9. Sposoby rozumienia kategorii zdrowie przez socjologów:
Kategoria zdrowie jest przez socjologów szeroko rozumiana i rozmaicie definiowana:
początkowo ujęcie fizjologiczno- biologiczne – zdrowie jako prawidłowe funkcjonowanie organizmu jako całości biologicznej,
jako pojęcie przeciwne chorobie (wykluczenie choroby);
jako stan pozytywny;
jako „stan pełnej równowagi, na który nakłada się pełny fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan (…) skuteczność w działaniach, dobre relacje z innymi ludźmi (…) (B. Tobiasz-Adamczyk);
wg WHO „zdrowie to nie tylko brak choroby, lecz pełny dobrostan jednostki w sensie biologicznym, psychicznym, społecznym”
wg Kacprzaka ujmowane jako proces dynamiczny,
w punktu socjologicznego: zdrowie jako stan, w którym jednostka wykazuje optymalne umiejętności do pełnienia ról społecznych i zadań
Socjologia zdrowia umieszcza zdrowie, jego ochronę i promocję w centrum zainteresowań teoretycznych, badawczych i praktycznych.
Lata 80. XX w. – podejmowanie coraz częstszych prób teoretycznych analiz pojęcia zdrowie przez socjologów;
Coraz szersze zainteresowanie problematyką „subiektywnego stanu zdrowia”, zdrowia jako wartości deklarowanej i realizowanej oraz jego uwarunkowań;
Rozważania dotyczące zachowań i postaw wobec zdrowia – istotne znaczenie dla zaszczepienia problematyki zdrowia na grunt socjologii;
Kierunek badań terenowych – potrzeby, zachowania
i postawy wobec zdrowia oraz różnorodne sposoby określania stanu własnego zdrowia;
Wprowadzenie kategorii „styl życia” jako sposób realizacji potrzeb zdrowotnych;
20.Teoria Parsons’a- choroba jako zjawisko społeczne:
1951 r. T. Parsons „System społeczny” (The Social System) – problematyka socjomedyczna;
choroba – fenomen socjokulturowy – traktowana jako dewiacja; zagrożenie, które skutkuje wycofaniem się z pełnionych ról;
chorowanie – proces społeczny; zaburzenia zachowań jednostki albo na poziomie biologicznym [w przypadku choroby somatycznej], albo na poziomie osobowości [choroba psychiczna];
człowiek chory – rola chorego – ograniczenia lub uniemożliwienie pełnienia ról i zadań społecznych; ważne podjęcie decyzji o wyzdrowieniu przez chorego;
chory lub osoba za niego odpowiedzialna powinni dążyć do wyzdrowienia i wyjścia z niepożądanej społecznie roli;
unikanie osoby chorej- forma profilaktyki, lecz także unikanie osoby, która znajduje się w stanie niepożądanym społecznie;
o wejściu w rolę chorego decyduje lekarz i instytucje medyczne- także duża ich rola w wyjściu chorego z choroby;
1964 r. T. Parsons „Struktura społeczna i osobowość” - zakończył się proces kształtowania podstawowej problematyki socjomedycznej.