GLOBALIZACJA A MIGRACJE
Przepływy kapitału ludzkiego
Do niedawna polityka imigracyjna wielu państw OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) sprzyjała napływowi najwyżej wykwalifikowanych kadr z krajów gospodarczo mniej rozwiniętych. Zjawisko to, określane mianem drenażu mózgów, przyczyniło się do zahamowania rozwoju gospodarczego w tych krajach, natomiast wzbogaciło kraje gospodarczo wysoko rozwinięte, które,( tak jak Stany Zjednoczone), zbudowały swoją potęgę gospodarczą, w dużym stopniu, właśnie na napływie dobrze wykwalifikowanych imigrantów z różnych stron świata. Ale imigranci to nie tylko tzw. inteligencja ale też w dużej mierze tania siła robocza.
CZYM PRZEJAWIA SIĘ MIGRACJA NA SKALĘ GLOBALNĄ:
Np. upadkiem antagonistycznego dwubiegunowego układu politycznego na Ziemi,
Nasileniem się wielokulturowości i otwartości kulturowej,
Obniżeniem się bariery technicznej i ekonomicznej w masowym przemieszczaniu się,
Wzrostem otwartości gospodarek narodowych,
Standaryzacją produktów i kwalifikacji zawodowych w skali międzynarodowej.
Nasilenie się zjawiska globalizacji pociąga za sobą konieczność zwiększenia się zjawiska migracji, ponieważ:
Zauważa się nierównomierne zaludnienie Ziemi (np. gdy chodzi o: terytorium, zasoby naturalne, kapitał ekonomiczny i ludzki).
Ludzie dążą do lepszego życia (np. prześladowani, poszukujący pracy bądź wyższego wynagrodzenia-neoklasyczna teoria migracji o przepływie siły roboczej do obszarów obfitych w kapitał z wyższymi płacami).
Czynniki sprzyjające migracjom na skale globalną:
Neoklasyczna teoria migracji o przepływie siły roboczej do obszarów obfitych w kapitał, z wyższymi zarobkami.
Sama globalizacja jest bardzo sprzyjająca migracjom, ponieważ świat przestał być tajemnicą i człowiek wie czego może się spodziewać w obcym kraju.
Nasilenie się wielokulturowości i otwartości kulturowej.
Obniżenie bariery technicznej i ekonomicznej.
Standaryzacja produktów i kwalifikacji zawodowych na skalę międzynarodową.
Internet- błyskawiczny przepływ i siła informacji.
Prześladowania, dążenie osób prześladowanych do bezpieczeństwa.
Brak stałego źródła dochodów, który uniemożliwia zapewnienie finansowego bezpieczeństwa.
Aktywnym czynnikiem mobilizującym do migracji są pracodawcy, którzy inicjują napływ imigrantów poprzez formalne lub mniej formalne werbunki taniej siły roboczej do swojego kraju (wyjazdy grupowe, jasna wysokość wynagrodzenia).
Czynniki hamujące globalizację migracji:
Zmniejszenie różnic między płacami we wszystkich krajach (wyrównanie płac tak aby były one zbliżone do kosztów wędrówki).
Teoria Heckschera- Ohlina o liberalizacji handlu, ponieważ wówczas kierunek przepływu towarów (i kapitału) prowadzi do wyrównania się wynagrodzeń pracy i kapitału w skali międzynarodowej.
Regionalizacja, która stanowi nieodłączną cechę najnowszej globalizacji ekonomicznej (zintensyfikowanie i zawężenie przepływów czynników produkcji do nielicznej grupy gospodarek).
Zapoczątkowana w 1973r. Recesja w gospodarce światowej (i gwałtowny spadek popytu na pracę).
Prawdopodobne pozytywne i negatywne efekty emigracji
| Pozytywne | Negatywne |
|---|---|
- wzrost globalnej, ekonomicznej efektywności - możliwość samorealizacji zawodowej i zarobienia większych pieniędzy wobec braku takich możliwości w kraju macierzystym - spadek bezrobocia w niektórych sektorach w kraju "wysyłającym" emigrantów - napływ gotówki w dewizach do rodzin emigrantów zwiększających ich siłę nabywczą i tym samym popyt - napływ technologii, inwestycji i venture capital od byłych emigrantów - zwiększony przepływ towarów i usług pomiędzy krajami wysyłającymi i przyjmującymi emigrantów - większa motywacja do inwestowania w edukację i zdobywanie w kraju wyższych kwalifikacji - dobroczynna działalność ex-emigrantów na rzecz lokalnych społeczności |
- strata wysoko kwalifikowanych pracowników i zmniejszona jakość podstawowych usług - zmniejszenie wzrostu gospodarczego i wydajności pracy w wyniku odpływu wykwalifikowanych kadr - niższa stopa zwrotu z inwestycji w publiczną edukację - selektywna migracja może spowodować wzrost różnic w dochodach ludności krajów wysyłających emigrantów - zmniejszone wpływy podatkowe kraju "wysyłającego" emigrantów - ryzyko umocnienia się gospodarki opartej głównie na przesyłanych z zagranicy przekazach pieniężnych i ryzyko załamania gospodarczego z chwilą, kiedy transfery te się zmniejszą - inflacyjny wpływ przekazów pieniężnych szczególnie na rynku nieruchomości - zmniejszona liczba potencjalnych wyborców i "klasy politycznej" |
Źródło: D.Sriskandarajah, Migration and Development, "World Economy" 2005,
nr 2, s. 144.
Sektory najbardziej przyciągające imigrantów:
Są one bardzo różne, ale większość z nich stanowią usługi.
W handlu (np. w Holandii, Kanadzie, Niemczech, Szwajcarii, USA)
W ochronie zdrowia/opiece społecznej (np. Dani, Kanadzie, Norwegii, Wielkiej Brytanii)
W gospodarstwie domowym (np. w Grecji, Hiszpanii)
W hotelarstwie i gastronomi (np. Austrii, Irlandii, Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii)
W edukacji (np. Szwecji)
W budownictwie (np. w Austrii, Francji, Grecji i Hiszpanii)
W rolnictwie (np. Hiszpanii)
Nieunikniony wzrost migracji w dobie globalizacji
Z każdym rokiem zwiększa się liczba emigrantów. Faktem też jest, że ludzie migrują nie tylko z południowych części świata na północ. Jedna trzecia całkowitej liczby migrantów to pracownicy i ich rodziny pochodzący z krajów rozwijających się i mieszkańcy w krajach rozwiniętych. ONZ zwraca uwagę, że w krajach rozwiniętych imigranci często uzupełniają niedobór siły roboczej w poszczególnych sektorach gospodarczych lub podejmują się prac niepopularnych. Zdaniem ekspertów, migracje wpływają także na ograniczenie zjawiska starzenia się społeczeństwa i utrzymanie płynności systemów świadczeń społecznych, jak również stymulują popyt i rozwój.