WIERSZ WOLNY: termin nieprecyzyjny – mieszczą się w nim różne modele wierszy: od poezji romantycznej do najnowszej; wspólna cechą jest bezrozmiarowość (długości wersów są bardzo zróżnicowane), nienumeryczność. Wiersze te nie są poddane rygorom rachunków sylab, stóp lub zestrojów akcentowych. Wszystkie wiersze wolne łączy nasycenie semantyką.
o rozmiarach wiersza wolnego decydować mogą względy emocjonalne lub retoryczne,
rozczłonkowanie wypowiedzi może (ale nie musi) odbywać się wbrew zasadom składni – wyróżniamy:
wiersz zdaniowy (nienumeryczny, składniowy) o długich kilkuwierszoych wersach, wiersz bliski prozie, nie ma rymów, pojawiają się w nim fragmenty sylabiczne, sylabotoniczne lub toniczne,
wiersz emocyjny (nienumeryczny, askładniowy) ekspresywno-wartosciujący; podstawą rozczłonkowania wyrazów staje się intonacja języka mówionego obciążona ekspresyjnie. Normy gramatyczne są podporządkowane sprawie wyrazistego oddania treści. Rytm wynika z intonacyjnej samodzielności każdego wersu,
współcześnie odnajdujemy wiele odmian wiersza emocyjnego:
wiersz typu Awangardy Krakowskiej o intonacji wybuchowej z dużą rozpiętością wersów
wiersz „różewiczowski” o wersach krótkich, wyrównanymi rozmiarami o intonacji łagodniejszej, rzadziej stosujące klauzule emocyjne, często oparte na strukturze tonizmu.
wiersz bezrozmiarowy – intelektualno-interpretujący; przerzutnia traci w nich swoją doraźną rolę, staje się konstantą wiersza, pełni funkcję słowotwórczą. Przerzutniowość służy rozbijaniu utartych metafor, wydobywaniu homonimii wyrazów i zwrotów frazeologicznych, uwypukla paronomazję, wyostrza wieloznaczność wypowiedzi
Wiersze wolne budowane są bez interpunkcji