szkoły hellenistyczne w Grecji

1. Powstały około III w. p.n.e., w nich filozofia staje się ukierunkowana na tworzenie modeli szczęśliwego życia (3 szkoły) są propozycjami szkół życiowych.

   1. Epikureizm

      1. Założycielem był Epikur z Samos, przyjechał do Aten jako napływowa ludność

      2. 306 p.n.e. ogród Epikura, nad wejściem miał widnieć napis „przechodniu wejdź, tu będzie Ci dobrze, tu znajdziesz źródło wszelkiej rozkoszy”

      3. Szkoła ta głosiła poglądy hedonistyczne jednak bardziej rozwinięte niż cyrenejczycy w szkole sokratejskiej mniejszej. Jedynym pismem jest List do menykeusa, w którym to Epikur opisuje sposób hedonizmu.

      4. Inne dzieła pochodzą od Lukrecjusza rzymskiego przedstawiciela epikureizmu , napisał on dereum natura (w formie wierszowanej na 100 stronach wykłada to co miał głosić Epikur)

      5. Wizja rzeczywistości :
         Epikur głosił materializm i atomizm, fakt iż w takim czysto materialistycznym świecie nie można odnaleźć żadnego sensu, twierdzi on że świat powstał w czysty przypadek, a człowiek to istota materialna która powstała przez przypadek, której pierwszym i ostatnim sposobem bycia jest zmysłowość.
         orientacja co jest dobrem a co złem można rozgraniczyć tylko i wyłącznie na podstawie czucia (dobro-przyjemność, zło-cierpienie) nawet jak on rozumie że coś jest dobre innego niż on czuje to tylko mu się to wydaje.
         Celem życia może być tylko i wyłącznie przyjemność, Epikur zdefiniował przyjemność jako „nieobecność cierpień duchowych i fizycznych”

      6. U Epikura występuje teoria terapii duchowej , lekarstwa dla duszy aby wyleczyć cierpienie, które jest istotą bytowania człowieka,
         Jako podstawowe cierpienie uważa lęk :

         1. Lęk przed cierpieniem fizycznym – będzie głosił tezę aby nie lękać się cierpienia fizycznego, mówi że żyjemy czymś nierzeczywistym, bo to dopiero będzie, radzi on aby myśleć o tym co teraz, bo myślenie o przyszłości dodaje nam tylko cierpienia.

         2. Lęk przed niemożnością osiągnięcia szczęścia – lęk i troska ludzka o to by życie człowieka nie było absolutną porażką, szczęście polega na odczuwaniu przyjemności jest związane z faktem istnienia i jak człowiek przestanie się lękać osiągnie szczęście.

         3. Lęk przed Bogami – lęk przed tym że coś nam pokrzyżuje plany, terapia polegała na tym że rzeczywiste jest to co tu i teraz i tym trzeba żyć, Bóg nie miesza się w sprawy ludzkie bo musiał by cierpieć co nie jest dla Boskiej osoby możliwe. A więc nie ma się co Go lękać.

         4. Lęk przed śmiercią – czego boimy się podczas śmierci, boimy się cierpienia z powodu straty, oddania, porzucenia czy odejścia. Po śmierci ciało znika, ciało które jest podstawą czucia i po śmierci nie będzie żadnego dobra i zła czy czucia. „człowieku kiedy żyjesz i czujesz to nie ma śmierci, a kiedy ona nadejdzie Ciebie już nie będzie”

Człowiek nie jest szczęśliwy dlatego, że życie jest napełnione lękiem i troską, idąc dalej pyta czy możemy się uporać z tymi lękami aby być szczęśliwymi.
Jeżeli szczęście przynosi samo istnienie to człowiek nie musi szukać wystawnych uczt itd. (zaborczy hedonizm) Ale może ograniczyć swoje chcenia i pragnienia, a gdy coś człowieka spotka to dopełni jeszcze bardziej jego szczęście.

1. Lathe biosas – żyj w ukryciu, spokój ducha, korzystaj jak najlepiej z tego co masz. Nastawione na jednostkę nie innych ludzi. W 18 wieku znów rozwija się hedonizm a myślenie europejskie pod wpływem Kanta zmienia się i głosi żeby człowiek nie reprezentował postawy egoistycznej, powstaje odmiana hedonizmu (nie dla człowieka ale dla wszystkich ludzi) nazwana utylitaryzmem, aby życie innych czynić bardziej przyjemnym.

Bentam stworzył tabele przyjemności i to czym się kierujemy wybierając

1. Przyjemność

2. Trwałość

3. Bliskość

4. Czystość

5. Pewność

6. Zasięg społeczny

   1. Stoicyzm

      1. Założony został przez Zenona z Kition i powstaje niemal w tym samym roku co epikurejska

      2. Podstawowi przedstawiciele to np. Kleantes, Epiktet(grecy), Seneka, Cyceron, Marek Aureliusz(rozmyślanie)(rzymianie)

      3. Wizja rzeczywistości:
         różnią się od epikurejczyków zupełnie inaczej. Np. w dziele Cycerona „o naturze bogów” wykłada naukę o świecie jako o istocie żywej obdarzonej duszą i nauce i ze wszystkich istot jest najmądrzejszy. Całość jest zawsze doskonalsza niż poszczególne jej części. Dalej Cyceron rozumuje, że elementem świata jest człowiek posiadający mniejsze doskonałości to świat musi także posiadać mniejsze doskonałości ale jeszcze bardziej doskonałe.

      4. Myślenie organistyczne – elementy świata są tak zorganizowane że tworzą jedną żywą całość (ubóstwienie świata). Stoicy także są materialistami ale zatwierdzają istnienie subtelnej niewidzialnej części, która nigdy nie zostanie dostrzeżona a mianowicie najwyższą mądrością – logos. A więc trzeba poznać i naśladować świat – najlepszy i najmądrzejszy organizm. Żadne zdarzenie w świecie nie dzieje się przez przypadek a jest zaplanowane przez logos. Seneka Twierdz, że bieg świata jest kierowane przez Fatum (żelazna konieczność występowania po sobie zjawisk). Tam gdzie mamy do czynienia z etyką musi być wolny i świadomy podmiot działania. W skrajnym determinizmie (stoicyzmie) nie ma wolności więc etyka teoretycznie nie ma sensu jednak nie ma wolności na świecie, ale gdzie indziej jest.
         
         Epiktet
         rzeczy niezależne od nas – te co nie są naszym dziełem, bo każde działanie było wcześniej przewidziane
         naszym dziełem i sferą wolności jest nasza wola, uczucia, myśli

      5. Stoicy akceptują świat bo uważają że jest mądry i dobry, mówią „akceptuj, bo jak nie to będziesz głupcem, który nie akceptuje tego co wymyśliła największa dobroć i mądrość” .
         Akceptować wg stoików to nie mieć żadnych namiętności, ponieważ namiętność jest znakiem nie akceptacji (chce mieć coś czego nie mam, nie chce mieć czegoś co mam). Namiętności są złem.
         Stan bez namiętności – apatheia – jest idealną podstawą naszego działania, z tego stanu wyłania się spokój, a ze spokoju wynika akceptacja bo to co się dzieje jest godne zaakceptowania.

      6. Elementy stoicyzmu wpłynęły na charakter rzymian oraz poglądy chrześcijańskie . Stoicyzm nie posiada jako takiej teoretycznej formy w dzisiejszym czasie.
         Głupota – najwyższa wada ludzka
         Mądrość – jedyna i największa cnota

   2. Sceptycyzm

      1. Powstaje w III w p.n.e. i ma dość duże znaczenie, w późniejszych dziejach odegrał ważną rolę w różnych postawach. W Grecji ma on charakter praktyczny i staje się sposobem życia.

      2. Został sformułowany przez Pirrona z Elidy , znany jest najbardziej z tekstów rzymskiego sceptycy Eskstus Empiryk „zarysy pirrońskie”

      3. Sceptycyzm :
         Skeptikos – oznacza z gr poszukujący, wątpiący.
         Pierwszym przekonanie Pirrona było podważenie wartości wiedzy ludzkiej. Sceptycy twierdzili że my nigdy nie będziemy i nie możemy wiedzieć czy nasze przekonania są prawdziwe czy nie. 2 podstawowe typy poznania ludzkiego są wątpliwe i pozostawiają wiele zastrzeżeń. Samo pojęcie prawdy budzi wątpliwość, bo aby uznać coś za prawdę czy fałsz musimy mieć kryterium prawdziwości (będące tylko przekonaniem), jednak ono także nie jest jednoznacznie prawdziwe bo jest przekonaniem i trzeba kolejne kryteria wymyślać i tak w kółko. (w skrócie, nie dysponujemy ostatecznym kryterium prawdziwości). Nigdy nie dowiemy się co jest prawdą.

      4. Jeśli nie jesteśmy w stanie pojąć prawdy, to wg Pirrona trzeba wprowadzić epoce – czyli zaprzestać wszelkich sądów ponieważ nigdy nie dojdziemy do prawdy. Prowadzić to będzie od uzyskania szczęścia ataraksja. W tym poglądzie jest też zawarty szkopuł, polegający na tym iż jeśli nie mogę być pewny niczego to także nie mogę być pewny temu, że nie mogę być pewny . (błąd samo odniesienia)
         Pirron twierdzi że najlepszą formą sceptycyzmu jest milczenie i nie odzywanie się, a przynajmniej jak największe tego ograniczanie.