zarzadzanie wyklady

Zarządzanie wykłady

wykład I

kierowanie – odnosi się do ludzi; jest rozumiane jako powodowanie, aby inni działali zgodnie z wolą kierującego. Aby było efektywne, wyodrębnia się szczebel kierowniczy – organizacja formalna.

Organizacja – wyróżniamy:

w sensie czynnościowym – czynność organizacyjna

w sensie atrybutowym – dobrze lub źle zorganizowana

w sensie rzeczowym – rzecz zorganizowana, instytucja

Organizacje (instytucje) – mogą być formalne, sformalizowane, zapisane, ale też nieformalne i niezapisane.

Przywódca nieformalny – nie posiada uprawnień, ale ma zdolności przywódcze.

Przywódca formalny – znajduje się np. na stanowisku kierowniczym.

Zarządzanie – jest to rodzaj kierowania, polega na ustanawianiu celów i powoduje ich realizację w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub prawa dysponowania nimi.

Wynikiem zarządzania jest posiadanie lub dysponowanie środkami. Nie posiadając środków można najwyżej kierować.

Zarządza się na wyższym szczeblu kierowania przedsiębiorstwem (na szczeblach dyrektorskich).

Definicja Kozimińskiego (odnosi się do tego, czym jest zarządzanie)

Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi, jest to wędrówka przez chaos, której istotą jest panowanie nad różnorodnością i przekształcanie potencjalnego konfliktu we współpracę

Obserwuje się tendencję zmiany organizacji indywidualnej w zbiorową, co spowodowane jest obecną na rynku konkurencją.

Prekursorzy organizacji:

FUNKCJE ZARZĄDZANIA

Funkcja – zbór potencjalnych możliwych, zwykle powtarzalnych i sformalizowanych proceduralnie działań, wyodrębnionych ze względu na ich zawartość treściową oraz na ich zrelatywizowanie do określonego celu.

Funkcje zarządzania:

H. Fayol – sformułował funkcje zarządzania jako pierwszy:

Fayol był głównym przedstawicielem Szkoły Administracyjnej

Do 1989 r. w Polsce panowała gospodarka planowana. Wtedy planowanie, jako funkcja zarządzania była najbardziej popularna.

Planowanie – realizacja celów, które ustanawia instytucja.

Organizowanie – organizowanie zasobów, tworzenie czynników.

Motywowanie – oddziaływanie na człowieka u jego podstaw leżą potrzeby człowieka: fizjologiczne, społeczne, uznania.

Kontrolowanie – bez kontroli nie ma zarządzania, każde działanie musi zostać skontrolowane, gdyż dopiero to powoduje nowe działanie.

Wykład II

Ewolucja koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem.

„jungla teorii organizacji” - użył go Kutz, w latach 60', było to określenie stanu w jakim znalazła się koncepcja zarządzania. Stan zamętu wiązał się z próbami spojrzenia na problemy organizacji z różnych punktów widzenia. Wynikał też z różnych dróg, jakimi dochodzono do problematyki zarządzania. Jedni prowadzili praktyczne dochodzenie, inni traktowali organizacje jako teren badań.

Doprowadziło to do powstania różnych kierunków zarządzania.

Nurty w nauce o organizacji i zarządzaniu

Kryterium ich odmienności stanowią różne modele człowieka w organizacji:

Model homo oeconomicus:

Model homo socius:

Model homo creator:

Nurty

a) klasyczny i neoklasyczny => „nowa fala” (współczesne kontynuacje)

Filozofia Taylora - „one best way”, bo dla każdego zagadnienia organizacyjnego można w sposób naukowy opracować najlepszy sposób wykonywania pracy. Jego założeniem jest homo oeconomicus – wykonaj więcej to więcej zarobisz ;) a zrobisz to gdy, gdy z góry narzuci ci się sposób pracy. Taylor wprowadził system funkcjonalny – podział pracy kierowniczej, specjalizacja kierowników.

Dobra organizacja ze złymi urządzeniami da lepsze efekty niż zła organizacja z dobrymi urządzeniami. Bardzo efektywna, 2-3 krotny wzrost wydajności pracy.

Podobne założenia mieli: Gant, Gilberts, Le Cwatelieux, K. Adamiecki – bardziej zwracał uwagę na pracę zespołową, jego osiągnięcia to praca zespołowa).

- patrzenie na organizacje jako całość

- 14 zasad zarządzania: podział pracy, autorytet, dyscyplina, jednolite rozkazodawstwo i kierowanie itd.

- jeden robotnik miał otrzymywać polecenia od jednego kierownika (krytyka systemu Taylora)

- system sztabowy – na poszczególnych szczeblach były utworzone komórki sztabowe (doradcze) mające wspomagać kierowników

- sformułowanie funkcji zarządzania w szerokim i wąskim znaczeniu.

(funkcje zarządzania – zbiór typowych powtarzalnych działań i decyzji kierowniczych)

Koordynowanie – najistotniejsza część funkcji zarządzania obecna we wszystkich 4 obecnych funkcjach.

- poszukiwanie zasad uniwersalnych wychodzących poza typ działalności (dla wszystkich)

- proces zarządzania jest wszędzie taki sam, funkcje zarządzania są zawsze takie same.

- powstała z krytyki ujęcia uniwersalistycznego jako zbyt naukowego

- nie ma zasad uniwersalnych, które można empirycznie zweryfikować

- należy studiować osiągnięcia menagerów (Forda i inni), ale trzeba je upowszechniać zamiast uogólniać.

- nacisk na rolę jednostek i zespołów w osiąganiu sukcesów organizacji (zwłaszcza gospodarczych)

- jednostki ludzkie powinny być minimalnie krępowane sformalizowanymi strukturami i procedurami

- dominujący w firmie system wartości powinien być najważniejszy, bo to właśnie on, a nie regulaminy powinien ukierunkowywać działania poszczególnych ludzi.

- produkt rozważań Webera dotyczył problemów władzy

- na pograniczu nurtów klasycznego i psychologicznego

- teoria władzy z koncepcją organizacji biurokratycznej

- 3 typy władzy organizacyjnej : tradycyjny, charyzmatyczny, racjonalny (legalny)

Tradycyjny – źródłem władzy jest dziedzictwo statusu społecznego utrwalone dziejowo (władza z ojca na syna)

Charyzmatyczny – źródłem są nadzwyczajne cechy przywódcy: wpływ na otoczenie, bohaterstwo itd.

Racjonalny – władza pochodzi mianowania lub wyboru na podstawie prawnych procedur: konstytucji, ustawy wyborczej itd.

- 3 typy władzy występują tylko w teorii, w pracy są przekształcone

- każdy typ wymaga aparatu administracyjnego

b) nurt psychologiczny (behawioralny)

- zrodzony z dociekań uczonych analizująca zjawiska społeczne zachodzące w różnych grupach oraz zachowania ludzi w różnych sytuacjach i motywów ich działań

- człowiek w centrum – badano co skłania go do określonych zachowań

- prekursor : E. Mayo

- wnętrze człowieka

- różne teorie motywacyjne w centrum : treści procesu – oczekiwanie, wzmocnienia – doświadczenia z przeszłości.

- problemy interpersonalne, międzyludzkie

- postawy i morale członków grupy, panujące w niej nieformalne normy postępowania, przywództwo w grupie.

- na pograniczu nurtów

- związany z kierunkiem socjologicznym

- wyróżnia go przyjęcie za podstawę rozważań teoretycznych i empiryczne pojęcie systemu społecznego

- ojciec: Chester Barnard

- organizacja to system świadomie koordynowanych wysiłków 2 lub więcej osób

- dzięki współpracy łatwiej pokonać ograniczenia wynikające z charakteru otoczenia i samych jednostek ludzkich.

- rozwijana współcześnie, zbliżona do kierunku systemów społecznych

- członek organizacji jest aktualnie uczestnikiem gry społecznej, realizującym swoje cele i interesy na podstawie oceny sytuacji, zachowań innych ludzi i skutków swoich działań (przewidywanych)

- metody badania organizacji – analiz strategiczna – równoległe badanie wnętrze (silne, słabe) i otoczenia (szanse i osiągnięcia) organizacji

  1. nurt systemowy – na podstawie cybernetyki

- metody matematyczne do podejmowania decyzji w sprawie zarządzania (liczba okienek kasowych)

- organizacja to system

- ważne są problemy, których nie można modelować matematycznie

- wykorzystuje modele sterowania i regulacji do opisu, analizy i projektowania procesów i struktur zarządzania

  1. podejście sytuacyjne – rozwinięcie podejścia systemowego ale i jego krytyka

- zwolennicy : tworzone modele nie przystają do rzeczywistości, są zbyt abstrakcyjne

- leży między klasycznym „one best way” i poszukiwaniem uniwersalizmu, a poglądem głoszącym unikalność organizacji i jej drogi do sukcesu

- charakter relatywistyczny – zasada „od czego zależy”

- próby dociekania „od czego zależy”, w rezultacie powstają sytuacyjne dyrektywy praktyczne: pożądane style zachowana, motywowania itd. - wszelkie postępowanie należy dostosować do sytuacji

- organizacja działa w otoczeniu, które na nią oddziałuje ale i ona ma na nie wpływ – sprzężenie zwrotne

- nie ma nic uniwersalnego

wykład III

Cechy i umiejętności współczesnego menegera według P. Drakera:

istniały dawniej musiały ustąpić nowym rolom

Nowe wymagania stawiane przed menagerem 3K=>3W

Meneger XXI w. według Drakera:

Wzorcowy, idealny menager:

Style kierowania:

(lata 60', Anglia, Brown dokonał klasyfikacji kierowników)

1) kierownik autokrata, styl autokratyczny – wydaje rozkazy, upiera się by je wykonano, narzuca działanie, udziela nagan, samodzielny, utrzymuje dystans, może być surowy, życzliwy, nieudolny.

2)styl demokratyczny – kierownik konsultuje decyzje z podwładnymi, pozostawia swobodę działania podwładnych, nie interesuje się szczegółami, interesuje się sprawami prywatnymi podwładnych, buduje pozytywny klimat w pracy, więzi współdziałania

3) kierownik nieingerujący – duża swoboda działania, nie podejmuje decyzji, nie motywuje, nie kontroluje, nie jest zdolny do zarządzania.

Teoria Mac Gregora , teoria pracy x i y

x – oporny do działania, pracy

y – aktywny, kreatywny

Nad kierownik musi stać kierownik.

Kierownik w stylu x:

Kierownik w stylu y:

Klasyczne i współczesne role menagera:

wykład IV

przedsiębiorstwo jako obiekt badania

przedsiębiorstwa produkcyjne – zespołowe wytwarzanie, czynności połączone wzajemną zależnością. Zyski zależą od koordynacji działań członków zespołu.

Synergia – zjawisko zachodzące między członkami zespołu

W rezultacie właściwego doboru i połączenia przedmiotów i ludzi możemy uzyskać sprawnie działające organizacje zmierzające do osiągnięcia wspólnych celów

=> efekt synergiczny – różnica między łącznym efektem działania zbioru podmiotów, między którymi zachodzi współdziałanie, a sumą efektów jednostkowych jakie mogłyby osiągnąć te przedmioty w pojedynkę (nie wchodząc we współdziałanie).

Współdziałanie wyzwala w podmiotach to, co pozostawało w utajnieniu, wzmacnia podmioty.

Tworząc organizacje o wspólnym członie kierowniczym zakłada się że przy współdziałaniu osiągnie się większy efekt od tego, który byłby wynikiem działania samodzielniego.

Sens tworzenia, istnienia i rozwoju organizacji stanowi osiągnięcie efektu synergicznego.

System – wszystko w otaczającym świecie może być potraktowane jako system

Element – symbol, człowiek, maszyna, proces, przedsiębiorstwa itd. zależy od tego, co przyjęte jest za system.

SYSTEM sektor przedsiębiorstwo wydział

PODSYSTEM przedsiębiorstwo wydział stanowisko

ELEMENT wydział stanowisko pracy wyposażenie

Elementy wewnątrz systemu tworzą uporządkowany układ o pewnej hierarchii określanej jako struktura systemu.

Struktura – rozmieszczenie podsystemów i elementów w przestrzeni trójwymiarowej w danej chwili.

Każdy system znajduje się w otoczeniu i wzajemnie na siebie oddziałują.

OTOCZENIE – zbiór elementów nie należących do systemu, a pozostających w interakcji z nim.

Systemy:

1)

a) otwarte – ma powiązania z otoczeniem

b) zamknięte – brak powiązań z otoczeniem

2)

a) statyczne – właściwości niezależne od czasu

b) dynamiczne – właściwości są funkcją czasu – ulega zmianom wraz z upływem czasu

3)

a)deterministyczne – można przewidzieć zmiany na 100%

b) probabilistyczny – zmiany można przewidzieć tylko z pewnym prawdopodobieństwem (np. gdy elementem systemu jest człowiek)

Przedsiębiorstwo dzieli się na: otwarte, dynamiczne, probabilistyczne

przedsiębiorstwo otwarte – jest w stanie stałego wzajemnego oddziaływania ze swoim otoczeniem (pobiera energię, informacje, wydziela energię, informacje)

przedsiębiorstwo dynamiczne – otoczenie stawie wymagania i ogranicza swobodę przedsiębiorstwa (trzeba uwzględnić w jakim otoczeniu funkcjonuje firma)

Przedsiębiorstwo – system o wielu funkcjach, co potęguje oddziaływanie jego z otoczeniem

Analizę działań, zastępuje się analizą podsystemów i ich powiązań, zjawisk.

Zmiany jednego podsystemu wywołują zmiany w innych i w całym systemie. (zakup maszyny – zmiany w podsystemie technicznym, ale do jej obsługi trzeba zatrudnić lub przeszkolić pracownika; remont: zwiększanie możliwości całego systemu)

Koncepcja Nadlera – wykorzystana do przedstawienia koncepcji systemowych przedsiębiorstwa.

Wokół istnieje otoczenie

Pierwszym elementem poddawanym analizie są cele – nieodłączne elementy.

Wejścia – charakter zasileń materiałowo – energetycznych i informacyjnych.

Transformacje – przekształcanie elementów wejścia pod kątem widzenia celu, proces ekonomicznie efektywny.

System może mieć różne podsystemy, choć wciąż jest ten sam.

Podsystemy:

a) wykonawczy – przetwarza materiały, surowce przy użyciu odpowiednich środków (maszyn) w gotowe produkty

b) zarządzania – przetwarzanie informacji w decyzje pozwalające uruchomić i regulować procesy zachodzące w podsystemie wykonawczym.

W podsystemie zachodzą procesy informacyjno – decyzyjne.

Przedsiębiorstwo to system:

  1. Sztucznym – tworzone przez ludzi, albo z woli członków założycieli, albo na podstawie decyzji zewnętrznego organu założycielskiego.

  2. Społecznym – działają w nim ludzie, jako podstawowy czynnik twórczy.

  3. Teleologicznym – (celowym, celowo zorientowanym) – jest powołane do realizacji określonych celów indywidualnych i zbiorowych swych uczestników; zbiorowych celów społecznych => w akcie erekcyjnym

  4. ustrukturalizowanym – ze względu na cele jest podział pracy, ról i kształtuje się ich wewnętrzna struktura.

  5. Synergiczny – posiada aparat zarządzania, który powoduje, że dzięki współdziałaniu osiągany jest efekt synergiczny.

  6. Rozmyślny (zachowujący się rozmyślnie) – zdolne do samodzielnego określania i modyfikowania celów i sposobów ich realizacji.

  7. Ekwiwalentny – zdolne do osiągania ustalonych celów końcowych różnymi sposobami

  8. zinstytucjonalizowanym – wyodrębniony przestrzennie, ekonomicznie i prawnie z otoczenia, działa jako osobna instytucja.

  9. Otwarty – pobiera surowce, przekazuje wyroby, prowadzi wymianę dóbr z otoczeniem.

  10. Samoproduktywny – zdolne do odnowy, wymiany składników i zwiększania swojej sprawności

MODEL ORGANIZACJI WEDŁUG H.J. LEVITTA

Cechą dobrego modelu powinna być prostota

pominięto tutaj aparat kierowniczy.

Zmodyfikowany przez profesora Krzyżanowskiego model Leavitta

PIĘCIOCZŁONOWY MODEL ORGANIZACJI

Cele na górze – uznanie ich nadrzędnej roli i pozycji jako głównego czynnika przesądzającego o tym, co się dzieje w pozostałych podsystemach.

Wykład V

FORMY ORGANIZACYJNO – PRAWNE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH.

Podmiot gospodarczy – osoba fizyczna lun jednostka organizacyjna, która prowadzi zarobkowo we własnym imieniu działalność gospodarczą

klasyfikacja podmiotów gospodarczych

a) forma własności:

Sektor publiczny – podmioty państwowe i komunalne

Sektor prywatny – pozostali

b) forma prawno organizacyjna

Rozróżnia się w nich:

Przedsiębiorstwo państwowe – samodzielny, samorządny i samofinansujący się podmiot gospodarczy posiadający osobowość prawną

nie mogą być zlikwidowane lub upaść jeśli ich działanie jest efektywne i posiada dodatni wynik, jeśli jego dalsze istnienie uzasadnione jest celami, może dostać dofinansowanie.

Rada i ogólne zebranie – organy samorządu załogi, której zadaniem jest uczestniczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, stanowienie uchwał, podejmowanie inicjatyw.

- zebranie – bezpośrednio

- rada – pośrednio

Dyrektor zarządza i reprezentuje – powołuje go rada pracownicza spośród kandydatów wyłonionych w konkursie.

Fundusz założycielski – odzwierciedla wartość majątku, w jakie zostało wyposażone przedsiębiorstwo. Podlega wpisowi do rejestru.

Fundusz przedsiębiorstwa – wartość majątku po odliczeniu funduszu założycielskiego.

Spółdzielnia – dobrowolne i samorządowe zrzeszenie o nieograniczonej liczbie członków.

Cel – prowadzenie działalności gospodarczej i społeczno – wychowawczej => cecha charakterystyczna spółdzielni, na podstawie ustawy.

a) spółdzielnie użytkowników – zaspokajają potrzeby gospodarcze swych członków i świadczenie usług na ich rzecz.

b) spółdzielnie wytwórcze (pracy) – zatrudniają członków zarobkowo, dają zatrudnienie

Spółdzielnie powstają przez założenie przez członków założycieli i wpisana do rejestru prowadzonego przez sądy.

Założyciele spółdzielni – minimum 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne

Statut spółdzielni – nazwa, siedziba, cel, przedmiot działalności, wysokość udziałów członkowskich, prawa i obowiązki, zasady działania organów samorządu, zasady pokrywania strat i wykorzystanie nadwyżki budżetowej.

Nazwa – zawiera „spółdzielnia” lub „spółdzielczy”, powinien z niej wynikać rodzaj działalności.

Członek – osoba fizyczna ze zdolnościami do czynności prawnej.

Statut – powinien zawierać warunki jakie powinien zawierać kandydat na członka.

Obowiązki członka – wniesienie do spółdzielni zadeklarowanych udziałów.

Odpowiedzialność członka sięga do wysokości wniesionych wkładów.

Organy samorządów:

walne zgromadzenie członków:

Rada nadzorcza:

Zarząd spółdzielni:

Działanie spółdzielni oparte jest na majątku (fundusze własne):

Spółka – jej istota to wspólne prowadzenie działalności przez wspólników

Spółki:

a) osobowe: spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo – akcyjna

b) kapitałowe: spółka z o.o., akcyjna.

Spółka osobowa – działalność opiera się na osobistej pracy człowieka, uczestniczą w działaniu, angażują majątek w pracę, obowiązek współdziałania dla osiągnięcia wspólnego celu i ponoszą pełną odpowiedzialność za powstanie powstanie zobowiązania spółki.

powinna zawierać nazwiska lub firmy wspólników lub firmę jednego lub kilku wspólników, oraz oznaczenia, jeśli jest to spółka jawna - „sp. jawna”

a) spółka jawna – uczestnik ma obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru

b) spółka jawna – mogą w niej działać przedstawiciele państwowi: adwokaci, rzeczoznawca majątkowy, rewident itp.

c) spółka komandytowa – posiada wspólników: komplementariuszy i i komandytariuszy

komplementariusz – ponosi nieograniczoną odpowiedzialność całym swoim majątkiem

komandytariusz – odpowiada w sposób ograniczony do sumy komandytowej – oznacza kwotowo zakres odpowiedzialności komandytariusza wobec wierzycieli (uprawnienia kontrolne)

d) spółka komandytowo – akcyjna – spółka osobowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli minimum jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz) i minimum jeden wspólnik jest akcjonariuszem, pełniącym rolę komandytariusza

akcjonariusz – pełnomocnik

komplementariusz – reprezentant, ma prawa i obowiązki prowadzenia spółki, ma osobowość menadżerską.

Spółki kapitałowe – posiadają osobowość prawną, co powoduje oddzielenie majątku i odpowiedzialności od wspólników. Najważniejszy udział w kapitale.

Umowa spółki – w formie aktu notarialnego – powstanie spółka z o.o w organizacji. Po wpisaniu do rejestru sądowego nabywa osobowość prawną.

Organy zarządzające w spółce z o.o

- jeśli jest wieloosobowy to do składania oświadczeń wymagane jest współdziałanie z prokurentem(pełnomocnik) lub innym członkiem zarządu.

Spółka akcyjna – najstarsza spółka kapitałowa

Akcje – papiery wartościowe poświadczające udział w kapitale spółki i będące przedmiotem obrotu

- oddzielenie własności kapitału akcjonariuszy od zarządzania i odpowiedzialności za zarządzanie odpowiednio do wysokości kapitału akcji

- zarząd – profesjonalni menedżerowie

- akcjonariusz – udział w dywidendzie, wpływ na udział władz – zależy od wysokości kwoty

- układ władz i kompetencji jak w spółce z o.o

- założenie przez minimum jedną osobę; kapitał ponad 500 tys. zł. Wartość nominalna akcji minimum 1 zł (aktualnie 1 gr.)

wykład VI

FORMY INTEGRACJI PRZEDSIĘBIOSTW

Rozwój gospodarczy przedsiębiorstwa:

Osiągany przez:

Nie są to etapy, stanowią jedynie możliwości rozwoju.

I stopnie integracji:

Integracja ekonomiczna – formy współdziałania oparte na stosunkach rynkowych i odpowiadających im stosunkach cywilno – prawnych ( umowa określa miejsce dostaw, ceny itp.).

Integracja ekonomiczno – organizacyjna – tworzenie nowego, wyodrębnionego przedsiębiorstwa będącego własnością kilku podmiotów (tworzenie spółki i wnoszenie do niej udziałów – forma integracji kapitałowej, jest to tylko przedsięwzięcie ekonomiczne przy zachowaniu form wspólników). Decyzje stosowane do ilości wniesionych wkładów – nie prowadzi to do integracji organizacyjnej i jednego kierownictwa.

Integracja organizacyjna – najściślejsze powiązania, to wszelkie formy integracji ujęte w formy organizacyjne. Powstaje nowy zarząd decydujący o działalności nowego podmiotu lub powstaje koncern przy samodzielności podmiotów, a kierownictwo wprowadza wspólne zasady dla podmiotów (wspólne rozliczenia, rozstrzyganie sporów)

II Formy (stopnie) integracji:

pozioma – scalenie przedsiębiorstw jednej branży, o takiej samej technice produkcji, podobnych wyrobach itd. np. połączenie cukrowni w zrzeszenie przemysłu cukierniczego (gospodarka nakazowo – rozdzielcza)

pionowa – scalanie przedsiębiorstw z różnych branż, ale realizujące fazy przeróbki tego samego surowca (KWK =>koksownia=>elektrownia)

skośna – scalanie przedsiębiorstw niezwiązanych z dotychczasową działalnością – konglomerat – nie ma więzi technicznych.

np. fabryka łożysk kupuje firmę mięsną by rozłożyć ryzyko prowadzonej działalności (np. kryzys w jednej branży)

Cele integracji:

Połączenia przedsiębiorstw:

Formy integracji przedsiębiorstw:

a) zrzeszenie przejściowe – tworzone przez przedsiębiorstwa zachowujące osobowość prawną i odrębność ekonomiczną. Połączenie dla wspólnego wykonania przedsięwzięcia, którego samodzielnie nie mogłyby zrealizować. Rozwiązanie zrzeszenia następuje po wykonaniu zadania (gdy zleceniodawca chce pertraktować tylko z jednym przedsiębiorstwem wykonawczym. Gdy ono nie jest w stanie, łączy się przejściowo z innymi i zostaje generalnym wykonawcą, otrzymuje funkcje kierownicze i prowizję niezależną od zysku)

b) kartele i syndykaty – kartele: porozumienie większości przedsiębiorstw danej branży w celu ograniczenia konkurencji i zapewnienia pozycji monopolistycznej (np. jednolite ceny oraz warunki płatnicze i sprzedaży)

(kontyngenty (limity) produkcji, których inni nie mogą przekraczać). Przedsiębiorstwa zachowują osobowość prawną.

Syndykat – umocniony kartel tworzy własną organizację sprzedaży (spółka zajmuje się zbytem wyrobów); przedsiębiorstwa odcięte od rynku, mogą sprzedawać tylko za pomocą spółki.

Syndykaty powstały przez nieprzestrzeganie przez firmy umów kartelowych (ceny niższe niż kartelowa, płacą kary ale zyski są większe).

c) wspólnota interesów – kilka samodzielnych przedsiębiorstw. Skala szeroka od wymiany doświadczenia przez wykorzystanie patentów po ścisłą współpracę gospodarczą: wspólne inwestowanie, użytkowanie urządzeń, udostępnianie zdolności produkcyjnych, zakupy i sprzedaż produktów. Zyski gromadzone we wspólnej puli => POOL

rzadko jest trwała w dłuższym czasie. Brak jedności co do odprowadzania kwot powodem rozpadu.

Czasem przekształca się w koncern lub następuje fuzja i powstaje TRUST

KONCERN – grupa prawnie samodzielnych przedsiębiorstw należących do jednego właściciela i prowadzonych pod jednolitym kierownictwem. Jego tworzenie polega na wykupie przez spółkę dominującą udziałów innych spółek do uzyskania nad nimi kontroli i koordynacji ich działalności.

Dominacja spółki dominującej wynika z posiadania ilości akcji/udziałów i stopnia ich rozproszenia. Przy dużym rozproszeniu (20%) do kontroli, przy małym – 51% spółka dominująca może wtedy wpływać na skład zarządu spółek choć są samodzielne.

Czasem spółka dominująca jest spółką kierownicą tylko, jej zadaniem jest kierowanie koncernem. Wtedy

przybiera formę

koncern => holding

HOLDING – grupa spółek prawa handlowego (kapitałowych) z których jedna sprawuje kierownictwo nad pozostałymi.

(zysk, polityka dywidendy i strategia rozwojowa interesuje spółkę matkę. Co, jak itd., trzeba produkować nie są jej przedmiotem zainteresowania)

TRUST – połączenie przedsiębiorstw w jedno nowe, powstałe zamiast dotychczas istniejących. Sam jest przedsiębiorstwem. Pozbawienie przedsiębiorstw osobowości prawnej i przekształcenie ich w zakłady ~> jest w stanie przeprowadzić radykalne przedsięwzięcia organizacyjne – przeprofilowanie zakładu, zamykanie nierentownych, przestarzałych zakładów itp. bez oporu i wypłaty odszkodowań.

KONGLOMERAT – współcześnie występuje najczęściej. Przedsiębiorstwa go tworzące charakteryzuje silne zróżnicowanie produkcji, nie ma między nimi więzi, nie są komplementarne (pionowa) czy substytucyjne (pozioma), nie ma związku między rynkami zbytu i dotychczasową produkcją. Kierunki rozwoju nie są pokrewne. Strategia finansowa zastępuje logiczną – podejmowanie działań opłacalnych finansowo. Zgrupowanie spółek opartych na więziach kapitałowych.

Cel => maksymalizowanie dochodów.

Cecha charakterystyczna => wysoki stopień zróżnicowania działalności spółek (ich zdywersyfikowania), wielobranżowa lokata kapitału (nie można go zakwalifikować do jednej branży)

Przyczyny jego tworzenia:

Korzyści:

Wykład VII

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIEBIORSTWA

znaczenie organizacji – atrybutowe – cecha rzeczy, układ wewnętrzny powiązanych elementów (STRUKTURA ORGANIZACJI)

Struktura organizacyjne – całokształt stosunków między elementami tej całości lub elementami, a całością, rozpatrywany ze względu na współprzyczynienie się elementów do powodzenia całości i całości do powodzenia elementów (jakie stosunki zachodzą między elementami przedsiębiorstwa, między elementami a przedsiębiorstwem, ich usytuowanie i podporządkowanie i w jaki sposób elementy przyczyniają się do realizacji celów przedsiębiorstwa i na odwrót)

Stosunki organizacyjne:

Stosunki te są opisane w dokumentach organizacji: statut, regulamin, schemat organizacyjny, księga służb => formalna struktura organizacyjna

Stosunki nieformalne:

Im margines jest szerszy, tym organizacja jest mniej sformalizowana.

Struktura formalna – zbiór reguł określających potencjalne związki między składnikami organizacji.

Po wypełnieniu tej sieci materiami informacyjnymi następuje przekształcenie reguł w sieci organizacyjnej.

Typy więzi determinujących typ struktury organizacyjnej:

służbowa – określa zależność podwładnego od przełożonego;

cecha: uprawnienie przełożonego do decydowania o zadaniach, które powinien wykonywać podwładny w czasie pracy

funkcjonalna – doradzanie, wspomaganie a nie rozkazywanie

techniczne – wzajemne uzależnienie członków zespołu w działalności związanej z systemem zasileń w organizacji

informacyjna – jednostronne lub wzajemne informowanie się o wszelkich stanach rzeczy i ich zwiastunach

Struktura organizacyjna pełni istotne funkcje regulacyjne – kształtuje pożądane sposoby postępowania(strukturalizacja działań organizacyjnych); określa miejsce i rolę każdego członka organizacji(strukturalizacja elementów [stanowisk pracy, komórek organizacyjnych])

Do badania struktury organizacyjnej bada się 5 wymiarów:

Jest to koncepcja astońska organizowania struktury organizacyjnej.

Konfiguracja – odzwierciedla kształt, przedstawia liczbę, kształt, podział struktury organizacyjnej występującej w przedsiębiorstwie.

Centralizacja – wewnętrzna struktura i podział władzy w organizacji, rozmieszczenie uprawnień decyzyjnych => jaki jest stopień skoncentrowania lub rozproszenia uprawnień (autonomii i samodzielności) szczebli prowadzonej działalności.

Specjalizacja – określa podział pracy, obowiązków i uprawnień w przedsiębiorstwie.

Standaryzacja – określony stopień typowości działań i zachowań wynikający z przyjętego systemu ujednoliconych sposobów postępowania, powtarzalnych procedur i przyjętych zachowań.

Formalizacja – system przepisów wewnętrznych, regulujących postępowanie w organizacji. Jej miarą jest zakres, stopień szczegółowości i rygorystyczność regulacji w organizacji (szczegółowe określenie zachowań i działań pracowników).

Do podziału – przeważający rodzaj więzi organizacyjnych:

Struktura liniowa – więzi służbowe pokrywają się z funkcjonalnymi, ale dominujące są służbowe.

Zasada jednorozkazodawstwa – tylko jedna osoba wydaje rozkazy => podstawowa zaleta struktur liniowych.

Zalety liniowych:

wady struktur liniowych:

Struktura funkcjonalna

zalety:

wady:

struktura sztabowa (sztabowo – liniowa) Fayol (podwładny nie może mieć poleceń od kilku kierowników)

komórki sztabowe w których funkcjonują specjaliści z różnych dziedzin doradzający, nie mają uprawnień do wydawania poleceń

Zalety:

Wady:

II podział struktur organizacyjnych według rozpiętości kierowania.

Rozpiętość kierowania – liczba podwładnych podporządkowanych bezpośrednio danemu przełożonemu

Struktura smukła (wysmukła)

Struktura płaska (spłaszczona)

Płaska jest lepsza:

(na informacjach sprawozdawczych opiera się plan na następny okres)

Rozpiętości:

mogą występować między nimi rozbieżności.

Ważne, żeby rozpiętość rzeczywista była maksymalnie zbliżona do potencjalnej.

Struktura organizacyjna powinna być oparta na rozpiętości potencjalnej.

Duże przedsiębiorstwa tworzą struktury organizacyjne – wyodrębnienie przedmiotowe (dywizjon odpowiedzialny za przedmiot lub grupę wyrobów) lub terytorialne (dywizjony odpowiedzialne za rynek zbytku) niezależnych jednostek.

Struktura dywizjonu:

Zaleta:

Wady:

- struktura dywizjonalna – potencjalne źródło konfliktów między interesami dywizjonów, a całego przedsiębiorstwa (podział środków finansowych, działalność wytwórcza).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawy zarządzania wykład rozdział 05
Podstawy zarządzania wykład rozdział 14
Podstawy Zarządzania wykład 7 (1)
Podstawy zarządzania wykłady (1)
NKZ - W1 Organizacja i zarządzanie., Nowoczesne koncepcje zarządzania wyklady
odpowiedzi -zarządzanie, Studia - Mechatronika PWR, Podstawy zarządzania - wykład (Teresa Maszczak)
ZARZĄDZANIE-przywodztwo kier - wykład 7, UE IiE ISIZ, Zarzadzanie - Pyka, zarzadzanie wyklady
Fakultet Psychologia skutecznego przywództwa i zarządzania wyklad
Nauka?ministracji z elementami teorii zarządzania Wykłady 11 2013
zarządzanie wykład III
Podstawy Zarządzania wykład notatki ręczne 2012 05 05
Nauka administracji z elementami teorii zarządzania Wykłady 14 11 2013
TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA-wykład, nauka - szkola, hasło integracja, rok I, Teoria organizacji
zarzadzanie wyklad 2, studia, Maja, Studia, II rok, IV semestr, Organizacja i Zarzadzanie
podstawy zarządzania wykłąd I 22 02 2013, WSM Kawęczyńska semestr II, PODSTAWY ZARZĄDZANIA WYKŁAD
Teoria organizacji i zarządzania wykład 25.10.05, administracja, Reszta, rok III, sem 5, teoria orga
Zarządzanie wykład 2s
MWiewczorek ZarzadzanieJakoscia wyklady by p4aveu
Podst zarządzania wyklady

więcej podobnych podstron