temat: Kultura organizacyjna szkoły
Działalność pedagogiczna, tak jak każda inna działalność człowieka, ma miejsce w czasie i przestrzeni. Może się zdarzyć, że niektóre rodzaje działalności człowieka mogą zostać zrozumiane poprawnie niezależnie od ich kulturowego oraz czasowego zakorzenienia. Jednakże nie wydaje się to dotyczyć edukacji. Wynika to po części z faktu, że struktura ekonomiczna różnych kultur różni się i podczas gdy szkolnictwo jest w dużym stopniu zaplanowane tak, aby zagwarantować trwałość kultury, to trudno zrozumieć edukację jako niezależną od tego. Jest to równie widoczne, gdy spojrzymy na edukację nauczycielską. Każda większa zmiana systemu szkolnictwa w danym kraju prowadzi do zmiany w kształceniu nauczycieli. Dlatego ważne jest, aby zauważyć, że nawet jeżeli istnieją podobieństwa w nauczaniu w różnych kulturach to praktyka nauczania nie może być zrozumiana w oderwaniu od tych kultur.
Proces NNU wymaga przynajmniej dwóch podmiotów – nauczyciela oraz ucznia. Modele nauczania obejmujące jedynie nauczyciela zawsze napotykają trudności, jeśli chodzi o pojęcie współpracy czy interakcji. Przedstawiają również dosyć nieprzyjemny obraz uczącego się: uczący się jest biernym odbiorcą wiedzy. Podobnie modele nauczania, które opierają się głównie na perspektywie uczącego się, są zazwyczaj jednostronne. Interaktywny charakter procesu NNU jest kwestią drugorzędną w takich modelach. Tym samym intencja uważana jest za pojęciowo ważniejsza niż interakcja.
Aby zrozumieć, czym jest nauczanie, ważne jest między innymi, aby zrozumieć, kim są nauczyciele (ich osobowość, ich poglądy na temat człowiek oraz społeczeństwa, to co uważają za ważne w życiu itd.). Nie mówi nam to niczego na temat procesu nauczania jako takiego.
Sytuacja NNU jest instytucjonalnie zorganizowana. Charakteryzuje się ona pewnymi kulturowo uzgodnionymi oczekiwaniami i rolami: nauczyciel powinien być w stanie nauczyć. Uczniom mówi się , aby zaufali nauczycielowi. Uczniowie myślą o sobie jako o uczących się, którzy muszą zdać egzaminy itd.
W sytuacji NNU w szkole role uczestników nie są tylko określone przez ich intencjonalne interakcje, ale również przez kulturę. W porównaniu z sytuacją NNU z zwyczajnym życiu jest to konstrukcja, która niekoniecznie jest schematem komunikacyjnym samym w sobie różniącym się od schematu w szkole, ale warunkami wyznaczającymi granicę sytuacji. Jednym z takich warunków jest program nauczania, innym tradycje danej szkoły. Tym samym nie sposób pojąć proces NNU w szkole jako instytucji bez rozpatrzenia go w odniesieniu do programu nauczania, ukrytego lub nie jak również do wielu innych czynników strukturalnych, z których składa się ta organizacja. Tak więc zdobywanie wiedzy w szkołach jest jedną z form praktyki uczenia się konspektowego.
Jeżeli nauczyciel pomaga uczniom zdobyć pewien rodzaj kompetencji w sytuacji tej zawsze obecne jest to „coś”. W rzeczywistości bardzo trudno wyobrazić sobie sytuację pedagogiczną, która nie zawierałaby jakiegokolwiek rodzaju treści. Dlatego też jeżeli treść jest tak fundamentalną cechą sytuacji pedagogicznej to musi być ona uznana za istotny problem w próbie zrozumienia nauczania. Z treścią związanych jest kilka kwestii. Szczególnie istotne jest to, w jaki sposób jest ona skoncentrowana w warunkach kształcenia zinstytucjonalizowanego.
Duże znaczenie mają metody, którymi posługuje się nauczyciel w pracy pedagogicznej. Zagadnienie to dotyczy metod używanych do przedstawienia właściwych treści, praktycznych metod stosowanych przez uczniów i metod dydaktycznych oraz ewaluacji metod wykorzystywanych przez nauczycieli.
Rzeczywistość pedagogiczna jest złożona. Bardzo też złożona jest kultura organizacyjna szkoły. W kulturze tej najważniejsze są chyba stosunki nauczyciele-uczniowie.
Bibliografia:
Pedagogika. Podręcznik akademicki. Kwieciński Z. i Śliwerski. Warszawa 2004