10. Indywidualizm i Kolektywizm

Kolektywizm i indywidualizm wyznaczają proporcje między wagą przykładną do dobra jednostki i grupy. Miarami kolektywizmu i indywidualizmu są stosunki jednostki z innymi ludźmi oraz stopień przeciwstawiania pragnienia osobistej wolności potrzebie więzi społecznych. Kolektywizm i indywidualizm wyznacza również role przypisywana jednostce i grupie.

SPOŁECZEŃSTWO KOLEKTYWISTYCZNE

- duża rola rodziny rozumianej jako rodzina wielopokoleniowa

- grupa jest dla członków głównym źródłem identyfikacji i ostoją bezpieczeństwa w obliczu wszelkich trudności życia

- członkowie grupy są winni dozgonną lojalność

- zależność między jednostką, a grupą ma charakter psychologiczny, jak i czysto praktyczny

Kolektywizm jest raczej regułą – większość społeczeństw jest kolektywistycznych, w których pozycję jednostki wyznacza przynależność do grupy.

SPOŁECZEŃSTWO INDYWIDUALISTYCZNE

- związki między jednostkami są luźne, ludzie dbają jedynie o siebie i najbliższą rodzinę

- rodzina nuklearna - model rodziny składa się z rodziców i dzieci (lub 1 rodzica i dziecka), krewni, kuzyni mieszkają osobno i rzadko się ich widuje

- dzieci dość szybko są uczone myśleć o sobie w kategorii `ja`

- osoby są klasyfikowane nie według przynależności do grupy, lecz na podstawie jednostkowych charakterystyk

- głównym celem edukacji jest umożliwienie dziecku jak najszybszego stanięcia na własnych nogach i oczekuje się, że gdy tylko zacznie ono samo dawać sobie radę, to powinno opuścić dom rodziców

- dzieci po rozpoczęciu samodzielnego życia ograniczają swoje kontakty z rodzicami do minimum lub całkowicie je zrywają

- nie będący w pełni sił i przy zdrowych zmysłach, nie powinien uzależniać się od grupy zarówno ze względów praktycznych jak i psychologicznych

KRAJE NAJBARDZIEJ INDYWIDUALISTYCZNE

- Stany Zjednoczone

- Australia

- Wielka Brytania

- Kanada

- Holandia

- Nowa Zelandia

- Włochy

KRAJE NAJMNIEJ INDYWIDUALISTYCZNE

- Gwatemala

- Ekwador

- Wenezuela

- Indonezja

- Pakistan

- Korea Południowa

- z Europy Portugalia

PRZYCZYNY ZRÓŻNICOWANIA KOLEKTYWIZMU I INDYWIDUALIZMU

- bogate, zurbanizowane, uprzemysłowione społeczeństwa są bardziej indywidualistyczne

- społeczeństwa biedniejsze, rolnicze, tradycyjne są kolektywistyczne (wyjątek Korea Płd, Japonia…)

- większa zamożność pozwala żyć samodzielnie

( Zbyt duża indywidualizacja społeczeństwa w krajach zamożnych powoduje, że korelacja indywidualizmu i wzrostu gospodarczego zaczyna być negatywna, a postęp zaczyna działać na własną zgubę – ludzie są coraz mniej skłonni do działań zbiorowych )

- KLIMAT – kraje o umiarkowanym i zimnym klimacie zdają się charakteryzować wyższym stopniem indywidualizmu (w tym kraju przetrwanie zależy przede wszystkim od jednostki)

- ŚREDNI LICZBA DZIEI W RODZINIE – wysokie wskaźniki urodzeń = społeczeństw bardziej kolektywistyczne

- KONFUCJONIZM- zachowywanie tradycji, czystości, ładu, porządku wpływa na zbudowanie idealnego społeczeństwa

- większość krajów o wysokim dystansie władzy ma niski wskaźnik indywidualizmu

- dystans władzy oraz indywidualizm/kolektywizm są ze sobą skorelowane – w krajach zależnych od

grupy, zazwyczaj występuje też zależność od władzy

` Społeczeństwa indywidualistyczne noszą w sobie przekonanie o wyższości indywidualizmu nad innymi formami zaprogramowania umysłowego. Większość Amerykanów uważa, że indywidualizm jest sam w sobie pozytywny i że stanowi fundament potęgi ich kraju. W Chinach natomiast indywidualizm bywa utożsamiany ze złem.

KOLEKTYWIZM I INDYWIDUALIZM W MIEJSCU PRACY

KOLEKTYWIZM:

` pracodawca traktuje pracowników zawsze jako członków danej grupy (rezygnacja z indywidualnych potrzeb)

` w procesie rekrutacji nacisk kładziony jest na przynależność grupową kandydata - preferowane są osoby spokrewnione z pracodawcą lub innymi pracownikami

` relacje między przełożonym a pracownikiem są postrzegane w kategoriach moralnych

` publiczne ocenianie czyjejś pracy jest nie do przyjęcia, gdyż uderza w podstawową normę harmonii społecznej i jest postrzegane przez pracownika jako utrata twarzy

`partykularyzm : rozróżnienie „my” i „oni”, będące podstawą myślenia, w pełni uzasadnia lepsze traktowanie przyjaciół; wydaje się to naturalnym, etycznym i solidnym sposobem prowadzenia biznesu

` konieczność poznania partnera, zdobycia jego zaufania przed przystąpieniem do interesów

` osobiste relacje są ważniejsze od celu

` synowie często wybierają zawód ojca

INDYWIDUALIZM:

` oczekuje się, że pracownik będzie się kierował przede wszystkim poczuciem własnego dobra

` pracownik w miejscu pracy powinien być zawsze traktowany jako jednostka o specyficznych indywidualnych potrzebach

` powiązania rodzinne są wysoce niewskazane w miejscu pracy

` relacja między pracodawcą a pracownikiem ma charakter transakcji handlowej

` znakomita większość technik zarządzania i pakietów szkoleniowych powstaje w krajach indywidualistycznych (np. rozmowy oceniające)

` uniwersalizm - traktowanie wszystkich jednakowo jest przyjęte za normę

` osobiste relacje podporządkowuje się celowi

INDYWIDUALIZM, KOLEKTYWIZM I PAŃSTWO

KOLEKTYWIZM

- publiczność o jednolitych poglądach (np. w Rosji)

- dominując rola państwa w systemie gospodarczym

- interes grupy jest ważniejszy niż interes jednostki

- życie prywatne, opinie jednostki zdominowane przez grupę

- prawa i zasady różnią się w zależności od grupy

- prasa kontrolowana przez państwo

INDYWIDUALIZM:

- najważniejszy interes jednostki

- wolności prasy - indywidualistyczne nastawienie mieszkańców danego kraju sprzyja ograniczaniu wpływu rządzących na wolność słowa i pracy

- korporacjonizm społeczny (związki zawodowe)

- ograniczona zdaje się możliwość wpływania na systemy za pomocą propagandy, pieniędzy lub wojska

- samorealizacja jest bardzo ważna

- każdy ma prawo do własnego zdania, opinii, życia prywatnego

RODZINA JAKO ŹRÓDŁO RÓŻNIC W KOLEKTYWIŹMIE I INDYWIDUALIŹMIE

Rodzina nuklearna – cechy indywidualizmu

Rodzina wielopokoleniowa – cechy kolektywizmu

KOLEKTYWIZM

INDYWIDUALIZM

Wielopokoleniowa rodzina - ochrona i bezpieczeństwo w zamian za lojalność Źródłem identyfikacji jest przynależność do sieci powiązań społecznych Dzieci są uczone rozmawiać w kategorii `my` Należy unikać konfliktów i dążyć do zachowania harmonii Komunikacja o wysokim kontekście Następstwem wykroczeń jest wstyd, utrata twarzy lub nawet całej grupy Nie wolno się sprzeciwiać rodzicom Dzielenie się zarobkami, utrzymywanie rodziny Uczestnictwo w rodzinnych uroczystościach jest oczywiste

Każdy zajmuje się samym sobą i najbliższą rodziną Źródłem identyfikacji jest jednostka Dzieci są uczone rozmawiać w kategorii `ja` Należy szczerze i otwarcie wyrażać swoją opinie Komunikacja o niskim kontekście Następstwem wykroczeń jest poczucie winy i utrata poczucia własnej wartości Dzieci utrzymują się same np. zarabiają na studiach Spotkania rodzinne są raczej krępujące

KOLEKTYWIZM I INDYWIDUALIZM W SZKOLE

KOLEKTYWIZM	INDYWIDUALIZM
Nauczyciele traktują uczniów jako grupę Indywidualne inicjatywy są tłamszone Celem edukacji jest nauczenie, jak wykonywać różne czynności Dyplomy zapewniają dostęp do grup o wyższym statusie	Nauczyciele pracują z jednostkami Uczniowie zachęcani do samodzielności Celem edukacji jest nauczanie jak zdobywać wiedzę Dyplomy podnoszą status materialny, poczucie własnej wartości