Psychologia w. 07.05.2011
Spostrzeganie jako proces orientacji w otoczeniu:
Orientacja w otoczeniu – oznacza proces zdobywania informacji o rzeczach i zjawiskach, które nas otaczają i które mają dla nas znaczenie.
Funkcji:
- biologiczno-adaptacyjna
- poznawcza
Proces sensoryczny – jest aktem odbioru bodźca przez narząd zmysłu.
Percepcja – jest aktem interpretacji bodźca zarejestrowanego w mózgu przez jeden lub więcej mechanizmów zmysłowych .
Wrażenie – odzwierciedla elementarnej cachy zmysłowej zarejestrowanej w wyniku odbioru danych sensorycznych. Wrażenia są monosensoryczne. Ernest Heinrich Weber (1795-1878) Gustaw Theodor Fechner ( 1801-1887) Wilhejm Wundt (1832-1920)
Anallizatory :
- interoanlizatory – odbiera bodźce z wnętrza
- ekstroanalizatory – odbiera bodźce z zewnątrz
a) kontaktoanalizatory – dotyk, termiczne, smakowe, bólowe
b) teleanaliza tory – węchowe, wzrokowe, słuchowe
Najmniejsza ilość energii bodźca, która wywołują początkowe, wrażenia, oznacza dolny absolutny próg wrażenia. Górną granicę energii ilości bodźca jeszcze odzwierciedlaną we właściwej dla tego bodźca postaci nazywamy górnym absolutnym progiem wrażenia.
PRÓG RÓŻNICY : Minimalny przyrost podniety dający dostrzegalną różnicę wrażeń.
Zmniejszenie się wrażliwości pod wpływem stale lub długo działających bodźców nazywamy adaptacją. Zmniejszanie się wrażliwości pod wpływem stale lub długo działających bodźców nazywamy adaptacją. Nie we wszystkich następuje adaptacja.
Kontekst następczy powstaje przy występowaniu jego wrażenia po drugim.
Przy wrażeniach wzrokowych obserwujemy kontrast współczesny.
Synestezja : (og gr. Syn – razem i asitesis – odczucie ) jednoczesne odczuwanie dwu lub kilku wrażeń.
Spostrzeżenie – proces poznawczy odzwierciedlający cały przedmiot oddziałujący na nasze narządy zmysłowe. Spostrzeżenia są polisensoryczne. Zależność spostrzegania od doświadczenia wiedzy, zainteresowania, poglądow i przekonan nazywam APERCEPCJĄ .
Całość spostrzegania – poprawność rozpoznania cech przedmiotów niezależnie od kąta widzenia, odległości i oświetlenia.
stałość spostrzegania – zdolność spostrzegania podmiotów jako niezmiennych mimo zmiany kształtu, jasności i barwy.To, co człowiek ogarnia swoimi zmysłami w danym fragmencie rzeczywistości nazywamy polem postrzegania.
Rodzaje spostrzeżeń:
Spostrzeganie przestrzenie : polega na lokalizowaniu przedmiotów w głębi, ustalaniu kierunków, wielkości, stosunków przestrzennych między przedmiotami.
Spostrzeganie czasu wiąże się z obserwacją trwania ruchu i przemieszczenia zjawisk w przestrzeni oraz takich , które powstają i znikają.
Spostrzeganie ruchu jest związane zarówno ze spostrzeganiem następstw przestrzennych, jak i czasowych.
Czynniki determinujące proces spostrzegania
1. Nastawienie
2. Stan emocjonalny podmiotu
3. Kontrast
4. Uwaga
5. Zainteresowania
Złudzenia percepcyjne:
Złudzenia (iluzji) są to zniekształcone lub błędne spostrzeżenia spowodowane utrudnionymi zewnętrznymi warunkami spostrzegania, określonymi nastawieniem psychicznym, zmęczonym lub specyficznymi właściwościami przedmiotów.
Złudzenie optyczno – geometryczne :
Złudzenie długiśći – Złudzenie Mullera -Lyera