Pomiar kątów poziomych.

Do wykonania pomiarów użyto teodolitu. Przed przystąpieniem do pomiarów sprawdzono warunki konstrukcyjne instrumentu. Warunki konstrukcyjne teodolitu:

• Oś libelli głównej powinna być prostopadła do osi obrotu alidady i równoległa do płaszczyzny limbusa (warunek libelli l 0)

Po umieszczeniu teodolitu na statywie obracając alidadą ustawiamy libellę równolegle do kierunku linii przechodzącej przez dowolne dwie śruby poziomujące i pokręcając tymi śrubami równomiernie w przeciwne strony, doprowadzamy libellę do poziomu. Następnie obracamy alidadę o 180 i obserwujemy pęcherzyk libelli. Jeżeli pęcherzyk pozostanie na środku libelli, to znaczy, że oś libelli jest prostopadła do osi obrotu alidady. Natomiast jeżeli pęcherzyk wychyli się, to oznacza, że oś libelli nie jest prostopadła do osi obrotu alidady. Jednocześnie jest to dowód, że oś alidady nie znajduje się w położeniu pionowym, a płaszczyzna limbusa nie jest w poziomie.

• Oś celowa lunety powinna być prostopadła do osi obrotu lunety (warunek kolimacji lub warunek lunety C h)

Jeżeli oś celowa nie jest prostopadła do osi obrotu lunety, to przy ruchu obrotowym lunety oś celowa nie porusza się w płaszczyźnie celowania, lecz zatacza powierzchnię dwu stożków o wspólnym wierzchołku. Odchylenie osi celowej od kierunku prostopadłego do osi obrotu lunety nazywamy kolimacją.

• Oś obrotu lunety powinna być prostopadła do osi obrotu alidady (warunek inklinacji lub warunek podpór h 0)

Jeżeli oś obrotu lunety nie jest prostopadła do osi obrotu alidady, to płaszczyzna, którą zakreśla oś celowa, nie jest pionowa. Kąt będący różnicą między 90 i rzeczywistą wielkością kąta pomiędzy osią obrotu lunety i osią obrotu alidady nazywamy – błędem inklinacji.

• Oś celowa powinna przecinać oś obrotu alidady

• Obraz celu w lunecie powinien utworzyć się w płaszczyźnie siatki nitek

Jeżeli obraz utworzony przez obiektyw nie powstaje w płaszczyźnie siatki kresek, to wystąpi paralaksa, która uniemożliwia dokonywanie pomiarów, gdyż obraz celu będzie ruchomy względem siatki kresek.

• Podział na limbusie poziomym i pionowym powinien być regularny

• Przy poziomo ustawionej osi celowej kąt pionowy obliczony na podstawie odczytów na kole pionowym powinien wynosić 0 (warunek koła pionowego)

Pomiar kąta poziomego: Przed właściwym pomiarem przykręcamy teodolit do statywu, ustawiamy centrycznie nad punktem wierzchołkowym danego kąta, używając pionu sznurkowego i pionu optycznego. Sąsiednie punkty w terenie sygnalizujemy za pomocą tyczek podtrzymywanych przez stojaki. Przy każdym celowaniu na punkt posługujemy się śrubami zaciskowymi i leniwkami alidady i lunety. Najpierw w pierwszym położeniu lunety celujemy do punktu „wstecz” i wykonujemy odczyt na limbusie. Następnie zwalniamy alidadę, obracamy ją i kierujemy oś celową na punkt „w przód” i znów robimy odczyt na limbusie. Różnica odczytów wstecz i w przód jest wartością mierzonego kąta. Pomiar powtarzamy dla drugiego położenia lunety, z zachowaniem zasad pomiaru, w celu zmniejszenia do minimum błędu pomiarowego