PRZEDSIĘBIORCA, PRZEDSIĘBIORSTWO, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ – ANALIZA POJĘĆ
pojęcie przedsiębiorcy dawniej i dziś
R. Cantillon – przedsiębiorca spełnia istotne funkcje organizatora produkcji, tzn. łączenia i kombinowania różnych przedmiotów i różnych sił będących w zasięgu oddziaływania tego przedsiębiorcy.
Wg J. Schumpetera za przedsiębiorcę powinniśmy uznac tego, kto: tworzy przedsiębiorstwo; wprowadza postęp techniczny; wprowadza nowe wyroby; zdobywa nowe rynki zbytu; podejmuje decyzje organizacyjne dotyczące połączeń produktów itp.
Przedsiębiorca = innowator (Schumpeter),
Przedsiębiorca = właściciel (różni autorzy),
Przedsiębiorca = menedżer (Veblen),
Przedsiębiorca = ryzykant (Knight)
czym jest przedsiębiorstwo
to jednostka gospodarcza z przedsiębiorcą na czele, prowadzącym interes na swoje ryzyko celem osiągnięcia możliwie największego zysku;
to jednostka (podmiot) prowadzący działalność gospodarczą, dążącą do zaspokojenia potrzeb innych podmiotów życia społecznego (osób i/lub instytucji) przez wytwarzanie produktów i/lub świadczenie usług, przy czym działalność ta jest motywowana chęcią uzyskania korzyści majątkowych i prowadzona samodzielnie na ryzyko właściciela czy właścicieli
Elementy przedsiębiorstwa:
Wewnętrzne: kapitał (rzeczowy i finansowy); ludzie; wynalazczość (postęp); informacja;
Zewnętrzne: odbiorcy – klienci; dostawcy; społeczność lokalna – region; państwo
co to jest przedsiębiorczość
gotowość i zdolność podejmowania i rozwiązywania, w sposób twórczy i nowatorski nowych problemów, umiejętność wykorzystywania pojawiających się szans i okazji, oraz elastyczne przystosowanie się do zmieniających się warunków funkcjonowania. W ujęciu przedmiotowym to aktywne działanie w sferze gospodarczej , np. prowadzenie własnej firmy.
przykład osoby przedsiębiorczej
Dawida Bratko (potrafił dostrzec lukę w polskim prawie i wykorzystać ją; zaczynając od niczego stworzył potężną sieć sklepów; trafił na bardzo duże zapotrzebowanie/modę na "dopalacze"); Ojciec Rydzyk
co to jest innowacja
pochodzi z języka łacińskiego; innovare czyli „tworzenie czegoś nowego”. Stąd najczęstsza definicja innowacji podkreśla, iż „innowacja jest procesem polegającym na przekształceniu istniejących możliwości w nowe idee i wprowadzenie ich do praktycznego zastosowania”.
przykłady innowacyjności
globalne systemy określenia położenia (GPS) w wyposażeniu środków transportowych; aparaty fotograficzne w telefonach komórkowych; wbudowana siec bezprzewodowa w laptopach; innowacja usługowa – możliwość płatności przez Internet.
przedsiębiorca a manager – główne różnice
managerowie w spółkach akcyjnych z rozproszoną własnością nigdy nie weszli w obszar przedsiębiorczych decyzji całkowicie i na dłuższy okres, gdyż byłoby to sprzeczne z interesem właścicieli,
managerowie nigdy nie będą mieli prawa do dysponowania zyskiem, gdyż przysługuje ono tylko przedsiębiorcy,
managerowie nigdy nie założyli firmy, a tylko nią kierują, są wynajmowani i mogą być usunięci.
Właściciel oczekuje, że jego cele będą zbieżne z założeniami managera. Przeważnie jednak ich interesy różnią się. Właściciel chce zwykle by w wymiarze długofalowym wzrastała wartość rynkowa jego przedsiębiorstwa. Manager z kolei, chce osiągnąć korzyści, ale w wymiarze krótkookresowym, co zaowocuje wyższym wynagrodzeniem, udziałem w zysku, czy premią. Występuje tu więc konflikt interesów, gdzie nieuczciwi managerowie działają często na niekorzyść firmy. Chcąc tego uniknąć, właściciele przedsiębiorstw przekazują w ramach premii część akcji firmy, co motywuje managera do wypracowywania zysku długookresowego, ponieważ wpływa on na wzrost wartości jego akcji.
cechy wyróżniające osoby przedsiębiorcze
kreatywność
potrzeba osiągnięć
skłonność do podejmowania ryzyka
odwaga
niezależność przedsiębiorcy
zaradność
elastyczność
skłonności przywódcze
własny biznes – argumenty „za” i „przeciw”
Argumenty za: satysfakcja z pracy ”na swoim”, osiągnięcia sukcesu wyłącznie własnymi siłami; szansa na duże pieniądze; szansa na spełnienie się w kategoriach społecznych i obywatelskich.
Argumenty przeciw: obiektywne trudności w uruchomieniu własnego biznesu; prozaiczność spraw do załatwienia; obciążenie pracą, stres; trudności pogodzenia sfery biznesowej ze sferą rodzinną; ryzyko porażki finansowej, odpowiedzialność prawna.
cel przedsiębiorstwa
jakie mogą być główne cele przedsiębiorstwa
przetrwanie, warunkiem tego jest stałe generowanie zysku w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej zapewniającej płynność finansową, „przetrwanie może być uznane za główny cel jedynie w sytuacjach kryzysowych, gdy rzeczywiście przedsiębiorstwu grozi upadek” S. Sudoł,
rozwój, „jakaś minimalna porcja wzrostu może być po prostu konieczna do przeżycia” P. Drucker,
zysk, uzyskany w wyniku nadwyżki przychodów nad kosztami, „dążenie do maksymalnego zysku jako celu krótkookresowego może prowadzić do utraty konkurencyjności i jest nieetyczne” M.K. Nowakowski,
maksymalizacja wartości rynkowej, przejawia się we wzroście wartości akcji lub udziałów,
służenie społeczeństwu, np. sponsorowanie sprzętu, placów zabaw, remont oddziałów dziecięcych,
minimalizacja kosztów (stałych lub zmiennych)
przykład przedsiębiorstwa, które realizuje np. cele społeczne
pojęcie, rodzaje i elementy otoczenia
co rozumiemy przez pojęcie otoczenia w stosunku do przedsiębiorstwa’
jest sumą czynników i procesów, które funkcjonują w środowisku firmy. Czynniki te mają wpływ na działalność prowadzoną przez przedsiębiorstwo, które stale wchodzi z nimi w różnego rodzaju interakcje. Otoczenie stanowi siłę zewnętrzną wobec przedsiębiorstwa, które nie ma na część czynników wpływu. Otoczenie przedsiębiorstwa może generować dla niego zarówno szanse i zagrożenia, dlatego też musi być brane pod uwagę przy budowaniu strategii firmy oraz wyznaczaniu jej celów. Z reguły czynniki składające się na otoczenie przedsiębiorstwa podlegają nieustannym zmianom, konieczne jest więc ich ciągłe monitorowanie.
jakie są rodzaje otoczeń i jak wpływają na przedsiębiorstwo
Otoczenie przedsiębiorstwa możemy podzielić na dwie części:
otoczenie bliższe (mikrootoczenie) nie jest jednakowe dla wszystkich firm. Jest to ta część czynników, które w sposób bezpośredni oddziałują na przedsiębiorstwo. Może on też mieć na te czynniki wpływ, w zależności od posiadanej siły związanej z osiągniętą pozycją konkurencyjną. Im lepsza pozycja firmy, tym większy możliwy wpływ. Elementy mikrootoczenia to różnego rodzaju podmioty gospodarcze i grupy wpływu. Najważniejsze z nich to:
dostawcy surowców, materiałów i innych niezbędnych dla funkcjonowania danego przedsiębiorstwa składników
pośrednicy, czyli podmioty, które pośredniczą w przepływie towarów między różnymi podmiotami, np. firmy transportowe, hurtownicy
konkurenci, a więc inne firmy należące do danego sektora, danej branży
klienci korzystający z usług lub zakupujący produkty przedsiębiorstwa
lokalne samorządy i lokalni mieszkańcy, którzy mogą mieć bezpośredni wpływ na działalność przedsiębiorstwa (dotyczy przede wszystkim przedsiębiorstw wywierających wpływ na lokalne otoczenie - np. poprzez wpływ na środowisko)
otoczenie dalsze (makrootoczenie) to czynniki o szerszym zasięgu, które w podobny sposób wpływają na działania wszystkich podmiotów gospodarczych obecnych na danym rynku. Są z reguły niezależne od przedsiębiorstwa i dlatego musi się ono do tych czynników dostosować. Elementy makrootoczenia można posegregować w kilka podstawowych grup:
czynniki demograficzne - wielkość i struktura wg płci czy wieku danego kraju, tempo przyrostu naturalnego, gęstość zaludnienia czy struktura gospodarstw domowych;
czynniki ekonomiczne - tempo przyrostu dochodu narodowego oraz jego podział, poziom rozwoju gospodarczego, polityka gospodarcza realizowana w danym kraju, rozkład dochodów ludności, stopień oszczędności i zadłużenia społeczeństwa oraz dostępność kredytów zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla gospodarstw domowych;
czynniki polityczno - prawne - stałość przepisów prawnych oraz obszar i jednoznaczność obowiązujących uregulowań, a także stopień ingerencji władzy w gospodarkę lub pełen liberalizm w tym zakresie;
czynniki społeczno-kulturowe - poziom wykształcenia społeczeństwa, tradycje danego kraju, zróżnicowanie kulturowe na obszarze państwa oraz przestrzegane przez ludność normy etyczne i moralne;
czynniki techniczne - nowe technologie, tempo zmian zachodzących w technice i technologii przemysłu, częstość pojawiania się nowych produktów, stosunek do wprowadzanych innowacji, czyli przede wszystkim łatwość ich wprowadzenia do użytkowania.
czynniki przyrodnicze - panujące w danym kraju warunki ekologiczne, dostępne na jego obszarze surowce naturalne, koszty pozyskania energii oraz tempo ich wzrostu, wymagania środowiska naturalnego i jego ochrona, a także czynniki klimatyczne.
makrootoczenie – analiza PEST
otoczenie polityczne, prawne
(stałość, obszar i jednoznaczność uregulowań prawnych, zakres liberalizmu bądź ingerencji w sferę gospodarczą)
otoczenie ekonomiczne
(tempo przyrostu i podział dochodu narodowego, poziom rozwoju gospodarczego, polityka gospodarcza, rozkład dochodów ludności, oszczędności, zadłużenia, dostępność kredytu
główne wskaźniki makroekonomiczne, umieć krótko scharakteryzować
po co państwa stosują narzędzia polityki celnej, czym jest cło, jakie narzędzia państwa mogą stosować; czym jest dumping
Cło - opłata pobierana przez państwo w związku z przemieszczaniem towarów przez granicę celną
Z punktu widzenia kierunku obrotu towarowego wyróżniamy cła:
importowe (przywozowe),
eksportowe (wywozowe),
tranzytowe (przewozowe).
Stosując kryterium celu cła dzielimy na:
Fiskalne- zapewnia uzyskanie wpływów finansowych do budżetu państwa
Ochronne- ochrona krajowych producentów przed konkurencją zagraniczną.
Prohibicyjne- by uniemożliwić import towarów, których przywóz jest niezasadny.
Odwetowe- reakcja na dyskryminacyjne decyzje innego państwa naruszające interesy rodzimych eksporterów
Antydumpingowe (wyrównawcze) - przeciwko dostawcom z krajów trzecich, które stosują tzw. nieuczciwe praktyki tj. dezorganizację rynku kraju importującego.
Dumping jest czynnikiem zakłócającym handel międzynarodowy i powstaje głównie w wyniku działania przedsiębiorstwa. Jest to sprzedaż dobra za granicy po cenie niższej od ceny uzyskiwanej za to dobro na rynku krajowym.
otoczenie społeczne, demograficzne, kulturowe
Otoczenie społeczno - kulturowe (poziom wykształcenia, tradycje, zróżnicowanie kulturowe, normy etyczne i moralne)
Otoczenie demograficzne (wielkość struktura wg płci, wieku, tempo jej przyrostu, gęstość zaludnienia, struktura wykształcenia, grupy etniczne, struktura gospodarstw domowych itp.)
otoczenie techniczne, technologiczne
(poziom rozwoju technologicznego, chłonność na innowacje)
czym są techniki a czym technologie
Technika – urządzenie techniczne, umiejętność bądź sposób wykonania określonych czynności pozwalających na opanowanie kunsztu w danej dziedzinie.
Technologia – wiedza o wytwarzaniu z użyciem środków technicznych lub przy ich wykorzystaniu.
czym jest makrootoczenie
. Jest to ta część czynników, które w sposób bezpośredni oddziałują na przedsiębiorstwo. Może on też mieć na te czynniki wpływ, w zależności od posiadanej siły związanej z osiągniętą pozycją konkurencyjną. Im lepsza pozycja firmy, tym większy możliwy wpływ. Elementy mikrootoczenia to różnego rodzaju podmioty gospodarcze i grupy wpływu
przykłady „z życia” wpływu danego otoczenia na przedsiębiorstwo
mikrootocznie i podmioty je tworzące
czym jest mikrootocznie
jakie podmioty wchodzą w relacje z przedsiębiorstwem w otoczeniu mikro
kształtowanie stosunków przedsiębiorstwa z podmiotami występującymi w otoczeniu mikro
przykłady „z życia” różnych oddziaływań np. klientów na przedsiębiorstwo
Mikrootoczenie to bezpośrednie otoczenie marketingowe tworzone przez podmioty występujące w mikrootoczeniu w charakterze dostawców, pośredników, konsumentów, konkurentów, z którymi dane przedsiębiorstwo wchodzi w bezpośrednie interakcje:
firmy związane są z dostawcami koniecznością zaopatrzenia w surowce, maszyny, urządzenia
pośrednicy - wspierają firmy w procesie dystrybucji oraz promocji dóbr i usług, najczęściej są nimi hurtownicy, detaliści, przedsiębiorstwa transportowe
konsumenci (nabywcy) są podmiotem mikrootoczenia o szczególnym znaczeniu, gdyż są końcowymi odbiorcami oferty marketingowej. Oferta musi być w maksymalnym stopniu dostosowana do ich potrzeb, co powoduje, że również firma musi dostosować się do potrzeb konsumentów występujących na rynkach: konsumpcyjnym, przemysłowym (środki produkcji) oraz międzynarodowym
zmienność i złożoność otoczenia
jak zmienność otoczenia wpływa na przedsiębiorstwo
Zmienne otoczenie charakteryzują następujące cechy:
rodzaj produktów lub usług podlega częstym lub permanentnym zmianom,
innowacje techniczne i technologiczne powodują, że dotychczas wykorzystywane urządzenia i stosowane technologie starzeją się szybko,
częste i nieprzewidzialne zmiany upodobań i zachowań klientów oraz konkurentów,
częste i nieprzewidzialne zmiany w polityce państwa wobec organizacji gospodarczych, szybkie zmiany w postawach i systemach wartości ludzi.
czym jest złożoność i jak wpływa na przedsiębiorstwo
Złożoności otoczenia - zakres, w jakim otoczenie jest względnie proste (niewiele elementów, małe rozczłonkowanie) lub względnie złożone (wiele elementów, znaczne rozczłonkowanie)
rola informacji w życiu przedsiębiorstwa
Rola informacji:
wpływają na przebieg "realnych", materialnych, ekonomicznych i politycznych procesów społecznych.
są determinanta poziomu rozwoju ekonomiczne i społeczne oraz jego kierunków i dynamiki
informacja spełnia ważną role w procesach zarządzania, kierowania i podejmowania decyzji, istota ich bowiem jest gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji
informacje postrzegane jako zasób ekonomiczny!
ZASOBY
czym są zasoby w przedsiębiorstwie
Zasoby składają się z elementów materialnych i niematerialnych i tworzą system.
rodzaje zasobów z przykładami (zadanie na przyporządkowanie przykładów zasobów do rodzajów, np. pracownicy – zasoby ludzkie, kredyt – zasób materialny kapitałowy finansowy)
Materialne składniki zasobów: zasoby fizyczne takie jak budynki, urządzenia, maszyny surowce, wyroby, a ponadto zasoby finansowe organizacji będące w jej posiadaniu oraz możliwe do zdobycia.
Zasoby niematerialne:
obejmują one wszystkie niewymierne elementy kształtujące różnice pomiędzy całkowitą wykonaną wartością przedsiębiorstwa a jego wartością księgową
to umiejętności zarządzania oraz technologiczne, na które składają się umiejętności jednostek, grup i ich organizacja.
ponadto takie zasoby jak nazwa przedsiębiorstwa, tradycja, marka firmy, kontakty firmy, położenie
umiejętności firmy odgrywają niezwykle ważną rolę w wyborze strategii i składają się na nie wiedza i doświadczenie naczelnego zarządu, średniego personelu, pracowników sfery badawczo-rozwojowej oraz techników i robotników.
Zasoby naturalne:
niewyczerpalne: całkowita ilość: atmosfery, wody, skał, energii słonecznej; prądy morskie
wyczerpalne ale odnawialne: woda nadająca się do użycia; roślinnośc i zwierzęta; populacje ludzkie; niektóre ekosystemy.
wyczerpalne i nie do zastąpienia: gleba, niektóre minerały, rzadkie gatunki, krajobraz naturalny
do przykładu konkretnego przedsiębiorstwa np. małego sklepu spożywczego, umieć dopisać zasoby z jakich przedsiębiorstwo korzysta wraz z przykładami, czyli nie wystarczy napisać, że sklep do swojej działalności wykorzystuje zasoby materialne, niematerialne i ludzkie, należy podać przykłady konkretnych zasobów np. w ramach zasobów ludzkich – pracownicy itp. itd.
Np.:Mały sklep spożywczy: zasoby ludzkie-pracownicy; zasoby materialne: fizyczne-kasa fiskalna, urządzenia do chłodzenia napojów, lodówki, produkty spożywcze; finansowe-gotówka w kasie; zasoby niematerialne-dobra, znana marka firmy.
AKTYWA TRWAŁE
czy dany zasób jest aktywem (definicja o 4 cechach aktywów); umieć scharakteryzować na przykładzie np. maszyny, auta, akcji
Aktywa - ogół składników majątku (środków gospodarczych) kontrolowanych przez jednostkę gospodarczą w danym momencie.
bilansowy podział aktywów, czyli co się na nie składa
Podstawowe elementy aktywów trwałych to:
Środki trwałe – grunty, budynki i budowle, urządzenia techniczne, maszyny i wyposażenie, środki transportu, rozpoczęte inwestycje,
Wartości niematerialne i prawne – licencje, patenty, znaki towarowe,
Inwestycje długoterminowe – np. udziały w innych podmiotach, obligacje, które spółka planuje utrzymać dłużej niż rok,
Należności długoterminowe – np. udzielone pożyczki.
umieć przyporządkować konkretne aktywa do rodzaju, np. budynek – rzeczowe aktywa trwałe
funkcje aktywów trwałych
funkcja społeczna – o ile funkcje ekonomiczne środków trwałych sprowadzają się do kryterium ekonomicznego, opartego na kalkulacji nakładów (kosztów) i efektów, o tyle funkcje społeczne powinny uwzględnić elementy estetyczne, psychologiczne i fizjologiczne warunki pracy oraz potrzeby człowieka.
funkcja ekonomiczna – sprowadza się do oddziaływania człowieka za ich pośrednictwem na przyrodę w celu zwiększenia produkcji dóbr materialnych; decydowanie w dużej mierze o zdolności produkcyjnej danego podmiotu gospodarowania; wykorzystywanie zasobów siły roboczej.
amortyzacja, czym jest, jak działa, co nie podlega amortyzacji
AKTYWA OBROTOWE
charakterystyka aktywów obrotowych, czyli co składa się na aktywa obrotowe
Zapasy (materiały, surowce, produkty gotowe)
Należności krótkoterminowe (sprzedaż na fakturę VAT z terminem płatności do 12miesięcy)
Inwestycje krótkoterminowe (środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, weksle i czeki)
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe (nakłady poniesione przez firmę)
co to są np. należności krótkoterminowe, umieć podać przykłady do innych składników aktywów obrotowych
-wszystkie należności z tytułu dostaw i usług niezależnie odumownego terminu ich wymagalności (zapłaty), naprzykład należności ztytułu sprzedaży ratalnej, ujmuje się jako aktywa obrotowe, mimo że okres ich wymagalności może wynosić powyżej 12miesięcy
na czym polega zarządzanie zapasami, należnościami, środkami pieniężnymi
1.Zarządzanie zapasami
wartość lub ilość surowców, komponentów, dóbr użytkowych, półproduktów i wyrobów gotowych, które są przechowywane lub składowane w celu zużycia w razie zasinienia takiej potrzeby.
2.Zarządzanie należnościami:
jest procesem, którego celem jest zapobieganie powstawaniu przeterminowanych należności i ich odzyskiwanie.
3.Zarządzanie środkami pieniężnymi:
Celem podstawowym jest z jednej strony stałe wykorzystywanie wypracowanych środków pieniężnych, wprowadzanie ich w ciągły obrót, a z drugiej strony utrzymywanie ich niezbędnego minimum w celu pokrycia bieżących wydatków oraz wszelkich kosztów transakcyjnych.
Można wyróżnić dwa motywy zarządzania gotówką: bezpieczeństwo (zachowanie płynności) i spekulacja (inwestowanie)
jakie są funkcje majątku obrotowego
-Zapewnienie płynności finansowej
-Utrzymanie płynności finansowej
-Optymalizacje wielkości i struktury aktywów bieżących (obrotowych) z punktu widzenia minimalizacji kosztów ich utrzymania
analiza wskaźnikowa, czyli
co to jest płynność
-zdolność do terminowego regulowania bieżących (krótkoterminowych) zobowiązań
-zarządzanie płynnością ma na celu utrzymywanie odpowiedniej ilości środków pieniężnych i linii kredytowych, aby możliwa była terminowa spłata zobowiązań
co to jest nadpłynność
nieprodukcyjne zakumulowanie środków finansowych, nadmierne kredytowanie klientów.
umieć ocenić sytuację przedsiębiorstwa na podstawie podanych wartości wskaźników
płynność bieżąca, szybka, bardzo szybka, umieć policzy+interpretacja wskaźników płynności!
Wskaźnik bieżącej płynności (current ratio) – III stopień płynności:
Wskaźnik ten nie ma wartości, którą uważa się za idealną. Ogólnie przyjęte jest że powinien kształtować się w przedziale 1.2 – 2.0 jednak w zależności od branży przyjęte są inne dopuszczalne wartości. Im wyższa wartość tym większa płynność finansowa przedsiębiorstwa, jednak zbyt wysoka wartość może świadczyć o nieefektywnym wykorzystaniu kapitału przedsiębiorstwa. Z kolei wartość wskaźnika poniżej 1.0 może być świadectwem niskiej płynności oraz problemów w firmie.
Wskaźnik płynności szybkiej (quick ratio) – II stopień płynności:
WPS = (aktywa obrotowe – rozliczenia międzyokresowe) / zobowiązania krótkoterminowe
Wskaźnik ten pokazuje w jakim stopniu firma jest w stanie regulować zobowiązania krótkoterminowe aktywami o wysokiej płynności. Przyjętymi normami dla tego wskaźnika są okolice 1.0. Poziom wyższy niż 1.5 może świadczyć o nieprodukcyjnym akumulowaniu środków pieniężnych (nadpłynność) bądź o nadmiernym kredytowaniu klientów. Poniżej 0.8 o trudnościach płatniczych przedsiębiorstwa.
Wskaźnik płynności bardzo szybkiej (cash ratio) – I stopień płynności:
Wskaźnik ten pokazuje w jakim stopniu firma jest w stanie regulować bieżące zobowiązania finansowe aktywami o największej płynności, do których zalicza się środki pieniężne.
Kapitał obrotowy netto (metoda majątkowa):
Kapitał obrotowy netto (metoda kapitałowa):
KON = (koszty własne + zobowiązania długoterminowe) – aktywa stałe
Koszty stałe = koszty własne + zobowiązania długoterminowe
ZUŻYCIE MAJĄTKU
rodzaje (fizyczne i moralne)
Zużycie fizyczne środków trwałych oznacza zużycie substancji materialnej, z której dany składnik jest zbudowany. Zużycie fizyczne następuje zarówno na skutek używania składnika w działalności jednostki, jak i z przyczyn naturalnych, związanych ze starzeniem się zasobów majątkowych.
na czym polega zużycie fizyczne a na czym moralne
Moralne zużycie, zużycie ekonomiczne: spadek ich wartości środków trwałych w rezultacie postępu technicznego i związanego z nim pojawiania się na rynku nowocześniejszych środków trwałych, charakteryzujących się często wyższą wydajnością, mniejszymi kosztami eksploatacji, dających możliwość lepszej organizacji procesu produkcyjnego
czym jest remont, konserwacja i modernizacja, umieć podać przykład; i w drugą stronę – na podstawie przykładu umieć odpowiedzieć na pytanie czy został przeprowadzony remont, konserwacja czy modernizacja
Remont – przywrócenie wartości użytkowej obiektu (maszyny, urządzenia, budynku).
Konserwacja - działania mające na celu przedłużenie i zapewnienie sprawnego działania obiektu w przedsiębiorstwie.
Modernizacja - wprowadzanie innowacji w celu usprawnienia pracy danego obiektu (np. modernizacja linii produkcyjnej).
ZADANIA
obliczenie wartości składnika aktywów na postawie podanych danych z bilansu, np. należy obliczyć wartość należności krótkoterminowych
przyporządkować aktywa trwałe do trwałych a obrotowe do obrotowych
obliczanie kapitału obrotowego netto (kapitału pracującego) metodą kapitałową i majątkową
analiza wskaźnikowa na podstawie podanych powyżej wskaźników płynności
ZASOBY NIEMATERIALNE
cechy zasobów niematerialnych
stanowią podstawę stworzenia trwałej przewagi konkurencyjnej
największą wartość mają zasoby trudne do skopiowania
mogą być wykorzystywane równocześnie w kilku miejscach
nie deprecjonują się w trakcie użytkowania
trzeba je długo wypracowywać (marka firmy)
rodzaje, w szczególności patenty, licencje, koncesje, prawa autorskie, know-how, reputacja przedsiębiorstwa, znak towarowy, wartość firmy – przykłady
Patent - potocznie: dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia.
Prawa autorskie - pojęcie prawnicze (ang. copyright, symbol: © ) określa ogół praw które przysługują autorowi dzieła oraz przepisy regulujące kwestie dotyczące użytkowania i czerpania korzyści z dzieła przez autora.
Know – how - termin określający konkretną wiedzę techniczną z danej dziedziny, umiejętność wykonania lub wyprodukowania czegoś, kompetencję, biegłość.
Reputacja przedsiębiorstwa – określona nazwa przedsiębiorstwa lub nazwisko.
Znak towarowy - to znak graficzny (wyraz, rysunek, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna), melodia lub sygnał dźwiękowy, który w jednoznaczny sposób pozwala odróżnić towar jednego przedsiębiorstwa od towaru tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw. Dodatkowo znak towarowy może informować odbiorcę o jakości nabywanego produktu, bądź usługi, a także służy celom reklamowym.
Wartość firmy – różnica między ceną nabycia innej jednostki lub jej zorganizowanej części, a wartością godziwą przyjętych aktywów netto.
kompetencje, kwalifikacje, umiejętności
wzór użytkowy a wzór przemysłowy – przykłady (przykład z prezentacji podany przeze mnie odpada: ) proszę wymyślić inny)
Wzór użytkowy (rozwiązanie techniczne) – nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotowi o trwałej postaci; podlega patentowi; wzór użytkowy sofy nokaut firmy YANO.
Wzór przemysłowy (wygląd) – podlegają rejestracji (25 lat), a nie patentowaniu; muszą mieć charakter indywidualny i być faktyczną nowością; jest to forma produktu np. kształty, kolorystyka, opakowania, wzory graficzne; opaska m-balance.
znaczenie zasobów niematerialnych w działalności przedsiębiorstwa
kapitał intelektualny tworzy wartość dodaną dla klienta, stając się ważnym składnikiem budowania wartości rynkowej.
budowanie i podtrzymywanie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa(w długim okresie), co wiążę się z ich szczególnymi właściwościami. Z. niematerialne można używać w wielu miejscach jednocześnie, są trudne do skopiowania, zastąpienia, ciężko je także zakupić, często z powodu braku rynku. Posiadają więc cechy zasobów i kluczowych kompetencji, sformułowane przez teorię zasobową. Z tego właśnie wynika ich strategiczne znaczenie w procesie budowania wartości.
podział na dobra niematerialne urzeczywistniane przez ludzi i przez przedsiębiorstwo
Dobra niematerialne urzeczywistniane przez ludzi: doświadczenie, kwalifikacje, umiejętności, wiedza
Dobra niematerialne urzeczywistniane przez przedsiębiorstwo: patent, licencja
istota, cechy i rodzaje kultury organizacyjnej
Kultura organizacyjna to zbiór podstawowych wartości i norm postępowania, dominujący w danej organizacji, podbudowany założeniami i przejawiający się poprzez artefakty.
Cechy kultury organizacyjnej:
podświadomość
bezrefleksyjnośc
wielopoziomowość
wielopłaszczyznowość
stałość
Typy kultury organizacyjnej wg R. Harrisona:
kultura władzy - sposób kierowania
kultura zadań - nastawienie na zadania
kultura ról - orientacja na pełnione funkcje
kultura osobista - własny sposób bycia.
rodzaje, przykłady artefaktów
Artefakt - dotyczy stosunku człowieka względem przedmiotów i sytuacji. Należy zwrócić przy tym uwagę, na to że artefakt (postawa) jest wynikiem działania norm i wartości na przedmiot czy sytuację.
Przykłady artefaktów:
artefakty językowe (język, opowiadania, mity),
artefakty behawioralne (zwyczaje, wzorce zachowań, ceremonie, rytuały),
artefakty (technologie, organizacja biura, sposoby przygotowania dokumentów, logo etc.)
ZASOBY LUDZKIE
zasoby ludzkie – definicja
zgodnie z definicją ery industrialnej zasoby pracy tworzy ludnosc w wieku produkcyjnym zdolna do wykonywania pracy społecznie użytecznej; współcześnie zasoby ludzkie to ludzie wraz z ich umiejętnościami.
cel planowania zatrudnienia w skali mikro i makro
Planowanie jako jedna z funkcji zarządzania jest procesem określania celów i sposobów ich
realizacji. Celem PZL jest określanie tych celów i sposobów w odniesieniu do zasobów
ludzkich identyfikacja przyszłych zadań organizacyjnych stojących przed funkcją personalną
organizacji mających wyeliminować różnice między stanem obecnym i pożądanym
Zadania cząstkowe planowania:
obsadę, czyli planowanie zatrudnienia, które zapotrzebowanie organizacji na
pracowników w okresie planistycznym, w ujęciu ilościowym i jakościowym
(kwalifikacje), oraz sposoby równoważenia popytu i podaży personelu;
ocenę pracowników, czyli ustalenie kryteriów oceny, a także sposób przeprowadzania
oceny i jej częstotliwość;
wynagradzanie personelu, czyli sposób i formę kompensacji wysiłku pracowników
oraz narzędzia motywowania ludzi do efektywnej pracy, umożliwiającej realizację
strategii organizacji;
rozwój personelu, rozumiany jako zapewnienie pożądanej jakości personelu, ustalenie
kierunków kształcenia i rozwoju umiejętności pracowników, planowanie karier
pracowników w skali organizacji.
czynniki wpływające na popyt i podaż zatrudnienia
Czynniki wpływające na popyt zatrudnienia: wielkość globalnego popytu na rynku usług i dóbr; postęp techniczny; wydajność pracy; struktura dóbr i usług na rynku.
Czynniki wpływające na podaż zatrudnienia: przyrost naturalny; saldo migracji; wysokość płacy realnej; wysokość płacy minimalnej; wysokość podatków dochodowych; system opieki zdrowotnej.
fluktuacja zatrudnienia – dlaczego występuje, jakie zawody mają największą fluktuację, wady i zalety
Fluktuacja – przemieszczanie się pracowników, a dokładniej ich przychodzenie i odchodzenie z pracy w określonym czasie. Każde odejście pracownika może być:
dobrowolne spowodowane jego rezygnacją poprzez: atmosferę w pracy; pojawienie się nowej oferty pracy; więzi między przełożonymi i współpracownikami.
niedobrowolne wynikające z przepisów, woli przełożonych lub niespodziewanych wydarzeń, zaliczamy tutaj np. redukcję personelu; likwidację danego stanowiska pracy; zwolnienie dyscyplinarne; przejście na emeryturę bądź rentę; choroba bądź śmierć pracownika.
Największą fluktuacją cechuje się zawód np. telemarketera.
rekrutacja i selekcja – definicje, różnice
Rekrutacja (nabór) to poszukiwanie kandydatów. Selekcja natomiast jest etapem naboru podczas którego z pośród wszystkich nadesłanych ofert selekcjonuje się te, które firmę interesują. Oceny kandydatów dokonuje się poprzez: selekcję wstępną( na etapie życiorysów, otrzymanych listów motywacyjnych), interview wstępne, sesje testowe, zadania symulacyjne, interwiew kwalifikujące.
rodzaje rekrutacji
zewnętrzna (szeroka): kierowanie ofert zatrudnienia na rynek pracy; firmie zależy, aby jej wiadomość dotarła do maksymalnej liczby potencjalnych kandydatów; procedury stosowane w tym przypadku nie są skomplikowane.
wewnętrzna (segmentowa): kierowana do określ. segmentu rynku pracy; organizacja poszukuje nie zwykłego pracownika, lecz specjalisty; procedury stosowane w tym przypadku są skomplikowane;
ocena pracowników – cel i wiarygodność oceny
Ocenianie pracowników jest procesem, w którym dokonywane jest wartościowanie cech osobowych, postaw, zachowań oraz poziomu wykonania zleconych zadań. Ocenianie jest prowadzone cyklicznie, ma zatem charakter procesu długotrwałego. Ocena pracowników nie jest ani oceną osób, ani też oceną moralną. Oceniane są zachowania, działania, skuteczność, formy zachowania.