KOLANO

Stawowy kolana

P.P powierzchnia przednia dolnej części trzonu k. udowej

P.K Górna część torebki stawowej stawu kolanowego od przodu to tzw. Kaletki nadrzepkowej

- zrasta się z zachyłkiem nadrzepkowym ( kaletką nadrzepkową) podciągając go do góry

- wspomaga wyprost kolana

- Po długim unieruchomieniu może ograniczyć zgniecie kolana

PROSTOWNIKI STAWU KOLANOWEGO

1. Czworogłowy Uda

2. Stawowy kolana

3. Naprężacz powięzi szerokiej uda ( prostuje do 30 ̊ zgięcia)

ZGINACZE STAWU KOLANOWEGO

1. Podkolanowy ( klucz kolana)

2. 2-głowy uda

3. Półścięgnisty/Półbłoniasty

4. Naprężacz powięzi szerokiej uda

MIĘŚNIE ROTUJĄCE PODUDZIE DO WEWNĄTRZ

1. Podkolanowy

2. Półbłoniasty / Półścięgnisty

3. Smukły

4. Krawiecki

MIĘŚNIE ROTUJACE PODUDZIE DO WEWNATRZ

1. 2 –głowy Uda

2. Naprężacz powięzi szerokiej uda

ROTACJA PODUDZIA

- rotacja wewnętrzna wynosi 10 ̊, ograniczona jest poprzez owijające się o siebie więzadła krzyżowe

- Rotacja zewnętrzna wynosi 40 ̊- 50 ̊ podczas której więzadła krzyżowe rozluźniają się

- rotacje odbywają się w stawie ląkotkowo – piszczelowym

RZEPKA – największa trzeszczka

STAW RZEPKOWO – UDOWY

- Powierzchnia stawowa rzepki jest najgrubsza u człowieka i wynosi 6 mm

- powierzchnia stawowa na kłykciu bocznym uda jest wyższa i grubsza, ponieważ rzepka poprzez głowę prostą i naprężacz powięzi szerokiej ma tendencje do przesuwania się do góry i na zewnątrz 5-8 cm

DOCISK RZEPKI

- Przy max wyproście kolana rzepka dolnym biegunem powierzchni stawowej dociska do kości udowej

- Przy zgięciu do 45 ̊ rzepka dociska środkową częścią do kości udowej

- przy zgięciu 90 ̊rzepka dociska górnym biegunem do kości udowej

ZACHYLEK RZEPKOWO – UDOWY (KALETKA NADRZEPKOWA)

- Jest to naddatek, który podczas zgięcia wygładza się

- Przy długim unieruchomieniu ulega zrośnięciu ograniczając zgięcie

WIĘZADŁA KOLANA

1. Poboczne strzałkowe

2. Poboczne piszczelowe

3. Krzyżowe przednie

4. Krzyżowe tylne

5. Więzadło rzepki

- Więzadła poboczne w wyproście są napięte, przy zgięciu rozluźniają się

- Więzadło poboczne strzałkowe NIE jest zrośnięte z torebka stawową

- Więzadło poboczne piszczelowe zrośnięte jest z torebką i łąkotką przyśrodkową

- Więzadło krzyżowe tylne ogranicza przesunięcie podudzia w tył

- Więzadło krzyżowe przednie ogranicza przesunięcie podudzia w przód

ŁĄKOTKI

- Łąkotka przyśrodkowa jest większa, przesuwa się o 6 mm, a boczna o 12 mm

- Pogłębiają piszczelową powierzchnię stawową i poprzez to lepiej stabilizują staw kolanowy

- Zrośnięte są z torebka stawową

MIĘSIEŚ PODKOLANOWY

P.P Tylno- boczna powierzchnia kłykcia bocznego kości udowej

P.K Tylno – przyśrodkowa powierzchnia kości piszczelowej poniżej kłykcia przyśrodkowego

- „klucz kolana” zapoczątkowuje zgięcie kolana poprzez rotacje wewnętrzną podudzia

- Zapobiega wpukleniu się torebki stawowej do stawu podczas zgięcia

Podczas wysięku w kolanie , chory ustawia je przeciwbólowo w pozycji spoczynkowej 25 ̊zgięcia

Naprężenie więzadła krzyżowego przedniego rozluźnia. Jeśli proces trwa kilka tygodni obkurcza się więzadło krzyżowe przednie.]

- Regresje prowadzone aby wyprostować kolano doprowadzić mogą do podwichnięcia podudzia do tyłu.

- Należy stosować wtedy mobilizację brzuszną podudzia, ślizgi boczne i trakcję

STAW KOLANOWY

- Środek ciężkości pada za osia obrotu stawu kolanowego, zwiększa to obciążenie w stawie Rzepkowo – udowym

- Przykurczowi ulęgają mięśnie kulszowo – goleniowe, 3 – głowy łydki, prosty Ida

- skraca funkcjonalnie

- pacjent chodzi na przodostopiu

- chory woli wchodzić po schodach ( środek ciężkości pada z przodu kolana) nie schodzić ( środek pada za kolanem)

- Pacjent z chorym biodrem woli schodzić po schodach , a z chorym kolanem wchodzić po schodach

KOMPENSACJA

Jeśli występuje kompensacja, trzeba podłożyć podkładkę. Kompensacja jest poprzez zgięcie w biodrze zgięcie podeszwowe stopy. Chory poprzez takie ustawienie przesuwa środek ciężkości ciała do przodu, zmniejsza obciążenie w stawie Rzepkowo – udowym

Chodzenie na wysokich obcasach powoduje przesunięcie środka ciężkości ciała do przodu. Kompensujemy sobie przesunięcie środka ciężkości do tyłu poprzez

• Zwiększenie lordozy lędźwiowej

• Ugięcie kolan

DOCISK RZEPKI

- Im większe zgięcie kolana, tym rzepka bardziej jest dociskana w dole międzykłykciowym ( większe tarcie – szybsze zmiany zwyrodnieniowe)

- w kolanie szpotawym rzepka dociskana jest do kłykcia przyśrodkowego

- w kolanie koślawym rzepka dociskana jest do kłykcia bocznego

- kilku tygodniowe utrzymanie kolana w wyproście powoduje docisk jednopunktowej powierzchni w stawie Rzepkowo – udowym ( rzepka jest podciągnięta do góry poprzez mięsień prosty uda – m. toniczny)

- poprzez docisk stawy SA słabiej odżywione

- czynny ruch kolana w pewnym zakresie może być bolesny

STAW RZEPKOWO – UDOWY

Chodzenie „ z palców” zmniejsza ból w stawie Rzepkowo – udowym. Spowodowane jest to większą stabilizacją kolana, „ Od tyłu” poprzez mięsień 3-głowy łydki. Poprzez max zgięcia rzepka przemieszcza się 6-8 cm dystalnie Przykurcz więzadel, torebki stawoewej

ODCIĄŻENIE

Odciążenie uzyskujemy poprzez napięcie grupy tylnej odpowiedzialnej za wyprost kolana, m.3-głowy łydki, kulszowo – goleniowe

STABILIZACJA KOLANA

Za stabilizację kolana w rotacji wewnętrznej i zewnętrznej odpowiadają mięśnie kulszowo – goleniowe. Za przesuniecie podudzia do przodu odpowiadają mięśnie kulszowo – goleniowe, za przesunięcie podudzia do tyłu odpowiedzialne są m. 4-glowy uda

PRZYKURCZ MIĘŚNIOWY

Zakres zgięcia kolana przy zgiętym biodrze jest większy niż przy biodrze wyprostowanym

PRZYKURCZ TOREBKOWY

Zgięcie kolana przy biodrze wyprostowanym i zgiętym jest takie samo

ROZCIAGANIE GLOWY PROSTEJ

Rozciąganie głowy prostej poprzez biodro oszczędza kolano.

Rozciąganie głowy prostej poprzez kolano przeciąża stawy kolanowe.

PRZYKURCZ WYPROSTNY

Poprzez dłuższe unieruchomienie może nastąpić:

1. Przykurcz więzadeł, torebki stawowej

2. Zarośniecie zachyłka nadrzepkowego

3. Przykurcz głowy prostej m. 4-głowego uda

KOMENSACJA W CHODZENIU MOŻE NASTAPIĆ POPRZEZ

1. „koszenie” chora kończyną

2. Podciąganie biodra

3. Wspięcie na palcach- przodostopie w zdrowej nodze

PRZYCZYNY ZWICHNIĘCIA W STAWIE RZEPKOWO – UDOWYM

1. Spłycenie dołu miedzykłykciowego – spłaszczenie kłykcia bocznego

2. Rozluźnienie aparatu torebkowo- więzadłowego po stronie przyśrodkowej

3. Przykurczenie pasma biodrowo – piszczelowego, głowy prostej 4-głowego

4. Osłabienie głowy przyśrodkowej

PRZY ZWICHNIECIU RZEPKA PRZESUWA SIĘ DOGŁOWOWO I BOCZNIE

STABILIZACJA KOLANA

- W wyproście zależy od więzadła pobocznego strzałkowego i bocznego piszczelowego

- stabilizacja w zgięciu zależy od więzadeł krzyżowych

- w chorobie reumatycznej zwichniecie chrząstki stawowej powoduje przybliżenie więzadeł ( ich rozluźnienie) pobocznych, co powoduje niestabilność stawową w wyproście. Kolano ustawia się w koślawości lub szpotawości

KOLANO KOŚLAWE

- następuje przeciążenie kłykcia bocznego piszczelowego i łąkotki bocznej

- Rozciągnięciu ulega więzadło poboczne piszczelowe

- udo ustawia się w rotacji zewnętrznej

- Przykurczeniu ulega m. 2-głowy uda i naprężacz …

- za wglądu na szerszą miednicę u kobiet mamy kolana koślawa

- rzepka dociska

- rozciągamy m. naprężacz… i 2-głowy uda

- występują predyspozycje do stopy płasko – koślawej

KOLANO SZPOTAWE

- występuje przeciążenie kłykcia przyśrodkowego k. piszczelowej i łąkotki przyśrodkowej

- rozciąga się więzadło poboczne strzałkowe

- udo ustawia się w rotacji wewnętrznej

- chory obciąża brzeg zewnętrzny stopy

- szpotawości kolana zapobiega silne pasmo biodrowo- piszczelowe – należy je wzmacniać

- kompensacyjnie pacjent powinien nosić torby, siatki po stronie kolana szpotawego

- jednostronna szpotawość powoduje funkcjonalne skrócenie kończyny dolnej

- wzmacniamy mięsień naprężacz…

MECHANIZM PUTTIEGO

„Brak siły lub porażenie m. 4-głowego uda kompensowane jest poprzez

1. Zgięcie podeszwowe stopy

2. Przeprost kolana

3. Zwiększenie lordozy lędźwiowej

Jeśli środek ciężkości pada za stawem biodrowym ale przed stawem kolanowym to automatycznie spowoduje przeprost w kolanie.