Spokrewnienie i inbred
W obrębie 100 populacji możemy wyodrębnić osobniki tworzące rodzinę.
W obrębie subpopulacji – grupy rodzinowe.
Przykład:
Para osobników o odmiennym składzie alleli w danym locus przeznaczona do rozrodu.
Genotypy rodziców:
Aa * A’a’
Genotyp potomstwa:
AA’ Aa’ aA’ aa’
Prawdopodobieństwo:
¼ ¼ ¼ ¼
Jakie jest prawdopodobieństwo, że dwa losowo wybrane osobniki potomne będą posiadały taką samą formę allelu dzięki pochodzeniu po tej samej parze rodzicielskiej?
Tablica prawdopodobieństwa:
Genotypy potomstwa | AA’ | Aa’ | aA’ | aa’ |
---|---|---|---|---|
AA’ | 1 | ½ | ½ | 0 |
Aa’ | ½ | 1 | 0 | ½ |
aA’ | ½ | 0 | 1 | ½ |
aa’ | 0 | ½ | ½ | 1 |
Średnio: (4*1=8*½+4*0)/16= ½
Dwie sztuki potomne będą miały taką samą formę alleli, ponieważ 1 i 2 dostali je od rodziców.
Prawdopodobieństwo, że potomostwo tej pary rodziców (czyli pełne rodzeństwo) będą posiadały tę samą postać allelu wynosi ½.
Tak definiowane prawdopodobieństwo nosi nazwę spokrewnienia genetycznego (addytywnego) .
Współczynnik spokrewnienia osobników X i Y – Rxy.
Poziom mierzący wielkość spokrewnienia genetycznego. Zawsze określany dla 2 osobników.
Podobieństwo genetyczne jednego z rodziców z dowolnie wybranym potomkiem też róne ½.
Spokrewnienie genetyczne między osobnikami będącymi pełnym rodzeństwem jest przykładem spokrewnienia w linii bocznej i jest skutkiem przekazania tej samej kopii allelu od przodka do potomka. Jest to przykład spokrewnienia w linii prostej.
Spokrewnienie rodzica i potomka jest skutkiem przekazania tej samej kopii allelu od przodka do potomka. Jest to przykład spokrewnienia w linii prostej.
W przypadku pełnego rodzeństwa występuje również tzw. spokrewnienie dominacyjne, którego współczynnik jest równy ¼. Jest to prawdopodobieństwo wystąpienia u dwóch osobników identycznej pary alleli uzyskanych od przodków.
Podobieństwo genetyczne wyrażane przy pomocy współczynnika spokrewnienia nie mierzy bezwzględnego podobieństwa alleli lecz tylko to które wynika z posiadania takiej samej kopii allelu, która występowała w genotypie przodka lub przodków.
Kojarzenie osobników spokrewnionych:
Przykład:
Połączenie jednego z rodziców poprzedniego pokolenia i jednego z jego potomków.
Genotypy rodziców:
Aa * AA’
Genotypy potomstwa:
AA AA’ aA’ aA
Prawdopodobieństwo:
¼ ¼ ¼ ¼
W wyniku kojarzenia rodzica i potomka (spokrewnienie równe ½) – w pokoleniu potomnym układ homozygotyczny z prawdopodobieństwem ¼.
Prawdopodobieństwo homozygotyczności wyznacza współczynnik inbredu (FZ).
Współczynnik inbredu danego osobnika wskazuje prawdopodobieństwo układów homozygotycznych powstałych w wyniku kojarzenia spokrewnionych rodziców, a więc prawdopodobieństwo spotkania się w locus dwie kopie allelu pochodzące od przodka lub przodków.
Spokrewnienie pe,łnego potomstwa jeśli rodzic jest homozygotą:
Genotypy rodziców:
AA * A’a’
Genotypy potomwsta:
AA’ Aa’ AA’ Aa’
Prawdopodobieństwo:
¼ ¼ ¼ ¼
Genotypy potomstwa | AA’ | Aa’ |
---|---|---|
AA’ | 1 | ½ |
Aa’ | ½ | 1 |
Średnio: (2*1+2*½)/4 = ¾
Inbred rodzica (wspólnego przodka) zwiększa spokrewnienie potomstwa.
Homozygota – rodzić zinbredowany.
Spokrewnienie wg Wrighta:
(dla dowolnie spokrewnionych osobników, niezależnie od komplikacji rodowych)
Rodowody pełne i niepełne.
Rodowód strzałkowy / strukturalny – strzałki wskazują kierunki przeprływu genów:
Genotyp:
B D P
A’A’’’ A X
C Q
Zatem:
Od wspólnego przodka od A przez B, D do P, lub od A przez C do Q.
RPQ= ½ * ½ * ½ * ½ * ½ = (½)3 * (½)2 = (½)2+3
n1 n2
Gdzie n1 i n2 jest to liczba pokoleń odpowiednio od wspólnego przodka A do P i od A do Q
Ogólnie:
RPQ=∑( ½ ) n1+n2
Znak sumy – więcej niż jeden wspólny przodek
Spokrewnienie pełnego rodzeństwa:
AC
BD
Jakie będzie spokrewnienie między C i D?
Ze względu na przodka A:
AC AD
½ * ½ = (1/2)1+1 = ¼
RCD= ¼ + ¼ = ½
Przypadek zinbredowanego przodka:
Poprzednie założenie – rodzić był homozygotą
A więc: FA= 1
Poprawka na inbred wspólnego przodka:
RCD=∑(1/2)n1+n2 (1+FA)
W przykładzie pełnego rodzeństwa:
RCD= ¼ (1+1) + ¼ = ¾
Wyznaczenie współczynnika inbredu z rodowodu.
Obliczony współczynnik spokrewnienia osobników P i Q wynosi:
RPQ = (½) 3+2
Prawdopodobieństwo, że gameta od osobnika P zawierająca allel A’ „trafi na gametę od osobnika Q zwierającą ten sam allel wynosi ½
Zatem:
FX = (½)3+2 * ½
Czyli: FX = (½)3+2+1
Ogólnie: FX = ∑(½)n1+n2+1 (1+FA)
Tata
Ja Babcia
Mama
Wujek Dziadek
(½)3 + (½)3 = 25%
Skutki kojarzeń w pokrewieństwie w populacji.
Przykład:
Jedno locus, allele A i a z częstością p = q = 0,5 %
Potomstwo | ||||
---|---|---|---|---|
Częstość | Genotyp | |||
Genotyp | AA | p2=0,25 | AA | |
Aa | 2pq= 0,50 | AA | ||
aa |
W następnym pokolenia
AA = 0,25 + 0,125 = 0,375
Aa = 0,25
aa- 0,25+0,125 = -,375
Jaka będzie częstość alleli?
Przypomnienie:
P = P+Q/2
A = p’=0,375 +0,25/2 =0,5
A = q; = 0,375 +0,25/2 = 0,5
Kojarzenie w pokrewieństwie zmienia częstość genotypów, ale częstość alleli pozostaje bez zmian.
Rośnie częstość homozygot (inbred), maleje częstość heterozygot.
Kojarzenie losowe:
Częstość heterozygot = 2pq=H0
Częstość heterozygot przy samozapłodnieniu = Hi
Wartość F = (H0-Hi)/H0
Czyli: Hi = 2pq(1-F)
Poszukujemy częstości genotypu AA(P)
Ponieważ p = P+Hi/2
a = Hi =2pq(1-F)
to P = p – 2pq (1-F)/2
P = p2+pqF 1-q = p
Jeśli q = 1-p to:
P2(1-F)+pF
Częstość genotypu aa – analogicznie W populacji, w której na skutek kojarzenia w pokrewieństwie wzrasta inbred, częstość genotypów wynosi:
AA = p2(1-F)+pFF = p2+pqF
Aa = 2pq(1-F) = 2pq – 2pgF
Aa q2(1-F)+qF= q2+pqF
Indeks rejkowski – do zróżnicowania między subpopulacjami
Jeżeli ten indeks wykorzystamy do porówniania heterozygotyczności przy wyrażeniach … i do wyrażeń osobników spokrewnionych to indeks rajtowski który określał zróżnicowanie między populacjami, może nam teraz określać genetyczne zróżnicowanie pomiędzy grupami rodzionowymi i w jakim obrębie te grupy genetycznoie są do siebie podobne.
Jeśli te subpopulacje to wtedy indeks Rajkowski jest tymsamy m co współczynnik F, jeżeli byśmy je bliczyli jako kojarzenia losowe i osobniki spokrewnione. Mierzy nam zinderbredowanie w grupach poimiędzy kojarzeniami.