Kleszcze DIETZA
Jest rodzaj amperomierza prądu zmiennego z przekładnikiem prądowym, którego obwód magnetyczny może być otwierany dla wprowadzenia do kleszczy przewodu, w którym mierzy się prąd.
Jako przekładnik prądowy działa przewód z prądem mierzonym (jako uzwojenie pierwotne przekładnika), otwierany obwód magnetyczny (magnetowód), zbudowany z blach z materiału magnetycznie miękkiego oraz uzwojenie wtórne - cewka o dużej liczbie zwojów, umieszczona na nieotwieranej części magnetowodu.
Zasada działania:
Kleszcze Dietza korzystają z Prawo Ampère'a. Prąd mierzony, płynący w pojedynczym przewodzie powoduje, że przewód jest otoczony wyidukowanym polem magnetycznym, które następnie jest wychwytywane przez magnetowód, na którym jest umieszczona cewka - jest to uzwojenie wtórne przekładnika. Wartość tego pola zależy od wartości prądu. Zmienne pole magnetyczne indukuje prąd w cewce, następnie ten jest doprowadzony do amperomierza, który jest wyskalowany według prądu w uzwojeniu pierwotnym (czyli w przewodzie przechodzącym przez zaciśnięte kleszcze). Podczas pomiaru magnetowód musi być zamknięty. Kleszcze te umożliwiają jedynie pomiar prądu przemiennego. W ten sposób można zmierzyć prąd w przewodzie bez rozcinania go i bez naruszania izolacji.
Obecnie produkowane są multimetry cęgowe mające możliwość pomiaru nie tylko prądu przemiennego ale również prądu stałego, napięć stałych, przemiennych, rezystancji, pojemności, częstotliwości czy temperatury.
Symbole użyte w mierniku:
Ustrój magnetoelektryczny miernika w raz z prostownikiem
Próba napięciowa powyżej 500V (2kV)
50 Hz Częstotliwość
Mechanizm pomiarowy prądu przemiennego
Ciekły azot - symbol: LN2 – azot pierwiastkowy w stanie ciekłym. W otwartym naczyniu w warunkach normalnych czysty azot wrze w temperaturze −195,8 °C (77,35 K w zależności od czystości i aktualnego ciśnienia atmosferycznego w zakresie 77–78 K), a ulega zestaleniu przy −210,0 °C (63,14 K). Skroplenie azotu zostało dokonane po raz pierwszy 13 kwietnia 1883 roku przez profesorów UJ w Krakowie, Zygmunta Wróblewskiego i Karola Olszewskiego.
Współcześnie ciekły azot otrzymywany jest na wielką skalę przez skraplanie i parowanie frakcjonujące powietrza atmosferycznego. Używany jest w laboratoriach naukowych jako czynnik termostatyczny i chłodzący, a także źródło azotu gazowego do atmosfery ochronnej, syntezy amoniaku w procesie Habera. Przechowywany jest w naczyniach termostatycznych zwanych naczyniami Dewara.
Termopara
Zasada działania termopar, które są przyrządami służącymi do pomiaru temperatury opiera się na zjawisku Seebecka. Główną zaletą tych urządzeń jest przetwarzanie bezpośrednio wielkości nieelektrycznej - temperatury, na wielkość elektryczną - napięcie. Pozwala to przesyłać sygnały na duże odległości, przetwarzanie i gromadzenie danych o temperaturze badanego obiektu, a także sterowanie różnymi procesami. Ponadto termopary są niezawodne, proste i tanie. Termopary odznaczają się dużą dokładnością i elastycznością konstrukcji, co pozwala na ich zastosowanie w różnych warunkach. Wadą jest mechaniczna nietrwałość złącza pomiarowego i możliwość przepływu prądu poza obwodem termopary, gdy złącze nie jest izolowane. Izolacja złącza eliminuje ten efekt, ale wydłuża czas reakcji termopary na zmianę temperatury. Dlatego w pomiarach o dużej dynamice zmian stosuje się termopary bez osłony.
Z tego względu, są one znormalizowane i określane symbolami literowymi, jak: J, K, S, T, B, E, N, R ; na przykład
typ J (kod koloru czarny) - to termopara żelazo/konstantan
typ K (kolor żółty) - chromel/alumel
Wybór termopary zależy od zakresu mierzonej temperatury:
termopara platyna/platyna + 10% radu, daje niskie napięcie, stosowana jest do 17000C
chromel/alumel - wykazuje bardzo dobrą liniowość napięcia od temperatury, stosowana jest do 1370 0C
żelazo/konstantan - stosowana jest do 760 0C
miedź/konstantan - stosowana jest do 400 0C
Aby wyjaśnić działanie termopar, trzeba odwołać się do elektronowej budowy metali. Metal składa się z jonów dodatnich tworzących sieć krystaliczną i swobodnych elektronów poruszających się pomiędzy jonami. Koncentracja elektronów swobodnych (to liczba elektronów w jednostce objętości) jest różna w różnych metalach i zależy od temperatury. Na styku dwóch metali przeskakują elektrony z metalu o większej koncentracji do metalu o mniejszej koncentracji w skutek czego jeden z metali ładuje się dodatnio, a drugi ujemnie. Powstające pole elektryczne przeciwdziała przepływowi ładunku. Ustala się stan równowagi dynamicznej. Różnica potencjałów powstająca na styku metali nazywana jest kontaktową różnicą potencjałów, a jej wartość zależy od rodzaju stykających się metali oraz temperatury złącza.
Termopara składa się z pary (dwóch) różnych metali zwykle w postaci przewodów, spojonych na dwóch końcach. Jedno złącze umieszczane jest w miejscu pomiaru, podczas gdy drugie utrzymywane jest w stałej temperaturze odniesienia (np. mieszanina wody z lodem). W przypadkach, gdzie nie jest wymagana duża dokładność (dopuszczalny błąd rzędu kilku stopni), jako temperaturę odniesienia traktuje się np. temperaturę wnętrza szafy sterowniczej maszyny przemysłowej, określanej z pomocą czujnika innego niż termopara (jest to tzw. sztuczne zero). Pod wpływem różnicy temperatury między miejscami złączy (pomiarowego i „odniesienia”) powstaje różnica potencjałów (siła elektromotoryczna), zwana w tym przypadku siłą termoelektryczną, proporcjonalna do różnicy tych temperatur.