REKLAMA wykład 11

Torujący wpływ mediów

(egzamin najprawdopodobniej 18 stycznia)

1. Zagadnienia

1. Badania nad efektami primingu przez przekazy mediów

(przemoc, polityka, stereotypy)

1. Modele pamięciowe (mental models) – alternatywne wyjaśnienie primingu przez przekazy z mediów.

1. Torowanie poznawcze (priming); (Srull, Wyer, 1980).

• Zjawisko wyjaśnia dlaczego w umyśle łatwo pojawia się jakaś wiedza, która była

- niedawno bądź

- często

Używana w przeszłości. Ta wiedza(utworzona przez torowanie) powinna być bardziej dostępna, aktywna

• Torowanie występuje wtedy, gdy jakaś idea czy kategoria jest zarówno zaktywizowana, jak i możliwa do zastosowania w bieżącej sytuacji – czyli ona musi w jakiś sposób i z jakiegoś powodu pasować, nie może być zupełnie odległa.

• Torowanie może wpływać na ludzkie sądy, nastroje i trwale zapamiętywane interpretacje bodźców.

1. Sens i przykład

• sens : jak treści prezentowane w mediach wpływają na późniejsze zachowania ludzi lub ich sądy związane z tymi treściami.

• Przykład: osoby, u których niedawno zaktywizowano poprzez komunikaty w mediach przymiotniki o treści związanej z agresją (np. ostry, cięty, ranny, atakujący, zgryźliwy, napastliwy, nienawistny) mogą interpretować odebrany wkrótce potem wieloznaczny komunikat w kategoriach agresji.

Torowanie odbywa się poza świadomością osoby temu poddanej. Jest podprogowe.

1. Natura primingu (Higgins i In, 1985)

• Torowanie wpływa raczej na kodowanie niż na wydobywanie informacji z pamięci długotrwałej.

• Najsilniejszy wpływ mają bodźce poprzedzające, które pojawiają się przed bodźcem aktualnie interpretowanym

• Przesłanką efektu torowania jest albo bliskość w czasie, albo częstość pojawiania się danej kategorii poznawczej.

1. Warunki do pojawienia się torowania

• Zachodzi tylko wtedy , gdy ludzie są nieświadomi wpływu wcześniej aktywizowanej kategorii na aktualnie dokonywane interpretacje.

1. Bliskie terminy

• Przestępczość poznawcza –

- łatwość wydobycia jakiejś struktury wiedzy z pamięci;

- wiedza staje się przystępna wskutek niedawnego , częstego lub stałego przywoływania; kategorie służące do interpretacji bodźca są przystępne jeszcze przed jego spostrzeżeniem dzięki torowaniu poznawczemu

- niektóre kategorie są stale dostępne poznawczo dla niektórych osób , ponieważ często i łatwo posługują się one tymi kategoriami

- kiedy jakaś kategoria jest stale dostępna poznawczo jest w sprzeczności z kategorią przystępna sytuacyjnie (poprzez torowanie), na początku większą rolę odgrywa kategoria dostępna sytuacyjnie, ale z czasem przewagę uzyskuje kategoria dostępna chronicznie.

- kategoria przestępne poznawczo wpływają istotnie na kodowanie związanych z nimi bodźców i wyznaczają spośród ich spostrzegania oraz oceny, zwłaszcza gdy bodźce te nie są zbyt intensywne lub są dwuznaczne (Bruner, 1957; Bargh i In, 1986)

Przykłady :

- ktoś może mieć stałą skłonność do spostrzegania innych w kategoriach inteligencji, prospołeczności, zagrożenia.

- udostępnienie pojęcia „przyjazność” spowoduje większą skłonność do interpretowania niejednoznacznych zachowań innej osoby w kategoriach tej cechy

- zachowania matek agresywnych chłopców (matki reagowały krzykiem i blokadą w stosunku do chłopców, zanim jeszcze zorientowały się o co chodzi – że na przykład szukał w lodówce czegoś do jedzenia. Matki nie-agresywnych chłopców potrafiły wyczekać żęby zobaczyć co syn chce w ogóle zrobić.

- interpretacja niejednoznacznego zachowania jako agresywnego (Dodge,) - kreskówki i dzieci kilkunastoletnie. Jeżeli bodźce są niejednoznaczne, to te dzieci które wykazują zach. agresywne mają znacznie większą gotowość do interpretacji zachowań w kierunku agresywnym.

• Dostępność poznawcza -

- dostępność informacji w umyśle, czy w umyśle dostępne są jej ślady;

- heurystyka dostępności, stanowi pewien uproszczony sposób dokonywania sądu w warunkach niepewności;

- dokonywanie subiektywnych ocen częstości lub prawdopodobieństwa zdarzeń na podstawie łatwości z jaką człowiekowi przychodzą na myśl odpowiednie przykłady lub własne przeszłe doświadczenia (Manstead i In. , 1996).

1. Badania nad efektami primingu przez przekazy z mediów : przemoc na ekranie.

• Badania nad dziećmi : Josephson (2987) (dzieci z waky-talky na placu zabaw były w pierwszych trzech minutach bardziej agresywne..)

• Badania nad studentami : Anderson (1997)

• Badania europejskie : Krahe i Moeller (2011)

1. Badania nad efektami primingu przez przekazy z mediów : polityka

Krosnick i Kinder (1990).

• U of M : N=1086 ; wywiady; wykorzystano informacje zbierane w czasie kampanii wyborczej Ronalda Reagana

• Torująca informacja w mediach oficjalnie potwierdzenie 25.11.1986 przez rzecznika prasowego informacji o sprzedaży broni Iranowi oraz złagodzenie polityki sprzedaży dla Contras.

• Badani przeprowadzono przez torującą informacją i po niej.

• Pomiary : opinie o Reaganie – ogólna ocena kompetencji, ocena spójności w polityce wewn. oraz polityce zagranicznej.

• Pytania badawcze :

1. Czy na ogólną ocenę Reagana miały wpływ oceny dotyczące jego polityki wewnętrznej i polityki zagranicznej?

2. Jakie znaczenie dla oceny Reagana miała informacja torująca?

• Wyniki : lepszym predykatorem globalnej oceny Reagana

– przed inf. torującą były oceny jego działań w wewn. polityce

- po informacji torującej były oceny jego działań w polityce zagranicznej.

• Wniosek : wyniki pokazują, że wydarzenia polityczne przedstawiane przez media mają znaczenie torujące dla ludzkich myśli i ocen.

Iyengar, Peters i Konder (1982)

Dwa eksperymenty :

1. Dwie grupy oglądały wiadomości przez 4 kolejne dni. 1-a oglądała wiadomości z materiałem o niewystarczającym przygotowaniu obronnym USA. 2-a (kontrolna) oglądała wiadomości bez materiału o obronności.

2. Trzy grupy oglądały wiadomości przed 5 kolejnych dni. Każda grupa miała w wiadomościach tylko jedną z trzech wiodących informacji politycznych : przygotowania obronne, zanieczyszczenie środowiska, inflacja. Każdą grupę traktowano jako porównawczą (kontrolną) dla pozostałych.

• Pomiary przed i po oglądaniu wiadomości : ocena 8 spraw w terminach : wagi dla narodu, wagi przywiązywanej do sprawy, potrzeby intensyfikacji działaj rządu, ilości rozmów o danej sprawie z przyjaciółmi.

Dodatkowo badani oceniali działania prezydenta Cartera w zakresie prowadzenia polityki obronności kraju (w pierwszym eksperymencie), prowadzenia polityki ochrony kraju, ochrony przed zanieczyszczeniem i przeciwdziałania inflacji (eksperyment drugi) oraz kompetencji i spójności Cartera jako polityka.

• Wyniki : badani z grup eksperymentalnych wskazywali wzrost wagi osobistej przywiązywanej do sprawy po obejrzeniu wiadomości oraz większą wagę w porównaniu z grupą kontrolną – w obu eksperymentach, oraz silniejszą korelację między oceną działania Cartera w obszarze torowanym przez wiadomości a jego ogólną oceną jako polityka.

• Wniosek : eksperymenty dowiodły, że treść wiadomości wpływa na kierunek zmiany ocen polityka , a więc ma znaczenie dla formułowania opinii politycznych społeczeństwa, w tym , jak oceniania jest efektywność jego działań.

Hansen i Hansen (1988)

Hansen i Krygowski (1994)

Eksperymenty nad wpływem oglądania wideoklipów z muzyką rockową, na formułowanie stereotypów : oglądanie stereotypowych zachowań rockmanów I rockmnanek na jednym wideoklipie wiązało się z formowaniem bardziej stereotypowych wyobrażeń o mężczyźnie I kobiecie oglądanych podczas interakcji w innym wideoklipie. Np. kobietę spostrzegano jako mniej dominującą po oglądaniu wideoklipów ze stereotypowym przestawieniem rockmanów niż po oglądaniu wideoklipu bez cech stereotypowych zachowań.

Power, Murphy i Cover (1996)

Temkin i Krahe (2008)

• Akcentowanie stereotypowych cech w sposobie przedstawiania kobiet w przekazach medialnych było związane z różnicami w ocenach wiarygodności zeznań ofiar gwałtu w procesach sądowych rzeczywistych i w eksperymentach : więcej stereotypowych cech – mniejsza przypisywana wiarygodność, mniej stereotypowych cech – większa przypisywana wiarygodność.

• Badania nad torowaniem akceptacji mitu gwałtu przez media : media mogą torować stereotypy, a podwyższona dostępność stereotypów wpływa na to, jak spostrzegani się rzeczywiści ludzie.

1. Interesujące modele wyjaśniające priming :

1. Model neoasocjacjonistyczny Berkowitza - pewne bodźce w otoczeniu nabierają znaczenia wcześniej i wpływają na oceny i skojarzenia później.

2. GAM Andersona – gotowość emocjonalna i fizjologiczna powodują, że łatwiej następuje konstruowanie myśli w sytuacji kiedy badane osoby były wcześniej prymowane bodźcami agresywnymi.

3. Model dostępności heurystycznej dla torowania politycznego

4. Model sieci torowania politycznego (Price i Tewksbury, 1997)

5. Model torowania stereotypów (Pechmann, 2001)

1. Modele pamięciowe

- alternatywne wyjaśnienie primingu przez przekazy z mediów – modele mentalne.

- umysł ludzki konstruuje (oprócz obrazów, słów i sądów) nietrwałe reprezentacje słowno-obrazowe o dużym poziomie złożoności , tzw. „modele mentalne”.

Powstają w toku myślenia, rozumowania jako sposób na przedstawienie sobie w umyśle istoty problemu, szczególnie zależności, które się na niego składają. Wnioskowanie jest procesem semantycznym, jego przebieg zależy od wyobrażonych sobie stanów analizowanej sytuacji. Taki model sytuacji może być błędny i niespójny. Modele tworzone są ad hoc na potrzeby pojawiających się problemów, są nietrwałe, mają obrazowo-pojęciowy charakter, wykorzystują też reprezentacje trwałe – wiedzę, są złożone (Johnson-Laird, 1983)

1. Torowanie przez media – dwa sposoby działania.

1. Polega na podwyższaniu dostępności całych modeli mentalnych, a nie pojedynczych bodźców. Częste słuchanie, oglądanie w mediach o problemie oznacza częste aktywizowanie mentalnego modelu danej sprawy, w efekcie łatwiejsze jego przywoływanie i używanie.

2. Informacja z mediów niesie ze sobą zdolność do torowania specyficznej informacji w obrębie całego modelu zachowania, człowieka, wszystkiego razem – mentalnego modelu. Aktywizacja całych, złożony struktur.