Majaczenia alkoholowe:
- ostry stan przebiegający z zaburzeniami świadomości
- 2-3 dni po przerwaniu ciągu
Objawy nasilone w godzinach wieczornych
- zaburzenia snu, koszmary senne
- drżenia mięśniowe
- lęk i pobudzenie psychoruchowe
- omamy i złudzenia
Jest bezwzględnym wskazaniem do hospitlizacji jako stan zagrożenia życia
Zespół amnestyczny Korsakowa:
- typowe neurologiczno-psychiatryczne powikłanie uzależnienia od alkoholu
Objawy:
- upośledzenie zapamiętywania
- upośledzenie funkcji nerwów czaszkowych
- zaburzenia świadomości i napady drgawkowe
Przyczyna:
- niedobory pokarmowe, wynikające z intensywnego picia alkoholu, prowadzące do niedoboru witaminy B1
Zespół Otella – paranoja alkoholowa:
- przewlekła psychoza spowodowana długim i intensywnym piciem alkoholu
- występuje u mężczyzn
- usystematyzowanie urojenia niewiary małżeńskiej
- jest to czynnik złego rokowania
Przewlekła halucynoza alkoholowa:
- prawdopodobnie jest wynikiem zwiększenia aktywności ośrodkowej układu dopaminergicznego i zmniejszenia wrażliwości receptorów dopaminergicznych
- manifestuje się omamami, głównie słuchowymi oraz wtórnymi do nich urojeniami, przeważnie o treści prześladowczej
- ostra halucynoza jest wskazaniem do hospitalizacji
Alkoholowy zespół płodowy:
- nieuleczalny
KOKAINA
Działanie fizjologiczne:
- opóźnia objawy zmęczenia
- zmniejsza potrzebę odżywiania się i snu
- zaburza pracę serca (najpierw zwolnienie potem przyspieszenie akcji serca)
- silnie rozszerza źrenice
- doprowadza do pobudzenia psychoruchowego
- powoduje wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie oddechu
- większe dawki mogą spowodować drżenie mięśniowe i wzrost temp. ciała
- po jednorazowo przyjętej dawce euforia trwa 30 minut, rzadko dłużej
Odczucia subiektywne
pozornie „pozytywne” efekty działania:
- silna euforia
- intensywne poczucie mocy wewnętrznej (siły fizycznej i umysłowej)
- pobudzenie ruchowe i podniecenie seksualne
- poczucie wyższości i odsunięcie poczucia lęku
- czas reakcji psychicznej ulega skróceniu – przyspieszeniu ulegają procesy umysłowe
- zanik zdolności odczuwania przykrych wrażeń
negatywne efekty działania
- brak krytycyzmu co do własnych możliwości i zachowania
- niepokój i napięcie
- bezsenność
- załamanie nerwowe
- urojenia o nieprzyjemnej treści
Uzależnienie psychiczne
Zależność taka powstaje bardzo szybko z uwagi na atrakcyjne przeżycia towarzyszące działaniu kokainy na psychikę człowieka i złe samopoczucie po tym, gdy narkotyk przestaje działać.
Uzależnienie fizyczne
Brak jest dowodów na powstawanie takiej zależności wprost, jednak objawy abstynencyjne związane z wyczerpaniem i depresją sprzyjają wytworzeniu się cyklu nałogowego
Zjawisko tolerancji
Nie zauważono powstawania i rozwoju zjawiska tolerancji w wyniku używania kokainy. Fakt, iż wielu jej użytkowników zwiększa dawki i częstotliwość ich zażywania wynika raczej z chęci nasilenia doznać euforycznych i przedłużenia czasu ich trwania.
Zewnętrzne oznaki używania
- nadpobudliwość i wzmożona aktywność
- gadatliwość
- niepokój psychoruchowy
- zachowania agresywne
- rozszerzone źrenice, słabo reagujące na światło
- katar (w przypadku używania poprzez śluzówki nosa)
- czerwony nos z krostkami i objawami egzemy (zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie)
HEROINA
Szkodliwe następstwa używania heroiny objawiają się w początkowym okresie:
- zwężeniem źrenic oczu
- mdłościami
- zaburzeniami układu oddychania
- zakłóceniami rytmu układu krążenia
- wzrostem temp. ciała
Po dłuższym kolejno następuje: faza relaksu, odprężenia i zobojętnienia, która trwa od 2 do 6 godzin.
Po kilkakrotnym przyjmowaniu heroiny użytkownik nie może się już bez niej obejść. Musi zwiększać dawki aby uzyskać te same efekty i ostatecznie uzależnia się od tego narkotyku fizycznie i psychicznie. Występują poważne zakłócenia w układzie wydalniczym, moczowym i oddechowym, wewnętrzne krwawienia, a także możliwość różnych zakażeń, w tym chorobą AIDS na skutek posługiwania się niewysterylizowanymi strzykawkami
Stwierdza się też u tej kategorii użytkowników silną depresję psychiczną połączoną z obniżeniem aktywności funkcji życiowych organizmu i brakiem jakichkolwiek zainteresowań. W przypadku przyjęcia przez narkomana dawki heroiny o wyższej niż zazwyczaj czystości lub wagowo większej od dopuszczalnej ryzykuje on przedawkowanie, które spowodować może porażenie ważnych życiowo ośrodków organizmy, a w następstwie śmierć
AMFETAMINA
- silne pobudzenie psychomotoryczne
- brak łaknienia
- rozszerzanie źrenic
- przyspieszona akcja serca i szybki oddech
- podwyższone ciśnienie krwi i zwiększone wydalanie moczu
- jadłowstręt
- suchość w ustach
- uszkodzenia szkliwa zębów (siarczan amfetaminy może zmieniać obecny w szkliwie zębów fosforan wapnia w siarczan wapnia, który jest lepiej rozpuszczalny w wodzie – powstały w ten sposób mikroubytków nie zauważa większość dentystów)
- długość działania – w zależności od spożytej dawki pobudzenie trwa 2-3 godziny, a nawet dłużej
Pozorne „pozytywne” efekty działania:
- zwiększenie wydajności psychomotorycznej
- polepszona koncentracja i możliwość maksymalnego skupienia uwagi (np. w czasie nauki)
- przypływ energii i gotowości do działania
- poczucie pewności i intensywne (subiektywne) poczucie mocy
- euforia
- odsunięcie poczucia lęku
Negatywne efekty działania:
- drażliwość i agresywność
- formikacje (wrażenie obecności insektów na skórze)
- przymglona świadomość
ECSTAZY
Działanie fizjologiczne:
- pobudzenie i brak łaknienia
- wzrost temperatury ciała
- wzmożenie odruchów
- rozszerzenie źrenic
- kołatanie serca i tachykardia
- nagłe wzrosty ciśnienia i uderzenia krwi do głowy
- szczękościsk
- nudności i wymioty
- odwodnienie
MARIHUANA I HASZYSZ
Działanie fizjologiczne:
W zależności od warunków konopie mogą działać jako środek pobudzający, uspokajający, znieczulający lub lekko halucynogenny. Lecz mimo nadawania preparatom konopi właściwości halucynogennych, symptomy używania bardziej zbliżone są do obserwowanych po alkoholu niż po halucynogenach
Objawy:
- wzrost ciśnienia krwi i przyspieszone tętno
- wysuszenie śluzówek jamy ustnej, czasami ataki kaszlu
- przekrwienie gałek ocznych, spojówek, niekiedy obrzęk powiek
- pocenie się
zwiększenie apetytu
- bóle i zawroty głowy
- zaburzenia koordynacji ruchowej, uwagi i możliwości uczenia się
- zaburzenia pamięci
- ogólnie gorsza sprawność psychofizyczna (wzrost urazowości)
- długość działania: 1 – 3 godzin
Pozornie „pozytywne” efekty działania:
- obniżenie się progu percepcji (szczególnie słuchowej) – wzrost wrażliwości zmysłów
- odprężenie i poczucie spokoju
- zmiana poczucia mijającego czasu: jest on określony jako rozciągnięty i mijający wolniej
- zwiększenie odczucia przyjemności seksualnych
- optymizm i podniesiona samoocena
- poczucie absurdu
Negatywne efekty działania:
- skłonność do ulegania sugestiom
- zagubienie
- nieracjonalne myśli
- zwiększone napięcie i niepokój
- pogorszenie pamięci
- przyspieszone tętno
- zawroty głowy
- apatia
- lęki i urojenia
- niemożność skupienia uwagi na wielu rzeczach jednocześnie
Zewnętrzne oznaki używania:
- słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania
- gadatliwość i wesołkowatość, stany euforyczne
- przekrwione oczy
- kaszel
- zwiększone łaknienie, apetyt na słodycze
- ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa
- zaburzenia koordynacji ruchowej
- zaburzenia orientacji przestrzennej
POCHP
Objawy:
- duszność, dyskomfort oddechowy, brak tchu – podczas wysiłku
- kaszel
- odpluwanie wydzieliny
Czynniki ryzyka:
- tytoń!
- zawód
- zanieczyszczenie środowiska
Badania: RTG + SPIRO
Objawy przedmiotowe:
- duża beczkowata klatka piersiowa (hyperinflation)
- przerost mięśni oddechowych karku oraz używanie dodatkowych mięśni oddechowych podczas oddychania
- niska, płaska przepona
- cisza nad płucami (ciche szmery oddechowe)
Algorytm leczenia:
krótko działający lek rozszerzający oskrzela → długo działający lek rozszerzający oskrzela → lek złożony ICS + LABA → terapia potrójna ICS + LABA + LAMA
ASTMA
Gł. czynniki etiologiczne:
- nieprawidłowy rozwój płuc czego wynikiem jest zmniejszenie funkcji płuc
- upośledzenie odporności wrodzonej – predyspozycje do infekcji wirusowych dolnych dróg oddechowych
- mechanizmy epigeniczne
- wirusy RSV, RV → zaburzenie odporności wrodzonej mi.in uwalniania interferonu β, λ; aktywacja DCs w kierunku Th2
- genetyczna predyspozycja do nadreaktywności oskrzeli
- wczesna alergizacja
- wraz z większa liczbą klinicznie istotnych alergenów wzrasta ryzyko astmy ciężkiej
- uczulenie wieloważne = odrębny fenotyp astmy o cięższym przebiegu klinicznym
Indeks ryzyka astmy (API):
≥ 4 epizody świstów w ciągu roku
jeden duży czynnik ryzyka:
- wyprysk atopowy u dziecka
- astma u rodziców
- uczulenie na alergeny wziewne u dziecka
Częsty świszczący oddech o wczesnym początku ma porównywalną wartość predykcyjną astmy w wieku szkolnym co API
Czynniki ryzyka astmy przewlekłej:
- alergia i ekspozycja na alergen
- gorsze badanie czynnościowe płuc
- większa nadreaktywność oskrzeli
Astma wieloobjawowa:
- rozpoznana przez lekarza
- leczona przewlekle
- zaostrzenia (=)
- nawracający świszczący oddech (=)
- objawy duszności lub trudności w oddychaniu
Zaostrzenie astmy:
- infekcje wirusowe
- ekspozycja na alergeny
- brak leczenia przewlekłego (zaniechanie leczenia) → zaostrzenia powysiłkowe
Mniejsza częstość zaostrzeń przy suplementacji D3
Leczenie zaostrzeń:
- tlen
- leki rozszerzające oskrzela(„otwórz” drogi oddechowe)
- kortykosteroidy (podtrzymaj ten efekt)
Zalety kortykosteroidów wziewnych:
- podanie bezpośrednio na śluzówkę dróg oddechowych
szybsze działanie leku
- zmniejszenie ryzyka działań niepożądanych