Temat: Odczytywanie informacji genetycznej.
Data: 23.09.2015
Klasa: 3B gimnazjum
Prowadząca: Paulina Pytel
Czas trwania: 45 min
Zakres treści:
Gen
Sposób zapisu informacji genetycznej w DNA
Budowa kodu genetycznego
Znaczenie kodu genetycznego
Uniwersalność kodu genetycznego
Proces powstawania białka
Odczytywanie kodu genetycznego
Cele. Uczeń:
Wyjaśnia pojęcia: kod genetyczny, gen, kodon
Wymienia cechy kodu genetycznego
Wskazuje kodon na ilustracji DNA
Omawia budowę kodonu i genu
Omawia znaczenie kodu genetycznego
Wskazuje uniwersalność kodu genetycznego
Omawia biosyntezę białek na podstawie ilustracji
Odczytuje kolejność aminokwasów kodowanych przez dany fragment mRNA z tabeli kodu genetycznego
Interpretuje schemat literowego zapisu kodonu i budowy nici kwasu nukleinowego
Metody:
Burza mózgów
Praca z zastosowaniem płyty CD
Praca z tekstem
Pogadanka
wykład
Środki dydaktyczne:
Podręcznik do biologii dla klasy 3 gimnazjum- B. Sągin, A. Boczarowski, M. Sęktas, „Puls życia”, wyd. Nowa Era
Zeszyt ćwiczeń do biologii dla klasy 3 gimnazjum –M. Jaworowska, J. Pawłowska, J. Pawłowski, M. Zalewska, „Puls życia”, wyd. Nowa Era.
Płyta CD do podręcznika „Puls życia 3”
Komputer, rzutnik multimedialny
Karty pracy
Formy pracy:
Indywidualna
zbiorowa
Przebieg zajęć:
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne
Sprawdzenie wiadomości z 3 ostatnich lekcji – kartkówka (10 min) – załącznik 1
Wprowadzenie do lekcji –burza mózgów. W jaki sposób zaszyfrujesz wiadomość do kolegi/koleżanki? Uczniowie przedstawiają swoje propozycje.
Zapoznanie uczniów z tematem lekcji oraz celami. Zapisanie go przez uczniów w zeszytach.
Faza realizacyjna:
Wykład. Wiemy już, że cechy organizmu człowieka zależą od tego, jakie ma białka, natomiast informacja o budowie białek zawarta jest w DNA. Odcinek DNA, który zawiera informację o budowie białka, albo budowie określonego rodzaju RNA to gen.
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy (załącznik 2), z którymi będą pracować przez całą lekcję.
Uczniowie czytają zadanie 1 z karty pracy. Nauczyciel wyświetla z płyty CD dołączonej do podręcznika animacje dotyczącą znaczenia białek. Na podstawie animacji oraz podręcznika wykonują zadanie 1. Sprawdzenie zadania. Wybrani przez nauczyciela uczniowie odczytują rozwiązanie.
Praca z podręcznikiem. Uczniowie czytają z podręcznika fragment dotyczący kodu genetycznego. Ich zadaniem wykonanie zadania 2 z karty pracy. Następnie nauczyciel wyznacza kolejnych uczniów do odczytania rozwiązania zadania.
Nauczyciel wyświetla animację dotyczącą cech kodu genetycznego. Zadaniem uczniów jest na podstawie animacji wykonanie zadania 3 z karty pracy.
Sprawdzenie zadania.
Praca z zeszytem ćwiczeń. Uczniowie wykonują zadanie 6 str. 16 z zeszytu ćwiczeń.
Sprawdzenie zadania.
Odczytywanie kodu genetycznego. Uczniowie na podstawie tabeli kodu genetycznego odczytują poszczególne aminokwasy kodujące białka. Rozwiązanie zapisują w kartach pracy zad. 3.
Sprawdzenie zadania.
Nauczyciel przyczepia na tablicy zdarzenia zachodzące podczas powstawania białek (załącznik 3 – prawidłowa kolejność). Następnie wyświetla animację dotyczącą zagadnienia zamieszczoną na płycie CD dołączonej do podręcznika. Zadaniem uczniów jest po obejrzeniu animacji ułożenie w kolejności zdarzeń, a następnie zapisanie prawidłowej kolejności w zeszytach.
Faza podsumowująca:
Praca z zeszytem ćwiczeń. Uczniowie wykonują zad. 4 str. 16 oraz zad. 7,8 i 9 str. 17 z zeszytu ćwiczeń. Nauczyciel wyznacza kolejnych uczniów do odczytania poprawnych rozwiązań.
Zadanie zadania domowego. Zeszyt ćwiczeń zad. 1,2, str. 15
Ocena aktywności uczniów na lekcji.
Załącznik 2 – karta pracy ucznia
1. Uzupełnij tabelę dotyczącą funkcji białek w organizmach.
| Przykład białka | Pełniona funkcja |
|---|---|
2. Na podstawie tekstu z podręcznika str. 20 odpowiedz na poniższe pytania.
Co nazywamy kodonem?
………………………………………………………………………………………
Co to jest kod genetyczny?
………………………………………………………………………………………..
3. Jakie cechy posiada kod genetyczny?
…………………………………….
…………………………………….
……………………………………
……………………………………
……………………………………
4. Wykonaj zadania.
a) Przepisz informację z nici DNA na nić mRNA.
DNA – T A C T C A T G A G G T C C C C G A
mRNA – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Odczytaj z tabeli kodu genetycznego (podręcznik, s. 22) nazwy aminokwasów, które są kodowane przez kolejne trójki nukleotydów w powyższej nici mRNA.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik 3 – zdarzenia zachodzące podczas powstawania białek.
DNA rozplata się >powstaje cząsteczka mRNA >cząsteczka mRNA jest transportowana do cytoplazmy > mRNA łączy się z rybosomom > cząsteczki tRNA transportują do rybosomu aminokwasy > rybosom łączy aminokwasy > rybosom przesuwa się po mRNA o następne kodony >pozbawione aminokwasów cząsteczki tRNA odłączają się od rybosomu > powstaje białko