ZNACZENIE I ROLA WŁAŚCIWEJ DIETY PODCZAS LECZENIA ORTODONTYCZNEGO
Leczenie ortodontyczne to proces długotrwały i skomplikowany, którego sukces zależy m.in. od współpracy pacjenta z zespołem stomatologicznym oraz przestrzegania przez niego wszystkich zaleceń, zwłaszcza dotyczących higieny jamy ustnej oraz prawidłowej diety. Informacja, co można, a czego nie można jeść, powinna być więc ważnym elementem instruktażu.
Najbardziej surowe ograniczenia dietetyczne dotyczą pacjentów leczonych przy wykorzystaniu aparatów ortodontycznych stałych. Ze względu na ryzyko odklejenia zamka ortodontycznego i konieczność dodatkowej wizyty w gabinecie, powinni oni unikać spożywania pokarmów twardych, takich jak sezamki, herbatniki, orzechy czy sucharki. Ostrożność należy zachować także podczas jedzenia innych produktów, które dla osoby bez aparatu nie stanowią żadnego problemu, ale dla pacjentów ortodontycznych mogą stanowić wyzwanie. W instruktażu należy poinformować ich, że dla zminimalizowania ryzyka odklejenia zamka, warto kroić na mniejsze kawałki także mięso, surowe warzywa (choć te w okresie leczenia ortodontycznego najlepiej jeść w postaci gotowanej) czy twardsze owoce (jabłka, gruszki, brzoskwinie). Jeśli chodzi o owoce, trzeba również zwrócić uwagę pacjenta na to, aby unikać owoców z lepkim, włóknistym miąższem, który może zaplątać się wokół aparatu lub utknąć w szczelinach międzyzębowych i bardzo utrudniać higienę.
Kolejna grupa produktów, których lepiej unikać, są pokarmy mocno barwiące. Mogą one przebarwiać ligatury, zwłaszcza te białe i przezroczyste. Wygląda to nieestetycznie i wymaga wizyty u ortodonty. Zaliczają się do nich buraczki, jagody, czarna porzeczka (oraz ich przetwory), a także czerwone wino.
Pacjenci z aparatem ortodontycznym stałym powinny w trakcie leczenia zrezygnować z żucia gumy, nawet tej bezcukrowej, która może mieć pozytywny wpływ na zdrowie zębów. W wielu gabinetach stomatologicznych pojawiają się bowiem osoby, u których właśnie z powodu żucia gumy doszło do odklejenia zamków lub odcementowania pierścieni. Z dokładnie tego samego powodu należy poinstruować pacjenta o konieczności odstawienia cukierków typu toffi, popularnych „krówek”, ciągutek i innych oblepiających zęby przekąsek. Oprócz ryzyka odklejenia elementów aparatu, niosą one ze sobą zagrożenie próchnicy, zwłaszcza że podczas leczenia ortodontycznego dokładne oczyszczanie zębów jest mocno utrudnione.
Jakie produkty można natomiast polecić pacjentom z aparatem stałym? Przede wszystkim bogate w wapń i białko, które chronią przed próchnicą oraz wzmacniają kości żuchwy i szczęki. Zaliczają się do nich głównie mleko i jego przetwory, sery, jaja oraz ryby.