BANDAŻOWANIE - ĆWICZENIA

• Bandażowanie - czynność owijania, obwiązywania bandażem okolic ciała człowieka celem umocowania opatrunku.

Inna nazwa określająca bandażowanie to desmurgia (od greckich słów:

desmos - więź,

opaska; ergon - dzieło, działanie).

• W historycznym znaczeniu desmurgia była dziedziną chirurgii zajmowała się niekrwawym leczeniem poprzez nakładana odpowiednich opasek i opatrunków.

• W ścisłym znaczeniu tego słowa- desmurgia to sztuka nakładania opasek.

• Obecnie rzadko używa się, pojęcia desmurgia, częściej stosuje się określenie – bandażowanie

Bandaż (fr. bandę - taśma, opaska) - pas płótna, gazy, muślinu lub innego materiału, różnej długości i szerokości, służący przede wszystkim do umocowania opatrunku i unieruchomienia, np. kończyny, powstrzymania krwawienia.

• Obecnie używa się zamiennie pojęć: bandaż, opaska, opaska miękka.

• Stosowane są także nazwy firmowe, np. Matopress (bandaż elastyczny) lub Idealflex (opaska elastyczna – podtrzymująca i odciążająca).

• Początkowo stosowano pasy materiału przygotowywane w sposób ręczny, tzn. cięto lub darto materiał na odpowiednie do potrzeb i wielkości rany pasy lub paski.

• Z czasem zaczęto produkować bandaże w warsztatach tkackich. Najczęściej były to bandaże z płótna, flaneli, gazy.

• Stosowano je wielokrotnie, po uprzednim praniu i suszeniu. Stopniowo udoskonalano materiał, z którego produkowano bandaże (opaski), jednocześnie dostosowując rodzaj opaski do celu bandażowania.

W Polsce najczęściej spotykane są następujące rodzaje bandaży.

Rodzaje opasek (opasek miękkich):

• opaski tkane (z gazy);

• opaski dziane;

• opaski elastyczne;

• opaski kohezyjne.

• Opaski tkane - z gazy, najczęściej używane do podtrzymywania opatrunku na łatwo dostępnych okolicach ciała, np. przedramieniu, dłoni.

• Opaska ta ma nitkę osnowową (biegnącą wzdłuż opaski) i wątkową (biegnie prostopadle do nitki osnowy). Bieg nitek decyduje o elastyczności, odpowiednio podłużnej i poprzecznej.

Opaski te najczęściej wykonane są z gazy bielonej 17-nitkowej.

Obecnie stosowane coraz rzadziej, ze względu na:

• strzępienie się brzegów;

• brak elastyczności poprzecznej i podłużnej;

• niemożność modelowania podczas bandażowania.

• Opaski tkane wykorzystuje się do podtrzymywania opatrunku, ale wymagają one starannego sposobu bandażowania.

• Najczęściej spotykana szerokość tych opasek to 4-20 cm, a długość 4-10 m.

• Opaski dziane - odmiana bandaży wykorzystywanych do podtrzymywania opatrunku.

• Najczęściej wykonane są z dzianiny wiskozowej surowej.

• Najczęściej spotykana szerokość tych opasek to 4-20 cm, a długość 4-10 m.

• Opaski elastyczne - to opaski, w których zastosowano nitki osnowy sprężyste i rozciągliwe. Włókno osnowy stanowi czysta bawełna, a wątku - przędza mieszana z bawełny, wiskozy.

Opaska elastyczna:

• jest rozciągliwa osiowo, natomiast nie jest rozciągliwa w kierunku poprzecznym.

Ze względu na elastyczność osiową wyróżniamy następujące grupy opasek:

• opaski mało elastyczne - poniżej 50% rozciągliwości;

• opaski dobrze elastyczne - 50-100% rozciągliwości;

• opaski bardzo dobrze elastyczne - powyżej 100% rozciągliwości

Opaska kohezyjna - opaska umocowująca samoprzylepna z dodatkiem lateksu, mająca właściwości czepne.

Specyficzną cechą tej opaski jest to, że podczas bandażowania pojedyncze obwoje opaski przyczepiają się na zasadzie kohezji, a więc nie zsuwają się ale też nie przyczepiają się do skóry. Wykorzystywane są najczęściej do podtrzymywania opatrunku.

Opaski tkane, dziane i inne wykorzystywane do podtrzymywania opatrunku są jednorazowego użytku. W aptece można kupić opaski do podtrzymywania opatrunku hermetycznie zamknięte ale niewyjałowione, stąd nie można ich stosować bezpośrednio na ranę.

Mogą być użyte po uprzednim aseptycznym zaopatrzeniu rany i zabezpieczeniu jałowym opatrunkiem.

Cele bandażowania:

• umocowanie opatrunku;

• uszczelnienie, ocieplenie i umocowanie okładu/kompresu

• unieruchomienie stawu, kończyny;

• wzmocnienie i unieruchomienie powłok po zabiegach operacyjnych;

• ucisk naczyń krwionośnych i zapobieganie zastojom żylnym najczęściej w żylakach kończyn dolnych.

Zasady bandażowania:

• Higieniczne mycie rąk i/lub założenie rękawiczek.

• Dobranie rodzaju i szerokości opaski w zależności od celu bandażowania oraz części ciała, którą mamy bandażować częściej wykorzystywany o szerokości od 2-15 cm.

• Przygotowanie bandaża do bandażowania: starannie i ciasno zwinięty, główką do góry.

• Trzymanie bandaża tak, aby początek był w palcach lewej ręki a tzw. głowę trzymamy w ręce prawej, odwrotna sytuacja u osób leworęcznych.

• Przyjęcie pozycji siedzącej lub stojącej naprzeciw części ciała które mamy bandażować.

• Rozwijanie opaski w miarę bandażowania w taki sposób, aby możliwe było wykonanie obwoju, uważając aby bandaż nie wypadł z rąk

• Przyjęcie przez pacjenta wygodnej pozycji. Kończyny bandażowane należy podeprzeć, np. dolne na stołeczku, górne na oparciu krzesła.

• Bandażowanie rozpoczynać i kończyć przeważnie obwojem kolistym nad lub pod miejscem bandażowanym.

• Podczas rozpoczynania bandażowania obwojem kolistym, wolny koniec opaski należy pozostawić skośnie do pierwszego obwoju, następnie zagiąć i wyrównać z dolnym lub górnym brzegiem pierwszego obwoju, a następnie przymocować drugim obwojem.

• Podczas mocowania opatrunku należy, należy uważać, aby go nie przesunąć.

• Między dwie stykające się powierzchnie skóry należy włożyć warstwą izolującą, np. watę.

• Nakładanie obwojów powinno być staranne, tak, aby ściśle przylegały do opatrunku i ciała chorego, zbyt ciasne powodują zastój w krążeniu, zbyt luźne - zsunięcie się opatrunku.

• Podwinięcie strzępiących się końców bandaża i umocowanie ich przylepcem lub zapinkami.

• Obwoje powinny być równe, trwałe i estetyczne.

• Przy zdejmowaniu bandaża przekładanie go z jednej ręki do drugiej, w tym czasie pacjent pozostaje bez ruchu.

Metody zakładania opatrunku ze względu na rodzaj wykorzystywanego materiału dzielimy na:

I tradycyjne:

• za pomocą bandaża;

• za pomocą chusty trójkątnej.

II alternatywne:

• z użyciem rękawa (dzianego lub siatkowego).

Klasyczne metody bandażowania

Bandażowanie tradycyjne może być wykonywane różnymi technikami.

Natomiast metoda bandażowania jest uwarunkowana rodzajami stosowanych obwojów.

Wyróżniamy następujące rodzaje obwojów:

1. Ze względu na obszar bandażowania:

- obwoje samoistne;

- obwoje łączone.

2. Ze względu na ilość osi i płaszczyzn ciała, wokół których wykonujemy bandażowanie:

- jednoosiowe, np. bandażowanie przedramienia, uda, podudzia, dwuosiowe, np. bandażowanie stawów łokciowych i

- kolanowych;

- trójosiowe, np. bandażowanie głowy i pięty;

- czteroosiowe, np. bandażowanie klatki piersiowej

Wyróżniamy następujące osie i płaszczyzny ciała:

1. Osie ciała:

- pionowa,

- poprzeczna,

- strzałkowa.

2. Płaszczyzny ciała:

- pośrodkowa strzałkowa,

- strzałkowa,

- czołowa, poprzeczne.

• Ze względu na położenie kolejnych obwojów bandaża (opaski) względem siebie wyróżniamy:

Obwój kolisty • każda warstwa następna pokrywa, w całości poprzednią, jest to obwój, który najczęściej rozpoczyna i kończy bandażowanie;

Obwój śrubowy - każda warstwa następna pokrywa w 2/3 poprzednią; stosowany jest na prostych odcinkach ciała

Obwój śrubowy zaginany - w trakcie nakładania, w połowie kolejnego obwoju, opaskę zaginamy główką bandaża do dołu stosowany przy bandażowaniu np. podudzia

Obwój wężykowy lub wężowy - obwoje nakładamy skośnie do poprzednich i pozostawiamy między nimi wolne miejsce; wykorzystywany jest głównie do mocowania szyn;

Obwój kłosowy wstępujący - opatrunek ósemkowy ze skrzyżowaniami idącymi w stronę serca (lub ku górze); stosowany np. przy bandażowaniu dłoni;

Obwój żółwiowy zbieżny - opatrunek mający zwoje w kształcie ósemek, krzyżujące się w zagięciu stawów.

Rozpoczynamy go powyżej lub poniżej stawu, a kończymy w jego środku.

Obwój ten przypomina skorupę żółwia. Stosowany jest głównie do bandażowania stawów kolanowych i łokciowych,

Obwój żółwiowy rozbieżny - podobny do poprzedniego tylko bandażowanie rozpoczynamy w zagięciu, a kończymy powyżej lub poniżej stawu. Stosowany do bandażowania stawów kolanowych i łokciowych, skokowych;

Ze względu na kierunek bandażowania w stosunku do osi ciała:

• wstępujący - rozpoczynanie bandażowania od miejsca poniżej np. opatrunku i prowadzenie obwojów ku górze;

• zstępujący - rozpoczynanie bandażowania od miejsca powyżej np. opatrunku i prowadzenie obwojów ku dołowi;

OBWOJE ŻÓŁWIOWE

• Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego

STRUKTURA CZYNNOŚCI Bandażowanie stawu łokciowego

I. Czynności przygotowawcze struktura czynności

• A. Przygotowanie pielęgniarki:

1. Higieniczne mycie rąk.

2. Przygotowanie opaski (opasek) lub rękawa opatrunkowego, przylepca lub zapinki oraz nożyczek,

3. Przygotowanie opasek o rozmiarze i długości stosownej do celu i miejsca bandażowania.

• B. Organizacja miejsca wykonania opatrunku:

1. Wygodna pozycja pacjenta, kończyna górna i dłoń na podparciu

• C . Przygotowanie pacjenta: Poinformowanie pacjenta o rodzaju i sposobie wykonania opatrunku, uzyskanie zgody na wykonanie bandażowania.

II. Czynności właściwe:

1. Ułożenie łokcia w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

2. Wykonanie obwoju kolistego wokół stawu łokciowego.

3. Wykonanie obwoju skośnie od zewnątrz ku środkowi, ku dołowi, poniżej pierwszego obwoju (kolistego).

4. Poprowadzenie kolejnego obwoju skośnie ku środkowi i ku górze, powyżej pierwszego obwoju (kolistego).

5. Wykonanie kolejnych obwojów powyżej i poniżej obwoju kolistego, w kierunku nadgarstka i stawu barkowego. Obwoje prowadzimy do wysokości połowy przedramienia i ramienia.

6. Zakończenie bandażowania obwojem kolistym na przedramieniu.

7. Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe

• Poinformowanie pacjenta o postępowaniu z opatrunkiem.

• Udokumentowanie wykonania opatrunku.

• Porządkowanie materiałów.

• Higieniczne mycie rak.

Wskaźnik poprawności bandażowania - w trakcie zginania stawu obwoje zakrywają powierzchnię stawu łokciowego.

Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowali, obwoju podstawowego żółwiowego zbieżnego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego bieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie łokcia w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na przedramieniu, poniżej stawu łokciowego.

• Przeprowadzenie opaski skośnie, po stronie łokcia, na ramię.

• Wykonanie obwoju kolistego na ramieniu, nad łokciem.

• Przeprowadzenie opaski skośnie z ramienia na przedramię tak aby w linii łokcia pokrywała 2/3 poprzedniego obwoju

• Wykonanie ostatniego obwoju w środku łokcia.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym w środku łokcia

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - w trakcie zginania obwoje zakrywają powierzchnię stawu łokciowego.

Bandażowanie stawu kolanowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego: żółwiowego zbieżnego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego bieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego wokół goleni poniżej stawu kolanowego.

• Przeprowadzenie opaski skośnie pod kolanem, na udo tuż powyżej kolana.

• Wykonanie obwoju kolistego uda, a następnie przeprowadzenie opaski pod kolanem skośnie na podudzie, powyżej pierwszego obwoju.

• Dwukrotne wykonanie obwojów opisanych w pkt 2-3, zbieżnych do kolana.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym na kolanie.

III. Czynności końcowe - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

 

Wskaźnik poprawności bandażowania- w trakcie zginania i prostowania stawu kolanowego obwoje zakrywają zewnętrzną i wewnętrzną powierzchnię kolana.

Bandażowanie stawu kolanowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego: żółwiowego zbieżnego

Bandażowanie pięty przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

1. Wykonanie obwoju kolistego przez środek pięty.

2. Przeprowadzenie opaski skośnie pod obwojem kolistym ku dołowi w kierunku środka grzbietu stopy (należy przykryć 1/3 obwoju kolistego), następnie ku górze do stawu skokowego, dalej do tyłu nad pierwszym obwojem kolistym, skośnie do grzbietu stopy. Obwoje powinny oddalać się od szczytu stopy.

3. Dwukrotne powtórzenie obwojów opisanych w pkt 2.

4. Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół stawu

5. Umocowanie końcówki przylepcem lub zapinką

III. Czynności końcowe- patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Wskaźnik poprawności bandażowania- w trakcie zginania w stawie skokowym obwoje zakrywają powierzchnię pięty.

Bandażowanie pięty w sposób żółwiowy zbieżny wykonywane jest podobnie jak bandażowanie łokcia w sposób żółwiowy zbieżny.

OBWÓJ ŚRUBOWY

Bandażowanie wszystkich palców prawej dłoni przy zastosowaniu obwoju podstawowego śrubowego, tzw. rękawiczka

Bandażowanie wszystkich palców prawej dłoni przy zastosowaniu obwoju podstawowego śrubowego, tzw. rękawiczka

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie ręki w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku.

• Przejście na mały palec od wewnętrznej strony dłoni.

• Wykonanie dwóch, trzech obwojów śrubowych - czubka palca do nasady.

• Przejście na nadgarstek i wykonanie pół obwoju kolistego

• Przejście na kolejny palec i wykonanie 2-3 obwojów śrubowych

• Wykonanie obwojów na kolejnych palcach.

• Wykonanie obwojów na ostatnim palcu, czyli kciuku.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół i garstka;

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Bandażowanie głowy przy zastosowaniu obwoju podstawowego śrubowego, tzw. zawój

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego wokół głowy (czoło i potylica)

• Wykonanie następnego obwoju powyżej pierwszego przechodząc coraz wyżej z tyłu głowy.

• Wykonanie obwojów, aż do szczytu głowy.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym na szczycie głowy.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

• Wskaźnik poprawności bandażowania – opatrunek nie zsuwa się z głowy.

Bandażowanie głowy: czapka Hipokratesa

 

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego rozbieżnego powyżej.

II. Czynności właściwe

• Przygotowanie opaski dwugłowej.

• Trzymanie w lewej ręce opaski do bandażowania pionowego, w prawej do bandażowania wokół czoła.

• Wykonanie obwoju kolistego wokół czoła obiema opaskami.

• Założenie na potylicy opaski trzymanej w lewej ręce pod opaskę trzymaną w prawej ręce.

• Zagięcie opaski (z lewej ręki) do obwoju kolistego oraz poprowadzenie jej poprzez ciemię na czoło, następnie przybandażowanie jej przez prowadzoną obwojem kolistym do czoła - opaską z prawej ręki. Opaska z prawej ręki służy do obwojów kolistych wokół czoła oraz przybandażowywania opasek powracających, prowadzonych przez ciemię

• Poprowadzenie opaski (z prawej ręki) do tyłu na potylicę z prawej strony pierwszego obwoju, a następnie, po przy bandażowaniu opaską z lewej ręki, do przodu z lewej strony pierwszego obwoju.

• Wykonanie takiej liczby opasek powrotnych oraz obwojów

• kolistych wokół czoła, aby pokryć całe ciemię.

  • Zakończenie bandażowania obwojem kolistym na czole.

  • Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - zdjęcie czapki w całości od wewnątrz nie powoduje jej rozpadu.

Bandażowanie głowy: przyłbica

STRUKTURA CZYNNOŚCI

• Czynności przygotowawcze - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Czynności właściwe

• Wykonanie 3-4 opasek powrotnych od szczytu głowy w kierunku n potylicy.

• Wykonanie obwoju kolistego wokół głowy przez potylicę i czoło.

• Wykonanie zawoju, czyli poprowadzenie opasek poprzecznie między prawą i lewą skronią, tak aby opaska zakrywała okolicę ciemienia głowy.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół głowy.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

Czynności końcowe - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - zwoje opatrunku stabilnie utrzymują się na głowie, nie zsuwając się podczas wykonywanych ruchów

Bandażowanie okolicy oczodołowej prawej przy zastosowaniu obwoju podstawowego śrubowego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego­, powyżej.

II. Czynności właściwe

• l. Wykonanie obwoju kolistego wokół głowy, nad oczami.

• 2. Przeprowadzenie opaski od tyłu, spod ucha prawego, tuż przy nosie, zakrywając prawe oko od dołu, następnie na ciemię, przez środek głowy, znowu do tyłu na oko, coraz wyżej,

• 3. Dwukrotne wykonanie obwojów według schematu w pkt 2.

• 4. Zakończenie bandażowania obwojem kolistym dookoła głowy.

• 5. Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

•  

III Czynności końcowe - patrz jak; Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - opatrunek nie zsuwa się i nie uciska oka.

Bandażowanie ucha prawego przy zastosowaniu

Technika bandażowania ucha jest zbliżona do bandażowania oka.

OBWOJ KŁOSOWY (ÓSEMKOWY) WSTĘPUJĄCY

Bandażowanie kciuka niepełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego wstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie ręki w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku.

• Przejście obwojem z nadgarstka na górną część kciuka

• Wykonanie pętli wokół kciuka.

• Przejście w dół z powrotem na nadgarstek- powstaje tzw. kłosowanie.

• Wykonanie pół obwoju kolistego.

• Wykonanie drugiego kłosowania poniżej pierwszego

• Wykonanie trzeciego kłosowania poniżej drugiego i takiej ich liczby, jaka jest niezbędna do pokrycia kciuka bandażem

• obwoju podstawowego śrubowego

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół nadgarstka.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinki

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej zewnętrznej kciuka.

Bandażowanie kciuka pełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego wstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie ręki w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku,

• Przeprowadzenie opaski powrotnej przez środek kciuka, a następnie jednej z prawej i lewej strony kciuka.

• Przeprowadzenie obwoju kolistego wokół opasek powrotnych, w celu ich przytrzymania i umocowania.

• Przejście z obwoju kolistego w dół na nadgarstek – powstaje pierwsze kłosowanie.

• Wykonanie drugiego kłosowania poniżej pierwszego.

• Wykonanie trzeciego kłosowania poniżej drugiego.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół nadgarstka.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego powyżej.

• Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej zewnętrznej kciuka.

Bandażowanie dłoni pełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego wstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak Bandażowanie stawo łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie dłoni w pozycji wygodnej dla pacjenta jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku.

• Przeprowadzenie po wewnętrznej stronie dłoni opaski powrotnej przez środek złączonych palców.

• Przeprowadzenie opaski powrotnej z prawej i lewej strony opaski wykonanej wcześniej.

• Przymocowanie opasek powrotnych (trzech) obwojem kolistym na wysokości połowy długości palców.

• Wykonanie pierwszego kłosowania na wysokości 2/3 ostatniej opaski powrotnej.

• Wykonanie drugiego kłosowania poniżej pierwszego.

• Wykonanie wystarczającej ilości obwojów kłosowych, w zależności od długości dłoni.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół nadgarstka.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego

• przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego,

• powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - linia kłosowania wzdłuż

• linii pośrodkowej zewnętrznej dłoni, niewidoczne palce dłoni.

Bandażowanie ramienia i barku pojedyncze, przy zastosowaniu obwoju kłosowego wstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie ręki bandażowanej pacjenta w lekkim odwiedzeniu.

• Włożenie pod pachę warstwy izolującej, np. Wałka z waty lub bandaża.

• Wykonanie obwoju kolistego dookoła ramienia w połowie wysokości.

• Przeprowadzenie opaski skośnie przez klatkę piersiową pod zdrową pachę, a następnie skośnie przez plecy na chory bark - pierwsze kłosowanie.

• Wykonanie 2-3 obwojów kłosowych.

• Zakończenie bandażowania na plecach.

• Umocowanie opaski przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego

• przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego

• powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - linia kłosowania wzdłuż linii bocznej barku i pośrodkowej ramienia.

Bandażowanie stopy pełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego wstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie stopy na podparciu.

• Wykonanie obwoju kolistego w stawie skokowym.

• Poprowadzenie opaski przez środek strony podeszwowej stopy do szczytu palców stopy.

• Wykonanie opaski powrotnej po stronie grzbietowej przez środek palców.

• Wykonanie opasek powrotnych: z lewej, a następnie z prawej strony palców.

• Wykonanie obwoju opaski powrotnej przez środkowe palce stopy po stronie grzbietowej do śródstopia.

• Poprowadzenie opaski od szczytu palców z prawej strony do stawu skokowego, a następnie pół obwoju kolistego wokół stawu, a dalej na szczyt palców po lewej stronie.

• Dwukrotne powtórzenie obwojów opisanych w pkt 7.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół stawu skokowego.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łok­ciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż lini pośrodkowej grzbietowej stopy, zakryte opaską wszystkie palce stopy.

Bandażowanie kciuka niepełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie ręki w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku.

• Przejście obwojem z nadgarstka na dolną część kciuku, jak najbliżej nadgarstka.

• Wykonanie pętli wokół kciuka.

• Przejście w dół z powrotem na nadgarstek – powstaje tzw. pierwsze kłosowanie.

• Wykonanie pół obwoju kolistego.

• Wykonanie drugiego kłosowania powyżej pierwszego.

• Wykonanie trzeciego kłosowania powyżej drugiego, blisko czubka kciuka.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół nadgarstka.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowemu rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej zewnętrznej kciuka.

Bandażowanie dłoni niepełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie dłoni w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześ­nie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego na nadgarstku.

• Wykonanie pierwszego obwoju kłosowego blisko nadgarstka.

• Wykonanie drugiego obwoju kłosowego poniżej pierwszego, w kierunku czubków palców. Liczba obwojów kłosowych jest uzależniona od długości dłoni i obszaru bandażowania.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół nadgarstka.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż linii palca środkowego.

Bandażowanie ramienia i barku pojedyncze przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze- patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Usadowienie pacjenta.

• Wykonanie obwoju kolistego dookoła klatki piersiowej pod pachami.

• Wykonanie obwoju kłosującego przez plecy.

• Wykonanie obwoju kolistego wokół chorego barku, a następnie przeprowadzenie skośne opaski blisko szyi, tworząc kłosowanie.

• Prowadzenie opaski skośnie przez klatkę piersiową pod drugą pachę (zdrową).

• Powtórzenie 2-3 obwojów kłosowych.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół ramienia pod stawem barkowym.

• Przymocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania

• wzdłuż barku i przednio środkowej linii ramienia,

Bandażowanie barków podwójne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego wokół klatki piersiowej

• Przeprowadzenie opaski skośnie przez klatkę piersiową na lewe ramię, a dalej wokół lewego barku, następnie spod lewej pachy skośnie przez klatkę piersiową na prawe ramie.

  • Przeprowadzenie opaski z prawego ramienia wokół prawego barku (blisko szyi), z powrotem na prawe ramię, następnie poprowadzenie opaski przez plecy, skośnie do lewej pachy.

  • Następnie prowadzenie opaski wokół lewego ramienia, a dalej z lewego ramienia pod prawą pachę.

  • Powtórzenie 2-3-krotne obwojów obu barków.

  • Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół klatki piersiowej.

  • Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokcio­wego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego roz­bieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - linie kłosowania wzdłuż barków (prawego i lewego), wzdłuż linii pośrodkowej klatki piersiowej i pleców.

Bandażowanie grzbietu pleców i piersi: gwiazda pozioma i pionowa

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

Gwiazda pozioma:

• Wykonanie obwoju kolistego wokół klatki piersiowej pod pachami.

• Przeprowadzenie obwoju spod prawej pachy skośnie na lewy staw barkowy.

• Wykonanie pętli wokół lewego barku, a następnie prowadzenie opaski spod lewego ramienia skośnie przez klatkę piersiową na prawe ramię.

• Wykonanie pętli wokół prawego barku, a następnie spod prawej pachy poprowadzenie opaski skośnie przez klatkę piersiową na lewe ramię.

• Dwukrotne powtórzenie obwojów opisanych w pkt 2-4.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół ramienia.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką

Wskaźnik poprawności bandażowania - linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej klatki piersiowej i pleców.

Bandażowanie grzbietu pleców i piersi: gwiazda pozioma i pionowa

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

Gwiazda pionowa

• Gwiazda pionowa:

  • Wykonanie obwoju kolistego wokół klatki piersiowej tuż pod pachami.

  • Wykonanie obwoju spod prawej pachy skośnie przez klatkę piersiową na lewe ramię, blisko szyi.

  • Wykonanie pół pętli wokół szyi.

  • Przeprowadzenie opaski z prawej strony szyi skośnie w dół pod lewą pachę.

  • Wykonanie pół obwoju kolistego spod lewej pachy pod prawą pachę.

  • Dwukrotne powtórzenie obwojów opisanych w pkt. 2-5.

  • Zakończenie bandażowania wokół klatki piersiowej, poniżej wcześniej wykonanych obwojów.

  • Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

Wskaźnik poprawności bandażowania - linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej klatki piersiowej i pleców.

Bandażowanie uda i biodra przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego nad biodrami.

• Przeprowadzenie opaski po bocznej stronie biodra skośnie w dół na udo.

• Wykonanie połowy obwoju kolistego wokół uda, a następnie przeprowadzenie opaski ku górze skośnie po bocznej stronie biodra, na biodro.

• Dwukrotne wykonanie obwojów opisanych w pkt 2-3.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół uda.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż linii bocznej uda.

Bandażowanie pośladka przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego wstępującego i zstępującego

Bandażowanie pośladka obwojem kłosowym, metodą wstępującą i zstępującą, jest wykonywane podobnie jak bandażowania biodra. Różnica polega na tym, iż kłosowanie widoczne jest w linii pośrodkowej pośladka.

Bandażowanie stopy niepełne przy zastosowaniu obwoju podstawowego kłosowego zstępującego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego wokół stawu skokowego.

• Wykonanie obwoju kłosowego wokół stopy, blisko pięty i stawu skokowego.

• Wykonanie kolejno drugiego i trzeciego obwoju kłosowego, w kierunku palców stopy.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół stopy (w okolicy śródstopia).

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - widoczna linia kłosowania wzdłuż linii pośrodkowej grzbietowej stopy.

PODSTAWOWE OBWOJE - MIESZANE

Bandażowanie głowy: uździenica

STRUKTURA CZYNNOŚCI

II. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Wykonanie obwoju kolistego wokół twarzy - od ciemienia pod brodę.

• Przeprowadzenie opaski od ciemienia skośnie do tyłu przez potylicę pod prawy policzek, następnie do ciemienia (ku tyłowi od poprzedniej), skrzyżowanie na ciemieniu i skośnie ku dołowi pod lewy policzek, dalej do ciemienia, znowu skośnie do tyłu przez potylicę pod prawy policzek.

• Dwukrotne powtórzenie obwojów opisanych w pkt 2.

• Zakończenie bandażowania obwojem kolistym wokół głowy.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowemu żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

•  

Wskaźnik poprawności bandażowania – opatrunek nie zsuwa się z głowy, widoczna linia kłosowania w linii środkowej głowy (strzałkowej).

Bandażowanie piersi: opatrunek podtrzymujący pierś

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

1. Przyjęcie wygodnej pozycji przez pacjentkę.

2. Wykonanie obwoju kolistego pod piersiami.

3. Wykonanie obwoju podtrzymującego prawą pierś od dołu na przeciwległe ramię.

4. Wykonanie obwoju wokół ramienia, a następnie z ramienia skośnie przez plecy

pod prawą pierś.

5. Wykonanie trzykrotne obwojów opisanych w pkt 3-4.

6. Zakończenie opatrunku obwojem kolistym wokół klatki piersiowej, pod piersiami,

7. Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.

Bandażując lewą pierś, najpierw należy wykonać pętlę podtrzy­mującą na prawym ramieniu, a następnie przeprowadzić opaskę unoszącą lewą pierś.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - uniesienie piersi bez ucisku węzłów chłonnych pachowych; pierś, na której jest założona opaska podtrzymująca, jest zakryta.

Bandażowanie kończyny górnej i klatki piersiowej (opatrunek Dessaulta)

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie chorej ręki (lewej) zgiętej w stawie łokciowym przywiedzenie do klatki piersiowej.

• Włożenie pod chorą pachę warstwy izolującej, np. wałka z waty.

• Bandażowanie obwojem śrubowym chorego ramieniu do klatki piersiowej.

• Wykonanie obwojów trójosiowych: pacha, ramię, łokieć rozpoczynając od zdrowej pachy, prowadząc opaskę na chore ramię, następnie wzdłuż ramienia po stronie tylnej, pod chory łokieć do przodu, dalej skośnie pod zdrową pachę

• Prowadzenie opaski spod prawej pachy skośnie przez plecy na chore ramię, dalej wzdłuż ramienia z przodu, pod chory łokieć do tyłu, skośnie przez plecy pod zdrową pachę.

• Powtórzenie trzykrotne obwojów opisanych w pkt 4-5.

• Zakończenie opatrunku na ramieniu z przodu.

• Umocowanie końcówki bandaża przylepcem lub zapinką.)

• Założenie temblaka na dłoń. Opatrunek Dessaulta na prawą rękę wykonuje się zgodnie zasadą obwojów trójosiowych - pacha, ramię, łokieć. Różnica polega na tym, że pierwszy obwój prowadzony jest od zdrowej pachy przez plecy do chorego ramienia (w przypadku lewej ręki - pierwszy obwój prowadzony jest przez klatkę piersiową).

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - trzykrotne obwoje wykonane zgodnie z zasadą: pacha, łokieć, ramię, unieruchamiające kończynę górną i klatkę piersiową; widoczne kłosowanie w linii pachowej.

Wykonywanie opatrunków z użyciem chusty trójkątnej

Chusta trójkątna - kawałek materiału w kształcie trójkąta prostokątnego - wykorzystywana jest do podtrzymywania opatrunków. Najczęściej stosuje się ją, udzielając pierwszej pomocy przedlekarskiej.

Bandażowanie kończyny dolnej po amputacji na wysokości części udowej przy zastosowaniu obwoju podstawowego śrubowego

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

II. Czynności właściwe

• Ułożenie kończyny dolnej amputowanej w pozycji wygodnej dla pacjenta i jednocześnie umożliwiającej bandażowanie.

• Wykonanie obwoju kolistego rozpoczynając od wysokości górnych kolców biodrowych w linii pośrodkowej przedniej części uda amputowanej kończyny, obejmując dolną część i przechodząc do linii pośrodkowej na wysokości głowy kości udowej.

• Przejście obwojem kolistym wokół pachwiny - od tyłu, po wewnętrznej stronie uda do zewnątrz.

  • Wykonanie trzech obwojów śrubowych wokół kikuta koń­czyny od góry do dołu.

  • Przejście do góry (wewnętrzna dolna część kikuta) do wyso­kości głowy kości udowej, do dołu - powstaje tzw. kłosowa- nie z nałożoną pierwotnie warstwą. Następnie przejście do dolnej wewnętrznej części kikuta.

  • Wykonanie trzech pętli obwoju śrubowego - od dołu do góry kikuta amputowanej kończyny.

  • Przejście obwojem kolistym od wewnętrznej strony pachwiny po stronie amputowanej kończyny przez przednią część uda i pośladek wokół pasa i powrót po przekątnej na ze­wnętrzną stronę kikuta amputowanej kończyny.

  • Wykonanie obwoju kolistego w połowie wysokości kikuta amputowanej kończyny.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego, powyżej.

Wskaźnik poprawności bandażowania - kikut amputowanej kończyny jest całkowicie zakryty, na przedniej powierzchni wi­doczne kłosowanie powstałe z nałożenia się pierwszej i drugiej warstwy opaski.

Alternatywne metody bandażowania

Alternatywne metody umocowania opatrunku za pomocą tzw rękawa.

Rękawy opatrunkowe - nazwa pochodzi od kształtu, formy, wyglądu opatrunku pozbawionego szwów. Wyróżnia się dwa rodzaje rękawów:

• dziane;

• siatkowe.

Zróżnicowanie dzianych rękawów opatrunkowych i rękawów siatkowych.

• Rękawy opatrunkowe są:

  • praktyczne, szybkie, łatwe do zakładania i zmieniania opatrunku;

  • estetyczne;

  • wygodne, dostosowują się do krzywizn ciała, nie napinają się, nie zwijają, elastyczne na powierzchniach stawowych, co pozwala na pełną ruchomość w stawie po nałożeniu opa­trunku;

  • oszczędne - mniejsza ilość materiału wystarcza na wykona­nie pełnego opatrunku podtrzymującego;

  • tolerowane przez skórę, nie uczulają, wchłaniają pot.

Zasady zakładania dzianych rękawów opatrunkowych i rękawów pałkowych:

• Przed założeniem rękawa należy umyć ręce.

• Pacjent powinien przyjąć wygodną pozycję.

• Należy stać lub siedzieć naprzeciw okolicy, na którą ma być nałożony rękaw.

• Dobrać rozmiar rękawa (w sytuacji użycia gotowego opa­trunku/rękawa) do okolicy bandażowanej.

• Wybrać szerokość rękawa (w sytuacji korzystania z rękawa z rolki) odpowiednią do okolicy, na którą ma być on nałożony.

• Naciągnąć rękaw nad opatrunkiem, na który ma być nałożony.

• Zmierzyć i odciąć potrzebną długość rękawa.

• Naciąć brzeg rękawa, a końcówki naciągnąć i zawiązać celem umocowania rękawa.

• UWAGA! Aby pozbawić rękaw rozciągliwości w określonej okolicy, należy go skręcić. Wyciąć w opatrunku okienko w celu odsłonięcia uszu, oczu lub innych części ciała.

Alternatywne metody bandażowania

• Alternatywne metody umocowania opatrunku za pomocą tzw . rękawa.

Rękawy opatrunkowe- nazwa pochodzi od kształtu, formy, wyglądu opatrunku pozbawionego szwów.

Wyróżnia się dwa rodzaje rękawów:

• dziane;

• Siatkowe

Poprzez naprzemienne, całkowite i częściowe skręcanie rękawa można zakładać wieloosiowe opatrunki, np. opatrunek Dessaulta.

Rękaw zwęża się, gdy jest rozciągany wzdłuż, a rozszerza się, gdy jest rozciągany wszerz.

Zróżnicowanie dzianych rękawów opatrunkowych i rękawów siatkowych .

WYBRANE TECHNIKI ZAKŁADANIA DZIANYCH RĘKAWÓW OPATRUNKOWYCH I RĘKAWÓW SIATKOWYCH

•  

(z wykorzystaniem rękawa w postaci rolki)

Zakładanie dzianego rękawa opatrunkowego na palec u ręki

 STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

II. Czynności właściwe

• Przygotowanie rękawa o rozmiarze odpowiednim do rozmiaru i długości palca - długość rękawa to ok. pięciokrotna długość palca.

• Zrolowanie rękawa; otwarty koniec należy nałożyć na palec.

• Okręcenie części rękawa przy końcu palca dwukrotnie wokół własnej jego osi.

• Odwinięcie części zrolowanej rękawa do nasady palca.

• Nacięcie pozostałego przy nasadzie palca wałeczka od wewnętrznej strony dłoni.

• Naciągnięcie naciętego wałeczka i poprowadzenie go po zewnętrznej stronie dłoni, aż do nadgarstka.

• Nacięcie wtórne wałeczka na wysokości nadgarstka, owinie­cie (powstałych w ten sposób) dwóch końców wokół nadgarstka i zawiązanie.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Zakładanie rękawa siatkowego jest technicznie zbliżone do zakładania dzianego rękawa opatrunkowego

Zakładanie dzianego rękawa opatrunkowego na dłoń

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

II. Czynności właściwe

• Przygotowanie rękawa odpowiedniego do wielkości dłoni. Długość rękawa to ok. czterokrotna długość dłoni.

• Nałożenie otwartego końca rękawa na dłoń, aż do nadgarstka.

• Wycięcie małego okienka w okolicy kciuka i wyciągnięcie kciuka na zewnątrz rękawa.

• Zrolowanie pozostałej przy końcach palców części rękawa i dwukrotne okręcenie wokół własnej osi.

• Odwinięcie zrolowanej części rękawa na dłoń aż do kciuka.

• Nacięcie powstałego wałeczka, a następnie skrzyżowanie powstałych dwóch końców rękawa przy nasadzie kciuka.

 Zawiązanie końców rękawa w okolicy nadgarstka.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Technika zakładania opatrunku z użyciem rękawa siatkowemu jest podobna.

Zakładanie rękawa opatrunkowego na staw łokciowy

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze – patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

II. Czynności właściwe

• Przygotowanie rękawa o szerokości odpowiedniej do obwo­du ramienia; długość rękawa - czterokrotna długość plano­wanego opatrunku.

• Zrolowanie rękawa, rozciągnięcie wszerz i nałożenie na staw łokciowy.

• Okręcenie zrolowanej części rękawa nad stawem łokciowym wokół ramienia - czynność ta umocuje rękaw nad stawem.

• Poprowadzenie rękawa - lekko skręcając go wzdłuż pierw­szej warstwy, aż do połowy przedramienia.

• Nacięcie zrolowanego końca rękawa.

• Zawiązanie powstałych końców rękawa.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łok­ciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Zakładanie rękawa opatrunkowego na głowę

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

II. Czynności właściwe

Przygotowanie rękawa o szerokości odpowiadającej szeroko­ści głowy i długości odpowiadającej podwójnemu obwodowi głowy.

• Zrolowanie 2/3 długości rękawa i pozostawienie zrolowanej

• części w środku rękawa.

• Włożenie rąk do środka rękawa, rozciągnięcie i założenie na

• głowę tak, aby zrolowana część była na szczycie głowy.

• Okręcenie zrolowanej części dookoła własnej osi i poprowadzenie jej wzdłuż pierwszej warstwy, aż do okolicy czołowej.

• Nacięcie wierzchniej warstwy rękawa pośrodku czoła.

• Wycięcie dwóch małych dziurek w okolicy uszu w pierwszej spodniej warstwie rękawa.

• Przeciągnięcie przez dziurki końcówek rękawa (powstałe przez nacięcie w środku czoła) i zawiązanie ich pod szczęką.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Zakładanie rękawa opatrunkowego na bark, ramię i klatkę piersiową - opatrunek Dessaulta

STRUKTURA CZYNNOŚCI

I. Czynności przygotowawcze - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego

II. Czynności właściwe

• Przygotowanie rękawa o szerokości odpowiedniej do klatki piersiowej oraz długości podwójnego obwodu klatki piersiowej.

• Przygotowanie podwójnego rękawa (dwie warstwy rękawa nałożone na siebie).

• Zmarszczenie, a następnie przełożenie przez głowę i zdrowe ramię, tak aby zamknięty brzeg rękawa był zwrócony ku górze.

• Zabezpieczenie dołu pachowego po stronie chorej (watą lub specjalnie przygotowanym opatrunkiem).

• Ściągnięcie delikatne rękawa opatrunkowego nad chorym barkiem, ramieniem aż do okolicy pępka.

• Zagięcie rękawa do wewnątrz - tworząc w ten sposób temblak (kończyna zgięta w stawie łokciowym - podobnie jak przy tradycyjnej metodzie wykonania opatrunku Dessaulta).

• Nacięcie rękawa z tyłu między łokciem a tułowiem, a następnie zawiązanie powstałych końcówek.

• Naciągnięcie górnej krawędzi rękawa na bark.

• Umocowanie końcówki rękawa przylepcem lub zapinką.

• Wycięcie z przodu, w okolicy dłoni, okienka i uwolnienie palców dłoni.

• Wyścielenie dłoni.

• Dwukrotne nałożenie przylepca od barku do przedramienia oraz przez plecy.

III. Czynności końcowe - patrz jak: Bandażowanie stawu łokciowego przy zastosowaniu obwoju podstawowego żółwiowego rozbieżnego.

Opatrunki gipsowe oraz alternatywne opatrunki syntetyczne

• Jednym z celów bandażowania jest unieruchomienie stawu, kończyny. W sytuacji, kiedy konieczne jest unieruchomienie w leczeniu zachowawczym stosowane są opatrunki unieruchamiające.

• Wyróżnia się następujące wskazania do stosowania opatrunków unieruchamiających:

- zachowawcze leczenie złamań;

- minimalizowanie dolegliwości bólowych w przypadku stłuczeń, skręceń, zwichnięć, zapaleń, stanach pooperacyjnymi kończyn;

- pooperacyjne zabezpieczenie rekonstrukcji więzadeł i szwów ścięgien.

Rodzaje stosowanych opatrunków unieruchamiających:

• gipsowe;

• syntetyczne.

Opatrunki gipsowe - są to specjalne bawełniane taśmy nasycone gipsem, które przed założeniem moczy się w wodzie, a następnie zakłada i modeluje na pacjencie.

 

Obecnie stosuje się opaski gipsowe szybko schnące oraz wolno schnące.  

• Szybko schnące, charakteryzują się zwiększoną ilości i

masy gipsowej, co powoduje użycie mniejszej ilości opasek.

Stosowane są w sytuacjach natychmiastowego unieruchomienia w bardzo krótkim czasie.

Opaski wolno schnące stosowane są w przypadku zakładania dużych opatrunków gipsowych, składających się z kilku, a nawet kilkunastu opasek. Dłuższy czas wiązania opaski umożliwia właściwe nałożenie opatrunku. Szerokość od 6 do 20 i m.

Dla dzieci produkowane są również opaski kolorowe.

Opaski gipsowe najczęściej zakłada się z wykorzystaniem obwojów kolistych i śrubowych.

Opaski syntetyczne usztywniające - składają się z tkaniny zawierającej włókna szklane impregnowane żywicą poliuretanową, uaktywnioną poprzez kontakt z wodą.

Zalety opatrunku syntetycznego:

- lekki, cieńszy, giętki i wygodny;

- odporny na zamoczenie;

- przepuszczalny dla powietrza i promieni rentgenowskich;

- różny stopień sztywności ( uzależniony od różnicy ilościowej

- stosowanych żywic poliuretanowych).