1Moralność a etyka

Moralność – zespół ocen i norm, wzorców postępowania i ideałów osobowych, mających regulować postępowanie jednostek oraz stosunki między jednostkami a grupami społecznymi; całokształt zachowań i postaw jednostki lub grupy społecznej, oceniany według jakiegoś społecznie funkcjonującego systemu ocen i norm moralnych. Jest to po prostu sposób postępowania i poglądy na postępowanie.

Etyka – nauka o moralności, zajmująca się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiści istniejącej moralności i ustaleniem dyrektyw moralnego postępowania. Ogół norm moralnych, zasad postępowania przyjętych i obowiązujących w danej epoce i zbiorowości społecznej.

2Moralność wg kanta

Według Kanta czynnikiem kształtującym działania moralne jest rozum, który jest taki sam u każdego człowieka, zatem wybory racjonalne są wyborami moralnymi.

Po drugie, etyka Kanta jest etyką obowiązku i powinności. Poszukując istoty moralności, Kant odrzuca utylitaryzm, który głosi, iż ocena moralna dotyczy wyłącznie rezultatów ludzkich działań.

Działanie jest moralne, jeżeli:

1) jest uniwersalne i zgodne z innymi działaniami,

2) respektuje istotę rozumną jako cel wszelkich działań,

3) respektuje autonomię rozumnej istoty.

3Bioetyka

Przedmiot i zakres badań bioetyki, jako dyscypliny stosunkowo nowej, nie zostały jeszcze ostatecznie określone, obejmuje ona głównie zagadnienia należące do deontologii lekarskiej. Bioetyka dąży do określenia granic stosowania nowoczesnych technik wpływania na zachowanie człowieka, takich jak elektr. stymulacja mózgu, psychochirurgia czy psychofarmakologia. Obejmuje również problematykę moralną wiążącą się z wykorzystaniem w genetyce, embriologii i eugenice technik umożliwiających wykrywanie chorób genetycznych płodu ludzkiego przed urodzeniem oraz łączącą się z chirurgią genetyczną, która może leczyć defekty genetyczne. Stara się ustalić zakres ingerencji w kod genetyczny człowieka, dopuszczając działania lecznicze, ale sprzeciwiając się możliwości uformowania człowieka o ściśle zaprogramowanym kodzie genetycznym.

Bioetyka próbuje ponadto określać wartość moralną zapładniania komórek żeńskich w probówce, wszczepiania rozwiniętego zarodka do organizmu kobiety, zakładania banków ludzkiej spermy i determinowania płci w okresie prenatalnym. Obejmuje też etyczne kwestie przerywania ciąży i antykoncepcji, przeszczepiania narządów, eutanazji i opieki nad umierającymi. Badania w zakresie tych problemów prowadzi założony 1969 w Hastings w USA (w stanie Nowy Jork) Institute of Society, Ethics and the Life Sciences, który włącza w obręb swoich zainteresowań naukowych także sprawę oddziaływania na człowieka za pośrednictwem środków masowego przekazu i psychoterapii.

4Nihilizm, postawa poznawcza i moralna, po raz pierwszy sformułowana w filozofii przez greckich sofistów, a głównie przez Gorgiasza z Leontionoi na Sycylii. Z jego dzieła O przyrodzie przechowały się trzy tezy nihilistyczne dotyczące poznania, a w konsekwencji zachowań: 1) nie ma niczego. 2) gdyby nawet coś było, to nie byłoby poznawalne. 3) gdyby nawet było poznawalne, to nie mogłoby być przedmiotem porozumienia między ludźmi.

Nihilizm zakładał zatem bierność poznawczą i moralną. Pojawiał się najczęściej w okresach kryzysów społecznych, zaburzeń postępu społecznego lub naukowego. Niekiedy, jak na przełomie XIX i XX w., przybierał formę dekadentyzmu lub katastrofizmu.

5Indywidualizm, kierunek w filozofii zapoczątkowany w okresie średniowiecza przez Orygenesa, a rozwinięty przez J. Dunsa Szkota zarówno w teorii bytu (ontologii), jak i w teorii poznania. Punktem wyjścia do indywidualizmu w poznaniu stała się intuicja, jako cecha bytu natury. Indywidualizm nie odnosi się do gatunku ludzkiego, lecz do duszy i jej zbawienia. Indywidualne cechy nie są rzeczą materii, lecz formy.

W proporcjonalności i harmonii sił człowieka widział indywidualizm wartość moralną. Głosił kult doskonałych jednostek i kult irracjonalnych sił duszy. Szczególnego znaczenia nabrał indywidualizm w filozofii romantycznej.

Do najwyższej rangi indywidualizm podniósł F. Nietzsche, głosząc kult siły i nadczłowieka. Inny charakter indywidualizmowi nadał egzystencjalizm, twierdząc, że człowiek realizuje stopniowo swoją naturę, jest wolny i stoi wobec ciągłego wyboru, potrzeby obrony autentyczności własnego bytu, wierności sobie i wychodzenia ponad siebie.

Indywidualizm w etyce wyrażał się głoszeniem tezy, że wszelkie normy moralne wywodzą się z uczuć i popędów jednostek ludzkich, a jedynym motywem i celem postępowania jest samodoskonalenie się i osiąganie szczęścia osobistego.

6cynizm (p.łc. z gr. kynismós) filoz., staroż. gr. kierunek filozoficzny uznający jedynie wartości moralne, odrzucający wszelkie inne, zwłaszcza materialne, których pozbycie się uważali za cnotę;

7 deestrukcja sensu – postawa moralna , w której ludzie (jednostki ) traca i neguja sens istnienia ludzkiego.

8 roznica miedzy etyka a moralnoscia- moralnośc jest to– zespół ocen i norm natomiast etyka to nauka o moralności.