SIMMEL.

Pisze o zmienności kultury w kategorii płodności życia, jako płynącego pod naporem ducha.w trakcie rozwoju ducha zmienia się kultura, rodzą się nowe formy. To metafizyczne podejście. Zajmuje się historią ducha, pojęciem życia. W tej historii każda epoka reprezentowana jest przez jedno centralne pojęcie. Simmel wojnę uznał za moment kryzysu kultury, kiedy to znikają pewne treści, a inne pojawiają się na nowo. Kultura jest ustawicznie powstrzymywanym kryzysem. Kryzys własnej duszy.

Simmel zaczyna wywód od sfery zwierzęcej i sfery kulturowej jako etapach. Kultura to efekt twórczego ducha, jego realizacja. Wytwory procesów życiowych jako efekt twórczego życia, które potem z nich uchodzi. Wytwór odrywa sie od duszy. Czyli simmel pisze o etapach kultury!

Kultura to formy z ducha. Simmel pisze o dynamice kultury jako nieustannie przepływającym duchu. HISTORIA bada przemiany form kultury. przemiany są wówczas, gdy zwalczane są poprzednie formy. Nowe formy wypierają stare.

ROZWÓJ GOSPODARCZY rewolucje ekonomiczne wypierały stare systemy. Życie jako element napędowy zmian w produkcji.

Wewnętrzna sprzeczność kultury to forma życie, które chce poza nią ykraczać, jest w nią uwikłane.

Simmel stawia zarzuty wobec „bezforemności nowoczesnego życia”. Bunt życia wobec uwikłania się w stałe formy. Czyli: Simmel jak Gehlen pisze o przemianach w kulturze, ale Gehlen pisał o łamaniu konwencji, a Simmel pisze o nieustannie przepływającym duchu! Obaj zgadzają się co do tego, że aby powstała następna forma, poprzednia musi być przez nią zniesiona.
==============================================================================

CENTRALNE POJĘCIE każda epoka wyraża się wokół jakiegoś centralnego pojęcia. W Grecji – idea bytu jednolitego, bóstwo w formie. Potem ta idea przeszła w :

Chrześcijaństwo pojęcie Boga
renesans natura (jako ideał, wpływ na sferę artystyczną)
XVII w.--> prawo natury, jako absolutna wartość, osobowość
XIX brak takiego pojęcia. Społeczeństwo //wymóg rozpłynięcia się w człowieczeństwie. Słaba myśl przewodnia
XIX/XX w. życie

Schopenhauer – mówi o „woli życia”. Pytał czym jest życie? Co znaczy jako życie? Nietschae – życie dąży do rozwoju, rozwój ku pełni i mocy, musi zaistnieć więcej życia.

NIETSCHAE co znaczy życie, co jest jego wartością? Dopiero później pytanie o poznanie i moralność, Boga. Życie jako praprzyczyna.

Dzisiaj mamy brak jednej strukturalnej idei!

Ekspresjonizm wyrazisty, ale nie odwzorowuje. Forma to odrętwienie. Odwrotnie do impresjonizmu: przyczyna i skutek nie muszą być tożsame!

Simmel chciałby, aby artyści wyrażali w dziełach twórczą manifestację życia.

Dziś – nie model! A przyczyna! U nowoczesnego artysty czyli nie takie wierne odwzorowanie. To jak walka życia o swój samoistny byt. Życie chce wypowiedzieć samo siebie. Metafizyka dąży ku prawdzie.

FORMA – musi istniec, jest nieuniknioną postacią tworu artystycznego. Każdy twór ma jakąś formę. Gdy dzieło nabierze kształtu,, nabierze życia, to potrzeba mu jedynie jeszcze sensu i wartości. Wwtedy będzie mogło ono uwolnić się od swojego stwórcy. Forma to wyraz bezpośredniego życia! Np. w dziełach klasycznych... w sztucze wypowiada się to, co jest poza formą.

MŁODZIEŻ tęskni za abstrakcyjną sztuką. Jest ona nosnikiem historycznych przemian zewnętrznej lub wewnętrznej. Jest ona dynamiczna, przepełniona życiem rewolucyjności. Młodzież „pragnie się wyżyć”. Pogarda dla form.

RUCH ARTYSTYCZNY mania oryginalności (to nie tylko próżność). To pragnienie, by nadać wyraz swojemu życiu! Należy tu ocalić życie indywidualności.

PRAGMATYZM w USA, poznanie – najbardziej samoistny wobec życia, autonomiczny, oddalony od dynamizmów i potrzeb, indywidualizacji obszar kultury. Wiedza praktyczna = wiedza teoretyczna, dla praktyki. Każdy krok życia opiera się na jakichś wyobrażeniach poznawczych, których prawdziwość podtrzymuje nasze życie.

Życie jest wypadkową właściwej prawdy. Simmel odbiera poznaniu jego dawne roszczenie.

POZNANIE od tej pory nie jest już niezależne. Teraz jest uwikłane w życie, karmi się nim. Życie zgłosiło roszczenia do poznania. Przedmiot poznania należy przekształcić w życie. Zwrot od zasady formy, niechęć wobec pragmatyzmu.

Życie. Nie chce, by cokolwiek nim władało. Idee mają swe źródło w życiu. Życie wytwarza idee, które nim władają. Życie jednak odczuwa wrogośc wobec swej idei.

Odwrót od klasyki jako ideału człowieczeństwa.

KLASYKA ====== forma, uznaje siebie za normę dla życia. Walka z klasyką zycie chce się uwolnić od przymusu formy (które reprezentuje klasyka). „Nowa etyka” – krytyka współczesnych problemów sexu. Przeciw: małżeństwu, prostytucji. (życie chce tutaj wyzwolić się z form). Tutaj mamy zwalczanie starej formy i zastępowanie jej nową, co dokonuje się bardzo powoli. Simmel uaża, że życie erotyczne wymaga uformowania.

MISTYKA===== zwrot ku mistyce, bo: formy nie wystarczają już zwykłemu religijnemu życiu i poszukiwane są nowe drogi i cele. Mistyka to azyl natur religijnych, które wyzwalają się z formy!

Dla niektórych religijność utraciła swoją moc, choć ludzie nie stracili religijnej woli. RELIGIA t rodzaj bezpośredniego kształtowania się życia, jak tonacja dla melodii. RELIGIJNOŚĆ jako proces życia, sposób realizacji życia. Dusza chce zachować swoją zdolność wiary. Życie duchowe jednak musi manifestoać się w formach, aby przyjąć jakiś kształt.

ŻYCIE musi albo wytwarzać formy albo poruszać się w formach. Forma musi być zastępowana przez formę. Konflikt w kulturze istnieje koniecznie! Nasza współczesność jest bardzo konfliktowa.

KULTURA dla Simmla to dopełnienie duszy przez tory duchowo – historycznej pracy: naukę, formy zycia, sztukę i państwo, zawód, poznawanie świata.

KRYZYS KULTURY

TECHNIKA coraz bardziej oddala nas od naszych ostatecznych celów. Nadbudowuje środku nad kulturą. Człowiek dzisiaj czuje się przytłoczony przez elementy kultury. wielośc „produktów kultury” naciera na człowieka i rości sobie swój odbiór. Poczucie przytłoczenia przez wielość elementów kultur. (człowiek nie może ich zasymilować lub odrzucić). Poczucie kryzysu u Simmla postęp techniki, wola pieniądza, pęd, gorączka. Wojna = wybuch kryzysu. Wg Simmla to tragedia kultury, simmel uważa to za nieuchronne! Rozważa sytuację wojenną

GOSPODARKA pieniądz jako cel celów, kartka na chleb symbolizująca nicośc bogactwa. Chodzi tutaj o to, że nie pieniądz, a rzeczy mają wartość. Wojna = reinterpretuje stosunek do celów i środków.

Wg Simmla mało jest jeszcze takich ludzi, którzy żyją dla jakiegoś celu

WOJNA = postawiła ludziom nowy cel – naród, zwycięstwo. Życie było tylko środkiem do tego celu dla 1. Ofiary i 2. Podtrzymania życia. Nowe hierarchizowanie wartości. Simmel twierdzi, że współczesność jest bezstylowa. Poprzednie epoki miały o wiele więcej stylu. Pojęcie życia przenika rozmaite obszary.