Rewizja sprawozdań finansowych – sprawdzenie lub zbadanie przez niezależnych biegłych rewidentów (ekspertów w zakresie rachunkowości) całości sprawozdań finansowych, zapisów księgowych oraz innej, pomocniczej ewidencji wewnątrz i na zewnątrz jednostki.

• Rewizja sprawozdań finansowych (Z. Fedak) – systemowe badanie, polegające na:

  • a) obiektywnym ustaleniu prawdziwości i ocenie danych o wynikach działalności gospodarczej oraz o stanie finansowym i majątkowym badanej jednostki, zawartym w jej sprawozdaniu finansowym i majątkowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych,

  • b) określeniu stopnia zgodności zachodzącej między stwierdzeniami a przyjętymi kryteriami ich oceny (np. UoR, MSR etc.),

  • c) zakomunikowaniu wyników tych badań interesariuszom poprzez opinię i raport.

Definicja czynności rewizji finansowej wg art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649):

Czynności rewizji finansowej - badanie, przeglądy sprawozdań finansowych lub inne usługi poświadczające, o których mowa w odrębnych przepisach lub standardach rewizji finansowej.

• Usługa ma charakter poświadczający, jeśli służy poprawie wiarygodności informacji dotyczących danego zagadnienia dzięki ocenie, czy dane zagadnienie jest - we wszystkich istotnych aspektach - zgodne z właściwymi kryteriami, a tym samym zwiększa prawdopodobieństwo, że informacje te zaspokoją oczekiwania zamierzonego użytkownika.

• Zakres innych niż badanie czy przegląd usług poświadczających obejmuje dowolne kombinacje usług mających na celu dostarczenie racjonalnego lub ograniczonego poziomu pewności, a polegających na wydaniu - w wyniku przeprowadzenia odpowiednich procedur - oceny (opinii, raportu, stanowiska, wyniku pomiaru) dotyczącej:
  - zagadnień obejmujących informacje finansowe i pozafinansowe,
  - pomiaru lub potwierdzenia pewnego stanu.

• Usługa może zostać zakwalifikowana do kategorii „innych usług poświadczających", jeśli spełnia łącznie wszystkie wymienione niżej warunki:

• a) następuje powiązanie trzech stron, to jest:
  - biegłego rewidenta wykonującego usługę badania zagadnienia w celu jego oceny,
  - strony odpowiedzialnej za badane zagadnienie oraz
  - zamierzonego użytkownika rezultatów usługi wykonanej przez biegłego rewidenta,

• b) zagadnienie, będące przedmiotem usługi zastrzeżone jest przepisami prawa do wyłącznej kompetencji biegłych rewidentów,

• c) istnieją właściwe kryteria oceny zagadnienia,

• d) wykonywanie usługi następuje w sposób właściwy działaniu biegłych rewidentów,

• e) biegły rewident formułuje wniosek (ocenę) z wykonania usługi.

Przykłady usług poświadczających, zastrzeżone do wyłącznej kompetencji biegłego rewidenta, innych niż badanie i przegląd sprawozdania finansowego, są:

• badanie rachunkowości oraz działalności spółek z o.o. (art. 223 ustawy z dnia 15 września 2000 r. K.s.h.),

• badanie dokonywane przy zakładaniu spółki akcyjnej i podwyższeniu kapitału zakładowego (art. 312 § 1 K.s.h.)

• badanie sprawozdania założycieli spółki komandytowo-akcyjnej (art. 312 § 1 w związku z art. 126 § 1 pkt 2 K.s.h.),

• wyceny akcji spółki w trybie art. 79 ust. 4c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

• badanie planu przekształcenia spółki (art. 559 § 1 K.s.h.),

• badanie informacji finansowych partii politycznych o otrzymanych subwencjach oraz o poniesionych z subwencji wydatkach w trybie art. 34 ust. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857, z późn. zm.),

• badanie sprawozdań wyborczych w trybie art. 120 § 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360, z późn. zm.),

• audyty projektów i programów unijnych w zakresie, w jakim są one zastrzeżone wyłącznie dla osób posiadających kwalifikacje biegłego rewidenta.

Opinia wyrażana przez biegłego rewidenta może zawierać tytuł „Opinia niezależnego biegłego rewidenta" lub podobny tylko wtedy, gdy jest to opinia z wykonania usługi poświadczającej.

W przypadku wykonywania usług, które nie mają charakteru poświadczającego, tytuł opinii nie może zawierać określenia „niezależnego biegłego rewidenta". Dopiero w podpisie tego rodzaju opinii wykonawca może wskazać, że jest biegłym rewidentem.

Usługi atestacyjne (art. 48 ust 2 pkt 6 ustawy o br i...), - usługi spełniające kryteria innych usług poświadczających, z tym że usługi te nie są zastrzeżone do wyłącznej kompetencji biegłego rewidenta. Usługi takie nie wchodzą w zakres definicji czynności rewizji finansowej.

	Cel główny	Cele poboczne
1840-1880 1881-1890 1891-1920 1921-1940 1941-1960 1961-	Ujawnianie oszustw/ wykrywanie błędów	Weryfikacja prawidłowości zapisów księgowych Poświadczanie wiarygodności sprawozdania finansowego

Cel badania (wg MSRF 200) – umożliwienie biegłemu rewidentowi wyrażenia opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe zostało, we wszystkich istotnych aspektach, sporządzone zgodnie z określonymi założeniami koncepcyjnymi sprawozdawczości finansowej.

Cel badania (wg art. 65 ust. 1 UoR) -

wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.

Przedmiot badania – sprawozdanie finansowe jednostki gospodarczej, a więc zbiór informacji o jej sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowym – sporządzony za dany okres z zastosowaniem konwencjonalnych formuł ich opisu i prezentacji .

Źródła informacji do badania:

• sprawozdanie finansowe

• dowody księgowe

• księgi rachunkowe

• dokumentacja inwentaryzacji

• inne dokumenty jednostki i spoza jednostki

Regulacje krajowe:

• Ustawa z 29 września 1994 r o rachunkowości

• Ustawa z 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym

• Krajowe standardy rewizji finansowej

• Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów, KRBR

Główne regulacje międzynarodowe i unijne:

• Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR/IAS)/ od 2001 - Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/IFRS) i ich interpretacje– wydane przez IASC/IASB/IFRIC, przyjęte przez UE, obowiązują jednostki notowane w UE (od 2005 r.)

• Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej i Kontroli Jakości/ International Standards on Auditing and Quality Control, opracowane i publikowane przez Komitet Międzynarodowych Praktyk Rewizji Finansowej (IAASB) – komitet IFAC, prawdopodobnie będą przyjęte przez KE

• Standardy US Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB)

• Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych - - określa wymogi dotyczące przeprowadzania badań zgodnie z międzynarodowymi standardami rewizji finansowej oraz zezwala Komisji na ich przyjęcie do stosowania w UE (zmieniona Dyrektywą 2008/30/WE z dnia 11 marca 2008 r.)

• Kodeks etyki zawodowych księgowych IFAC

Ustawa o rachunkowości reguluje kwestie:

1. jednostek objętych obowiązkiem badania i ogłaszania sprawozdań finansowych,

2. celu badania,

3. podstawowej treści opinii i raportu biegłego rewidenta,

4. zasady bezstronności i niezależności biegłego rewidenta,

5. wyboru audytora

6. terminu podpisania umowy o badanie i kosztów badania

7. praw biegłego rewidenta i obowiązków osób trzecich w zakresie udostępniania informacji

8. obowiązków:

   • a) udostępniania sprawozdań i opinii wraz z raportem biegłego rewidenta przez poszczególne rodzaje jedostek wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom,

   • b) złożenia sprawozdania finansowego i innych dokumentów do ogłoszenia

   • c) złożenia sprawozdania finansowego i innych dokumentów w rejestrze sądowym

Badanie i ogłaszanie rocznych sprawozdań finansowych (zgodnie z UoR: art. 64):

Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych, a także roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

• 1) banków oraz zakładów ubezpieczeń,

• 2) jednostek działających na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi (spółki publiczne) oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

• 2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

• 3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,

Badanie i ogłaszanie rocznych sprawozdań finansowych cd. (zgodnie z UoR: art. 64):

pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

• a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

• b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

• c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Badanie i ogłaszanie rocznych sprawozdań finansowych cd.

Ponadto badaniu i ogłaszaniu podlegają: zgodnie z ustawą o rachunkowości: Art. 64. ust. 2-4 cd.:

• roczne sprawozdania jednostek sporządzających sprawozdania finansowe łączne, jeśli spełniają warunki określone w ust. 64.1 UoR

• sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR

• roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

Cel badania (art. 65.1 UoR):

„Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki."

Cel opinii (art 65. UoR):

Opinia powinna w szczególności stwierdzać, czy badane sprawozdanie finansowe:

• 1) zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych,

• 2) zostało sporządzone zgodnie z określonymi ustawą zasadami rachunkowości,

• 3) jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem lub umową,

• 4) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacje, a w odniesieniu do sprawozdania z działalności jednostki, czy informacje zawarte w tym sprawozdaniu uwzględniają informacje o stanie majątkowym i finansowym i są zgodne z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym.

W opinii należy również:

• 1) poinformować o niedopełnieniu, do dnia wyrażenia opinii, obowiązków złożenia we właściwym rejestrze sądowym oraz do ogłoszenia sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzedzające rok obrotowy,

• 2) wskazać na stwierdzone podczas badania poważne zagrożenia dla kontynuacji działalności przez jednostkę.

• Opinia powinna w sposób jednoznaczny wskazywać powody wyrażenia zastrzeżeń do sprawozdania finansowego, wyrażenia opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii, z uwagi na zaistnienie okoliczności uniemożliwiających jej sformułowanie.

Raport (art 65. UoR):

• Raport powinien przedstawiać w szczególności:

  • 1) ogólną charakterystykę jednostki (dane identyfikujące jednostkę),

  • 2) stwierdzenie uzyskania od jednostki żądanych informacji, wyjaśnień i oświadczeń,

  • 3) ocenę prawidłowości stosowanego systemu rachunkowości,

  • 4) charakterystykę pozycji lub grupy pozycji sprawozdania finansowego, jeżeli zdaniem biegłego rewidenta wymagają one omówienia,

  • 5) stwierdzenie stosowania się przez bank do obowiązujących zasad w zakresie ostrożności, określonych w odrębnych przepisach, oraz stwierdzenie prawidłowości ustalenia współczynnika wypłacalności,

  • 6) stwierdzenie utworzenia przez zakład ubezpieczeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w wysokości zapewniającej pełne wywiązanie się z bieżących i przyszłych zobowiązań, wynikających z zawartych umów ubezpieczenia, oraz zabezpieczenie tych rezerw lokatami, zgodnie z przepisami o działalności ubezpieczeniowej, a także prawidłowości wyliczenia marginesu wypłacalności i posiadania finansowego pokrycia tego marginesu,

  • 7) przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, ze wskazaniem na zjawiska, które w porównaniu z poprzednimi okresami sprawozdawczymi w istotny sposób wpływają negatywnie na tę sytuację, a zwłaszcza zagrażają kontynuowaniu działalności przez jednostkę. Jeżeli w toku badania jednostki biegły rewident stwierdzi istotne, mające wpływ na sprawozdanie finansowe, naruszenie prawa, statutu lub umowy spółki, to powinien o tym poinformować w raporcie, a w razie potrzeby również w opinii.

Opinia i raport powinny wynikać z zebranej i opracowanej w toku badania dokumentacji rewizyjnej

Powinny one umożliwić biegłemu rewidentowi, nie biorącemu udziału w badaniu, prześledzenie jego przebiegu i znalezienie uzasadnienia dla opinii wyrażonej o badanym sprawozdaniu finansowym.

Niezależność biegłego rewidenta (art. 56 ust. 2-4 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym):

• Bezstronność i niezależność nie jest zachowana, jeżeli biegły rewident:

  • 1) posiada udziały, akcje lub inne tytuły własności w jednostce lub w jednostce z nią powiązanej, z wyłączeniem udziału w spółdzielni mieszkaniowej,

  • 2) jest lub był w ostatnich 3 latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), członkiem organów nadzorczych bądź zarządzających lub pracownikiem jednostki albo jednostki z nią powiązanej,

  • 3) w ostatnich 3 latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych, sporządzaniu sprawozdania finansowego, stanowiącego przedmiot badania,

  • 4) osiągnął chociażby w jednym roku w ciągu ostatnich 5 lat co najmniej 50% przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz danej jednostki lub jednostki z nią powiązanej. Nie dotyczy to pierwszego roku działalności biegłego rewidenta,

  • 5) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia lub jest związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą będdącą członkiem organów zarządzających, nadzorujących, administrujących jednostki albo zatrudnia przy prowadzeniu badania takie osoby,

  • 6) z innych powodów nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii.

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do wykonywania badania lub przeglądu sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Zarząd jednostki nie może dokonać takiego wyboru.

Kierownik jednostki zawiera z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych umowę o badanie lub przegląd sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym jego udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Koszty wykonania czynności rewizji finansowej ponosi jednostka.

Badanie lub przegląd sprawozdania finansowego przeprowadzone z naruszeniem bezstronności i niezależności biegłego rewidenta (art. 56 ust. 2-4 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649) są nieważne z mocy prawa.

Rozwiązanie umowy jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Różnice poglądów w sprawie stosowania zasad rachunkowości lub standardów rewizji finansowej nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy. O rozwiązaniu umowy o badanie lub przegląd sprawozdania finansowego kierownik jednostki oraz podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych informują niezwłocznie Komisję Nadzoru Audytowego

Uprawnienia biegłego rewidenta (art. 67):

• Kierownik badanej jednostki zapewnia udostępnienie biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń - niezbędnych do wydania opinii biegłego rewidenta o badanym sprawozdaniu finansowym jednostki.

• Biegły rewident jest uprawniony do uzyskania informacji związanych z przebiegiem badania od kontrahentów badanej jednostki, w tym także od banków i jej doradców prawnych - z upoważnienia kierownika badanej jednostki.

• Jeżeli przedmiotem badania jest sprawozdanie finansowe jednostki dominującej, to uprawnienia biegłego rewidenta przysługują także wobec jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.

• Biegli rewidenci, którzy przeprowadzili badanie sprawozdania finansowego:

  • 1) jednostki, jednostek zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych - za okresy sprawozdawcze poprzedzające rok obrotowy,

  • 2) jednostek zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych - za rok obrotowy

  • są obowiązani do udzielenia odpowiednich informacji i wyjaśnień biegłemu rewidentowi, badającemu za rok obrotowy sprawozdanie finansowe jednostki, w tym jednostki dominującej

Obowiązki udostępniania sprawozdań i opinii z raportem wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom (art. 68)

• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółki akcyjne oraz spółdzielnie są obowiązane do udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom

1) rocznego sprawozdania finansowego i

2) sprawozdania z działalności jednostki,

• a jeżeli sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania – także

3) opinii wraz z raportem biegłego rewidenta

• - najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni.

4) sprawozdanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo organu administrującego.

Obowiązki składania sprawozdań i opinii z raportem (art. 69)

• Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym:

  1. roczne sprawozdanie finansowe,

  2. opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu chyba, że było to sprawozdanie uproszczone - wtedy informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia,

  3. odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty,

  4. a w przypadku niektórych jednostek (spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych) - także sprawozdanie z działalności

w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

• Jednostkowe sprawozdania uproszczone (art. 50.2)

• Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:

  • 1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,

  • 2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2 000 000 euro,

  • 3) przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000. 000 euro

- może sporządzić sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do UoR literami i cyframi rzymskimi (informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie).

• Wymagania kwalifikacyjne (art. 5. Uo BR):

Do rejestru biegłych rewidentów może być wpisana osoba, która:

• 1) korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych,

• 2) ma nieposzlakowaną opinię i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta,

• 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe

• 4) ukończył studia wyższe w Polsce lub zagraniczne studia wyższe uznawane w Polsce za równorzędne i włada językiem polskim w mowie i piśmie,

• 5) odbyła roczną praktykę w zakresie rachunkowości w państwie UE oraz co najmniej dwuletnią aplikację pod kierunkiem biegłego rewidenta, mającą na celu praktyczne przygotowanie do samodzielnego wykonywania zawodu, przy czym spełnienie tych warunków zostało stwierdzone przez Komisję Egzaminacyjną,

• 6) złożyła z wynikiem pozytywnym egzaminy na biegłego rewidenta przed Komisją,

• 7) złożyła z wynikiem pozytywnym końcowy ustny egzamin dyplomowy sprawdzający wiedzę zdobytą w trakcie aplikacji

• 8) złożyła ślubowanie przed prezesem KIBR

Wymagania kwalifikacyjne:

• Egzaminy pisemne

• Roczna praktyka z zakresu rachunkowości

• Dwuletnia aplikacja zgodnie z zasadami ustalonymi przez KIBR

• Egzamin dyplomowy (ustny)

Odpowiedzialność biegłego rewidenta według prawa:

• dyscyplinarna

• cywilna

• karna

Odpowiedzialność dyscyplinarna (rozdział IV UoBR):

• Biegły rewident podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z przepisami prawa, standardami rewizji finansowej, zasadami niezależności oraz zasadami etyki zawodowej. Karami dyscyplinarnymi są:

• 1) upomnienie;

• 2) nagana;

• 3) kara pieniężna;

• 4) zakaz wykonywania czynności rewizji finansowej przez okres od roku do lat 3;

• 5) wydalenie z samorządu biegłych rewidentów.

• Dodatkowo: zobowiązanie do odbycia szkolenia.

Odpowiedzialność cywilna (art. 51 UoBR):

• Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną swoim działaniem lub zaniechaniem.

• Kwota odszkodowania z tytułu odpowiedzialności podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych badających:

  • 1) jednostki zainteresowania publicznego - nie może przekraczać mniejszej kwoty z dwóch: 20-krotności wynagrodzenia ustalonego w umowie wykonania czynności rewizji finansowej lub kwoty 12 000 000 zł;

  • 2) pozostałe jednostki - nie może przekraczać mniejszej kwoty z dwóch: 10-krotności wynagrodzenia ustalonego w umowie wykonania czynności rewizji finansowej lub kwoty 3 000 000 zł.

• Ograniczenie odpowiedzialności nie dotyczy przypadków umyślnego naruszenia obowiązków zawodowych przez biegłego rewidenta.

• Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych jest obowiązany do posiadania ważnej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności rewizji finansowej w okresie od dnia wpisania do dnia skreślenia z listy.

Odpowiedzialność karna (art. 78. 1. UoR):

• Biegły rewident, który sporządza niezgodną ze stanem faktycznym opinię o sprawozdaniu finansowym i stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych jednostki lub sytuacji finansowo-majątkowej tej jednostki

• podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie.

• Jeżeli sprawca czynu działa nieumyślnie,podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów – główne zasady:

• rzetelności i bezstronności

• kompetencji

• tajemnicy zawodowej

• niezależności zawodowej.

Przedmiot działalności (art. 48 UoBR)

• Podstawowym przedmiotem działalności podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych jest wykonywanie czynności rewizji finansowej.

• Ponadto, przedmiotem działalności może być:

  • 1) usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych;

  • 2) doradztwo podatkowe;

  • 3) prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego;

  • 4) działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji finansowej i podatków;

  • 5) wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych;

  • 6) świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej;

  • 7) świadczenie usług przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów.

Krajowy standard rewizji finansowej nr 1 - Ogólne zasady badania sprawozdań finansowych
Załącznik nr 1 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Związki zachodzące między składnikami ryzyka badania
Załącznik nr 2 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład opinii bez zastrzeżeń
Załącznik nr 3 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład opinii bez zastrzeżeń z uzupełniającym objaśnieniem
Załącznik nr 4 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład opinii z zastrzeżeniem ze względu na niepewność spowodowaną ograniczeniem zakresu badania wraz z uzupełniającym objaśnieniem
Załącznik nr 5 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład opinii z zastrzeżeniem ze względu na odstępstwo od zasad rachunkowości wraz z uzupełniającym objaśnieniem
Załącznik nr 6 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład opinii negatywnej
Załącznik nr 7 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 - Przykład odmowy wyrażenia opinii

Krajowy standard rewizji finansowej nr 2 - Badanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych
Załącznik do krajowego standardu rewizji finansowej nr 2 - Przykład opinii bez zastrzeżeń z uzupełniającym objaśnieniem

Krajowy standard rewizji finansowej nr 3 - Ogólne zasady przeprowadzania przeglądu sprawozdań finansowych/skróconych sprawozdań finansowych oraz wykonywania innych usług poświadczających
Załącznik nr 1 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 3 - Przykład raportu bez zastrzeżeń
Załącznik nr 2 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 3 - Przykład raportu z zastrzeżeniami
Załącznik nr 3 do krajowego standardu rewizji finansowej nr 3 - Przykład raportu bez zastrzeżeń

Zgodnie z art. 72 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649) Komisja Nadzoru Audytowego zatwierdziła uchwałę w dniu 31 marca 2010 r.

Nadzór publiczny (Rozdział 7 UoBR) - Komisję Nadzoru Audytowego

• KNA sprawuje nadzór publiczny nad:

  • 1) wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta

  • 2) działalnością podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych

  • 3) działalnością Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.

Istota i cel opinii biegłego rewidenta

• Opinia biegłego rewidenta – produkt rewizji sprawozdań finansowych

• Opinia zawiera wnioski końcowe, konkluzję, a jej szczególne uzasadnienie zawarte jest w raporcie

• Biegły rewident musi uzyskać dostateczne i odpowiednie dowody badania umozliwiające mu sformułowanie wniosków, na których będzie mógł się oprzeć

• Stwierdzenia stanowiące treść opinii i raportu muszą wynikać z odpowiednich dowodów badania zawartych w dokumentacji roboczej

• Na podstawie zebranych dowodów badania biegły rewident sporządza na piśmie, w języku polskim opinię i uzupełniający ją raport.

• Opinia stwierdza, czy zbadane sprawozdanie finansowe przekazuje rzetelnie, jasno i prawidłowo obraz sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki oraz czy stanowiące podstawę jego sporządzenia księgi rachunkowe są prawidłowe.

• Opinia wyrażana jest o sprawozdaniu finansowym już uwzględniającym zmiany wprowadzone przez jednostkę na wniosek biegłego rewidenta lub w porozumieniu z nim oraz odzwierciedlające skutki tych istotnych zdarzeń, jakie nastąpiły po dniu bilansowym, o których informacje dotarły do jednostki i które zostały przekazane przez kierownika jednostki biegłemu rewidentowi do dnia zakończenia badania.

Cechy opinii i raportu:

Opinia i raport powinny w sposób:

1. bezstronny

2. kompletny

3. rzetelny

4. jasny

przedstawiać wyniki badania sprawozdania finansowego.

• Przy formułowaniu treści zawartych w opinii i raporcie biegły rewident obowiązany jest zachować poufność i nie naruszać tajemnic handlowych jednostki.

• Nie może to jednak wpływać na merytoryczną treść opinii i raportu

• Opinię i raport przedstawia się łącznie; poszczególne ich strony powinny być numerowane i parafowane.

• Opinia i raport powinny nosić tę samą datę, tj. datę zakończenia badania.

• Data opinii i raportu nie może być wcześniejsza od daty podpisania przez kierownika jednostki sprawozdania finansowego, którego dotyczą, gdyż obowiązkiem biegłego rewidenta jest ustosunkowanie się do ostatecznej wersji sprawozdania finansowego, sporządzonego i podpisanego przez kierownika jednostki.

• Opinię i raport z badania sprawozdania finansowego podpisuje kluczowy biegły rewident przeprowadzający badanie biegłego rewidenta - (odpowiedzialny za wykonywanie czynności rewizji finansowej w imieniu podmiotu uprawnionego)

• Rodzaje opinii:

1. Opinia bez zastrzeżeń (ew. z objaśnieniem) - Opinię bez zastrzeżeń wyraża biegły rewident, gdy - jego zdaniem - zbadane sprawozdanie finansowe i księgi rachunkowe są rzetelne i jasno przedstawiają sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy , a ewentualne wpływające na sprawozdanie finansowe naruszenia prawa bądź statutu lub umowy jednostki oraz nie usunięte uchybienia nie są istotne.

2. Opinia z zastrzeżeniem (-mi), co jednak nie podważa ogólnej, pozytywnej oceny sprawozdania (ew. z objaśnieniem) - Jeżeli z winy jednostki lub przyczyn od niej niezależnych nastąpiło ograniczenie zakresu badania, uniemożliwiające biegłemu rewidentowi zastosowanie procedur badania uznanych przez niego za nieodzowne bądź z innych powodów zachodzą okoliczności uniemożliwiające uzyskanie wystarczającej pewności co do wiarygodności istotnych pozycji badanego sprawozdania finansowego, niemniej ograniczenia te dotyczą tylko poszczególnych pozycji i nie wpływają ujemnie na wiarygodność ogólnego obrazu przekazywanego przez sprawozdanie finansowe, wówczas o sprawozdaniu finansowym wyrażana jest opinia z zastrzeżeniem (-ami).

3. Opinia negatywna - Jeżeli zawarte w sprawozdaniu finansowym nieprawidłowości, niezgodności ze stanem faktycznym lub luki zniekształcają w takim stopniu ogólny obraz sytuacji jednostki, że sprawozdanie to może wprowadzić w błąd czytelnika, wówczas biegły rewident wyraża opinię negatywną

4. Odmowa wyrażenia opinii - Jeżeli skutki ograniczenia badania lub inne przyczyny powodują niemożność zastosowania uznanych przez biegłego rewidenta za nieodzowne procedur badania, w rezultacie czego nie uzyskał on wystarczających i odpowiednich dowodów badania niezbędnych do wyrażenia miarodajnej opinii o sprawozdaniu finansowym rozpatrywanym jako całość, wówczas biegły rewident odmawia wyrażenia opinii.

Objaśnienia do opinii bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniem (-ami):

Zarówno opinia bez zastrzeżeń, jak i z zastrzeżeniem (-mi), może zawierać dodatkowe, uzupełniające objaśnienia, które nie powodują zmiany rodzaju wyrażanej opinii.

Objaśnienia nie mogą stanowić ukrytej formy zastrzeżenia.

W szczególności w uzupełniających objaśnieniach biegły rewident stwierdza istnienie znacznej niepewności, przy czym rozstrzygnięcie tej niepewności zależy od przyszłych zdarzeń, wpływających na ogólny obraz przekazywany przez sprawozdanie finansowe.

Opinia biegłego rewidenta:

1. zwiększa wiarygodność sprawozdania finansowego i firmy

2. dostarcza informacji interesariuszom

3. wpływa na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego

4. zawiera informacje o nieprawidłowościach (oszustwa,błędy)

5. zwraca uwagę na występowanie zjawisk zagrażających działalności badanej firmy

. Raport z badania - cechy, treść i znaczenie

• Raport uzupełnia stwierdzenia zawarte w opinii.

• Powinien on zawierać zwięzłe, interesujące odbiorcę raportu, istotne informacje o badanej jednostce oraz przedstawiać ważne wyniki badania uzasadniające wyrażoną opinię.

• Obowiązek zawarcia istotnych informacji w raporcie istnieje niezależnie od tego, czy fakty te są znane odbiorcy raportu czy nie.

• Wyrażenie opinii negatywnej lub odmowa wyrażenia opinii nie zwalnia od sporządzenia i przedłożenia raportu.

• Dane zawarte w raporcie powinny wynikać z dowodów badania, zebranych przez biegłego rewidenta podczas badania.

• Jeżeli biegły rewident korzystał z ustaleń: innego biegłego rewidenta, działającego w imieniu innego podmiotu uprawnionego, rewizji wewnętrznej jednostki, kontroli zewnętrznej lub rzeczoznawcy, to należy to w raporcie zaznaczyć.

Dokumentacja rewizyjna

• Biegły rewident powinien za pomocą zebranych dowodów badania udokumentować w sposób zrozumiały i przejrzysty wszystkie istotne ustalenia dotyczące treści badanego sprawozdania, uzasadniając na ich podstawie wyrażone w opinii i raporcie zdanie oraz potwierdzając w ten sposób, że badanie zostało przeprowadzone zgodnie z normami.

• Na dokumentację rewizyjną składają się:

1. dokumenty inicjujące badanie, jak też stanowiące rezultat jego przeprowadzenia oraz

2. dokumentacja robocza obejmująca ogół zapisków roboczych sporządzonych przez biegłego rewidenta w toku badania oraz dokumentów (zestawień liczbowych, kopii umów, oświadczeń) uzyskanych od badanej jednostki i od osób trzecich – po upewnieniu się o ich wiarygodności.

3. Dokumentacja robocza może mieć postać:

   1. pisemną,

   2. nośników elektronicznych,

   3. filmów lub

   4. inną, zapewniającą trwałość zapisu zawartych w dokumentach informacji przez obowiązujący okres ich przechowywania.