Nazwa leku	Nazwa preparatu	Zastosowanie	Mechanizm działania
ch/w pilokarpiny	Fotil (w preparacie z timololem) – krople do oczu	jaskra z otwartym lub wąskim kątem przesączania, jaskra po usunięciu soczewki, jaskra wtórna (posteroidowa)	podawana miejscowo powoduje skurcz zwieracza źrenicy i mięśnia rzęskowego – po chwilowym wzroście ciśnienia śródgałkowego powoduje jego znaczny i długotrwały spadek; timolol powoduje obniżenie ciśnienia śródgałkowego na drodze zmniejszenia wydzielania cieczy wodnistej w gałce ocznej
	Normoglaucon (w preparacie z metipranololem) – krople do oczu	wszystkie rodzaje jaskry oporne na leczenie β-blokerami	metipranolol jest nieselektywnym blokerem receptorów β-adrenergicznych – obniża podwyższone ciśnienie śródgałkowe, zmniejsza wytwarzanie cieczy wodnistej w gałce ocznej; pilokarpina powoduje skurcz zwieracza źrenicy i mięśni rzęskowych, co prowadzi do zwiększenia odpływu cieczy wodnistej z oka i obniżenia ciśnienia śródgałkowego
	Pilocarpinum 2%, krople do oczu – r-r	jaskra pierwotna z otwartym kątem przesączania	pilokarpina stosowana miejscowo wywołuje skurcz zwieracza źrenicy i mięśni rzęskowych, co prowadzi do obniżenia ciśnienia śródgałkowego
karbachol	Miostat, r-r do stosowania wewnątrz-gałkowego	iniekcje wewnątrzgałkowe celem zwężenia źrenicy podczas operacji oka; stosowany z powodu obniżania intensywności wzrostu ciśnienia śródgałkowego w pierwszych godzinach po operacji zaćmy	powoduje skurcz ciałka rzęskowego, zwężenie tęczówki, co z kolei prowadzi do obniżenia ciśnienia śródgałkowego
metylo- siarczan neostygminy	Polstigminum, tabletki, r-r do wstrzykiwań	leczenie objawowe nużliwości mięśni; zapobieganie i leczenie pooperacyjnej niedrożności p/pokarmowego oraz zatrzymania moczu; odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego w wyniku stosowania niepolaryzujących leków zwiotczających	odwracalnie hamuje aktywność acetylocholin esterazy, nasila muskarynowe i nikotynowe działanie acetylocholiny; w miastenii poprawia przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, zwiększa amplitudę skurczów mięśni prążkowanych; działa pobudzająco na mięśni gładkie jelit i pęcherza moczowego, słabiej na mięśni oskrzeli, moczowodów i dróg żółciowych
chlorek ambenonium	Mytelase, tabletki	miastenia gravis, pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego	hamuje acetylocholinesterazę, podnosi stężenie acetylocholiny i przedłuża jej działanie w miejscach przekaźnictwa nerwowego, wywołując objawy pobudzenia układu parasympatycznego; zwiększa kurczliwość mięśni szkieletowych, nasila perystaltykę jelit i pęcherza moczowego
bromek distigminy	Ubretid, tabletki i r-r do wstrzykiwań	pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego, pomocniczo w leczeniu miastenii	hamuje acetylocholinesterazę, podnosi stężenie acetylocholiny i przedłuża jej działanie w miejscach przekaźnictwa nerwowego, wywołując objawy pobudzenia układu parasympatycznego; zwiększa kurczliwość mięśni szkieletowych, nasila perystaltykę jelit i pęcherza moczowego; wykazuje działania silniejsze od neostygminy
galantamina	Reminyl, tabletki, r-r doustny	objawowe leczenie łagodnego do średniociężkiego otępienia typu alzheimerowskiego	selektywny, odwracalny inhibitor acetylocholin esterazy; nasila działanie wewnętrzne acetylocholiny na receptory nikotynowe – w następstwie tego można uzyskać zwiększoną aktywność układu cholinergicznego i zwiększenie funkcji poznawczych
bromo-wodorek galantaminy	Nivalin, r-r do wstrzykiwań	w anestezjologii i chirurgii celem uniknięcia działania środków wywołujących bloki, pooperacyjna atonia jelita i pęcherza moczowego, w miastenii i miopatiach, w chorobach z upośledzeniem przewodzenia bodźców nerwowych	galantamina jest parasymaptykomimetycznym alkaloidem roślinnym – jako inhibitor acetylocholin esterazy wykazuje działanie podobne do fizostygminy; wykazuje silniejsze i dłuższe działanie muskarynowe niż acetylocholina; zwiększa napięcie mięśni szkieletowych, powoduje zwiększenie wydzielania soków trawiennych, przenika przez barierę krew-mózg, zwiększa przewodnictwo w ośrodkowym układzie nerwowym
Nazwa leku	Nazwa preparatu	Zastosowanie	Mechanizm działania
siarczan atropiny	Atropinum sulfuricum, r-r do wstrzykiwań	stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa, rzadkoskurcz spowodowany odruchowym pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami fosforoorganicznymi	działanie ośrodkowe i obwodowe; działanie antagonistyczne w stosunku do acetylocholiny, blokuje receptory muskarynowe nie wpływając na syntezę i rozkład acetylocholiny; hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, zmniejsza napięcie mięśni gładkich p/pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych
	Atropinum sulfuricum 1%, krople do oczu	poważenie akomodacji i zwieracza źrenicy, w diagnostyce okulistycznej, wczesny okres zapalenia tęczówki celem zapobiegnięcia zrostom	rozszerza źrenicę, wpływa na akomodację, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej
	Bellapan, tabletki	stany skurczowe p/pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych, kolka jelitowa, nerkowa i żółciowa, nadmierna potliwość, choroba lokomocyjna, bóle migrenowe, zespół Menier’a	działanie antagonistyczne w stosunku do acetylocholiny, blokuje receptory muskarynowe nie wpływając na syntezę i rozkład acetylocholiny; hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, zmniejsza napięcie mięśni gładkich p/pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych, działa centralnie powodując w zależności od dawki stany pobudzenia lub depresji
	Reasec, tabletki	ostre i przewlekłe biegunki wynikające z zaburzeń czynności jelita pochodzenia niezakaźnego	działa objawowo p/biegunkowo poprzez zmniejszenie perystaltyki jelit, wykazuje działanie podobne do morfiny
butylo-skopolamina	Buscolysin, r-r do wstrzykiwań	bolesne skurcze p/pokarmowego i dróg moczowych, kolka żółciowa, choroba wrzodowa, skurcze przełyku, wpustu i odźwiernika, wymioty, kolka jelitowa, zapalenie trzustki	podobna do atropiny aktywność parasympatykolityczna, pozbawiona działania ośrodkowego, blokuje zakończenia pozazwojowe nerwów cholinergicznych; przez blokowanie receptorów muskarynowych znosi napięcie mięśni gładkich, znosi skurcze p/pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych, hamuje perystaltykę jelit i zmniejsza wydzielanie soków trawiennych
	Buscopan, tabletki powlekane	bolesne skurcze p/pokarmowego, dróg moczowych, żółciowych, bolesne miesiączkowanie u kobiet	działa rozkurczowo (spazmolitycznie) na mięśnie gładkie p/pokarmowego, dróg żółciowych i układu moczowego, blokuje zakończenia nerwów cholinergicznych, hamuje perystaltykę jelit, zmniejsza wydzielanie soków trawiennych
	Scopolan, tabletki drażowane, czopki	stany skurczowe dróg żółciowych i pęcherzyka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, skurcze żołądka i p/pokarmowego, zaparcia spastyczne
	Vegantalgin H, tabletki powlekane, czopki d/odbytnicze	bolesne miesiączkowanie, kolka nerkowa i wątrobowa, zespół drażliwego jelita; przed badaniami diagnostycznymi – endoskopia p/pokarmowego	występuje z paracetamolem – działa p/bólowo butyloscopolamina działa spazmolitycznie na mięsni gładkie poprzez blokowanie receptorów nikotynowych i muskarynowych p/pokarmowego, dróg moczowo-płciowych i żółciowych
tropikamid	Tropicamidum, krople do oczu 0,5-1,0%	diagnostyka okulityczna – rozszerzenie źrenicy do badania dna oka, do oceny soczewki; porażenie akomodacji na skutek refrakcji, przed zabiegami chirurgicznymi oka, po operacjach jaskry, w zapaleniach oka	stosowany miejscowo w okulistyce, powoduje rozszerzenie źrenicy i porażenie akomodacji, wskutek stosowania preparatu dochodzi do zamknięcia kąta przesączania i wzrostu ciśnienia śródgałkowego
bromek ipratropium	Atrovent, płyn do inhalacji z neb., aerozol wziewny	leczenie podtrzymujące stanów skurczowych oskrzeli w POChP obejmującej zapalenie oskrzeli i rozedmę płuc; astma okrzelowa	silne działanie spazmolityczne na mięśni gładkie oskrzeli na drodze hamowania odruchu z nerwu błędnego, zapobiega wzrostowi wewnątrzkomórkowego cGMP, który następuje w wyniku oddziaływania acetylocholiny na receptory muskarynowe w mięśniach gładkich oskrzeli
bromek ipratropium	Berodual, płyn do inhalacji, aerozol wziewny	astma oskrzelowa, POChP z rozedmą płuc i zapaleniem oskrzeli	występuje z bromowodorkiem fenoterolu (pobudza receptory β2-adrenergiczne w oskrzelach), działanie spazmolityczne na mięśnie gładkie oskrzeli dzięki aktywności p/cholinergicznej
	Steri-Neb Ipratropium	leczenie odwracalnej obturacji dróg oddechowych	kom petycyjny antagonista receptora muskarynowego działający selektywnie na receptory znajdujące się w drzewie oskrzelowym
biperydyna	Akineton, tabletki, r-r do wstrzykiwań	choroba i zespół Parkinsona, polekowane i inne zaburzenia pozapiramidowe	działanie ośrodkowe cholinolityczne, hamuje przekaźnictwo w układzie cholinergicznym przez odwracalne, konkurencyjne wiązanie się receptorem muskarynowym, głównie M1, wpływa na zmniejszenie sztywności, w mniejszym stopniu na drżenie, zmniejsza nasilenie objawów wegetatywnych (ślinotok, nadmierne pocenie się)
triheksy-fenidyl	Parkopan, tabletki
oksybutynina	Ditropan, tabletki	stany skurczowe pęcherza moczowego, nietrzymanie moczu, moczenie i parcie naglące zależne od zaburzeń neurologicznych w idiopatycznej niestabilności pęcherza lub przebiegu stwardnienia rozsianego	działa zarówno bezpośrednio rozkurczowo na mięśnie gładkie pęcherza moczowego, jak i cholinolitycznie, atropinopodobnie na mięśnie gładkie – efektem działania jest rozkurcz wypieracza moczu; u chorych z neurogenną niestabilnością pęcherza zwiększa pojemność pęcherza i zmniejsza częstość samoistnego skurczu wypieracza moczu
bromek oksyfenonium	Spasmophen, tabletki	stany skurczowe p/pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych, kolka żółciowa, skurcze przełyku, bradykardia zatokowa i blok zatokowo-przedsionkowy	działa obwodowo cholinolitycznie, poraża zwoje cholinergiczne, wpływa na czynność i wydzielanie p/pokarmowego, działa rozkurczowo, zmniejsza wydzielanie gruczołów błon śluzowych, w tym soku żołądkowego, zmniejsza napięcie i perystaltykę p/pokarmowego