Powietrze
Scenariusz 1
Jest to scenariusz zajęć dydaktyczno – wychowawczych przeznaczony dla dzieci 5-letnich. Został on opracowany w ramach realizacji programu własnego Ziemia zielona planeta. Celem zajęć jest uświadomienie znaczenia czystego powietrza dla życia na Ziemi oraz konsekwencji zanieczyszczenia naszej planety.
Temat zajęcia: Zabawy badawcze: Bawimy się powietrzem - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych poprzez wykonywanie doświadczeń. Wykorzystanie elementów Metody Bon D’epart.
Rodzaje aktywności dzieci: słowna, ruchowa, badawcza.
Cele ogólne:
Zapoznanie dzieci z właściwościami powietrza za pomocą doświadczeń i obserwacji.
Stwarzanie sytuacji sprzyjającej wykorzystanie zdobytej wiedzy.
Uświadomienie dzieciom znaczenia powietrza dla życia na Ziemi.
Rozwijanie poczucia troski i odpowiedzialności za obecną i przyszłą jakość życia na Ziemi.
Cele operacyjne:
Zna właściwości powietrza.
Aktywnie uczestniczy w zajęciach.
Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę podczas prowadzonych doświadczeń.
Rozumie konieczność dbania o czystość powietrza.
Starannie wykonuje powierzone zadania.
Metody:
obserwacja, rozmowa, opowiadanie, ćwiczenia praktyczne
Formy pracy:
z całą grupą; w małych zespołach; indywidualna.
Środki dydaktyczne:
balony, globus, plansze, butelka, świeczki, słoiki, gąbka, słomki, naczynia z mydłem, nagranie magnetofonowe, wzory graficzne, ołówki, tacki z piaskiem, kartki
Realizacja
Część wstępna:
Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu i proponuje „podróż badawczą”.
Część zasadnicza: Dzieci siedzą w kręgu na dywanie.
Opowiadanie nauczyciela nt.:
znaczenia tlenu, jednego z gazów powietrza, dla życia ludzi, zwierząt i roślin, dbania o jego czystość;
obecności „wszędobylskiego” powietrza na zewnątrz nas i w środku ludzi i przedmiotów; Nauczyciel wspomaga swe opowiadanie przygotowanymi pomocami: globus, plansza z płucami człowieka.
Wychowankowie słuchają opowiadania nauczyciela. Odwołując się do opowiadania nauczyciela, własnych doświadczeń, odpowiadają na pytania:
Czy człowiek może nie oddychać? / wstrzymanie na chwilę oddychania /
Co znajduje się wewnątrz nas, w płucach? Nauczyciel proponuje wychowankom odnaleźć odpowiedzi na powyższe pytania poprzez wykonanie doświadczeń.
Nauczyciel formułuje problem do rozwiązania: „Czy na pewno powietrze znajduje się wewnątrz przedmiotów?”
Dzieci wykonują doświadczenia, prowadzą obserwację – zanurzają butelkę i gąbkę w wodzie.
Obserwują wydostające się z zanurzonych przedmiotów bąbelki – powietrze.
Formułują wniosek powietrze znajduje się wewnątrz przedmiotów.
Uwięzione powietrze – „Zabawa z balonami”:
Dzieci nadmuchują balony, wypuszczają powietrze na dywan. Obserwują poruszające się przedmioty na dywanie: bibułki, piórka. Układają wniosek „Wiatr to poruszające się powietrze”.
„Co się dzieje z powietrzem, kiedy jest gorące?”:
Dzieci obserwują doświadczenie, wykonywane przez nauczyciela, który na szyjkę dużej butelki szczelnie naciąga balon a następnie zanurza butelkę w gorącej wodzie;
Wychowankowie zauważają powoli napełniający się balon powietrzem, który unosi się. Układają wniosek: „Powietrze znajdujące się w butelce, pod wpływem ciepła oddanego przez gorące powietrze, ogrzewa się i rozszerza zwiększając swoją objętość”.
Nauczyciel pokazuje dzieciom ilustracje unoszących się nad ziemią balonów wypełnionych gorącym powietrzem.
Do czego jest potrzebne powietrze:
Nauczyciel zapala dwa znicze, jeden przykrywa słoikiem;
Dzieci próbują rozwiązać problem:, „Dlaczego płomień lampki pod słoikiem po krótkim czasie gaśnie?” Układają wniosek: „Powietrze podtrzymuje spalanie, przy spalaniu zużywa się. Jeśli dopływ powietrza zostaje odcięty płomień gaśnie”.
„Bańki, bańki” – Metoda Bon D’epart.
Dzieci słuchają piosenki „Bańki mydlane”, odpowiadają na pytania dotyczące treści utworu.
Imitują ruchem czynności wysnute z treści piosenki.
Dopasowują wzór graficzny do piosenki.
Odtwarzają ruchem wzór graficzny w rytm śpiewnej piosenki.
Zabawa w puszczanie baniek mydlanych.
Dzieci puszczają bańki mydlane.
Obserwują i odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela:
Kto puści największą bańkę?
Która będzie bardziej kolorowa?
Kto wypuści najwięcej baniek naraz?
Część końcowa: Nauczyciel dziękuje dzieciom za udział w zabawie – zajęciach.
Otwiera szeroko okno by uświadomić dzieciom potrzebę wietrzenia pomieszczeń.
Na zakończenie proponuje dzieciom wspólną zabawę ruchową z elementem ćwiczeń ortofonicznych pt. „Balonik”.
Opracowanie Joanna Opalińska
Przedszkole Publiczne Pilzno
Scenariusz 2
„CZYSTE POWIETRZE WOKÓŁ NAS – ZABAWY Z POWIETRZEM”
Poznanie niektórych sposobów wykorzystania siły wiatru przez człowieka na podstawie opowiadania „ Powietrze - Co to jest?”(Wydawnictwo EGMONT – Mała wiedza o „dużych” rzeczach, takich jak żywioły i zjawiska natury).
„Zabawy z wiatrem” - podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym – obserwacja kołyszących się na gałęziach liści, kwiatów na rabatce a także trzymanych w ręce chusteczek i zrobionych z papieru wiatraczków – szukanie odpowiedzi na pytania, Kto poruszył chusteczki, wiatraki? Skąd się bierze wiatr?
Wiersz D. Wawiłow pt. „ Jak wygląda wiatr” – wypowiedzi na temat pozytywnych i negatywnych skutków działania wiatru oparte na obserwacji otaczającego świata.
Teatrzyk cieni do opowiadania T. Fiutowskiej pt. „Wiatrak i ptaki” – poznanie sposobów wykorzystania przez człowieka energii wiatru – zastosowanie wiatraków.
„Wiatrowa muzyka” – wykorzystanie kawałków celofanu, papierków z cukierków, balonów, plastikowych rurek do wykonania instrumentów, na których zagrają wiatrową muzykę.
Zajęcia z komputerem – wykorzystanie programu „Encyklopedia przyrody” – poznanie pozytywnego ( rozsiewa nasiona, uruchamia wiatraki, popycha łodzie i żaglówki) i negatywnego ( zniszczone wichurą lasy, domy, zerwane linie energetyczne) wpływu wiatru na środowisko przyrodnicze.
„Od wietrzyka do huraganu” zabawa z wykorzystaniem chusty Klanza i bibułek.
Opowiadanie ilustrowane serią obrazków pt. „O kominie, który przestał dymić” – poznanie źródeł dymów w środowisku (dymy z fabryk, kopalń, hut, spaliny samochodów) oraz skutków zanieczyszczenia powietrza – powstawanie wokół miast smogu – nieprzyjemnej szarej mgły. Wskazanie sposobów oczyszczania powietrza (zakładanie filtrów).
Poznanie właściwości powietrza podczas zabaw badawczych
„Czy powietrze może poruszać lekki przedmioty?” – wypuszczanie powietrza z nadmuchanych balonów kierując je na ułożone na stole przedmioty (bibuła, piórka, wata).
„Czy powietrze można ścisnąć?”- w strzykawce zatkanie palcem otworu na igłę wyciągnięcie tłoczka do góry następnie próba dociśnięcia go do dna – szukanie przyczyny oporu tłoka w strzykawce.
„Czy gorące powietrze unosi się do góry?” – nałożenie balonu na szyjkę pustej plastikowej butelki włożenie jej do dużego słoika następnie nalanie do niego gorącej wody obserwowanie, co dzieje się z balonem (zaczyna napełniać się powietrzem i unosi się do góry) – szukanie odpowiedzi na pytanie, Dlaczego balony latają?
„Skąd się wzięły bąbelki?”- zanurzanie w wodzie pustych butelek, dmuchanie przez rurki do wody – szukanie odpowiedzi na pytanie, czym są bąbelki ( powietrze) i skąd się wzięły?.
Zabawa naśladowcza przy muzyce relaksacyjnej pt. „Kamień, woda, powietrze” – naśladowanie ruchem treści opowiadania o tym jak kamień zmienił się w wodę a woda w powietrze.