WYKLAD NR 2 17.03.2014
zasada ostrożności – wyraża się w niejednakowym traktowaniem zdarzeń powodujących zwiększenie lub zmniejszenie wyniku finansowego, a więc osiągniętych przychodów i ponoszonych kosztów. Chodzi przede wszystkim o to, by wynik finansowy nie został zawyżony. Dlatego przychody mogą być zaliczane dopiero po osiągnięciu, gdy nastąpiła sprzedaż składników aktywów. Koszty natomiast powinny być zaliczane już po ich uprawdopodobnieniu, czego wyrazem jest konieczność dokonywania biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
zasada niekompensowania – oznacza, że w księgach rachunkowych oraz w rachunków zysków i strat należy wykazać odrębnie osiągnięte przychody i poniesione koszty oraz zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne. Nie można natomiast kompensować.
zasada ciągłości – polega na konieczności stosowania w kolejnych latach obrotowych takich samych zasad i polityki rachunkowości. Oznacza to, że przyjęte przez jednostkę zasady, w tym także i zasady ustalania przychodów i kosztów oraz wyniku finansowego, a także i sprawozdań finansowych, w tym zwłaszcza rachunku zysków i strat, powinny być w poszczególnych latach konsekwentnie stosowane.
zasada wiernego obrazu, zgodnie z którą jednostka powinna prowadzić rachunkowość w taki sposób, aby sprawozdanie finansowe przedstawiało prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku działalności jednostki.
METODY SPORZADZANIA RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
Metoda brutto - jest sposobem zestawienia rachunku zysków i strat polegającym na odrębnym ujmowaniu osiągniętych przychodów oraz odpowiadających im kosztów poniesionych dla ich osiągnięcia według rodzajów działalności. Odrębnie przedstawia się także zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne oraz obligatoryjne obciążanie wyniku finansowego.
Metoda netto - jest takim sposobem zestawienia rachunku zysków i strat, w którym wykazuje się jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego (zysków lub strat) osiągniętego z poszczególnych rodzajów działalności. Przy stosowaniu metody netto nie wykazuje się natomiast w rachunku zysków i strat pierwotnych kwot przychodów i kosztów, które wpłynęły na wynik finansowy.
Metoda mieszana - jest takim sposobem zestawienia rachunku zysków i strat, który łączy zalety metody brutto i metody netto. Polega ona na tym, że metodę brutto stosuje się w odniesieniu do istotnych rodzajów działalności, dla których wykazuje się odrębnie osiągnięte przychody odpowiadające im koszty poniesione dla ich osiągnięcia. Dla pozostałych, mniej istotnych rodzajów działalności stosuje się natomiast metodę netto, wykazując jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego.
METODY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO
Metoda statystyczna – jest najczęściej wykorzystywaną w ciągu roku metodą ustalania wyniku. Jej zakres i forma nie są regulowane prawem, a dane są odczytywane z ksiąg rachunkowych.
Metod ta jest wykorzystywana również w celach podatkowych do ustalenia wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania). (można zastosować w dowolnym momencie roku, bo nie trzeba zamykać kont).
Metoda księgowa – polega na ustaleniu wyniku finansowego poprzez dokonanie operacji księgowych i ustaleniu salda tych operacji na jednym zbiorczym koncie. Do ustalenia wyniku służy konto „Wynik finansowy”. Na tym koncie księguje się wszystkie przychody, koszty ich uzyskania oraz wyniki zdarzeń nadzwyczajnych i obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.
Metoda kapitałowa – bazuje na pomiarze poziomu kapitału własnego jednostki gospodarczej i ma znaczenie wyłącznie z punktu widzenia interpretacji i prezentacji wyniku finansowego. (można zastosować w dowolnym momencie roku, bo nie trzeba zamykać kont)
ETAPY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO
Wynik finansowy jest ustalany następująco, w kilku etapach, które jednocześnie odzwierciedlają poszczególne rodzaje działalności jednostki.
Wynik ze (na) sprzedaży – będący rezultatem podstawowej działalności operacyjnej jednostki. Działalność operacyjna to działalność, która została określona w umowie, czy statucie jednostki, np. produkcja określonych wyrobów, świadczenie usług, handel hurtowy, detaliczny. Wynik ze sprzedaży jest różnicą przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz kosztów tych przychodów.
Wynik na (z) działalności operacyjnej. Wynik ten jest sumą wcześniej obliczonego wyniku ze sprzedaży oraz wyniku z pozostałej działalności operacyjnej. Pozostała działalność operacyjna ujmuje zdarzenia gospodarcze pośrednio związane z działalnością operacyjną. Zwykle są to zdarzenia niepowtarzalne, występujące sporadycznie, ale związane z ogólnym ryzykiem gospodarczym jednostki.
Wynik z działalności gospodarczej – jest sumą wyniku z działalności operacyjnej oraz wyniku z działalności finansowej. Działalność finansowa zajmuje się lokowaniem wolnych środków finansowych jednostki, pozyskiwaniem kapitałów, a także bieżącym zarządzaniem środkami pieniężnymi.
Wynik finansowy brutto zawiera ustalony wcześniej wynik na działalności gospodarczej oraz wynik zdarzeń nadzwyczajnych. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych stanowi finansowy skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia występujących poza działalnością operacyjną jednostki i nie związanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Wynik finansowy netto to wynik finansowy brutto pomniejszony i obowiązkowe obciążenia takie jak: podatek dochodowy, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa.
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Obecnie rachunek zysków i strat jest sporządzany w formie segmentowej, gdzie od kolejno wymienionych przychodów z poszczególnych rodzajów działalności jednego z dwóch wariantów rachunku zysków i strat:
wariantu kalkulacyjnego (jeśli jest układ funkcjonalny tylko),
wariantu porównawczego.