1. Co to jest retriage i kiedy się go stosuje?

Retriage (powtórna segregacja) działania prowadzone w przypadku katastrofy lub wypadku masowego po wstepnej segregacji (triage). Polegają one na powtórnej ocenie stanu poszkodowanych z uwzględnieniem szerszych parametrów, np. wieku pacjenta, stanu zdrowia przed wypadkiem. Pozwala to nie tylko na ocenę stanu zdrowia, ale także na określenie przyczyny zagrożenia życia. Wiąże się to z doborem odpowiednich zabiegów i ustaleniem kierunku transportu.

Katalog katastrof wg WHO

1. katastrofy naturalne (powodzie, susze, pożary, osunięcia, lawiny)

2. katastrofy spowodowane przez człowieka

+wojny z użyciem broni masowego rażenia

- chemicznej

- jądrowej

- biologicznej

+ wojny z użyciem broni konwencjonalnej

+ akty terrorystyczne

+ katastrofy cywilizacyjne

- przemysłowe

- budowlane

- komunikacyjne

- wielkie pożary

1. Co to jest segregacja medyczna?

Podział poszkodowanych i chorych na grupy wymagające jednorodnych zabiegów leczniczo – profilaktycznych oraz sposobu ewakuacji, zgodnie ze wskazaniami lekarskimi i zakresem pomocy, która może być udzielana na danym etapie ewakuacji medycznej (w punkcie medycznym) w istniejących warunkach.

4. Przedstaw podział katastrof antropogenicznych

Katstrofy antropogeniczne
1. wojny
2. katastrofy cywilizacyjne
-przemysłowe
-budowlane
-górnicze
-pożary i eksplozje
-komunikacyjne

4. Jakie są cele segregacji medycznej?

• wydzielenie poszkodowanych i chorych niebezpiecznych dla otoczenia (skażonych środkami chemicznymi, biologicznymi, promieniotwórczymi, zakaźnie chorych, chorych ostrymi psychozami reaktywnymi)

• określenie charakteru, zakresu i kolejności pomocy medycznej, łączenie z przewidywanym rokowaniem i czasookresem leczenia,

• określenie etapu ewakuacji (punktu medycznego), do którego winien być skierowany poszkodowany i chory, określenie kolejności, środka transportu i sposobu dalszej ewakuacji

• określenie funkcjonalnego punktu medycznego, do którego należy skierować danego poszkodowanego lub chorego

  4. Zatrucia środkami fosfoorganicznymi

Są to związki powstające samoistnie w wyniku palenia się licznych tworzyw sztucznych, szczególnie w przypadku dodania do nich substancji podwyższających temperaturę zapłonu. Zatrucia występują przede wszystkim w warunkach pożarów w pomieszczeniach zamkniętych.

Drogi wchłaniania i działanie - wchłaniają się przede wszystkim przez drogi oddechowe, mechanizm działania polega na blokowaniu kanału chorobowego kompleksu receptora GABA, co powoduje występowanie pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego

Objawy zatrucia – szybko występują uogólnione drgawki toniczno – kloniczne przechodzące w stan padaczkowy, towarzysza temu zaburzenia oddychania aż do zatrzymania oddechu

Postępowanie ratownicze i medyczne – trzeba jak najszybciej wynieść poszkodowanego atmosfery skażonej. Ratownicy powinni być wyposażeni w maski z obiegiem zamkniętym. Lekiem jest diazepam podany dożylnie, przy utrzymywaniu się drgawek powtarzać pod kontrolą czynności oddechowej. W ostateczności pacjenta należy wprowadzić w stan znieczulenia ogólnego, zastosować leki zwiotczające, intubować i prowadzić oddychanie kontrolowane z dodatnim ciśnieniem w końcowej fazie wydechu (PEEP).

4. Fazy udzielania pomocy medycznej

- pierwsza faza – pomoc natychmiastowa

- druga faza – zabiegów doraźnych ze wskazań życiowych, leczenie wstrząsu, prowadzenie segregacji i ewakuacji

- trzecia faza – ostatecznego leczenia szpitalnego

Skuteczność działań w toku pierwszej i drugiej fazy zależy od:

- właściwej organizacji akcji ratowniczej

- przygotowania i aktualizowania planów

- rodzajów odniesionych urazów

- liczbę i stan poszkodowanych

- liczby i możliwości zaangażowania służb ratunkowych

- czas trwania fazy krytycznej

4. Przedstaw zasady segregacji ewakuacyjno-transportowej

Segregacja ewakuacyjno-transportowa, - określa kolejność, środek transportu, pozycję poszkodowanego (rannego) w czasie ewakuacji i punkt medyczny, do którego ma być prowadzona ewakuacja.

Na określenie stanu poszkodowanego "segregator" ma 20-30 sekund. W Polsce funkcjonuje system START (Simple triage and rapidtreatment)- opiera się na wstępnej ocenie kilku parametrów: świadomość, oddech po udrożnieniu dróg oddechowych, tętno na tętnicy promieniowej i/lub nawrót kapilarny.  
 Podczas segregacji poszkodowani oznaczani są kodem barwnym: czerwony, żółty, zielony i czarny. 

Czerwony: pomoc w pierwszej kolejności, do 5 minut, nieprzytomni, poszkodowany we wstrząsie, z oparzeniem dróg oddechowych, z niestabilna klatka piersiowa, z urazem kręgosłupa i z porażeniem, kobieta w ciąży,

Żółty: grupa, która może poczekać, pomoc do 20 minut, np. poszkodowani z izolowanym złamaniem podudzi, z urazem kręgosłupa bez uszkodzeń rdzenia, dzieci do 6 roku życia

Zielony: transportować jako ostatnich, pomoc do 45 minut, osoby bez obrażeń, mogące się same poruszać, poszkodowani z powierzchniowymi ranami 

Czarny: osoby uznane za nie do uratowania, bez tętna i oddechu.

Zestawy segregacyjne zawierają komplet opasek i kart segregacyjnych.

Pierwszy etap segregacji jest zakończony wtedy gdy wyniki zostaną przekazane osobie koordynującej działanie ratownicze. Koordynator w porozumieniu z liderem transportu, dysponując już wstępnymi informacjami z centrum powiadamiania ratunkowego o możliwościach leczniczych szpitali, kieruje poszkodowanych do właściwych placówek.

4. Scharakteryzuj katastrofy naturalne

Katastrofa naturalna (klęska żywiołowa, kataklizm) – ekstremalne zjawisko naturalne powodujące znaczne szkody na terenie objętym tym zjawiskiem, pozostawiające po sobie często zmieniony obraz powierzchni ziemi. Powoduje ono również wysokie straty w gospodarce człowieka, może przemodelować stan przyrody, a nawet zagrażać życiu ludzkiemu.

Do klęsk żywiołowych zaliczamy:

powódź,

susza,

rozległy pożar terenu,

trzęsienie ziemi,

wybuch wulkanu,

tsunami,

huragan, tornado,

obfite opady śniegu oraz lawiny śnieżne,

ekstremalny upał lub mróz, szczególnie w dłuższym okresie,

osuwiska ziemi,

katastrofy kosmiczne – upadek meteorytu, eksplozja meteoru, wybuch bliskiej supernowej.

4. Katastrofy przemysłowe

Katastrofa-nagłe zdarzenie wymagające użycia sił i środków w liczbie przekraczającej możliwości lokalnych służb ratowniczych.

Katastrofy przemysłowe:

*należą do kategorii wypadków nadzwyczajnych, wyrządzających dotkliwe straty ekologiczne(zniszczenie środowiska), obejmują szkody materialne, ofiary w ludziach

*w wyniku ich powstawania uwalniane są duże ilości substancji toksycznych mogących objąć swoim szkodliwym działaniem znaczne obszary

*rejonem porażenia nazywamy obszar, na którym są widoczne objawy porażenia ludzi, roślin, zwierząt*większość występujących zagrożeń ma charakter lokalny, chociaż w Polsce kilka z nich miało szerszy zasięg. Najbardziej niebezpieczne są katastrofy podczas których uwalniane są substancje chemiczne

*jakiekolwiek uszkodzenie linii technologicznych magazynowanych zbiorników, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla załogi tych zakładów i okolicznych mieszkańców.

4. Na czym polega segregacja wewnątrz-punktowa

Segregacja wewnątrz-punktowa - rodzaj segregacji medycznej, która ustala porządek i  kolejność udzielania pomocy poszkodowanym i chorym w poszczególnych etapach funkcjonalnych danego etapu, punktu.

4. Jakie katastrofy zaliczamy do grupy katastrof cywilizacyjnych

5. Omów postać płucną wąglika

Postać płucna występuje wtedy, gdy zakażenie zarodnikami następuje drogą wziewną.

Okres wylęgania płucnej postaci choroby zwykle trwa od 1 do 3 dni.

Pierwsze objawy choroby:

• umiarkowana lub wysoka gorączka

• dreszcze

• bóle mięśni i głowy

Następnie dołącza się kaszel. Może dojść do poprawy stanu chorego, a nawet ustąpienie objawów na kilka dni.

Druga faza choroby pojawia się nagle. Chory zaczyna odczuwać duszność, następuje sinica skóry, pojawiają się zaburzenia orientacji, po czym zapada w śpiączkę. Faza ta spowodowana jest działaniem toksyny wąglikowej. Jeżeli dojdzie do drugiej fazy choroby prawdopodobieństwo wyleczenia chorego jest minimalne.

4. Sposoby postępowania z chorymi zakaźnie

W wyniku zaistnienia podejrzenia lub wykrycia choroby zakaźnej stosuje się określone procedury epidemiologiczne sprowadzające się do opracowania:

• planu przeciwepidemiologicznego

• mapy epidemiologicznej

• dochodzenia epidemiologicznego

Plan przeciw epidemiologiczny składa się z:

• założenie – określeni stanu sanitarno-epidemiologicznego oraz prognozy epidemiologicznej

• wyliczenie planowanych czynności

• dane dodatkowe – posiadane siły środki przeciw epidemiologiczne oraz sposoby ich wykorzystania na poszczególnych etapach zaplanowanych czynności

Dochodzenie epidemiologiczna:

• wykrycie czynnika epidemiologicznego

• wykrycie źródła zakażenia

• ustalenie dróg szerzenia się zakażenia

• zebranie danych o stanie sanitarno-epidemiologicznym środowiska i terenu

• określenie stanu immunologicznego populacji narażonej na zakażenie

4. Podaj charakterystyczne objawy Zespołu Stresu Pourazowego (PTSD)

ZESPÓŁ STRESU POURAZOWEGO

• trudności w koncentracji

• problemy ze snem

• drażliwość

• napady złości

• wybuchy gniewu

• trwałe unikanie miejsc i przywoływania wspomnień związanych z traumatycznym wydarzeniem

• wyparcie z umysłu pewnych faktów wiążących się z traumatycznym wydarzeniem

  4. Zagrożenia o charakterze chemicznym

W przypadku każdej katastrofy chemicznej problemem jest konieczność podjęci szybkich działań ratowniczych i zabezpieczających

Źródłem zagrożenia mogą być:

• przemysł chemiczny ( instalacje chemiczne, magazynowanie)

• transport niebezpiecznych substancji chemicznych (kolejowy, drogowy, rurociągowy)

• terroryzm z użyciem broni chemicznej

• chemiczna broń chemicznego rażenia zastosowana w konflikcie zbrojnym (mało prawdopodobne)

Zagrożenia skażeniami chemicznymi:

1. Pożary w wyniku których powstają wysokotoksyczne związki chemiczne

2. awarie przemysłowe – są to wypadki nadzwyczajne, wyrządzające dotkliwe straty sanitarne , ekologiczne, materialne. W wyniku ich powstawania uwalniane są duże ilości substancji toksycznych, przedostające się na znaczne odległości. Istnieją 2 kategorie obiektów stwarzających zagrożenia występowania poważnej awarii przemysłowej: zakłady o zwiększonym ryzyku i dużym ryzyku wystąpienia awarii. Klasyfikacja związana jest z ilością substancji niebezpiecznych znajdujących się w obiekcie. Skażenie przemysłowe może nastąpić w wyniku awarii urządzeń, katastrof kolejowych, drogowych, powietrznych, morskich, eksplozji zbiorników, cystern itd. Awarie produkcyjne mogą także być skutkiem oddziaływania czynników zewnętrznych np. klęska naturalna. Pożary i powodzie mogą uszkodzić urządzenia przemysłowe, a także mogą być przyczyną katastrof drogowych i kolejowych. W większości przypadkach awarie wynikają z lekkomyślności pośpiechu, braku wiedzy ludzi.

3. katastrofy kolejowe i drogowe oraz rurociągowe z uwolnieniem niebezpiecznych środków chemicznych

4. powodzie i zatopienia- powstają wysokotoksyczne zw.chemiczne

5. podłożenie ładunków wybuchowych pod zbiornik z niebezpiecznymi środkami chemicznymi

6. terror z użyciem wysokotoksycznych środków chemicznych – największe zagrożenie sieją bojowe środki trujące BST z grup związków fosforoorganicznych. Wykazują one dużą toksyczność przy przenikaniu przez skórę, drogi oddechowe, błonę śluzową (dawka 6-10 mg może wywołać śmierć u osoby ważącej 70 kg).

   4. Jakie znasz rodzaje segregacji medycznej?

Wyróżniamy następujące rodzaje segregacji medycznej:

• wewnątrzpunktowa – ustala porządek (kolejność) udzielania pomocy poszkodowanym i chorym w poszczególnych etapach funkcjonalnych danego etapu (punktu)

• ewakuacyjno – transportowa – określa kolejność, środek transportu, pozycję poszkodowanego okresie ewakuacji i punkt medyczny, do którego ma być prowadzona ewakuacja

Zakres segregacji medycznej zależy od szczebla organizacyjnego i poziomu wiedzy medycznej personelu prowadzącego segregacje:

• przedlekarska – prowadzona przez średni i niższy personel służby zdrowia, przez członków drużyn medyczno – sanitarnych obrony cywilnej i ratunkowej

• ogólnolekarska – prowadzona przez lekarzy bez specjalizacji klinicznej

• kwalifikowana – prowadzona w zakresie chirurgii i interny

• specjalistyczna – prowadzona przez lekarzy innych specjalizacji klinicznych

4. W jakich formach może byz zachowana broń biologiczna?

Bronie wirusowe (wirus Ebola)

Bronie bakteryjne (cholera, dżuma, wąglik)

Bronie riteksjowe

Bronie grzybiczne (mykotoksyny)

Rodzaje rozprzestrzeniania się tej broni: pociski artyleryjskie, pociski rakietowe, bomby, przyrządy rozpylające, zakażone zwierzęta.

4. Bioterroryzm i jego istota

Prowadzenie działań terrorystycznych wykorzystaniem biologicznych środków masowego rażenia, forma terroryzmu uważana za szczególnie niebezpieczną ze względu na niski koszt wytwarzania broni, możliwość utajenia jej produkcji i magazynowania, dostępności technologii oraz sposób działania broni biologicznej.

4. Kto jest uprawiony do triageu?

Triage może przeprowadzać ratownik medyczny, lekarz (służby medyczne), strażak lub osoba przez nich wyznaczona (która wie jak to zrobić). 

Decyzje strażaków i wyznaczonych osób są później weryfikowane przez lekarzy lub ratowników medycznych.

4. Na czym polega overtriage

Zjawisko overtriage'u polega na zakwalifikowaniu pacjenta do zawyżonej kategorii triage'u. Na przykład pacjent z niewielkimi obrażeniami, nie stanowiącymi bezposredniego zagrożenia życia lub zdrowia otrzymuje kolor żółty. Jest to zjawisko negatywne, skutkować może tym, że pacjent z poważniejszymi obrażeniami otrzyma pomoc później co może odbic się na jego stanie zdrowia. 

 

4. Profilaktyka zaburzeń psychicznych katastrofach

W procesie zapobiegania niekorzystnym stanom psychicznym, szczególnie istotne wydaje się:

• Usunięcie ludzi z zagrożonych rejonów (ze względu na zagrożenie jak również aby przerwać kontakt z tragicznymi bodźcami takimi jak wstrząsające widoki i przykre odgłosy).

• Dokonanie segregacji medycznej z uwzględnieniem aspektu psychologicznego (również uwzględnienie wzajemnego, negatywnego oddziaływania na siebie).

• Roztoczenie wyraźniej opieki nad poszkodowanymi (ciepło, schronienie, picie, jedzenie).

• Zastosowanie wszystkich możliwych form psychoterapii, uspokojenie poszkodowanych. Zapewnienie kontaktu z bliskimi i psychologiem.

• Izolowanie panikujących osób

• Zaangażowanie ludzi do działań, które mają na celu odwrócenie uwagi od źródła zagrożenia.

• Zapewnienie informacji interesujących ludzi w danej sytuacji. Powinny mieć charakter uspokajający, niewzmacniający napięć psychicznych i niewywołujący niekorzystnych nastrojów.

• Podanie leków psychotropowych. (ma ograniczone zastosowanie, podawane tylko w stanach krytycznych, działa niekorzystnie ponieważ odsuwa adaptację psychiczną do przebytego urazu).

  4. Na czympolegaovertriageinevertriage

  5. Wskaż podstawowe różnice pomiędzy overtriage I undertriage

Reversetriage:

Dodatkową techniką w stosunku do standardowego triag'u są sytuacje gdzie lżej ranni są bardziej uprzywilejowani w stosunku do osób ciężej rannych. Może to zdarzyć się w takich sytuacjach jak wojna, kiedy sytuacja zmusza żołnierzy do jak najszybszego powrotu do zdrowia lub w sytuacjach katastrof gdzie personel medyczny dla poszkodowanych. Innym możliwym scenariuszem są sytuacje gdy poszkodowanymi są członkowie personelu medycznego, bardziej opłaca się udzielić pomocy takiemu personelowi aby mógł on nieść pomoc w przyszłości gdy to będzie potrzebne. Powszechne jest stosowanie reversetriage'u przy topieniu się w zimniej wodzie, gdyż tacy poszkodowani mogą przeżyć dłużej niż topiący się w wodzie ciepłej (przy zastosowaniu BLS). Ci, którzy po wyłowieniu są zdolni do samodzielnego oddechu mogą przeżyć nawet bez pomocy albo z jej minimalnym zakresem.

4. Jakie są zadania lidera segregacji, lidera transportu i koordynatora medycznego?

Lider segregacji:

- odpowiada za wstępną i wtórną ocenę wszystkich poszkodowanych

-Prowadzi segregację przez cały czas prowadzenia działań ratunkowych

-Dysponuje informacjami o liczbie poszkodowanych, ich stanie i priorytetach transportowych

-Stale informuje koordynatora o sytuacji medycznej na miejscu zdarzenia i w transporcie

 

 

Lider transportu:

- dba o bezpieczny ruch ambulansów, ich właściwe parkowanie, bezpieczny załadunek poszkodowanych

-kontroluje poprawność podejmowanego transportu, znajomość szpitala docelowego przez zespół

-odnotowuje wyjazd pacjenta z miejsca zdarzenia

 

 

Koordynator medyczny:

-odpowiada za organizacje i prowadzenie działań medycznych

- Zakres jego koordynacji obejmuje – triage, leczenie i transport z odwodem taktycznym

-zarządza działaniami personelu medycznego

-powinien być aktywnym wsparciem zarówno dla dyspozytora medycznego jak i dla zespołów działajacych na miejscu zdarzenia