Formy aktywności bankowej a różne segmenty rynku klientowskiego

OPERACJE PASYWNE BANKÓW I ICH STRUKTURA

1. Kapitały własne banku

• udział kapitałów własnych w pasywach

• kapitał akcyjny banku

1. depozyty

• depozyty w polskim systemie bankowym pierwotne źródło pozyskania

• bankowy fundusz gwarancyjny środków pieniężnych

• lokaty bieżące

• wpływ rezerwy na koszt pozyskania pieniądza

• depozyty terminowe

• depozyty dewizowe

1. lokaty międzybankowe:

• lokaty międzybankowe jako wtórne źródło finansowania wtórne źródło pozyskania

• koszt pozyskania lokat międzybankowych środków pieniężnych

1. inne źródła pozyskania pieniędzy:

• bony bankowe

• obligacje

• certyfikaty depozytowe

Fundusze podstawowe banku obejmują:

• fundusze zasadnicze, które stanowią w banku państwowym:

  • fundusz statutowy

  • fundusz zapasowy

  • fundusz rezerwowy

• w banku w formie spółki akcyjnej

  • wpłacony i zarezerwowany kapitał zakładowy (akcyjny)

  • kapitał zapasowy

  • kapitał rezerwowy

• w banku spółdzielczym

  • wpłacony fundusz udziałowy

  • fundusz zasobowy

  • fundusz rezerwowy

• w oddziale banku zagranicznego

  • fundusze określane w regulaminie oddziału

Pozycje dodatkowe w funduszu podstawowym banku:

• fundusz ogólnego ryzyka (ryzyko działalności bankowej)

• niepodzielony zysk z lat ubiegłych

• zysk w trakcie zatwierdzania

• zysk netto bieżącego okresu

Pozycje pomniejszające fundusz podstawowy:

• akcje własne posiadane przez bank

• wartości niematerialne i prawne wycenione wg wartości bilansowej

• strata z lat ubiegłych

• strata w trakcie zatwierdzania

• strata netto bieżącego okresu

Fundusze uzupełniające banku obejmują:

• kapitał z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego

• zobowiązanie podporządkowane – zobowiązanie związane z przyjęciem przez bank środków pieniężnych, które spełniają warunki:

  • przyjęte na okres co najmniej 5 lat (środki te nie mogą być wycofane przed okresem upływu umowy)

  • podlegają zwrotowi w ostatniej kolejności

• fundusze tworzone ze środków własnych lub obcych

• zobowiązania z tytułu papierów wartościowych o nieokreślonym terminie wymagalności

Współczynnik wypłacalności:

$Wog = \frac{k}{r}$

k – baza kapitałowa służąca do absorbowania strat

r – ekspozycja na ryzyko

Zwiększenie kapitału własnego banku:

- emisja akcji

Depozyty:

• o charakterze bieżącym

  • rachunki lokat bieżących – nie ma określonego terminu

• o charakterze terminowym

  • rachunek lokat terminowych – podany jest okres przez który deponent zobowiązany jest przetrzymywać pieniądze na swoim rachunku

Podział rachunków bankowych:

• rachunki rozliczeniowe (w tym rachunki pomocnicze i bieżące) – mogą być prowadzone wyłącznie dla:

  • osób prawnych

  • jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej

  • osób fizycznych posiadających działalność gospodarczą

• rachunek lokat terminowych

• rachunki oszczędnościowe

• rachunki oszczędnościowo – rozliczeniowe

• rachunki terminowych lokat oszczędnościowych – mogą być prowadzone wyłącznie dla:

  • osób fizycznych

  • szkolnych kas oszczędnościowych

  • pracowniczych kas zapomogowo – pożyczkowych

• rachunki powiernicze

Klasyfikacja depozytów klientowskich

Umowa rachunku bankowego zawierana jest na piśmie i zawiera:

• strony umowy

• rodzaj otwieranego rachunku

• walutę rachunku

• czas trwania umowy

• wysokość oprocentowania

• informację o oprocentowaniu

• wysokość prowizji i opłat

• tryb dokonywania zmian umowy (w formie pisemnej)

• tryb rozwiązywania umowy rachunku bankowego

• zakres odpowiedzialności banku za realizację dyspozycji posiadacza

Mnożnik kreacji pieniądza

Mnożnik kreacji pieniądza – to wartość pokazująca o ile zmieni się podaż pieniądza wraz ze zmianą bazy monetarnej.

Prosty mnożnik kreacji pieniądza

$$mnoznik\ kreacji\ pieniadza = \frac{1}{\text{re}}$$

wynika, że:

$$M = \frac{1}{\text{re}} \times H$$

re – stopa rezerw obowiązkowych

M – podaż pieniądza

H – baza monetarna jest to łączna ilość pieniądza fizycznie, bezpośrednio wyemitowanego przez bank centralny

Zadanie 1

Określ wpływ rezerwy obowiązkowej na koszt pozyskania pieniądza przez bank, wiedząc, że łączna kwota depozytów w banku wynosi 10 mln zł, średnie oprocentowanie lokat to 4%, a stopa rezerwy obowiązkowej to 3,5%.

Kwota rezerwy obowiązkowej: 10 mln zl × 3, 5%=350 000 zl

Kwota depozytów do wykorzystania przez bank: 10 mln zl − 350 000 = 9 650 000

Kwota pozyskania depozytów przez bank: 10 mln zl × 4%=400 000 zl

Stopa pozyskania depozytów: $\frac{400\ 000}{9\ 650\ 000} \times 100\% = 4,15\%\ $

Zadanie 2

Oblicz średni koszt pozyskania pieniądza przez bank wiedząc, że średnie oprocentowanie:

• lokat bieżących – 1,5%,

• depozytów terminowych – 4%

• lokat międzybankowych – 5,5%

• funduszy własnych – 6,3%

• innych pasywów – 3,5%

• lokaty bieżące stanowią – 35% pasywów ogółem banku

• depozyty terminowe – 20% tej wielkości

• lokaty międzybankowe – 20%

• fundusze własne – 10%

• inne pasywa – 15%

(0,35×0,015) + (0,2×0,04) + (0,2×0,055) + (0,15×0,035) + (0,1×0,063) = 3, 58%

Składniki	Udział %	Oprocentowanie średnie	Razem
1	2	3	2x3
Lokaty bieżące stanowią	0,35	0,015	0,00525
Depozyty terminowe	0,20	0,040	0,00800
Lokaty międzybankowe	0,20	0,055	0,01100
Fundusze własne	0,10	0,063	0,00630
Inne pasywa	0,15	0,035	0,00525
			0,03580

Funkcje lokat międzybankowych

• przywracają równowagę finansową banków

• zapewnienie zysku

• zwiększenie płynności banków

Stopa WIBOR – wysokość oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym

Stopa WIBID – roczna stopa procentowa jaką banki płacą za środki przyjęte od innych banków

Lokaty:

• jednodniowa (ON)

• tomorow next (TN) – zawierana w 1 dniu roboczym po zawarciu transakcji

• jednotygodniowa (SW)

Inne źródła pozyskiwania środków pieniężnych:

• bony bankowe

• obligacje

• certyfikaty depozytowe

Zadanie domowe

Oblicz kwotę depozytu jaki należy ulokować na lokacie 1-dniowej z oprocentowaniem 4% tak aby uzyskać maksymalne korzyści z ulokowanych środków.