POPRAWA

CZĘŚĆ TEORETYCZNA :

Wiek przedszkolny (od 3 do 6 lat) to okres najistotniejszych przemian rozwojowych w życiu dziecka dokonujący się we wszystkich sferach. Wśród różnych sfer możemy wyróżnić min:

• Rozwój fizyczny i motoryczny (np. lokomocji, ruchów manipulacyjnych)

• Rozwój procesów poznawczych (np. rozwój mowy, myślenia ,pamięci, uwagi)

Rozwój fizyczny i motoryczny

Organizm dziecka w wieku przedszkolnym wymaga troskliwej opieki , gdyż znajduje się w stanie wzrostu . Zmieniają się proporcje jego ciała oraz doskonali się sprawność motoryczna . Tempo rozwoju motorycznego dziecka nie jest równomierne. Każdy rok przynosi istotną różnicę w poziomie sprawności i rozwoju motorycznym. Najszybsze zmiany występują między 4. a 5. rokiem życia. W wieku 5 lat dziecko wchodzi w tzw. złoty okres motoryczności. Poszczególne dzieci mogą różnić się między sobą tempem rozwoju motorycznego w wyniku różnych cech wrodzonych i innych czynników środowiskowych. Sylwetka dziecka charakteryzuje się stosunkowo krótkimi kończynami , dużą głową i długim tułowiem .Układ kostny jest jeszcze słaby .Ruch jest bardzo ważny w rozwoju dziecka ,zaniedbania rozwoju motorycznego mają wpływ na dalszy jego rozwój psychofizyczny. W okresie przedszkolnym dzieci z łatwością już biegają, bez pomocy wchodzą po schodach stawiając jedną stopę na stopniu ,skaczą obunóż przez skakankę , chodzą na palcach oraz kucają .

Potrafią pedałować i kierować trójkołowym rowerkiem , umieją rzucać piłką , tańczyć i pływać jeździć na łyżwach . Chłopcy w tym okresie rozwoju uzyskują lepsze wyniki niż dziewczynki w czynnościach wymagających użycia większej energii i siły (np. bieganie czy kopanie). Dziewczynki za to są lepsze w wykonywaniu czynności, które wymagają sprawności motorycznej – równowagi i rytmiczności (np. skakanie na skakance) oraz precyzji (np. rysowanie). Ręce dziecka stają się coraz sprawniejsze, wykonują proste prace plastyczne , zaczynają posługiwać się nożyczkami ,rysują kwadraty i koła , postacie ludzkie w formie „głowonogów” oraz wiedzą jak odpowiednio trzymać kredkę . Wg. Szumana rysunek dziecka przechodzi trzy etapy : Pierwszy etap to bazgroty (rysuje zygzaki , linie, kółeczka , kropki itp.) , drugi tworzenie schematu ( schematy postaci ludzkich ) ,a trzeci rysunek półschematyczny ( dążenie do dokładnego oddania rzeczywistości nie rysuje tego co widzi , lecz to co wie o rysowanym przedmiocie) . Zajęcia plastyczne są ćwiczeniami do późniejszego pisania .Układ nerwowy przedszkolaka jest słaby i delikatny .Dominują w nim procesy pobudzenia nad procesami hamowania . Dziecko jest impulsywne , jego zachowanie jest zmienne . Obserwuje dorosłych i naśladuje ich. Powoli opanowuje czynności związane z życiem codziennym takiej jak samodzielne picie z kubka ( nie rozlewając płynu) , jedzenie zupy łyżką ( 4-6 r.ż), załatwianie potrzeb fizjologicznych (3 r .ż ) samodzielnie ubierają się lub rozbierają się (4-5 r. ż) , wkładają buty ( nie zawsze prawidłowo) .

Rozwój ruchów manipulacyjnych polega na zdolności posługiwania się przedmiotami i narzędziami codziennego użytku (motoryka mała ) np. szczoteczka do zębów , łyżka , kredka. Możemy wyróżnić dwa rodzaje manipulacji : niespecyficzna – przekładanie z ręki do ręki , wykorzystanie przedmiotów nie zgodnie z przeznaczeniem oraz manipulację specyficzna

Rozwój procesów poznawczych

Wiek przedszkolny to dalszy etap kształcenia się procesów poznawczych. Spostrzeganie rozwija się głównie w czasie manipulowania przedmiotami. Dziecko w tym wieku już dużo wie ,rozumie i pamięta , lecz czasami trudno skupić mu się na jednej czynności . Dzieci chętnie oglądają obrazki w książce i mówią o nich, układają klocki i figury według wzoru , potrafią także ułożyć obrazek rozcięty na kilka części , a także porównują obrazki ze sobą .Dzieci dążą do zbadania dotykiem, słuchem i wzrokiem każdego nowego przedmiotu . Maluch najlepiej poznaje przedmioty i uczy się ich zastosowania w praktycznym działaniu . Przez poznawanie wzbogaca swoją wiedzę o otaczającym go świecie , wykorzystując ją podczas zabaw , w których wykonuje fikcyjne czynności . Zaczyna odróżniać kolory ,potrafi zaśpiewać piosenkę, opowiedzieć sen , a także powtórzyć odgłosy zwierząt.

Pamięć dziecka w okresie średniego dzieciństwa jest mimowolna, najlepiej zapamiętuje to co go zainteresowało ,co zwróciło jego uwagę .Dzięki pamięci możliwe jest opanowanie mowy, jest ona bezpośrednio związana z wrażeniami i spostrzeżeniami . Możemy wyróżnić 2 rodzaje pamięci świeża (bezpośrednia) , czyli natychmiastowe odtwarzanie materiału oraz pamięć trwała ( poziom pamięci określa się za pomocą czasu, jaki upływa między spostrzeżeniem, a rozpoznaniem danego przedmiotu) Pamięć przedszkolaka zmienia się pod względem pojemności ,pojawiają się skuteczne strategie zapamiętywania , polepsza się wiedza o przedmiotach które chce dziecko zapamiętać Wraz z wiekiem dzieci potrafią zapamiętać więcej cyfr pod rząd jak pisze Siegler Większość dzieci w 4-5 roku życia może odtworzyć szereg złożony z 4. cyfr, a większość dzieci w 6.r.ż. jest zdolna do odtworzenia szeregu złożonego z 6. cyfr . Dzieci starsze mogą wykonać więcej zdolności poznawczych od młodszych dzieci . Możemy wyróznic dwie strategie pamięciowe: powtarzania i organizowania materiału do zapamiętania. Dzieci w wieku przedszkolnym korzystają częściej ze strategii powtarzania. U dzieci 5-letnich można zauważyć pewien stopień zrozumienia procesu zapamiętywania.

Między 3- 6 r .ż następuje gramatyzacja mowy ,język staje się coraz doskonalszym środkiem przekazu informacji . Proces ten przebiega u poszczególnych dzieci w różnym tempie , a stopień rozwoju mowy uzależniony jest od wielu czynników takich jak np. środowisko lub psychofizyczny rozwój dziecka. Mowa wykształca się poprzez naśladowanie, a więc słuchanie, rozumienie i powtarzanie usłyszanych wyrazów, a z czasem budowanie coraz dłuższych, logicznych wypowiedzi. W wieku 3 lat dzieci potrafią już w miarę dobrze porozumiewać się z innymi, budując proste i logiczne zdania. U czterolatków artykulacja jest już sprawniejsza. Dziecko w tym wieku zaczyna prawidłowo wymawiać r, a także takie głoski jak c, cz, dz, dż, ź, s, sz, ś, c, cz, ć. W wieku 6 lat proces rozwoju mowy powinien być już zakończony, a tym samym wszelkie jego wady, jeśli nie były wcześniej korygowane, utrwalają się. Dlatego też nauczyciel przedszkolny powinien zwracać baczną uwagę na wymowę swoich podopiecznych i w razie potrzeby odpowiednio ją korygować. Trzylatek zna ponad 1000 słów, a pod koniec wieku przedszkolnego dziecko zna i używa około 4000 słów.

Rozwój mowy i myślenia powoduje ze zabawy dziecka są bardziej urozmaicone. Maluch najchętniej myśli o tym , co się dzieje aktualnie , według J. Piageta jest to myślenie przedoperacyjne ( wprowadzanie wniosków ze spostrzeganej sytuacji ) . Myślenie dziecka przechodzi od konkretno-wyobrażeniowego do abstrakcyjnego . Podstawowymi czynnościami myślowymi u dzieci w okresie przedszkolnym jest porównywanie obiektów ,proces ten prowadzi następnie do opanowania przez dziecko czynności klasyfikowania i szeregowania już 47% 4-latkow tworzy małe szeregi z patyczków różnej długości. W wieku przedszkolnym dominującą czynnością dziecka jest zabawa i codzienne zajęcia. Myślenie przejawia się w rozwiązywaniu różnych problemów praktycznych . Dzieci w wieku przedszkolnym zadają dużo pytań „co to jest ? ”, „ a dlaczego? ” . Przez zadawanie pytań zdobywa wiedzę o świecie i próbuje zrozumieć otaczającą go rzeczywistość . Najwięcej pytań dotyczy nazw przedmiotów , skutków ,przyczyn np. „a co się stanie jak nacisną ten guzik?” świadczy to o tym , ze myślenie dziecka traci charakter sytuacyjny a buduje się przyczynowo-skutkowy . Pod koniec wieku przedszkolnego charakter myślenia dziecka zmienia się na abstrakcyjny : potrafi w pamięci policzyć , oczywiście operując małymi liczbami . Dużą rolę w kształtowaniu myślenia dziecka jest opowiadanie mu bajek , opowiadań , które pobudzają jego wyobraźnie . U dzieci 3-4 letnich podczas rozwiązywania problemów dominuje metoda prób i błędów . Według koncepcji Piageta pierwsze obrazy umysłowe (traktowane jako narzędzia wiedzy, nabyte poprzez przeżyte przez dziecko doświadczenia) pojawiają się około drugiej połowy 2.r.ż., a ich rozwój przypada na okres wyobrażeń przedoperacyjnych (czyli okres przedszkolny).

Uwaga dziecka również jest mimowolna tzn. że bez świadomego udziału przyciągają ją różne przedmioty i zdarzenia. .Jeśli występuje dowolna ,to trwa bardzo krótko ,ponieważ jest przerywana przez różne bodźce docierające z zewnątrz na które dziecko zwraca uwagę. Uwaga dowolna kształtuje się na zajęciach, w czasie zabaw zespołowych. Dziecko potrafi długo się skupić ,szczególnie gdy go coś interesuje . Niestety jest mało podzielna, dlatego np. pochłonięte zabawą dziecko może się zmoczyć. Z wiekiem zwiększa się pojemność uwagi dziecka, zwiększa się trwałość uwagi a zmniejsza podatność na rozproszenia . Im dziecko jest starsze tym bardziej radzi sobie z kontrolą nad uwagą .

Rozwój rysunku

Twórczość dziecka zmienia się wraz z wiekiem i jest odzwierciedleniem jego rozwoju oraz pierwszym etapem swobodnej ekspresji. Zestawiając proste kształty dzieci rysują to co widzą w danym obiekcie. Ich rysunki są symbolami, które przypominają elementy rzeczywistości. Rozwój twórczości rysunkowej dzieci według Szumana można podzielić na 3 okresy. Pierwszy jest okresem bazgrot, który trwa do 3. roku życia, drugi, to okres schematyczny trwający od 3. do 12. roku życia, a trzeci to okres typu poschematycznego .Okres bazgrot czyli formowanie się schematu rozpoczyna się miedzy drugim a trzecim rokiem życia , zależnie od okoliczności i warunków w jakich się rozwija dziecko . Zaczynają formować się schematy postaci , cechy charakterystyczne: zapełnianie płaszczyzny kropkami, kreskami, krzyżykami, krzyżującymi się liniami krzywymi, próby zamykania kół. Okres schematyczny (ideo plastyka ) dzieli się na głowonogi (3 – 4 r.ż.) i głowotułowie ( 4 – 5 r.ż.) cechy b) schemat uproszczony (5 –7 r.ż.) cechy charakterystyczne: brak proporcji i trójwymiarowej przestrzeni, symboliczne ujmowanie formy; c) schematy wzbogacone (7 –12 r.ż) cechy charakterystyczne: wzbogacanie formy charakterystycznymi detalami, doskonalenie proporcji, próby wyrażania przestrzeni za pomocą układów pasowych. Oraz okres typu poschematycznego dzielący się na realizm wrażeniowy i realizm intelektualny