Kina lokalizowano głównie tam, gdzie jest duża gęstość zaludnienia, zarówno w miastach jak i na wsiach.
Kina prowadzono początkowo w starych budynkach, które się do tego nadawały; małych pomieszczeniach np. przy restauracjach, kawiarniach, gospodach, które udostępniały sale na pokazy kinowe. Film był dodatkiem do spotkań towarzyskich gdy był w miejscach konsumpcji.
Kina obwoźne korzystały z sal dostępnych w danej miejscowości np. w remizach lub miały własny namiot. Światło uzyskiwano metodą chemiczną.
Teatry zapraszały kinooperatorów z kinematografami do wykonywania projekcji np. Krakowski Teatr Narodowy.
Pierwsze stałe kina: powstały w centralnej części regionu gdy: film zyskał popularność, wprowadzono system wynajmu kopii filmowych (mając własne te same filmy trzeba było zmieniać publiczność; a tka można zmienić repertuar tylko). Urządzano je w wynajętych i zaadaptowanych pomieszczeniach. Z czasem zaczęto budować specjalne budynki. Standardem stały się sale długie i wąskie aby uzyskać jak najlepszą jakość filmu. Właścicielami byli głównie inwestorzy spoza śląska, którzy zatrudniali miejscowych przedsiębiorców by nim zarządzali. Rzadko który miał wcześniej kinem coś wspólnego. Ze względów ekonomicznych nie dzielono widzów na Polaków i szwabów. Kiniarze tworzą nową grupę zawodową.
Seanse: Początkowo filmy wyświetlano bez przerwy od 16 do 23 można było wejść w dowolnej chwili na salę i obejrzeć cały program. Potem wprowadzono stałe pory seansów: do południa dla dzieci lub familijne, a wieczorem dla dorosłych lub wyłącznie dla panów :/ Początkowo nie było regulacji prawnych co do graniczeń wiekowych. Z czasem zaczęto zwracać uwagę na to co ogląda młodzież i że kino może ją demoralizować. Naciski społeczne, nie prawne na podniesienie wieku widzów. Miejscowa policja klasyfikowała filmy na przedstawienia dla dzieci i na nie przeznaczone dla dzieci.
Sezon kinowy głównie jesień-wiosna. Nowe kina otwierano najczęściej w zimie.
Warunki jakie powinna spełniać osoba zakładająca kino >pewne zdolności artystyczne i wysokie morale (dot. Śląska Cieszyńskiego – ustawa austriacka z 1860r)
15 maja 1922 r. > Konwencja Górnośląska (tak zwana Genewska) – ważna ok. 10 lat, przez to kina funkcjonowały inaczej niż w reszcie kraju: tereny objęte prawem niemieckim(ustawa z 1869r o działalności przemysłowej) > policja wydawała zezwolenia na prowadzenie teatrów świetlnych
Wg prawa polskiego to władze wojewódzkie wydawały pozwolenie na prowadzenie kin. Kino było działalnością artystyczną.
Ustawa o filmach z 1934 r – jednolite reguły w całym kraju (łącznie ze Śląskiem) > postawa patriotyczna ważna w uzyskaniu zezwolenia na prowadzenie kina. Koncesję udzielano osobie, nie można było jej odsprzedać, mogła odziedziczyć ją tylko wdowa, udzielano jej na okres 1-15 lat,. Koncesję można było cofnąć jeśli kino nie spełniało jej warunków lub zawiesiło działanie na więcej niż pół roku. Osoba musiała być nieskazitelna moralnie, być patriotą i mieć gwarancję finansową. Kino było ważnym elementem scalania narodu polskiego po latach rozbioru; polska kinematografia nie mogła nadążyć za potrzebami i powstawało niewiele filmów patriotycznych.
Kino – najczęściej spółka z o.o.
Pierwsze kina lokowano w obrębie przemysłowym, co ułatwiało otwarcie kina, gdyż możliwe było otrzymanie koncesji.
Tania rozrywka, polityka cenowa zróżnicowana co świadczy o tym, że kina oferowały różne miejsca czyli chodziła tam różna publiczność, a nie tylko hołota. Bilety dla dzieci czasem tańsze o ½ czasem tylko trochę)
Muzyka najczęściej z gramofonów, czasami orkiestra (np. W Koloseum) – niektóre z nich były tak popularne, że odgrywały ważniejszą rolę niż sam film. W przerwach między projekcjami koncerty miejscowych kapel.
Puszczano bardzo często filmy szwabskie Właściciele kin czasami by przyciągnąć widzów produkowali własne filmy – najczęściej zdjęcia kręcono w okolicy.
Propaganda: W okresie powstańczym i plebiscytowym (’16-’22) filmy wykorzystywano do propagandy, kina była wtedy głównie szwabskie. Propagandowe filmy szwabskie > pokazywały ich kraj jako bogaty i zasobny, Polskę jako kraj chaosu i biedy, było ich dużo, produkowała je UFA, ośmieszały Polskę i Polaków. Propagandowe filmy polskie > propagowanie spójności narodu, wspólnoty duchowej i piękna kraju. Pokazywanie kultury, męczeństwa Polaków, tradycji, strojów i tańców ludowych etc. Wojna na napisy – wyświetlano filmy tylko w 1 języku bez napisów w drugim. W 1920 r rusza Polski Komisariat Plebiscytowy w Bytomiu, propagandą filmową zajmuje się Wydział Kulturalny kierowany przez Ignacego Nowaka. W ramach tego wydziału była Sekcja Kinematograficzna, jej kierownikiem był Albert Wywerka, miała ona 2 auta z aparaturą kinową do kina objazdowego. Mają kamerę, kręcą filmy z manifestacji i uroczystości polskich. Upolitycznienie kin wyrażało się w repertuarze: upiększanie Polski i Polaków w filmach polskich, ośmieszanie Polski i Polaków w szwabskich. Problemy z polskim kinem objazdowym: do szwabów należała większość sal i restauracji – blokowali wyświetlanie filmów polskich; bojówki szwabskie próbowały zakłócać i przerywać seanse. Szwaby tworzyli kina objazdowe w których obśmiewali Polaków. Wojna kinematografów > wzajemnie niszczenie aparatury kinotechnicznej i kopii filmów, przez co Polacy musieli przerabiać zagraniczne filmy do własnych potrzeb w tym szwabskie.
Koszty prowadzenia kina: w latach 1919-’39 utrzymanie kina to duży problem (efekt: szybko bankrutowano i szybko zmieniali się właściciele). Podatek 60% od filmów zagranicznych, 30% od polskich [w wakacje, imprezy charytatywne i imprezy dla dzieci obniżony do 50% i 25%] + koszty zw. z prowadzeniem kina, wynajmem kopii, reklamą, legitymacjami dla filmów.
LEGITYMACJE: musiał ją mieć każdy wyświetlany film, był w niej: tytuł, metraż, kategoria wiekowa, obsada; szło się z nią do urzędu miasta a ten dawał lub nie dawał zgodę na wyświetlanie. Żeby otrzymać legitymację film musiał przejść przez cenzurę. W praktyce wyświetlano inne filmy niż zapisane w legitymacjach, przeklejano legitymacje z jednego filmu na drugi by uniknąć kosztów i by móc puszczać nielegalnie filmy zawierające niecenzuralne sceny [sex, przemoc], zmienianie tytułów filmów. Legitymacje często sobie pożyczano, był obowiązek trzymania jej w kasie kina, potem ustalono że legitymacja musi w trakcie seansu znajdować się na posterunku policji, żeby uniemożliwić ich pożyczanie.
Kontrole bezpieczeństwa publicznego (nie dbanie o remonty i częste pożary przez łatwopalne taśmy). Stan bezpieczeństwa sprawdzała komisja (architekt miejski, przedstawiciel straży, lekarz, policjant, rejent urzędu miasta).
REKLAMA: anonse w gazetach jako reklama filmu [nazwiska, gatunek, rozmiar finansowy, inf o akompaniamencie, ceny biletów, podkreślano wyjątkowość filmu, ilość rolek/aktów) albo nowo otwartego kina; reklama umieszczona w gablocie na fasadzie kina; ulotki które informowały o: tematyce filmu, cenie biletów, godz. seansu i kinie w którym się odbywał, aktorach grających główne role + zdjęcie z filmu. Powodowało to sprzeciw w Zagłębiu gdyż zwracało uwagę młodzieży. Żywa reklama ;D – młodzieńcy przebrani w afisze naklejone na tekturę (wynagrodzenie darmowy film, za co w szkole groziła kara). Ogłaszanie przez megafon. Zajawki puszczane przed właściwym filmem. Plakaty. Artykuły o tematyce filmowej (rzadko się pojawiały). Artykuły z życia gwiazd. Dane statystyczne w prasie. Ukazywał się Kurier Filmowy (dodatek do Dziennika Zachodniego) 1 str, 1 raz w tyg, artykuły jak w prasie zwykłej – ocena estetyczna filmu.
Szkolnictwo a kino: początkowo negatywny stosunek
Kościół a kino: w 1910 pierwsze oficjalne stanowisko Watykanu wobec kina – wydano księżom zakaz chodzenia do kina; Pius XI (1922-’39) postulował konieczność podporządkowania filmu normom moralnym. Kolejne encykliki odnosił do kina. W 1928r. encyklika o chrześcijańskim wychowaniu młodzieży –pierwsze odwołanie do filmu. Ponieważ kino miało ogromny wpływ na społeczeństwo powołano komisję klasyfikującą filmy dobre moralnie. Dzienniki religijne > doradzanie wiernym co oglądać.
W Polsce Polski Związek Zrzeszeń Teatrów Świetlnych zrywa w maju 1939 roku umowę filmową z Niemcami, która określała warunki wzajemnej współpracy. Powodem zerwania było traktowanie przez Niemców kin jako placówek propagandowych i wykluczenie z ekranów filmów zakupionych w Polsce. Powstaje film „Czerne Diamenty w reżyserii Jerzego Gabryjelskiego, będący adaptacją powieści Gustawa Morcinka. Akcja filmu rozgrywa się w śląskich realiach w konwencji melodramatycznej (akcja ratowania kopalni). Film nie wszedł na ekrany z powodu wybuchu wojny. Jego premiera odbyła się dopiero w 1981 r. w Katowicach, niemal w przeddzień wprowadzenia stanu wojennego.
We IX 1939 broniącą się Warszawę filmowali m.in. H. Vlassekr J. Gabryelski, R. Banach, S. Lipiński, J. Zarzycki. Po klęsce wrześniowej wszczęto akcję bojkotu kin jako podległych programowo niemieckim władzom okupacyjnym, wielu filmowców znalazło się poza granicami kraju, gdzie przy oddziałach wojskowych lub instytucjach współpracujących z rządem RP na uchodźstwie organizowali grupy zdjęciowe: od 1939 we Francji, od 1940 w W. Brytanii (Cękalski, F. i S. Themersonowie), także w USA. od 1942 w ZSRR (m.in. W. Ostrowski, Waszyński, S. Tom, S. Steinwurzel).