

kształcenia się a więc przyswajanie wyrobów i tworzenia na ich podstawie własnej wiedzy

tworzenie odtwórczych dóbr kultury wg własnego ideału

Ideał wykształcenia

Czynniki zewnętrzne – dobra kulturalne przyswaja przez ucznia w procesie kształcenie

czynniki wewnętrzne – aktywność twórcza, zdolności zainteresowania się i formująca się osobowość.

Poprzez połączenie tych dwóch czynników jednostka uzyskuje wykształcenie. Pojmowane jako połączenie wartościowych wytworów kultury np. język i życie duchowe człowieka jest dobrem osobistym.

Żywy proces kultury – ludzie przyswajają kulturę i rozwijają. Kształcenie uczy je rozumieć i wyzwala procesy twórcze

zadanie nauczyciela wychowawcy polega na poszanowaniu odrębności wychowanka i tworzenia mu warunków do rozwoju – kształcenia.

Autor kształcenie nie utożsamiał z ukończeniem studiów wyższych, lecz z umiejętnością wykorzystania zdobytych celów. (Boryna z Chłopów np. wg niego miał wykształcenie)

HESSEN

Zajmował się m. in. filozofią pedagogiki kultury moralności i prawa, ale przede wszystkim pedagogiką. Pedagog rosyjski i polski twórca systemu pedagogiki kultury.

Pedagogika jako filozofia stosowana

Pedagogika jako teoria wychowania jest filozofią stosowaną . ponieważ posiada ten sam przedmiot co filozofia stosowana czyli dobra kultury w którym realizują się warunki (wartości). Kształtowanie się ludzkiej osobowości dokonuje się poprzez wprowadzenie jej w świat wartości przy jej aktywnych udziale.

Filozofia jest podstawa pedagogiki ponieważ jest nauką o wartościach które są celami wychowania. każdej dziedzinie filozofii odpowiada stosowany dział pedagogiki np. logika- teoria wychowania naukowego. Filozofia wyznacza cele wychowania moralnego naukowego i gospodarczego są one zawsze otwarte i stale modyfikowane

Wychowawca powinien także dążyć do rozwoju podmiotowości wychowanka warunkiem koniecznym jest wolność realizacji wartości.

Wychowanie jako proces warstwicowy i dialektyczny

anomia (istnienie prawa niezdolnego do uznania )

heteronomia (posłuszeństwo wobec prawa pochodzącego z zewnątrz)

autonomia (posłuszeństwo prawu z własnego wyboru)

Wychowanie na każdym etapie powinno prowadzić do autonomii.

procesowi wychowania towarzyszą napięcia (zasada dialektyki) takim przykładem napięć może być fakt iż człowiek najpierw kultura pozwala mu ukształtować osobowość by być sobą indywidualnością poza społecznością.

Wychowanie szkolne kształci w uczniach poczucia prawa i świadomości społecznej bo opiera się na przyjętych normach prawach i obowiązkach. jego zadaniem jest wdrążenie uczniów do twórczej pracy - każda praca wpływa na rozwój osobowości.

w organizowaniu przykładam dużą uwagę do samorządu szkolnego, prowadzenia sądu koleżeńskiego i przygotowania dzieci do pełnienia określonych ról społecznych.

wychowanie moralne o charakterze autonomicznym dokonuje się w procesie samokształcenia pozaszkolnego

CELE WYCHOWANIA MORALNEGO4 PLASZCYZNY BYTU I 4 WARSTWY WYCHOWSANIA

Jednostka żyje w 4 płaszczyznach bytu, którym odpowiadają cztery warstwy wychowania.

Poziom bytu biologicznego – pielęgnacja i tresura Zaspokajane są potrzeby i popędy ludzkie, osobnik podlega prawą dziedziczności. Chodzi tutaj o rozwój wszystkich narządów zmysłowych, organów , zdolności psychicznych i dyspozycji. Pielęgnacja oznacza utrzymanie ciała w dobrym stanie a tresura (pojęcie odrzucane przez współczesną pedagogikę) jest używana w znaczeniu nauki sposobów zaspokajania własnych potrzeb. Chodzi o pełny rozwój życia psychofizycznego, zajmuje się tym pedagogika naturalistyczna czy pedagogika Marii Montessori

Poziom bytu społecznego – przysposobienie Określa relacje jednostka – grupa, jednostka włącza się w życie społeczne przez np. przyjmowanie tradycji, podleganie zwyczajom czy obyczajom, które w dużym stopniu regulują postępowanie jednostki. W warstwę wychowania dokonuje się proces socjalizacji czyli przygotowania jednostki do życia w społeczeństwie. Jest to umiejętność zaspakajania takich potrzeb jak potrzeba sukcesu czy kontaktów społecznych. Jest to przedmiotem zainteresowań pedagogiki społecznej

Poziom kultury duchowej- wykształcenie Celem prawdziwego wychowania jest kształcenie osobowości człowieka. Kultura wyróżnia człowieka spośród pozostałych gatunków. Nie jest istotne materialne ale o to, aby dostrzec i przyswoić wartości prawdy dobra piękna i sprawiedliwości.

Między poziomami bytu i warstwami wychowania dochodzi do wzajemnych powiązań np. elementy biologiczne tj. siła popędów warunkują nasze zachowanie.

Poziom bytu błogosławionego – zbawienie dodana w późniejszym okresie życia, występuje relacja dusza ludzka –królestwo Boże lub sam Bóg, podstawą wychowania jest miłość bliźniego, wychowanie moralne przyjmuje charakter wyzwolenia człowieka czyli zdolność do przyjęcia życia wiecznego. Poglądy te pozwalają zakwalifikować Hessena do nurtu pedagogiki religijno chrześcijańskiej

Bogdan Suchodolski

Bogdan Suchodolski (1903 – 1992) – filozof, humanista, pedagog, historyk kultury.

Kultura w ujęciu Bogdana Suchodolskiego

Świat człowieka wyraża się przede wszystkim kulturze. Suchodolski uważał, że kultura mimo jej historycznej zmienności i trwania odbija się w przeżyciach ludzi i w ich działaniach, w ich postawie (świadomości). Kultura to pewien typ istnienia, styl życia, postawa prawdziwego humanizmu.

Natura i kultura wiążą się ze sobą. Kultura człowieka przejawia się zarówno w działalności przekształcającej przyrodę, jak i przede wszystkim w świecie ludzkim i w samym człowieku. To człowiek ma decydujący wpływ na związek między naturą i kulturą.

Odrzucał on teorie głoszące, że tylko kultura stwarza człowieka. Kształtowanie osobowości dokonuje się również poprzez kontakt z przyrodą, co podkreślał w „Wychowaniu moralno – społecznym” (1936). To nie jednostka, ale ludzkość zbiorowym wysiłkiem pokoleń tworzy kulturę.

Suchodolski ujmował kulturę jako wielką całość. Głosił on potrzebę postawy aktywności, twórczości, woli i odpowiedzialności człowieka za kształt rzeczywistości, w której żyje.

Dwa sposoby istnienia kultury Suchodolski wyróżnił dwa sposoby istnienia kultury, wyrażających się w kategoriach przedmiotu i podmiotu oraz dwu jej typów: kultury obiektywnej i subiektywnej.

Kultura obiektywna i subiektywna Kultura obiektywna jest zbiorem wytworów materialnych i duchowych, a zatem to wszystko, co zwykło się nazywać kulturą materialną i duchową.

Kultura subiektywna jest odnoszona do kultury człowieka, a zatem składają się na nią „kształcony umysł”, „opanowane uczucia”, „wyrobione dodatnie przyzwyczajenie”. Kształtuje się ona pod wpływem zetknięcia człowieka z kulturą obiektywną – poprzez przyswojenie tkwiących w niej wartości. Nie powstaje jednak automatycznie przez kontakt z kulturą obiektywną. Warunkiem jest głębokie przyswajanie przez człowieka wartości – kultury, ich przeżycie i następnie zużytkowanie w życiu codziennym bądź w twórczości.

Jedność i różnorodność kultury - Bogdan Suchodolski, będąc zwolennikiem szerokiego ujęcia kultury, akcentował jej jedność i różnorodność. Nie negował swoistości i odrębności poszczególnych dziedzin kultury, ale wskazywał na światopogląd jako czynnik jednoczący je i określający istotę faktów kultury, ich uwarunkowań historycznych.

Pedagogika kultury po II Wojnie światowej

Irena Wojnar

Kontynuacja myśli intelektualnej Bogusława Suchodolskiego w twórczej działalności Ireny Wojnar

Fascynacja dorobkiem naukowym profesora Suchodolskiego rozpoczęła się od lektury książki Skąd i dokąd idziemy. Była także jego asystentką w ramach wolontariatu na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Pod jego kierunkiem uzyskała magisterium jednocześnie studiując takie kierunki jak filologia polska, francuska czy angielska. Została stypendystką Fundacji Forda w ramach, którego wyjechała na dwa lata do Paryża, gdzie spotkała wielu wybitnych uczonych i uzyskała stopień doktora.

Główne aspekty działalności naukowej Ireny Wojnar

wychowanie estetyczne – ujmowane jako problem kształtowania osobowości przez sztukę Czyli to w jaki sposób działa na sferę emocjonalną, intelektualną, estetyczną i moralną. Sztuka jest płaszczyzna do porozumiewania się ludzi różnych kultur. Wychowanie estetyczne powinno trwać przez całe życie i być powiązanym z innymi procesami wychowawczymi. Sztuka rozwija kreatywne predyspozycje, ale nie powinna być domeną ludzi tylko utalentowanych, stymuluje do ekspresji. W nawiązaniu m.in. do poglądów Suchodolskiego stworzyła interdyscyplinarną teorię wychowania estetycznego. Zawiera różne aspekty np. filozoficzne, moralne kontaktów człowieka ze sztuką. Łączenie teorii z praktyką- przeprowadzanie kursów dla nauczycieli.

Kształcenie humanistyczne – omawiając zależności między kulturą a edukacją przywołuje pojęcie kształcenia, podkreśla wielość kultur, przypominała, że nowym hasłem edukacyjnym jest kształcenie obywatelstwa światowego, które wywodzi się z obywatelstwa m. in. regionalnego. Podczas propagowania kultury pokoju zwracała uwagę na takie wartość jak myślenie i działanie twórcze czy zdolność do komunikacji i negocjacji.

troska by dorobek naukowy po Bogdanie Suchodolskim był inspiracją dla współczesnej działalności pedagogicznej

Aleksander Kamiński

Aleksander Kamiński jaki kontynuator poglądów Sergiusza Hessena

Czołowy przedstawiciel pedagogiki społecznej, Hessen promotorem jego pracy doktorskiej, przejął od niego koncepcje człowieka jako istoty biosocjo-kulturalnej – najważniejszym etapem w rozwoju jest wzniesienie się z warstwy społecznej do warstwy duchowej czyli kultury. Podkreślał znaczenie samowychowania i samokształcenia to jest zdolność do wyboru dóbr kultury -> jednostka może kształtować osobowość poprzez różne aktywności jednocześnie realizując podstawowe wartości takiej jak np. dobro. Wielorakość aktywności może przysługiwać pojedynczym jednostką i instytucją zaangażowanym w idee społeczne (szczególnie cenił metody pracy harcerskiej oraz skauting). Zachęcał do podejmowania działań twórczych jako źródła zadowolenia, szczęścia. Akcentując mocno autonomię jednostki przywołał podmiotowe traktowanie ucznia opracował on zasad y samorządu uczniowskiego oraz metodę indywidualnych przypadków. Dobry wychowawca powinien cechować się aktywnością twórczą życzliwością oraz umiejętnością skupiania uwagi uczniów zainteresowania ich przekazywaną wiedzą czy umiejętnością.