SOCJOLOGIA: WYKŁAD 4

ZACHOWANIA SPOŁECZNE, DZIAŁANIA SPOŁECZNE

I INTERAKCJE SPOŁECZNE

 

1)     Co to jest zachowanie i działanie w sensie jednostkowym?

2)     Co to są czynności społeczne?

3)     Działania społeczne i ich odmiany – typologia Maxa Webera

-          działania racjonalne

-          działania tradycjonalne

-          działania afektywne

4)     Pojęcie i cechy kontaktu społecznego

5)     Anatomia interakcji społecznej

6)     Cztery teorie interakcji:

-          teoria behawioralna

-          teoria wymiany (racjonalnego wyboru)

-          teoria symbolicznego interakcjonizmu

-          teoria dramaturgiczna

7)     Sieci interakcyjne: zogniskowane i niezogniskowane

8)     Interakcje powtarzalne i regularne

9)     Interakcje regulowane

 

 

ZACHOWANIE – zewnętrznie obserwowalny ruch fizyczny przejawiany przez ludzi

 

BEHAWIORYZM – kierunek postulujący badanie elementarnych zachowań ludzkich jako reakcji na bodźce płynące z otoczenia lub od innych ludzi oraz traktowanie wszelkich złożonych przejawów życia społecznego jako kombinacji zachowań

 

DZIAŁANIE – zachowanie, z którym związane jest znaczenie motywacyjne i kulturowe

 

ZNACZENIE MOTYWACYJNE, PSYCHOLOGICZNE – indywidualne zamiary, intencje, motywacje, jakie jednostka wiąże ze swoim działaniem

ZNACZENIE KULTUROWE – wspólny dla całej zbiorowości, podzielany przez jej członków, sens wiązany z określonymi działaniami

 

CZYNNOŚCI SPOŁECZNE – działania celowo adresowane do innych ludzi

FLORIAN ZNANIECKI (1882-1958)

CZYNNOŚCI SPOŁECZNE – BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE

 

DZIAŁANIA SPOŁECZNE – działania, które biorą pod uwagę rzeczywiste lub spodziewane reakcje partnera i są nieustannie modyfikowane w zależności od takich reakcji

 

DZIAŁANIA RACJONALNE

mogą opierać się na:

RACJONALNOŚCI INSTRUMENTALNEJ  lub AUTOTELICZNEJ

 

RACJONALNOŚĆ INSTRUMENTALNA – właściwość działań, które są efektem kalkulacji kosztów i zysków zmierzającej – w subiektywnym rozeznaniu działającego – do uzyskania jak najwięcej najmniejszym kosztem

 

RACJONALNOŚĆ AUTOTELICZNA – właściwość działań, w których jednostka zmierza do celu tak dla niej wartościowego, że nie liczy się z najwyższymi nawet kosztami

 

UTYLITARYSTYCZNY (inaczej woluntarystyczny lub teleologiczny) MODEL DZIAŁANIA – interpretowanie działań ludzkich jako dobierania środków (narzędzi) do realizacji postawionych celów

 

DZIAŁANIA TRADYCJONALNE (rutynowe)

- działania podjęte tylko dlatego, że tak się zawsze czyniło albo że tak wszyscy czynią w danej zbiorowości

 

DZIAŁANIA AFEKTYWNE (emocjonalne)

- działania podjęte dlatego, że czujemy przemożną potrzebę ekspresji pewnych stanów psychicznych, radości, gniewu, strachu itp.

 

EMPATIA – wczuwanie się w stany psychiczne, motywacje, zamiary innych, co ma szanse powodzenia, ponieważ repertuar ludzkiej psychiki jest typowy i podobny dla wielu ludzi

 

CYWILIZACJA ,,GORĄCA’’ – społeczność, w której reguły kulturowe dopuszczają publiczną ekspresję emocji, a nawet jej wymagają

CYWILIZACJA ,,ZIMNA’’ – społeczność, w której reguły kulturowe wymagają opanowania i powściągliwości w publicznym wyrażaniu uczuć

 

KONTAKT SPOŁECZNY – para wzajemnie zorientowanych działań społecznych o charakterze jednorazowym, przelotnym

GRZECZNA NIEUWAGA – reguła kulturowa, która nakazuje udawać, że nie przyglądamy się osobom nieznajomym