Bezpieczeństwo osób i mienia rozumiane jest jako stan spokoju, pewności i braku zagrożenia. W celu osiągnięcia tego stanu podejmowane są działania logistyczne (planistyczno-organizatorskie), czyli uzgodnienie i wcielenie w życie trybu funkcjonowania obiektu i zachowań ludzi w zakresie bezpieczeństwa, a także ich bieżącą korektę. W ramach tych działań, na podstawie analizy zagrożeń, unormowań prawnych i wymogów funkcjonalnych obiektu, określa się koncepcję systemu bezpieczeństwa oraz opracowuje jego dokumentację. Podstawowym dokumentem systemu bezpieczeństwa jest Plan ochrony z załącznikami.

Plan sporządzany jest przez osobę legitymującą się ważną licencją pracownika ochrony fizycznej II stopnia. Obowiązek uzgodnienia go (zatwierdzenia) u komendanta wojewódzkiego policji ma kierownik jednostki ochranianej. Plan ochrony obiektu, składa się zarówno z części opisowej jak i części graficznej. Artykuł 7 ust. 2 stanowi iż plan opisowy powinien:

1. Uwzględniać charakter produkcji lub rodzaj działalności jednostki.

2. Zawierać analizę potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki.

3. Podawać ocenę aktualnego stanu ochrony jednostki.

4. Zawierać dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej z uwzględ­nieniem stanu etatowego, rodzaju oraz ilości uzbrojenia i wyposażenia, sposobu zabez­pieczania broni i amunicji.

5. Zawierać dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych.

6. Zawierać zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki.

1. Charakter produkcji lub rodzaj działalności jednostki.

Przy opisywaniu chronionego obiektu wskazane jest podanie jego adresu i nazwy urzędowej, dane personalne osoby odpowiedzialnej za stan ochrony, ważne jest również określenie

charakterystycznych cech zewnętrznych, takich jak rodzaj budynku, typ elewacji, kolor, znaki szczególne, umożliwiające bezbłędne rozpoznanie nawet przez osoby, które nigdy go nie widziały. Warto opisać sąsiednie budynki i układ komunikacyjny, a także wyjaśnić, jakie są możliwości dotarcia bezpośrednio pod chroniony budynek oraz gdzie można przebywać, będąc jeszcze niezauważonym z wnętrza budynku, wskazać usytuowanie i rozmieszczenie ważnych punktów (maga­zyn broni, centrala telefoniczna, magazyn materiałów łatwopalnych, zawory i urządzenia wyłą­czające dopływ wody, gazu, energii elektrycznej itp.) oraz usytuowanie i rodzaj zabezpieczeń technicznych (urządzenia zaporowe i alarmowe). Wymagane przez policję określenie odległości obiektu od najbliższej jednostki policji, straży pożarnej, pogotowia ratunkowego i szpitala powinno zawierać informację o drodze dojazdu, alternatywnej drodze objazdowej i możliwych utrudnieniach, jakie mogą wystąpić na tych drogach i w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu. Oprócz uwag określających usytuowanie topograficzne obiektu, można wskazać na inne ograniczenia, np. często zamykany przejazd kolejowy.

Należy określić charakter i rodzaj działalności, urządzenia występujące na chronionym terenie ( np. rurociągi paliwowe, rurociągi cieplne, rurociągi gazowe, linie energetyczne, linie telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy) oraz położenie lub przebieg urządzeń, strefę chronioną.

Rozkład czasu pracy musi zawierać informacje o liczbie zatrudnionych pracowników, zmianowości zatrudnienia, dyslokacji osób na różnych kondygnacjach oraz przybliżona liczba interesantów wchodzących i pojazdów wjeżdżających na teren obiektu.

2. Analiza potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki.

Analiza stopnia zagrożenia jest zazwyczaj prowadzona według kryteriów określających klasy poszczególnych środków ochrony. Środki te można podzielić na trzy rodzaje:

• zabezpieczenia budowlano-mechaniczne,

• system alarmowy,

• ochrona fizyczna.

Oceniając klasę środków ochrony określa się ich skuteczność neutralizacji zagrożeń przestępczych.

Należy uwzględnić zagrożenia o charakterze naturalnym (obiektywnym), takie jak: powódź, huragan, wyładowania atmosferyczne, wielkie upały i mrozy, oraz inne zdarzenia, wskutek których mogą nastąpić awarie urządzeń przemysłowych lub katastrofy i pożary. Drugą grupę czynników stanowią zagrożenia wywołane przez człowieka (subiektywne), takie jak: kradzieże pracownicze, dywersja, sabotaż, szpiegostwo przemysłowe, zabór gotówki (włamanie, napad), podłożenie ładunków wybuchowych, oszustwa, naruszenia przepisów dotyczących informacji niejawnych oraz ochrony danych osobowych, zakłócenie porządku publicznego, wandalizm, zniszczenie mienia. Analiza zagrożeń powinna zawierać również opis zaistniałych zdarzeń nadzwyczajnych, uwzględniający źródło i przyczynę ich wystąpienia w chronionym obiekcie.

2. Ocena aktualnego stanu ochrony jednostki.

Ta część planu ochrony powinna być sporządzona w taki sposób, aby na jej podstawie można było stwierdzić, że chroniony obiekt jest zabezpieczony w sposób właściwy, zarówno technicznie i organizacyjnie. Mimo, że informacje zostaną powtórzone w kolejnych dwóch punktach planu, należy je przedstawić także tutaj. Prezentuje się w tym miejscu informacje o prawnych podstawach funkcjonowania dotychczasowej służby ochrony, czyli przywołuje się ustawę o ochronie osób i mienia. Należy podać dane dotyczące umowy o świadczeniu usługi ochrony oraz decyzję Komendanta Głównego Policji, w której obiekt zaliczono do obiektów podlegających obowiązkowej ochronie. Zamieszcza się pełne dane firmy realizującej zadania ochrony fizycznej, zawierające również numer koncesji i dane osoby przewidzianej do kontaktów. Opis stanu ochrony zawiera informacje na temat bezpośredniej ochrony fizycznej, stałej lub doraźnej, oraz jej zadań (np. stały dozór sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych, konwojowanie wartości pieniężnych i przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych). Określa się również aktualne zadania związane z zabezpieczeniami technicznymi, np. montaż elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, eksploatacja, konserwacja i naprawa w miejscach ich zainstalowania, montaż urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacja, konserwacja, naprawach i awaryjne otwieranie w miejscach ich zainstalowania.

Sposób realizacji zadań ochronnych wymaga podania stanu etatowego ochrony z rozbiciem na zmiany, uwzględnieniem pory dnia i dni tygodnia. Podaje się formę zatrudnienia pracowników ochrony, dane odnośnie posiadanych licencji. Określa się miejsca pełnienia służby, wykonywane zadania i to, czy będą one wspierane przez grupy interwencyjne. Dla każdej zmiany podaje się rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia pracowników ochrony. Opisuje się miejsce zabezpieczenia broni i amunicji, w tym amunicji alarmowej, będącej w posiadaniu specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej, a także określa się, czy pomieszczenie służące za magazyn broni uwzględnia wymogi określone w rozporządzeniu MSWiA z dnia 07.08.1998 r. (Dz. U. nr 113, poz. 730). Należy określić, gdzie znajdują się pomieszczenia służbowe ochrony, jak są one zabezpieczone i wyposażone (czyli np. w urządzenia sterujące systemem alarmowym, środki łączności przewodowej i bezprzewodowej, urządzenia do podglądu obrazu z kamer telewizji dozorowej).

Ponadto plan ochrony zawiera informacje o rodzaju prowadzonej dokumentacji: o książce przebiegu służby, w której zapisywane są wszystkie ewentualne zdarzenia nadzwyczajne mające miejsce w obiekcie, oraz książce ewidencji osób wchodzących i wychodzących. Zawiera również wnioski wynikające z oceny funkcjonowania dotychczasowej służby ochrony fizycznej. Biorąc pod uwagę stopień zagrożenia obiektu oceniamy czy aktualny stan ochrony zapewnia bezpieczeństwo obiektu, jeżeli nie to wnioskujemy o uzupełnienie lub wzmocnienie systemu ochrony.

2. Dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej.

Przy opisywaniu formacji ochronnej należy podać nazwę przedsiębiorstwa prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie ochrony osób i mienia po uzyskaniu koncesji przez przedsiębiorcę (dane per­sonalne osoby posiadającej koncesje MSWiA, nr koncesji i data wydania, za­kres działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia w koncesji), lub wewnętrznej służby ochrony. Należy określić:

• stan etatowy pracowników ochrony przewidzianych do ochrony określonego obiektu (przedsiębiorca lub szef ochrony (zastępca), dowódcy zmian, pracownicy ochrony, (wartownicy-konwojenci))

• Rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia:

• liczba broni palnej krótkiej, w tym pistoletów i rewolwerów,

• liczba broni długiej, w tym pistoletów maszynowych i strzelb gładkolufo­wych „Pump-Action",

• liczba broni sygnałowej,

• liczba broni gazowej, w tym pistoletów i rewolwerów,

• liczba ręcznych miotaczy gazu,

• liczba paralizatorów elektrycznych,

Należy krótko uzasadnić potrzebę zaopatrzenia specjalistycznej uzbrojo­nej formacji ochronnej w podany rodzaj broni i ich liczbę;

• Sposób zabezpieczenia broni i amunicji

2. Dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych.

Opisując rodzaj zabezpieczeń technicznych, należy podać ich ogólne dane tech­niczne oraz rozmieszczenie na terenie obiektu i czy spełniają normy określone w od­rębnych przepisach. Należy również określić potrzeby w zakresie ewentualnej moder­nizacji istniejących zabezpieczeń technicznych.

Wyróżnia się następujące rodzaje za­bezpieczeń technicznych:

1. Zabezpieczenia budowlane - utrudniające dostęp osobie niepowołanej do ochranianego mienia, np.:

• ściany, stropy, drzwi stalowe pełne, drzwi kratowe, drzwi drewniane obite blachą, kraty stałe i ruchome, okiennice i szyby specjalne, świetliki dachowe, wywietrzniki i włazy;

1. Mechaniczne urządzenia zabezpieczające - stanowiące dodatkowe środki ochro­ny i utrudniające dostęp osobie niepowołanej do ochranianego mienia, np.:

• szafy stalowo - betonowe,

• szafy pancerne,

• szafy sejfowe,

• szafy stalowe jedno i dwupłaszczowe,

• drzwi skarbców i pokoi skarbcowych,

• rolety antywłamaniowe,

• samochody do transportu wartości pieniężnych;

1. Elektroniczny system sygnalizacji zagrożeń:

• system sygnalizacji włamania i napadu podać miejsce zainstalowania urządzeń i liczbę);

• centralki alarmowe,

• czujki (pasywnej podczerwieni, aktywnej podczerwieni, ultradźwiękowe, mikrofalowe, wibracyjne, stłuczeniowe, magnetyczne, dualne),

• przyciski antynapadowe.

• system kontroli dostępu;

• czy system współpracuje z systemem alarmowym włamania i napadu,

• czy system współpracuje z systemem telewizji użytkowej,

• czy system identyfikuje osoby i steruje dostęp uprawnionych osób do stref chronionych,

• czy system automatycznie rejestruje i archiwizuje aktualne miejsce pobytu osób w obiekcie,

• w jaki sposób odbywa się identyfikacja osób (karty magnetyczne),

• system telewizji użytkowej;

• miejsce zainstalowania i liczba kamer,

• czy kamery mają stałe pole obserwacji, czy też je zmieniają,

• czy obraz z kamer nagrywany jest na taśmę video,

• czy kamery mają zainstalowany mikrofon w celu dokonania zapisu fonii.

2. Zasady organizacji i realizacji ochrony fizycznej

Jest to bardzo ważny punkt planu ochrony, w którym zawarte są dokładne informacje na temat zakresu zadań i dyslokacji ochrony fizycznej w chronionym obiekcie. Podaje się tu lokalizację i godzinowy terminarz działania posterunków. Informacje te dotyczą posterunków stałych, doraźnych, patroli, obchodów, grup interwencyjnych i konwojów. Dla każdego posterunku określa się skład osobowy, obowiązki pracownika ochrony i zakres zadań realizowanych w trakcie służby, najlepiej w postaci stabelaryzowanej lub w formie listy. Należy pamiętać o przedstawieniu struktury organizacyjnej ochrony fizycznej, podaniu, kto jest szefem, dowódcą zmiany, dowódcą oddziału lub pododdziału, jakie są zależności służbowe i zadania tych osób. Warto wspomnieć w tym miejscu, że pracownicy ochrony zmieniają się na posterunkach w czasie trwania zmiany. Mają oni również planowe przerwy. Liczba posterunków w różnych godzinach doby jest zmienna, doraźnie mogą pojawiać się inne zadania, wymagające korzystania z większej liczby pracowników ochrony niż jest to zwykle planowane.

Plan graficzny jest uzupełnieniem planu opisowego ochrony. Część graficzną planu ochrony stanowi szkic obiektu. Na szkic nanosi się następujące informacje:

• granice obiektu,

• budynki i ważne urządzenia,

• urządzenia zaporowe i alarmujące,

• miejsca rozmieszczenia służby ochrony fizycznej,

• dyslokacja posterunków, patroli, zasadzek.

We współczesnych realiach żaden obiekt podlegający obowiązkowej ochronie nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez właściwie przygotowanego planu ochrony. Taki plan umożliwia należytą realizację ustawowych obowiązków firmie odpowiadającej za ochronę obiektu. Plan ochrony to także aktualna ocena potencjalnych zagrożeń. Przeprowadzona analiza i ocena stanu bezpieczeństwa chronionego obiektu uzasadnia ewentualną konieczność zmiany czy uzupełnienia istniejących w obiekcie środków neutralizacji zagrożeń przestępczych.