Rola stresu i impulsacji ośrodkowej związanej z odczuwaniem bólu głębokiego.
Według Okesona istnieje pięć głównych grup przyczyn dysfunkcji układu ruchu narządu żucia:
1. warunki zwarciowe
2. wzmożone napięcie emocjonalne
3. urazy
4. impulsacja dośrodkowa związana z odczuwaniem bólu głębokiego
5. parafunkcje
Stres - Jest głównym czynnikiem sprawczym wzrostu liczby pacjentów z dysfunkcjami narządu żucia
Za stan emocjonalny u człowieka odpowiadają: podwzgórze, twór siatkowaty i układ limbiczny
Centra OUN decydujące o czynnościach emocjonalnych
Wpływ na aktywność mięśniową
„niespecyficzna reakcja organizmu na bodźce zewnętrzne go obciążające”
H. Selye
Nadmiernie obciążony silnym bodźcem stresogennym, centralny układ nerwowy usiłuje odreagować tłumioną agresję, wykonując niecelową czynność ruchową, zwaną parafunkcją.
Układ współczulny
Pobudzany w reakcjach na stres
Przedłużająca się aktywność – istotny wpływ na niektóre tkanki, np. mięśnie
Może zwiększać napięcie mięśniowe przyczyniając się do objawów bólowych
Wzmożone napięcie (tonus) układu autonomicznego może wpływać na powstawanie dolegliwości w obrębie URNŻ
Stan emocjonalny może wpływać na powstawanie dysfunkcji poprzez redukcję tolerancji fizjologicznej pacjenta
Zwiększona aktywność tego układu jest często wyuczoną reakcją na konkretne stresory
(istotne w analizowaniu bólu przewlekłego)
Długotrwałe występowanie parafunkcjonalnych nawyków ruchowych, przy wzmożonym napięciu mięśni( zwłaszcza żwaczy i skroniowych) ma na celu rozładowanie stresu.
W efekcie, prowadzi do niekorzystnych zaburzeń czynnościowych i dysfunkcji układu stomatognatycznego.
W następstwie przeciążeń, uszkodzeniu może ulec każdy z trzech stawów tego układu:
-staw zębowo-zębodołowy
-staw skroniowo-żuchwowy
- staw zębowo-zębowy
Uszkodzeniu ulega zwykle staw najsłabszy u danej osoby
Stres zwiększa czynność odruchową mięśni żucia, a tym samym wyzwala bruksizm, który doprowadza do przeciążenia stawu zębowo-zębodołowego.
Długotrwałe napięcie mięśni żwaczy -> przerost,
obraz tzw. kwadratowej twarzy
Parafunkcje wykonywane są z większym nakładem siły niż fizjologiczne funkcje żucia- mięśnie kurczą się tutaj w sposób maksymalny, z kontaktem zębów przeciwstawnych typu ząb-ząb, natomiast podczas aktu żucia kontakt zębów występuje krótko, a części pokarmów działają amortyzująco na twarde tkanki zębów
Impulsacja związana z bólem głębokim
Czynnik istotny w kontekście generowania wzmożonego napięcia mięśniowego
Prowadzi do aktywacji struktur pnia mózgu, co przyczynia się do generowania szynowania zabezpieczającego w mięśniach
Każde źródło przewlekłej impulsacji związanej z bólem głębokim = czynnik przyczynowy patologicznej, ograniczonej ruchomości żuchwy
Czynniki przyczynowe: ból zęba, bóle zatok i ucha
Stresory są przyczyną negatywnej stymulacji, której skutki mogą być odczuwane w obrębie układu stomatognatycznego, poprzez opisywane przez Okesona centralne efekty wzbudzeniowe, zarówno w przypadku interneuronów aferentnych (dolegliwości bólowe), jak i interneuronów eferentnych (powstawanie tzw. punktów spustowych czy też szynowanie zabezpieczające)