Wykład 22.02.2011 dr inż. Anna Murawska

Temat:Teoretyczne podstawy funkcjonowania organizacji.

Organizacja- twór społeczno-technologiczny złożony z ludzi, którzy zmierzają do osiągnięcia określonych celów, co wymaga połączenia wspólnych wysiłków.

Termin organizacja jest terminem wieloznacznym. Wywodzi się z:

- greckiego słowa „organizo” co oznacza porządkowanie całości

-łacińskiego słowa „organisotio” rozumianego jako system

-greckiego slowa „organikos” i „organon” oznaczającymi wytwarzanie czegoś za pomocą narzędzi, instrumentów, przyrządów itp.

Wymienia się 3 wspólne cechy organizacji: ludzie, cel, wspólna określona struktura.

Organizacja-instytucja (Przedsiębiorstwo, szpital, urząd skarbowy, drużyna piłkarska)

Organizacja-proces organizowania, przez który rozumie się taki sposób ułożenia i przydziału pracy członkom organizacji, żeby możliwe było sprawne osiągnięcie jej założonych celów.

W literaturze przedmiotu pojęcie „organizacja”występuje w 3 ujęciach:

1. Znaczenie czynnościowe-jako proces tworzenia rzeczy złożonej, organizacja w ujęciu czynnościowym to inaczej proces organizowania.

Działanie powinno mieć cechę zorganizowania, czyli spójny układ czynności, przedsięwzięć i funkcji przyczyniających się do powodzenia realizacji celu tego działania. W zwięzłej wersji wymienia się następujące etapy cyklu zorganizowanego:

-sformułowanie celu

-planowanie pracy

-pozyskiwanie i alokacjia zasobów

-realizacja, kontrola.

Cykl działania zorganizowanego w ujęciu H. Le Chateliera powinno obejmować następujące po sobie etapy:

1. Postawienie jednego, ściśle określonego celu

2. Zbadanie środków i warunków niezbędnych do zastosowania aby osiągnąć zamierzony cel

3. Przygotowanie środków i warunków

4. Wykonanie zamierzonych czynności zgodnie z przyjętym planem

5. Kontrola orzymanych wyników i wyciągnięcie z nich wniosków

1. Znaczenie atrybutowe-organizacja jako zespół cech charakterystycznych dla rzeczy zorganizowanej, organizacja w tym ujęciu jest rezultatem zorganizowania, a sposób wzjamnego powiązania jej części ze sobą i z całością odzwierciedlony jestw strukturze organizacyjnej.

2. Znaczenie rzeczowe-jako rzecz złożona z części powiązanych z sobą w taki sposób aby umożliwiały sprawne funkcjonowanie całości, zatem organizacja w znaczeniu rzeczowym to rezultat organizowania.

Najczęściej na organizację można patrzeć jak na:

1. Proces

2. Sposób

3. Rezultat organizowania

Organizacja-złożony system mający na celu osiągnięcie pożądanych celów przy użyciu określonejkombinacji zasobów za pomocą określonego rodzaju działań. (Białosiewicz 2001, Stoner, Wankel 1996)

Organizacja-w znaczeniu procesu organizowania jestdrugą podstawową funkcją zarządzania:

1. Planowanie

2. Organizowanie

3. Przewodzenie

4. Kontrolowanie

Ujmując pojęcie organizacji historycznie i syntetycznie, można wymienić 3 główne podejścia do organizacji:

1. Podejście strukturalne(mechanistyczne) w którym traktowano człowieka jako „przedmiot” organizowania, a więc dostosowywano go do struktury organizacyjnej. Człowiek i organizacja były traktowane jak maszyny, co oznaczało, że proces tworzenia organizacji przebiega analogicznie do procesu konstruowania maszyny.

2. Podejście podmiotowe-„organizacje jako organizmy”, które koncentrują się na rozumieniu potrzeb organizacji, jej stosunków z otoczeniem oraz zarządzaniu nimi. Przyjmuje się, że najważniejszym składnikiem organizacji jest człowiek, bo jest on jedynym twórczym składnikiem.

3. Podejście sytuacyjne-którego podstawą jestprzystosowanie się organizacji do otoczenia. Otoczenie jest traktowane jako główny czynnik determinujący, który wymusza różne struktury organizacyjne.

Do rozumienia i badania organizacji można wykorzystać metafory:

-Koncepcja organizacji jako mózgu

-Koncepcja organizacji jako kultury

-Koncepcja organizacji jako systemu politycznego

-Koncepcja organizacji jako psychicznego więzienia

-Kolaż jako metafora teorii organizacji