PRAWO I EKONOMIA W OCHRONIE ŚRODOWISKA

Ćw. 1 „Przegląd wybranych przepisów dotyczących ochrony i gospodarowania środowiskiem oraz zakresu ich obowiązywania. Podstawy prawa konstytucyjnego, cywilnego, karnego i administracyjnego ”

A : K O N S T Y T U C J A

1. Jakie jest znaczenie konstytucji i jak stosuje się jej przepisy?

Opisane są w niej podstawowe prawa dla wszystkich obywateli Państwa . Dotyczy sprawiedliwości i wolności w państwie, sposobu działania władzy i szanowania praw obywateli. Konstytucja i 3 kodeksy: KC, KK, KPA , oraz przestrzega międzynarodowego prawa.

1. Jakie rodzaje władzy wyróżnia konstytucja i kto tą władzę stanowi?

Jest to władza ustawodawcza, wykonawcza , sądownicza. Ustawodawcza sejm i senat, , wykonawcza Prezydent RP, sadowniczą – sądy i trybunały.

1. Co stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP?

Gospodarka rynkowa, charakteryzuje się wolnością działalności gospodarczej, prywatnością.

1. Kiedy dopuszczalne jest wywłaszczenie?

Jest dopuszczalne jedynie wtedy gdy jest przeznaczane na cele publiczne oraz przejęcie własności za odszkodowaniem.

1. Kiedy dopuszczalne jest ograniczenie wolności działalności gospodarczej?

Wtedy, gdy są niezgodne z konstytucją lub ustawą.

1. Jak konstytucja określa wolności i prawa człowieka? Kiedy i jak można je ograniczać?

Wolność człowieka jest nienaruszalna a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych, wolność człowieka podlega ochronie prawnej. Każdy jest zobowiązany do szanowania wolności i praw innych. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie. Ograniczenia te mogą być wprowadzone tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

1. Kto podlega odpowiedzialności karnej?

Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Czyny popełniane przez osoby nieletnie, czyli osoby poniżej 17 lat, nie są przestępstwami. Nieletni nie podlegają odpowiedzialności karnej, natomiast stosuje się wobec nich środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.

1. Kiedy może nastąpić przepadek rzeczy?

Przepadek – środek karny o charakterze represyjno-prewencyjnym polegający na przejściu własności określonych przedmiotów powiązanych w pewien sposób z popełnionym przestępstwem na Skarb Państwa z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

1. Jak można ograniczyć prawo własności?

Prawo własności- jest podstawowym i najszerszym prawem rzeczowym o charakterze bezwzględnym i majątkowym przysługującym właścicielowi. Jest to prawo do korzystania i rozporządzania rzeczą.

Ograniczenie prawa własności określają ustawy i klauzule generalne, takie jak zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa. W kodeksie cywilnym można znaleźć podstawowe przepisy, które informują o ciążących na właścicielu ograniczeniach, tj. art. 140 – 154 KC. Niezależnie od Kodeksu Cywilnego szereg ograniczeń prawa własności wynika z ustaw szczególnych, m. in. o zagospodarowaniu przestrzennym, prawo wodne, prawo budowlane i ustawa o gospodarce nieruchomościami.

1. Kto jest obowiązany do zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska?

Władze publiczne są obowiązane do zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

1. O czym mówi artykuł 74 konstytucji RP?

Artykuł 74 mówi o prowadzeniu przez Władze publiczne polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne społeczeństwu zarówno obecnemu, jak i przyszłemu.

Określa, że ochrona środowiska jest obowiązkiem władzy, która musi wspierać działania na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska podejmowane przez obywateli. Zaznacza również, że każdy ma prawo do uzyskania informacji o stanie i ochronie środowiska.

1. Jakie są konstytucyjne środki ochrony wolności i praw?

Każdy ma prawo by wynagrodzić jego szkodę, którą wyrządził mu organ władzy publicznej przez działanie niezgodne z prawem. Konstytucja mówi o tym, że ustawy nie mogą zabronić dochodzenia swoich praw i wolności na drodze sądowej. Może również wystąpić do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw, które zostały naruszone przez organy władzy publicznej.

Każdy ma prawo do odwołań od orzeczeń i decyzji, które zostały wydane w pierwszej instancji, wyjątki określa ustawa.

Jeśli ktoś uważa, że jakaś ustawa lub inny akt normatywny narusza jego nadane w Konstytucji prawa czy wolności ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego. Sąd lub inny organ administracji publicznej orzeka czy dany akt jest zgodny z Konstytucją.

1. Jaki jest zakres obowiązków obywatela RP? Czy jest wśród nich jakiś obowiązek względem środowiska?

Jest wśród nich obowiązek względem środowiska.

Obowiązkami obywatela RP są:

- wierność Rzeczpospolitej Polskiej,

- dbanie o wspólne dobro

- przestrzegania prawa RP

- ponoszenie nakładanych obciążeń (np. świadczeń publicznych w tym podatków),

- obrona Ojczyzny,

- dbałość o stan środowiska,

- ponoszenie odpowiedzialności za spowodowanie jego pogorszenie własnymi działaniami.

1. Jakie są konstytucyjne zasady ratyfikacji umów międzynarodowych?

- zgoda wyrażona w ustawie, jeśli umowa dotyczy

a) pokoju, sojuszu, układów politycznych lub wojskowych,

b) konstytucyjnych wolności, praw lub obowiązków obywatelskich,

c) członkostwa RP w organizacji międzynarodowej,

d) znacznego obciążenia Państwa pod względem finansowym,

e) spraw określonych w ustawie lub takich, których Konstytucja wymaga w formie ustawy

- musi być uchwalona przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów i przez Senat również większością 2/3 głosów również w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Zgoda może być uchwalona w referendum ogólnokrajowym.

- w trybie wymaganym dla ustaw.

1. Jaką rolę pełni Marszałek Sejmu?

- przewodniczy obradom Sejmu,

- strzeże prawa Sejmu

- reprezentuje Sejm na zewnątrz,

- w przypadkach śmierci, zrzeczenia się urzędu, nieważności wyborów, odwołania przez Trybunał Stanu Prezydenta, Marszałek tymczasowo do czasu wyboru nowego Prezydenta wykonuje jego obowiązki.

1. Czy posiedzenia sejmu mogą być tajne?

Posiedzenia Sejmu są jawne. Jeżeli wymaga tego dobro państwa, Sejm może bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów uchwalić tajność obrad.

1. Jaką rolę w RP pełni prezydent? Kto i kiedy może przejmować tymczasowo jego obowiązki?

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej, wykonuje obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej w razie:

1) śmierci Prezydenta,

2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,

3) stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta,

4) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia,

5) odwołania Prezydenta Rzeczypospolitej przez Trybunał Stanu.

W razie gdy Marszałek Sejmu nie może objąć obowiązków Prezydenta obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.

1. Jakie funkcje pełni Rada Ministrów?

Funkcje rady ministrów:

• polityka wewnętrzna i zagraniczna

• kieruje administracją rządową

w tym: wykonywanie ustaw, rozporządzeń, koordynacja i kontrola organów administracji, chroni interesy Państwa, tworzy budżet, zapewnia bezpieczeństwo i porządek publiczny, kieruje stosunkami międzynarodowymi, kieruje obronnością kraju (np. służba wojskowa), organizuje swoją pracę.

1. Kto pełni nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego?

Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe.

1. Jaki jest charakter orzeczeń TK? Czy można się od nich odwoływać?

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne- nie da się od nich odwołać.

1. Kto może ponosić odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu?

Odpowiedzialność ponoszą: Prezydent, Premier oraz ministrowie , Prezes NBP, Prezes NIK , członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, osoby, którym Premier powierzył kierowanie ministerstwem, oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, posłowie i senatorowie.

1. Jak działa i komu podlega NIK?

NIK podlega Sejmowi. Działa na zasadach kolegialności(kontrola funkcjonowania działalności organów państwowych, z punktu widzenia m.in.: legalności) (zespołowe rozpoznawaniu i rozstrzyganiu spraw przez sądy/ zasada organizacyjna w procesie podejmowania decyzji przez zespoły w organizacjach społecznych lub wieloosobowych organach państwowych.)

B : K O D E K S C Y W I L N Y

1. Co to są dobra osobiste człowieka? Jak są one chronione?

Dobra osobiste człowieka to w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Są chronione przepisami prawa cywilnego, jeżeli działanie szkodzące osobie jest niezgodne z prawem może ona ubiegać się:

1. zaprzestania tego działania

2. czynności mających na celu usunięcie skutków tego działania

3. zadośćuczynienie pieniężnego lub przekazania pieniędzy na cele społeczne

1. Jaką rolę i kiedy w funkcjonowaniu osób prawnych pełni kurator?

Kurator powoływany jest kiedy osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw ponieważ nie posiada odpowiednich do tego organów. Ma on za zadanie jak najszybciej powoła takie organy, lub je zlikwidować.

1. Kto to jest przedsiębiorca? Jakie wymagania KC precyzuje odnośnie firmy przedsiębiorcy?

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Firma przedsiębiorcy musi odróżniać się od innych firm, które prowadzą działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

1. Co to są nieruchomości?

Nieruchomość jest to fragment powierzchni ziemi który jest własnością danej osoby a także znajdujące się w jej obrębie wszelkie naniesienia takie jak: wszelkie budynki, budowle i urządzenia techniczne (np. instalacja wodno-kanalizacyjna) trwale związane z gruntem. Istotą nieruchomości jest grunt który musi być uwarunkowany aktami prawnymi.

1. Co rozumiemy przez część składową rzeczy? Jakie przedmioty nie stanowią części składowej danej rzeczy?

Części składowe rzeczy stanowią jedną całość, a więc nie mogą być od siebie odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości. Częścią składową są rzeczy które samodzielnie utraciły swój byt. Przedmioty które nie stanowi części składowej danej rzeczy są to części które nie są trwale z nią związane i które mogą samodzielnie funkcjonować.

1. Czy część składowa rzeczy może być odrębnym przedmiotem własności?

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności.

1. Co należy do części składowych gruntu?

Częściami składowymi gruntu są budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, a także drzewa i rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

1. Jakie rodzaje pożytków wyróżnia KC?

Pożytek - to dochody prawnie udokumentowane.

Wyróżniamy pożytki:

-naturalne- są to płody i wszystkie części należące do nich.

-cywilne- to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego

1. Co to jest przedsiębiorstwo i co ono obejmuje?

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5) koncesje, licencje i zezwolenia;

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8) tajemnice przedsiębiorstwa;

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

1. W jakich okolicznościach za nieważne uznaje się oświadczenia woli?

- jeżeli zostało ono złożone przez osobę nieświadomą: choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych,

- złożone drugiej stronie, za jej zgodą dla pozoru w celu ukrycia innej czynności prawnej,

1. Kiedy można uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli?

- art. 84, w przypadku stwierdzenia błędów jeżeli nie były one celowe,

- art. 86, w przypadku stwierdzenia błędów jeżeli były podstępne,

-art. 87, w przypadku groźby lub nacisku osoby trzeciej,

1. Czym różni się przedstawicielstwo od pełnomocnictwa?

Przedstawicielstwo jest to umocowanie do działań prawnych dokonywanych przez przedstawiciela, które pociągają skutki dla reprezentowanego, może opierać się na ustawie lub na oświadczeniu.

Pełnomocnictwo szczególne wymaga określenia rodzaju czynności, pełnomocnictwo ogólne powinno być udzielone na piśmie. Wg Kodeksu Cywilnego pełnomocnictwo można w każdej chwili odwołać.

1. Na czym polega prokura? Czy osoba prawna może być prokurentem?

Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokurentem nie może być osoba prawna, ponieważ według definicji prawnej pełnomocnikiem spółki, dokonującym w jej imieniu czynności związanych ogólnie rzecz ujmując z prowadzonym przedsiębiorstwem.

1. Jakie rodzaje współwłasności wyróżnia KC? Jak dokonuje się czynności zwykłego zarządu?

- KC wyróżnia współwłasność w częściach ułamkowych i współwłasność łączną
- czynności zwykłego zarządu dokonuje się za zgodą wszystkich współwłaścicieli albo na podstawie decyzji sądu

1. Wymień ograniczone prawa rzeczowe.

- użytkowanie, służebność (prawo do bezpłatnego, dożywotniego korzystania z nieruchomości), zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka.

B : K O D E K S P O S T Ę P O W A N I A C Y W I L N E G O

1. Na czym polega zdolność sądowa i procesowa?

- każda osoba fizyczna, organizacja społeczna oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobami prawnymi ma prawo występować jako strona w procesie (zdolność sądowa)
- zdolność procesową posiadają wyżej wymienione jednostki o ile posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych tylko w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.

1. Kto może być pełnomocnikiem procesowym osoby prawnej lub przedsiębiorcy w sprawach cywilnych?

- pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy może być pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego lub adwokat lub radca prawny, który został do tego upoważniony.

1. Do jakich czynności upoważnia pełnomocnictwo procesowe?

Pełnomocnictwo procesowe upoważnia do:

- Wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy;
- wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenie i egzekucji;
- udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu;
- odbiory kosztów procesu od strony przeciwnej.

1. Co to są posiedzenia sądowe, w jakim trybie mogą się one odbywać i kto ma na nie wstęp?

Posiedzenia sądowe określane są w judykaturze jako zebrania sądu w celu dokonania czynności w toku postępowania rozpoznawczego lub przed jego wszczęciem. Wyróżnia się posiedzenia jawne i niejawne. Podmiotami uprawnionymi do wstępu na posiedzenia jawne są: uczestnicy postępowania (m.in. powód i pozwany, prokurator, interwenient uboczny, biegły, rzecznik konsumenta), strony, ich przedstawiciele, a nawet publiczność. Natomiast na posiedzenia niejawne mają wstęp tylko osoby wezwane, sąd i protokolant.

1. Kiedy posiedzenie sądowe odbywa się przy tzw. drzwiach zamkniętych?

- jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu lub moralności albo gdy mogą być ujawnione okoliczności objęte tajemnicą państwową lub służbową.

- na wniosek strony, jeżeli podane przez nią przyczyny uzna za uzasadnione lub jeżeli roztrząsane być mają szczegóły życia rodzinnego.

1. Kiedy z przebiegu posiedzenia sądowego sporządza się protokół a kiedy notatkę urzędową?

-z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół

-z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia.

1. W jakiej kwocie wymierza się grzywnę, jeśli kodeks przewiduje ją bez określenia jej wielkości?

Jeżeli kodeks przewiduje grzywnę bez określenia jej wysokości, grzywnę wymierza się w kwocie do jednego tysiąca złotych.

1. Podaj kilka przyczyn, dla których sąd może zawiesić postępowanie.

- w razie śmierci

- utraty przez stronę zdolności sądowej

-problemy komunikacyjne

1. Kiedy sąd może odrzucić pozew?

1) jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna;

2) jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już

prawomocnie osądzona;

3) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za

niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem

zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.

1. Jak zgodnie z KPC odbywa się rozprawa sądowa?

Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony – najpierw powód, a potem pozwany

zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą

ponadto wskazywać podstawy prawne swych żądań i wniosków. Na żądanie prokuratora sąd udziela mu głosu w każdym stanie rozprawy.

§ 2. Każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących

okoliczności faktycznych.

§ 3. Ponadto rozprawa obejmuje, stosownie do okoliczności, postępowanie dowodowe i roztrząsanie jego

wyników.

1. Co to jest sentencja wyroku?

Sentencja wyroku powinna zawierać wymienienie sądu, sędziów, protokolanta oraz prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie, datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy oraz rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron. Jest to część wyroku.

1. Kiedy sąd wydaje w danej sprawie postanowienie a kiedy wyrok?

Jeżeli kodeks nie przewiduje wydania wyroku lub nakazu zapłaty, sąd wydaje postanowienie.

1. Co to jest apelacja i do którego sądu się ją wnosi?

Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację od wyroku sądu

rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu wojewódzkiego jako pierwszej instancji – sąd

apelacyjny.

Apelacja- odwołanie się od wydanego wyroku. W prawie procesowym apelacja jest środkiem

odwoławczym od wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji.

1. Omów ogólne zasady wnoszenia skarg kasacyjnych. Kto i do kogo może wnieść taką skargę?

2. Czy działalność przedsiębiorcy zagrażająca środowisku należy do spraw gospodarczych?

3. Na czym polega postępowanie nakazowe i jakie sądy się nim zajmują?

4. Jaki sąd i na czyj wniosek dokonuje wpisów do krajowego rejestru sądowego?

5. Jak zabezpiecza się roszczenia pieniężne?

6. Co to jest wykonawczy tytuł egzekucyjny? Jakie rodzaje egzekucji przewiduje KPC?

B : K O D E K S K A R N Y I K O D E K S W Y K R O C Z E Ń

1. Czym różni się zbrodnia od występku?

2. Wymień i scharakteryzuj kary przewidziane w ustawie KK

3. Wymień i scharakteryzuj środki karne przewidziane w ustawie KK

4. Co rozumiemy przez mienie znacznej oraz wielkiej wartości?

5. Jakie kary za przestępstwa przeciwko środowisku przewiduje KK? Podaj 3 przykłady takich przestępstw.

6. Kto wg KW podlega odpowiedzialności za wykroczenie?

7. Jak jest karane w myśl KW szkodnictwo leśne, polne i ogrodowe? Podaj 3 przykłady.

B : K O D E K S P O S T Ę P O W A N I A A D M I N I S T R A C Y J N E G O

1. Przedstaw obowiązki organów administracji publicznej w myśl art. 9 i 10 KPA

2. Czy sprawy z zakresu KPA mogą być załatwiane ustnie?

3. Scharakteryzuj organy wyższego stopnia i organy naczelne w rozumieniu KPA.

1. Organami wyższego stopnia są:

1)  w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego — samorządowe kolegia odwoławcze (chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej)

2)  w stosunku do wojewodów — właściwi w sprawie ministrowie;

3)  w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 — odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku — organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością;

4)  w stosunku do organów organizacji społecznych — odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku — organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

b) Organami naczelnymi są:

1)  w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych — Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie;

2)  w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 — odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania;

3)  w stosunku do organów organizacji społecznych — naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu — Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

1. Kto rozstrzyga spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej?

Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny.

1. Podaj co najmniej trzy przykłady sytuacji, w których pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie.

1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki;

2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia;

3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3;

5 )w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji;

6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne;

7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.

1. Podaj definicję strony postępowania wg KPA. Kto może być stroną postępowania?

Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Stronami mogą być

a) osoby fizyczne i osoby prawne

b) jednostki nieposiadające osobowości prawnej. (gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne).

1. Kiedy i jak przeprowadza się rozprawę administracyjną?

W każdym przypadku gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania lub gdy wymaga tego przepis prawa.

Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

W szczególności organ wzywa:

1) strony do złożenia przed rozprawą wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów i do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez przedstawicieli albo pełnomocników,

2) świadków i biegłych do stawienia się na rozprawę.

W wezwaniu na rozprawę określa się termin, miejsce i przedmiot rozprawy.

Rozprawą kieruje wyznaczony do przeprowadzenia rozprawy pracownik tego organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie

Na rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiać dowody na ich poparcie.

1. W jakich okolicznościach postępowanie administracyjne ulega zawieszeniu?

Przesłankami obligatoryjnego zawieszenia postępowania przez organ administracji publicznej są:

1. Śmierć strony, gdy wezwanie jej spadkobierców nie jest możliwe a postępowanie nie ulega umorzeniu jako bezprzedmiotowe

2. Śmierć przedstawiciela ustawowego strony

3. Utrata przez stronę lub jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych

4. W przypadku gdy rozpatrzenie i rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniego zagadnienia wstępnego

Zaistnienie choćby jednej z w/w przesłanek, uprawnia organ admin. publ. do zawieszenia postępowania administracyjnego.

1. Z wnioskiem o to wystąpi strona na której żądanie postępowanie zostało wszczęte

2. Wnioskowi temu nie sprzeciwiają się inne strony

3. Zawieszenie nie zagraża interesowi społecznemu

W tym przypadku muszą wystąpić wszystkie przesłanki aby organ admin. publ. mógł zawiesić postępowanie.

1. Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji – scharakteryzuj jej istotę. Kiedy można odstąpić od uzasadnienia decyzji?

Decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.

Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

1. Co to jest postanowienie organu administracji publicznej i czym różni się ono od decyzji?

Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

1. Odwołania i zażalenia – na czym polegają i czym się różnią?

ODWOŁANIA

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji.

Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia.

Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.

ZAŻALENIA

Na wydane w toku postępowania postanowienia służy stronie zażalenie, gdy kodeks tak stanowi.

Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie zostało ogłoszonej ustnie - od dnia jego ogłoszenia stronie.

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia.

1. Kiedy i w jakim terminie organy administracji publicznej wydają zaświadczenia?

Zaświadczenie wydaje się w sytuacji:

- przepis prawa wymaga urzędowego potwierdzenia faktów lub stanu prawnego

- osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu danych faktów lub stanu prawnego.

Zaświadczenie wydaje się niezwłocznie, nie później niż w terminie siedmiu dni.

1. Wymień organy właściwe do rozpatrywania skarg dotyczących zadań lub działalności organów administracji publicznej.

Organy państwowe, organy samorządu terytorialnego i inne organy samorządowe oraz organy organizacji społecznych zobowiązane są do przyjmowania stron w sprawach skarg i wniosków w ustalonych przez siebie dniach i godzinach.