Ekman, Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie.
Psychologia emocji i motywacji.
Kłamstwo - fałsz i nieprawda - świadome, bez uprzedzenia ofiary.
Nieświadome nie jest kłamstwem.
Gdy kłamca wierzy w swoje kłamstwa, nie jest kłamcą.
Samookłamywanie - osoby, które nie wiedzą, że kłamią.
Kłamstwo altruistyczne - ochrona okłamywanego.
I. Rodzaje kłamstwa:
1. Ukrywanie:
- wstrzymanie się od powiedzenia czegoś.
- gdy zostało uprzedzone np. pyt. „czy mam kłamać?” i odp. Tak.
- ukrywanie jest pasywne a nie aktywne.
- dla okłamywanego szkoda może być taka sama, ale dla kłamcy mniejsze wyrzuty sumienia.
- odp. „A zapomniałem powiedzieć” -skuteczna dla mało znaczących sytuacji
2. Fałszowanie:
- ukrywanie info. Prawdziwych i przekazywanie info. Fałszywych
- na pyt. „jak minął dzień” można odp. Wymijająco by nie fałszować.
- kłamstwo ucieka się do fałszowania, nawet jak kłamstwo nie wymaga, aby lepiej zamaskować to co jest ukrywane- szczególnie gdy ukrywane są emocje.
3. Fałszywa atrybucja;
- przyznanie się do emocji , ale fałszywe zidentyfikowanie jej przyczyny wystąpienia.
4. Po czym poznać kłamstwo, dwie wskazówki kłamstwa;
- przeciek- kłamca przez pomyłkę ujawnia prawdę.
- wskazówka fałszu- gdy kłamiący swoim zachowaniem wskazuje, że kłamie. Wskazówka: nie odpowiadanie na pytanie co jest ukrywane.
5. Techniki kłamstwa:
- Maska - jest najlepszym sposobem ukrycia emocji. (zakrycie ręką twarzy, odwrócenie, fałszywa emocja) np. wykonanie ruchów innymi mięśniami; zaciskając zęby, obniżając brwi, uśmiech.
- maskowanie przez uśmiech jest złe; gdy robimy to za szybko lub za wolno.
- maskowanie strachu- złością, że podsłuchiwał rozmowę, że nam nie wierzy, (takie zrzucanie winy)
- są sytuacje w których nie można ukazywać odczuć emocji, ani maskować inną emocją, „kamienna twarz”
- Technika fałszywej prawdomówności - mówienie prawdy z dużą przesadą, żartem- ofiara nie wierzy w to co usłyszała.
- „Z kim rozmawiałaś?”,
- „Z kochankiem, dzwoni co godzinę” ;p
- Technika półprawdy - pominięcie kluczowej informacji.
– „lubisz go?”,
- „nie mam nic przeciw niemu”.
6. Podstęp błędnego wnioskowania - mówienie prawdy, ale w sposób, że wynika z niej co innego niż zostało powiedziane, zmylenie osoby.
- „podoba Ci się moja wystawa?” ,
- „ Jerry, brakuje mi słów” lub „(Och) Jerry, Jerry, Jerry!)- ściskając rękę i utrzymując kontakt wzrokowy.
- w większości przypadków Jerry coś odpowie i odejdzie.
II. Dlaczego kłamstwa wychodzą na jaw:
1.Złe scenariusze:
-mówienie sprzeczności, brak przygotowania
-by fałszywa historia wydawała się bardziej prawdopodobna, dobrzy kłamcy celowo popełniają błędy, by wymyślona historia nie była zbyt „gładka”, -„ojej rzeczywiście, ale tak to naprawdę było”.
-niewinna osoba zwykle popełnia małe błędy .
2. Kłamstwa dotyczące emocji:
- szybkie oddychanie, napięcie w głosie, przejęzyczenie.
- niemożność ich kontrolowania.
- gdy emocja b. silna niemożność kontrolowania zachowania.
3. Strach przed przyłapaniem:
- zwiększa czujność kłamcy
- średnie nachylenie strachu może być łatwe do wykrycia
- ważnym czynnikiem jest osobowość kłamiącego
- pewność siebie jest charakterystyczną cechą os. Psychopatycznej.
4. Poczucie winy z powodu okłamywania:
- Poczucie winy - nie jest potrzebna druga osoba
- Wstyd - potrzebna druga os.: dezaprobata, ośmieszenie
5. Kłamca nie będzie miał poczucia winy gdy:
- sądzi, że niczego nie zyskał na kłamstwie.
- wystąpią kłamstwa egoistyczne, ale usprawiedliwione - np. przy grze w pokera.
- ofiara i kłamiący mają różne wartości.
6. W kłamaniu ważna jest:
- reputacja kłamiącego
- osobowość kłamcy
- charakter ofiary kłamcy
7. Stawka za wykrycie kłamstwa, rodzaje kar:
- kara za przewinienie,
- kara za sam fakt okłamania