PRAWA CZŁOWIEKA
XXw- wiek praw człowieka (paradoksalnie jest tak nazywany), powstał MN system praw człowieka, spójny system. Paradoksalnie bo w tym okresie dwie wojny światowe, zabijanie ludności etc.
Powstanie systemu MN miało na celu przezwyciężenie łamaniu praw człowieka. KBWE – wprowadzanie ludzkiego wymiaru. Postanowienia Aktu końcowego KBWE.
DZIEJE PRAW CZŁOWIEKA
-Prawa człowieka- już w antyku- normy prawne, prawa pozytywnego, ale przysługującej określonej grupie, Wielka Karta Swobód
-W Polsce, Przywilej ks. Bolesława Pobożnego dla Żydów
-Akty Prawne Państwowe były rozciągnięte na wszystkie jednostki . Karta Swobód Wirginii
RODZAJE STADIÓW, KONCEPCJA prof. JASNOLOWICZA
1. Idealizacja pc – człowiek żyjąc w jakimś okresie np. feudalizm, uświadamia sobie, że jednostka jest wartością podstawową, powinna mieć pewne prawa
2.konceptualizacja pc – wytwarzanie logicznej, spójnej koncepcji praw człowieka, na fundamentach filozoficznych
3.normatywizacja pc (pozytywizacja)- przeniesienie koncepcji filozoficznych na obowiązujące akty prawne
4.konstytucjonalizacja pc – zagwarantowanie praw i wolności, żeby były one chronione przez państwo
5.internacjonalizacja pc – stworzenie norm prawa MN, z którego powstaje spójny system, na których te prawa się opierają, konstytucjonalizacja pc, Karta Narodów Zjednoczonych
6.realizacja pc- urzeczywistnienie tych praw, wprowadzenie praw w życie
TERMINOLOGIA PRAW CZŁOWIEKA
3 aspekty
-postulaty o charakterze filozoficznym, etycznym, praktycznym
-normy o charakterze obiektywnym
-roszczenia- możliwość ochrony interesów, dostarcza konkretnych praw i wolności
PRAWA CZŁOWIEKA- powstają w okresie oświecenia i po raz pierwszy prawnie byt w Karcie Praw Wirginii 1776r Pomas Piano Roosevelt dopiero powiedział że są to prawa wszystkich ludzi nie tylko mężczyzn.
-ks. Józef Pyśnier prawa człowieka wskazują na to co przysługuje człowiekowi co do nienaruszalności
-prawa przysługują każdemu człowiekowi bez względu na przynależność państwową i pozycje społeczną
-pozytywne zobowiązania państwa wobec jednostki naukowej aspekt
-prawa człowieka to wolności, środki ochrony i świadczenia które państwo musi spełnić wobec jednostki, których respektowanie jako praw zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni się domagać od państwa, społeczeństwa (nauka anglosaska)
-mogą podlegać te prawa ograniczeniom, ale w wyjątkowych wypadkach i jest to już w prawie zawarte
-odróżniające prawa człowieka do praw obywatelskich
Zakres pojęcia praw człowieka: wolności i prawa negatywne i pozytywne, prawa naturalne
Prof. C. Mika- specyficzne rozwarstwienie naturalne ale determinowane społecznie. Równe, czasowo trwałe, uniwersalne podmiotowo, przedmiotowo terytorialnie, konieczne do pewnego stopnia kulturowo i zawsze wypływające z przyrodzonej godności ludzkiej.
PRAWO OBYWATELSKIE
Pierwszy raz użyte we Francji w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Karta Konstytucyjna Francji po raz pierwszy różnicowała prawa człowieka i obywatelskie
-odróżnianie praw obywatelskich od wolności obywatelskich
-prawa polityczne, prawa możliwości oddziaływania na państwo
WOLNOŚCI CZŁOWIEKA I OBYWATELA
-możliwość podjęcia pewnej konstrukcji myślowe i jej realizacja
-prawo w rozumieniu negatywnym(prawa do pozostawienia mnie w spokoju). Normy prawne mogą określać tylko jej granice. Wolność wypowiedzi - możemy wypowiadać się tak jak chcemy chyba że dojdziemy do pewnych granic- obrazimy kogoś
-domniemanie na rzecz wolności- państwo musi udowodnić, że te granice przekroczyliśmy jeśli chce nas skarżyć. My nie musimy udowadniać, że żadnych granic nie przekroczyliśmy
2RODZAJE WOLNOŚCI
-prawa reglamentowane (ograniczane) – zakazane lub naruszanie prawa na granicy . Państwo musi zagwarantować równość korzystania z tych wolności
-prawnie niereglamentowane nie mają sfery działań np. wolności wyznania w sferze wewnętrznej
PRAWA OSOBISTE I POLITYCZNE
-polityczne są zastrzeżone dla obywateli państwa
-osobiste – prywatna sfera życia jest broniona
PRAWA I WOLNOŚCI KONSTYTUCYJNE
Wyróżnianie pewnych praw zawarte w tekście ustawy zasadniczej. To nie tylko prawa wprost napisane w konstytucji, ponieważ ustawodawca nie może przewidzieć wszystkich sytuacji w Szwajcarii.
PODSTAWOWE PRAWA I WOLNOŚCI
-Karta Praw Podstawowych
-Prawa zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
PRAWA PODSTAWOWE
-prawa pierwotne w stosunku do państwa. Państwo nie może ich tworzyć, może tylko je chronić.
-J. Zock- podzielał role wolności osobistej, prawo do życia i wolności
-prawa polityczne są najistotniejsze np. prawo zrzeszania się
-prawa pierwszej rangi- są istotniejsze i wymagają największej ochrony – równość osobista i prawa polityczne
-pewne sytuacje prawne obywateli (uprawnienia, kompetencje) w które musi wchodzić roszczenie podmiotowe
-regulowane przez konstytucje czy ustawy
-wolności na które składa się szereg uprawnień z niego wynikających
PUBLICZNE PRAWA PODMIOTOWE- sformułowane w XIX. Jednostka ma pewien interes prawny, może od państwa domagać się swych praw.
OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA
-XIXw niedopuszczanie do pozbawionej podstawy prawnej
-Współcześnie ochrona praw człowieka rozwinęła się. Ogół środków i działalności która ma na celu zapewnienie i realizacje praw człowieka.
FORMY OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
1. represywna- gdy nastąpiło już naruszenie
2. prewencyjna- gdy jednostka wzywa odpowiedni organ aby zmniejszyć niebezpieczeństwo działalności organizacji pozarządowych, podnoszą głos gdy ustala się prawo niezgodne z prawem człowieka
OCHRONA SENSU STRICTE
Państwo stosuje i stworzyło w celu realizacji praw człowieka środki prawne
OCHRONA SENSU LARGO
Każdy środek który nawet minimalnie ingeruje w prawa człowieka, nie tylko środki prawne
SYSTEM UPORZĄDKOWANY ZBIÓR
SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Kryterium Terytorialne
-systemy wewnątrzpaństwowe
-system ponadnarodowy
-system międzynarodowy
*system uniwersalny, globalny
*system regionalny/ system europejski
SYSTEM EUROPEJSKI
-Rady Europy
-Unii Europejskiej
-Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
SYSTEM AFRYKAŃSKI (Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów)
-Unia Afrykańska
SYSTEM ARABSKI OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA (Arabska Karta Praw Człowieka)
-Liga Praw Arabskich
NIE MA SYSTEMU AZJATYCKIEGO
Systemu wzajemnie na siebie oddziaływują.
SYSTEM MN NA SYSTEMY KRAJOWE:
-recepcje systemów MN na krajowe
-stymulacja nowelizacji prawa żeby dostosować do prawa krajowego
W prawie MN państwo nie może odwoływać się do swoich praw wewnętrznych. Państwo powinno dostosować swoją konstytucje do prawa MN.
Ratyfikacja umowy prawa MN uniemożliwiają odmiennych wewnętrznych praw.
PRAWO WEWNĘTRZNE dość mocno reguluje przestrzeganie prawa MN
Konstytucja jest najwyżej a po tym umowy MN
PRAWO MN prawo człowieka jest bardziej istotne w ccałych prawach człowieka, ustanawia minimalny katalog do normalnej egzystencji ludzi
PRAWO PONADNARODOWE ingeruje w prawo wewnętrzne (prawo unijne)
Karta Praw Podstawowych w art53
PRAWO WEWNĘTRZNE- wpływa na prawo MN. Prawo Mn tworzą państwa. Państwa wprowadzają także prawa które spełniły się w nich.
GWARANCJA PRAW CZŁOWIEKA- warunek bez którego realnie prawa człowieka nie byłyby przestrzegane przez państwo. Pojedyncze środki które mają służyć zapewnieniu realizacji praw człowieka. Gwarancje są nieodzownych elementem ochrony.
TYPOLOGIA GWARANCJI PRAW CZŁOWIEKA
-materialne- bywają różnie rozumiane przez państwa, ideologie etc. Materialne możliwości wykorzystania praw. Struktura władzy, kultura polityczne etc. Zaznaczony zakres gwarancji materialnej – środki które służą jednostką minimum egzystencji
-formalne- (prawne, instytucjonalne) środki o charakterze prawnym są to procedury chroniące prawa człowieka. Pośrednie instytucje prawne, nie służą bezpośrednio ochronie praw człowieka. Bezpośrednio na ochronę praw człowieka np. kontrole konstytucyjności ustaw, system sądownictwa administracyjnego.
PROF. WIŚNIEWSKI
-gwarancje ustrojowe- np. RP jest państwem prawnym
-gwarancje prawno-instytucjonalne- reguły w procesie formowania prawa, system ochrony i kontroli przestrzegania praw i wolności, procedura która daje dochodzenie do praw i wolności
-gwarancje społeczne i moralne- instytucje społeczne które symulują przestrzeganie norm moralnych
-gwarancje moralne- pewne dobra materialne które umożliwiają jednostce zapewnienia minimum egzystencji.
ZAGROŻENIA I NARUSZENIA PRAW CZŁOWIEKA
-Zagrożenia- pewne czynniki które częściowo lub całkowicie uniemożliwiają realizacje swoich praw i wolności. Zagrożenia MN, globalne- degradacja środowiska naturalnego, terroryzm
-Naruszania- wtedy kiedy jakiś podmiot narusza realizacje naszych praw, i niezgodnie z prawem działa (najczęściej będzie chodziło o funkcjonariusza publicznego); wiąże się ono zawsze z działaniem (podjęcie lub zaniechanie jakiegoś działania)
KONCEPCJE FILOZOFICZNE
-uniwersalistyczne- nadrzędnie nad prawami jednostki są interesy i cele państwa
-indywidualistyczne- liczą się tylko cele i interesy jednostki
KONCEPCJE PRAWNO NATURALNE- jednostka jest podstawowym elementem tworzącym społeczeństwo. Podstawowe prawa no prawo do wolności.
TEORIA UMOWY SPOŁECZNEJ- kiedyś ludzie byli w stanie wojny, zaczynają wchodzić w relacje mn.
IMPERATYW KATEGORYCZNY (KANT) postępuj tak gdzie chciałbyś żeby było prawem (nie czyń drugiemu co tobie nie miłe)
Państwo nie jest twórcą praw i wolności ale jest jej gwarantem.
Prawa jednostki mają charakter pierwotny. Najważniejsze ograniczenia mają charakter który trzeba je uzasadnić
KONCEPCJA LIBERALNE (I POŁOWA XIXW)
Tworzenie prawa było rolą państwa, tworzy się tylko prawa pozytywne
Państwo może tworzyć jakie chce, ale państwo ma zapewnić porządek publiczny i ma zabezpieczyć państwo moralne ( w tym też tworzenie armii która ma zabezpieczyć państwo)
Państwo nie powinno ingerować w społeczeństwo (państwo ma pozostawić nas w spokoju)
Państwo powinno gwarantować jednostkom prawo do realizacji swoich celów
OKREŚLENIE CHIERARHI AKTÓW PRAWNYCH
Traktowanie jednostki jako wyizolowanego indywiduum. Państwo jako nocny stróż.
KONCEPCJE W SOCJALNYM PAŃSTWIE PRAWA
Jednostek w relacji z państwem.
Państwa powinny kierować procesami, dóbr materialnych.
Nie ma zakazów i nakazów ale jest system redystrybucji (bogatsi płacą większe podarki). Gwarantuje się wartość indywidualną.
Jednostki jako część społeczeństwa.
Duże znaczenie praw gospodarczych, kulturalnych społecznych- stają się te prawa celami państwa
Niektóre prawa pełnią ustalone funkcje społeczne.
KONCEPCJE CHRZEŚCIJAŃSKIE
-Koncepcja kościoła rzymsko katolickiego
*pontyfikat Leona XIII
*społeczna nauka ????
Kerum Nosvarum- polemizuje z ideologią leberalną, własność jest jedym z podstawowych praw, jest podstawą autonomii człowieka z rodziny
-podstawą działania państwa jest oparta nd ubogimi
*prawo do zastosowania stowarzyszeń zawodowych
*sprzeciwia się całkowitej wolności religijnej
-ochrona kobiet dzieci
*kwestia upowszechniania wolności
Pontyfikat Prusa XIII
-personalizm chrześcijański, człowieka bez społeczeństwa nie istnieje
-własności indywidualna, obowiązki ważące na osobach które własność posiadają
Sobór watykański II
-podkreślono wolność sumienia i wyznania (po raz pierwszy)
-prawo do życia
-prawo do żcyia nierządzonych
-rola praw socjalnych, praw społecznych
Pontyfikat Jana Pawła II
-przeciwstawiał prawa człowieka z totalizmem
-wolność
-prawa wspólnot wspierają prawa jednostek
-prawo do pracy
-prawo wyznania, wolność
-odwoływał się do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka
Koncepcja Marksistowska
-ekonomiczne uwarunkowania do korzystania praw i wolności
-doprowadzenie do komunizmu, da podstawę do przestrzegania praw i wolność
-nie są prawami chronionymi
Państwo może regulować prawa przysługujące jednostce
-możliwe jest ograniczenie praw pewnych klas
-prawa ekonomiczne, socjalne, kulturowe
-jedności praw i obowiązków obywatelskich
-jednolity stosunek obywatelski- mamy prawa ale musimy realizować obowiązki
Koncepcja Faszystowska
-pojedyncza jednostka się nie liczy
-istota bytu wspólnota narodowa (państwo) je dobry nadrzędne nad jednostką
-mężczyźni mieli być kształtowaniu na wojowników
-kobiety miały ich rodzić
-nadawanie pewnym grupom przywilejów a innym wręcz przeciwnie
Koncepcja Islamska
-islam zajmuje się prawem, nie został zreformowany
-koran zawiera prawo szarat
-jednostka musi poddać się religii, woli Allaha, państwo jest elementem przy pomocy którego Bóg kieruje społeczeństwem
-człowiek ma swobodę postepowania ale ze względu na słabości, swoboda może być ograniczona
-kryterium wyznaniowe prawa tylko do wyznawców prawa tylko dla niewiernych (wolność sumienia)
Koncepcja azjatycka
-konfucjanizm ma duży wpływ
-idea podporządkowania się jednostki
-status jednostki regulowany jest przez tradycje, hierarchie ludzi
-trzeba podporządkować się władzom
-silna pozycja ojca w rodzinie
-kobieta podporządkowana mężczyźnie
Koncepcja afrykańska
-integralny członek grupy- jednostka
-wspieranie się wzajemnie
-wiele praw przyznaje się ludom a nie indywidualnie jednostką
-status przypisany- przypisany do pewnej grupy
-rośnie rola praw zbiorowych
GENEZA PRAW CZŁOWIEKA
-chrześcijaństwo, św Piotra do Galatow – równość
-prawo Hamurabiego- prawo i sprawiedliwość
-okres starożytności : Grecja, Rzym- idee prawa naturalnego
-okres średniowiecza: chrześcijaństwo- wznawianie praw jednostek jako praw naturalnych nadanych w Bogu (św Tomasz z Akwinu)
OCHRONA KRAJOWA I MN
ANGLIA
1. Pierwszy kraj, gdzie wprowadzono akt dotyczący praw jednostek, Wielka Karta Swobód, król Jan bez Ziemi
-prawa z dziedziny skarbowej
*zakaz więzienia lub karania bez wyroków sądów (parów)
-prawo oporu przeciwko władcy
2.rewolucja angielska XVIIw
-petycja o Prawach 1628r
Walka parlamentów z królem, dynastia chciała ograniczyć prawo parlamentu
-parlament chciał przestrzegania praw instejących
3.Habeas Corpus Act- ustawa zakazująca aresztowania bez wyroku sądowego
-karta praw (bill..)
-1998…..
Te wszystkie akty są do dziś obowiązujące
USA
1.Karta praw wirginii- prawa człowieka są prawami naturalnymi, dlatego państwo nie może ich całkowicie pozbawić
2.Deklaracja Niepodległości USA- prawa naturalne są niezbywalne
-wszyscy ludzie zostali stworzeni równi, możliwości dążenia do szczęścia
-szereg praw które łamie władza brytyjska
3.Konstytucja USA- nie zawiera praw i wolności
-uchwalono 10 pierwszych poprawek- dotyczą praw i wolności
- prawo do prywatności
-prawo do posiadania broni
FRANCJA
1.Wielka rewolucja francuska: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789r
-prawo człowieka są naturalne i niepozbawiane, święte
-obowiązki państwa: gwarantowanie praw i wolności
2.KonstytucjaFrancuska
3. Uchwalenie 1804r Kodeksu Napoleona – zrywa z systemem feudalnym
POLSKA
1.Przywilej dla Żydów Bolesława Pobożnego
2.Przywilej Ludwika Węgierskiego w Budzie 1355
3.Przywilej Ludwika Węgierskiego w Koszycach 1374
-elekcja dla jego córki Jadwigi
-kwestie przywileje podatkowe
-żołd dla rycerzy za wyprawy zagraniczne
4.Przywileje Jedleńsko-Krakowska 1430-1433
-nikt nie będzie zatrzymany bez zgody sądu
5.Paweł Władkowic – Sobór w Konstancji
-tolerancja
6.Konstytucja 3 Maja 1791r
-nie było równości wszystkich wobec prawa
-państwo bierze chłopów w opiekę
-równość religijna
7.Konstytucja Królestwa Warszawskiego
-prawa człowieka zostały ograniczone
-uwolnienie chłopów i zrównanie ich w prawie
OCHRONA MN
-wolność religijna, pierwsze prawa
1. Traktat Ausburski 1555r
-czyj kraj jego religia
-władza określa religie dominującą
2.Pokój Westfalski 1648r. kończył wojnę 30letnią
3.Traktat Oliwski
4.Traktat Paryski
5.Deklaracja Wiedeńska
-zakaz handlu murzynami
6.Akt Końcowy Konferencji Berlińskiej
7.Konwencje Ligi Narodów
-prawo wojenne/ humanitarne
1.H. Dunant- lekarz który uczestniczył w wojnie Krymskiej, założył MN czerwony krzyż
-konwencja Genewska o polepszenie losu rannych i chorych
-3 konwencje Haskie
-Prawo narodów do samostanowienia
1.Deklaracja Wilsona
2.Powstanie Ligi Narodów, powstała na podstawie traktatu wersalskiego
-prawo mniejszości narodowych
-prawo pracy i innych praw socjalnych
3.Mały Traktat Wersalski 1919r
4.Konwencja Górnośląska – PL-Niemcy
5.Polska- Gdańsk o ochronie mniejszości narodowych
-prawo prawy, praw socjalnych
Równe warunki pracy kobiet i mężczyzn
1.Pakt Wersalski
2.Konwencja nr 87
3. Stworzenie ONZ, Systemów regionalnych
ZASADY OGÓLNE PRAWA MN PRAW CZŁOWIEKA
Ogólne zasady prawa- reguły dotyczące całej gałęzi prawa, wpływają na interpretacje zakresu praw i wolności etc
Prawo wewnętrze PL- zasada suwerenności narodu
-praworządność
-realności prawa człowieka
ZASADY PRAW CZŁOWIEKA- mają powiązanie z zasadomi. MN Fundamentalne zasady, reguły logicznego, wnioskowania prawniczego
1 ZASADA, która jest kontrowersyjna
-zasada ogólna poszanowania praw człowieka
ONZ – wśród celów wymienia się poszanowanie praw człowieka
ZASADA REGIONALNA Prawa MN dotycząca praw człowieka zasada 7- ochrona praw człowieka
1 ZASADA W PRAWIE MN KONTROWESYJNA
-zasada samostanowienia narodów. W przemowie Wilsona po raz pierwszy wymieniona ta zasada
ONZ- W Karcie Narodów Zjednoczonych dwa przepisy dotyczyly tej zasady (w artykule o celach i art. O zasadach
RÓWNOŚĆ PAŃSTW WOBEC PRAWA
-uznanie praw związanych z jego suwerennością
-niepodległość polityczna
-poszanowanie zobowiązań MN
Narody będą chciały się np. oddzielić od swojego terytorium więc nie wiadomo jak interpretować zasadę o samostanowieniu.
-zasada 5- równouprawnienie: samostanowienie narodu.
Narody mają prawo swobodnie decydować o swojej polityce, zakazuje się obcej obecności. Samostanowienie może podlegać odłączeniu i przyłączeniu do innego państwa lub tworzy własne państw np. Kosowo (bez ONZ, UE nie może funkcjonować. Sztuczny twór)
OBA PAKTY PRAW CZŁOWIEKA
-wszystkie narody mają prawo do samostanowienia. Umieszcza się zasadę samostanowienia jest specyficzną gałęzią prawa MN (wiele części ekspertów tak uważa)
ZASADA UNIWERSALIZMU
3 wymiary:
-podmiotowy personalny
-podmiotowy terytorialny
-czasowy, temporalny
Podmiotowy- przysługuje wszystkim ludziom
-każdej osobie przysługuje te prawa
-nie dopuszcza się ograniczeń praw i wolności jeśli nie są sformułowane jednoznacznie
Uniwersalizm terytorialny- dotyczy też terytoriów postkolonialnych a także powierniczych
-art2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka bez względu na to jakie to terytorium prawa człowieka na tym terenie obowiązuje
-współcześnie odnosi się do państw które mają status wspólnotowy
-nie można zawłaszczać przestrzeni kosmicznej, przestrzeń kosmiczna jest terytorium wspólne
Czasowy- prawa człowieka są przyznane wszystkim ludziom przez cały okres życia (czasami też przez urodzeniem i po śmierci)
KRYTYKA UNIWERSALIZMU
-cała współczesna idea praw człowieka jest ideom zachodnią i jest narzucana innym kontynentom i godzi w ich tradycje np. Chiny, Pakistan
ZASADA UNIWERSALIZMU wiąże się potocznie wszystkim kategorią praw człowieka
Dla pełnego rozwoju człowieka prawa muszą ze sobą współgrać
Wszystkie prawa jednostki są powszechne, nie podzielne i niezależne
ZASADA RÓWNOŚCI I NIEDYSKRYMINACJI
Równość- nie można mówić o równości w kontekście jednej osoby, muszą być co najmniej 2 osoby aby porównać
Dyskryminacja- to odwrotność równości, nierówne traktowanie osób co są w tej samej sytuacji, bądź będący w innej sytuacji, ich równie traktować
Można podzielić:
1.ogólna zasada
2.autonomiczna prawa człowieka
3.szczegołowe zasady np. równości płac, rasy, religia
ZASADA OGÓLNA- karta NZ- podstawowe prawa dla wszystkich bez względu na rasę, płeć, religie
-Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – pełna zasad niedyskryminacji; dodatkowo dodaje kolor skóry, pochodzenie narodowe, majątek, urodzenie lub jakakolwiek inną przyczynę
-Konwencja Praw Dziecka- zakaz dyskryminacji rodziców, opiekunów prawnych etc
-Konwencja Bioetyczna- zakaz dyskryminacji ze względu na dziedzictwo genetyczne
-Zasada ogólna nie jest autonomicznym prawem
Zakaz dyskryminacji nie wyklucza pozytywnej dyskryminacji. Uprzywilejowanie pewnych grup żeby wyrównać ich status no przyjmowanie na studia ludności nie białej w USA.
Musi to wynikać z pewnych wartości, celów.
DEROGACJA- UCHYLENIE PRAW CZŁOWIEKA w USA.
Prawa mają prawa uchylić ale nie mogą dyskryminować
Autonomiczne zasad- każdy ma prawo do równości wobec prawa
-Europejska Konwencja Praw Człowieka; protokół 12 dodał autonomiczną zasadę, problem polega na tym że tego protokołu dużo państw nie ratyfikowały
*równość płci
-jest szczególnie akcentowana w radzie Europy, UE
-UE dwie dyrektywy w tym jedną dotyczy zakazu autonomicznego zakazu dyskryminacji ze względy na płeć
*zakaz dyskryminacji rasowej
W powszechnej deklaracji praw człowieka ujęty jest kolor skóry
DYSKRYMINACJA RASOWA- wszelkie zróżnicowanie, wykluczenie, ograniczenie lub uprzywilejowanie na tle koloru skóry, urodzeń, religii etc. Które ma na celu wykreślenie korzystania z praw równości w sferze politycznje, kulturowej i każdej innej.
UE- dyrektywa dotycząca zwalczania dyskryminacji rasowej
ZAKAZ DYSKRYMINACJI OPARTEJ NA RELIGII
Religie dające się zidentyfikować. Sekty, Nowe Ruchy Religijne. Niema tutaj prawa twardego dla Deklaracji. (w miękkim prawie) wyrażony jest zakaz dyskryminacji religijnej
-wykluczenie, ograniczenie zróżnicowanie lub uprzywilejowanie oparte na religii