1.POJĘCIE ZARZĄDZANIA(funkcje)

Jest to proces(ciąg zdarzeń, ma początek i powinien mieć koniec) 4 zmiennych:

*Planowanie-proces pewnych działań podejmowanych w przeszłości i rozłożenia ich w czasie tak aby osiągnąć cel(stan jaki chcemy osiągnąć w przyszłości. Musi być określony w czasie)

*Organizowanie-proces zbierania zasobów ludzkich, materiałowych, informacyjnych aby zrealizować cel.

*Liderowanie(Motywowanie)-proces zachęcania ludzi do takich działań aby osiągnąć cel.

*Kontrolowanie-proces porównywania zamierzonego celu do zrealizowanego.

Zarządzanie jako:

*nauka-kierowanie, zarządzanie to dziedzina wiedzy, której trzeba się stale uczyć, wymaga zrozumienia, jest trudna, użyteczna, teorie zarządzania stale są konfrontowane z praktyką, doświadczeniem ludzi w organizacji, nauka ta dysponuje narzędziami, które pomagają zarządzać.

*sztuka –kierowanie jest porządkowaniem chaosu, wymaga wizji artysty, znajomości rzemiosła i skutecznego komunikowania się, umiejętności tak jak w sztuce można doskonalić, nowoczesne techniki pomagają, zwiększają skuteczność działania, ale zarządzaniu daleko jeszcze do nauki ścisłej, nadal w kierowaniu ważna jest intuicja, doświadczenie, indywidualne sądy, bo wiele decyzji podejmuje się w sytuacji niepełnej informacji.

Skuteczne zarządzanie przynosi zyski właścicielom i dobrą pracę zatrudnionym. Skuteczne zarządzanie utożsamiane jest najczęściej z dążeniem do przetrwania, rozwoju i utrzymania jej w dobrej kondycji finansowej. Z punktu widzenia społecznej odpowiedzialności organizacji powinna ona przynosić korzyść społeczeństwu.

Szczeble zarządzania/Umiejętności:

I. Naczelne kierownictwo (prezes, dyrektor naczelny)/najwięcej koncepcyjnych o międzyludzkich, najmniej technicznych.

II. Kierownicy średniego szczebla (kierownik zakładu, szef wydziału)/ równomiernie rozłożone umiejętności.

III. Kierownicy niższego szczebla (brygadzista, nadzorca)/ najwięcej międzyludzkich i technicznych, najmniej koncepcyjnych.

Umiejętności kierownicze:

*Koncepcyjne-umysłowe zdolności koordynacji oraz integrowania wszystkich interesów i działalności organizacji.

*Społeczne-zdolności do współpracy z innymi ludźmi.

*Techniczne-zdolność posługiwania się narzędziami, metodami i technologią w określonej specjalności.

Role kierownicze:

*Interpersonalne (kontakt z ludźmi)

-reprezentacyjna

-przywódcza

-łącznik-pośrednik

*Infromacyjna (przetwarzanie info.)

-rzecznik przedsiębiorstwa

-propagator

-ekspert-specjalista

*Decyzyjna (podejmowanie decyzji)

-stymulator rozwoju

-rozjemca

-negocjator

-inwestor zasobów

2.PODEJŚCIA W ZARZĄDZANIU

*Strategiczne-proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie strategii, które zapewniają doskonałe dostosowanie się organizacji do otoczenia i zarządzania jej strategicznych celów.

*Operacyjne-jest funkcja odpowiedzialną za wszystkie działania dotyczące wytwarzania produktu, którym mogą być zarówno dobra jak i usługi.

*Taktyczne

3.PREKURSORZY ZARZĄDZANIA

*Robert Owen(1771-19858) ,,Lepsze warunki życia robotników doprowadzają do zwiększenia produkcji i zysków”

-szkoła klasyczna

-kierownik szkockich przędzalni

-prowadził sklep przyzakładowy

-wprowadził zasadę codziennej jawnej oceny pracy

-skrócił dzień pracy (z 13 do 10h)

-zakazał zatrudnienia dzieci poniżej 10 lat

-wybudował dla swoich pracowników lepsze mieszkania

*Charles Babbage(1791-1871) ,,Koncentracja na efektywności produkcji”

-szkoła klasyczna

-zdefiniował i uzasadnił zasadę podziału pracy ściśle związaną ze specjalizacją pracowników

(wykorzystując statystykę matematyczną)

-wzrost wydajności i umiejętności (dzięki podziałowi pracy)

-harmonijne stosunki między kierownictwem a siłą roboczą przynoszą obopólne korzyści

-zastosowanie metod matematycznych dla oszczędnego wykorzystania zasobów

*Fredrick Taylor (1856-1915)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe(poprawa wyników poszczególnych pracowników)

-system organizacji produkcji oparty na pomiarach i analizie czasy pracy przy linii produkcyjnej;

każde zadanie rozkładane zostaje na elementy, dla których określa się czas oraz metody realizacji;

normowanie pracy

-system akordowy (wynagrodzenie zależy od ilości produktu, które pracownik wykonał w określonej

jednostce czasu)

-elementy ergonomii, relacje czasu pracy i odpoczynku

-dobór robotnika do pracy

-zasady zarządzania:

1.opracowanie prawdziwej nauki zarządzania(dla ustalenia najlepszej metody wykonania zadania)

2.naukowy dobór pracowników(przydzielenie pracownikom odpowiednich dla nich prac)

3.naukowe wyszkolenie i doskonalenie pracownika

4.utrzymanie atmosfery przyjaznej współpracy między kierownictwem i pracownikami

*Harrington Emerson (1852-1931)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe

-zasady wydajności pracy:

1.wyraźnie określony cel działania

2.zdrowy rozsądek

3.rada kompetentna (doradztwo ekspertów)

4.dyscyplina pracy

5.sprawiedliwe i uczciwe postępowanie członków organizacji

6.sprawozdania z wykonanej pracy

7.plan i porządek przebiegu działań

8.wzorce, normy i harmonogramy przebiegu działań

9.przystosowanie warunków pracy

10.standaryzacja metod i działań

11.pisemne instrukcje i regulaminy pracy

12.nagrodzenia za wydajność pracy

*Henry Gantt (1861-1919)

-szkoła klasyczna-zarządzania naukowe

-motywacyjny system płac

-system płac o charakterze czasowo-premiowym wprowadził:

1.dniówke zadaniową

2.premie dla robotników

3.premię dla brygadzistów

4.dodatkową premię, jeżeli normę wykonają wszyscy robotnicy w brygadzie

-koncepcja współdziałania robotników z kierownictwem

-kształtowanie atmosfery pracy

-Karta instrukcyjna zawiera wykaz zadań zaleconych pracownikami w ciągu dnia(czynności dla

Pracownika, czas realizacji zadania, metody wykonania, narzędzia)

6.WYKRESY GANTTE’A

-graficzny sposób planowania i kontroli

-Za pomocą wykresu Gantta można nie tylko planować i kontrolować wykonanie planu, ale także

poprzez zastosowanie odpowiedniego systemu oznaczeń uwzględniać zmienność przebiegu

wykonania zadania

-po raz pierwszy zastosował do przedstawienia planu produkcji formę graficzną w roku 1917

-Na typowym wykresie Gantta wiersze zawierają stanowiska pracy, natomiast kolumny oznaczają

jednostki czasu

-Etapy:

I etap: rozłożenie przedsięwzięcia na cele etapowe lub cele szczątkowe

II etap: ustalenie czasu trwania przedsięwzięcia i określenie czasów realizacji celów etapowych i

cząstkowych

III etap: ustalenie kolejności realizacji celów etapowych i cząstkowych oraz wyznaczenie terminów

ich rozpoczęcia i zakończenia

IV etap: określenie miejsca, w którym cele te mają być zrealizowane

V etap: wyrażenie w postaci graficznej wszystkich dokonanych czynności

- zaletami wykresów Gantta są:

1. możliwość bieżącej kontroli realizowanego przedsięwzięcia

2.dokonywania odpowiednich korekt

3. umożliwia kierownikowi podjęcie zobowiązań opartych na planowanych terminach zakończenia

4. pozyskanie dodatkowych zasobów dla skrócenia niektórych terminów

-wadami wykresów Gantta są:

1.brak szczegółowych informacji dotyczących poszczególnych zadań

2.pokazuje jedynie kolejność zadań

3.nie pokazuje najkrótszej drogi do ukończenia pracy

4.nie obrazuje najlepszego wykorzystania zasobów

*Frank i Liliana Giberth(1868-1924),(1878-1972)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe

- FRANK

^badanie metod związanych z czasem pracy(studium ruchów, zmęczenia i oszczędności wysiłku,

wyeliminowanie każdego zbędnego ruchu zmniejsza zmęczenie)

^metoda badawcza ruchów roboczych i czasu pracy koncertowała się na:

1.analizie ruchów roboczych i operacji niezbędnych oraz zbędnych

2.ustalenie kolejności i czasu trwania wykonywanych czynności

3.opracowaniu najlepszych metod pracy i czasu wykonania z punktu widzenia jej wydajności,

Stopnia zmęczenia, biegłości wykonania pracy

4.opracowaniu ergonomicznych narzędzi i przedmiotów pracy, które uczyniłby pracę mniej

Męczącą, a jednocześnie wydajną i przyjemna

- LILIANA

^należy szkolić pracownika , aby pracował wydajnie postępując zgodnie z instrukcją. Właściwego

pracownika na właściwym miejscu dopiero można zmotywować(ułatwienie robotnikom

zrealizowania w pełni ich potencjału)

^Trójpozycyjny plan awansów

1.każdy pracownik wykonuje swoją pracę

2.przygotowuje się do awansu o jeden szczebel i szkole swojego następcę

3.każdy pracownik jest wykonawcą, uczniem i nauczycielem oraz wypatruje swoich możliwości

Awansu

*Henry Le Chatelier (1850-1936)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe

-uporządkował logicznie i spójnie zasady Taylora

-opracował tzw. Cykl organizacyjny złożony z etapów:

1.wybór celu, który mamy osiągnąć

2.zbadanie środków i warunków, które są potrzebne do osiągnięcia tego celu

3.przygotowanie środków i warunków potrzebnych do wykonania celu

4.wykonanie planu

6.kontrola otrzymanych wyników

*Karol Adamiecki (1866-1933)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe

-reguła przekory:

^jeżeli na układ działają czynniki zakłócające stan równowagi układu, to zmierza do osłabienia

oddziaływania tych czynników

7.HARMONIZACJA ADAMIECKIEGO

-dzięki odpowiednim wykresom(harmonogramom), łatwym do zrealizowania i przejrzystym w

odczytywaniu, możliwe staje się uwidocznienie wszystkich strat czasu i ich powodów

-głównym źródłem start w produkcji jest brak dokładnego uzgodnienia czasów poszczególnych

Operacji, a więc harmonizacji

-zasady:

1.harmonia doboru (poszczególnych organów)

2.harmonia działania (funkcjonowanie pracy zbiorowej)

3.harmonia ducha (współdziałania ludzi w procesie pracy)

*Henry Ford (1863-1947)

-szkoła klasyczna-zarządzanie naukowe

-wprowadził produkcję taśmową

-wprowadził daleko posuniętą specjalizację

-wprowadził wysokie płace

-przywiązał wagę do bezpieczeństwa i higieny pracy

-ograniczył biurokrację zakładową

-opowiadał się za stylem autokratycznym

*Peter Drucker(1909-2005)

-szkoła neoklasyczna

-rozwój szkoły neoklasycznej od lat 50. Było odpowiedzią na tworzenie się hermetycznej

uniwersyteckiej szkoły zarządzania

-uspołecznienie procesu zarządzania

-decentralizacja procesu decyzyjnego

-integracja ludzi uczestniczących w procesie zarządzania

-rozwój wiedzy dotyczącej umiejętności kierowniczych

*Henri Fayol (1841-1925)

-szkoła klasyczna-zarządzanie administracyjne (koncentracja na zarządzaniu całą organizacją)

-pierwsze sformułowania funkcji zarządzania

-wyeksponowanie zasady jednoosobowego kierownictwa

-wskazanie, że kierowanie nie jest tylko sprawą osobistego talentu, ale umiejętności jak każda inna

-zarządzania można się nauczyć, jeśli znane są jego podstawowe zasady i sformułowana zostanie

ogólna jego teoria

-zróżnicowanie umiejętności kierowniczych wg szczebli zarządzania

-kładka Fayola

^ sposób kontaktu w hierarchicznej strukturze organizacyjnej -  polegający na upoważnieniu

pracowników różnych działów do komunikowania się między sobą w sprawach mniejszej oraz

średnie wagi

^ tradycyjny model komunikacji w organizacji ma charakter pionowy ( góra-dół-góra) o tyle Kładka

Fayola umożliwia komunikowanie się poziome z dużym elementem samodzielności (ale i

odpowiedzialności) w działaniu.

4.ZASADY (ADMINISTRACJI) FAYOLA (3 wybrane)

1.Podział pracy

2.Autorytet

3.Dyscyplina

-Wiąże się z postawą pracowników, kierownictwa oraz stosowaniem prawa. Od pracowników

oczekuje się posłuszeństwa, pilności, pracowitości, właściwego zachowania oraz wykonywania

warunków zapisanych w umowie. Kierownictwo musi w sposób właściwy rozkazywać, tj. wydawać

polecenia jednoznaczne, możliwe do zrealizowania oraz przekazywać niezbędne uprawnienia.

Stosowane dokumenty prawne muszą być jednoznaczne i bezsporne, co zapewnia, że wszystkie

strony w ten sam sposób interpretują zasady pracy. Kary za niewłaściwe wykonywanie pracy

powinny być znane oraz sprawiedliwie stosowane.

4.Jednośc rozkazodawstwa

5.Jednolitość kierownictwa

6.Spójnoś ć celów jednostki i organizacji

7.Wynagrodzenie personelu

8.Centralizacja

9.Hierarchia

10.Ład

-Ład materialny wymaga, aby każda rzecz miała określone miejsce i się w nim znajdowała. Należy

ponadto dążyć do optymalizacji rozkładu rzeczy, aby był on możliwie ergonomiczny. Wskazane jest,

aby przedmioty miały przypisane osoby odpowiedzialne za nie.

-Ład społeczny polega na wskazaniu dla każdego pracownika miejsca wykonywania pracy i aby

praca była przez niego wykonywana w tym miejscu. Każdy pracownik powinien zostać tak dobrany,

aby na stanowisku, które piastuje był kompetentny i mógł oddać organizacji największe usługi.

Wymaga to od kierownictwa doskonałej znajomości potrzeb oraz posiadanych przez

przedsiębiorstwo środków.

11.Odpowiednie traktowanie pracowników

12.Stabilizacja personelu

-Zdobycie nowej wiedzy i doświadczenia niezbędnego do wykonywania określonych prac wymaga

czasu nawet wtedy, gdy pracownik ma za sobą wiele lat pracy. Należy dążyć do zmniejszania

fluktuacji kadr szczególnie tam, gdzie wdrażanie do wykonywania zadań zajmuje wiele czasu.

Przeciętny kierownik pełniący swoje stanowisko od lat, który zdobył doświadczenie jest lepszy od

doskonałych kierowników, którzy zmieniają się co kilka miesięcy.

13.Inicjatywa

14.Zgranie personelu

5.FUNKCJIE (PRZEDSIĘBIORSTWA) FAYOLA

1.Techniczna- zapewnienie metod, narzędzi, urządzeń służących do wytworzenia produktu

2.Handlowa- prowadzenie zaopatrzenia oraz sprzedaży, utrzymywanie kontaktów z kontrahentami

3.Finansowa- zapewnienie środków finansowych, nadzorowanie ich wydawania

4.Ubezpieczeniowa- ochrona mienia i pracowników, zapobieganie problemom związanym z

personelem i bezpie­czeń­st­wem

5.Rachunkowa- księgowość podatkowa i zarządcza

5.Administracyjna- planowanie (przewidywanie), organizowanie, rozkazywanie, koordynacja,

kontrola

*Max Weber (1864-1920)

-szkoła klasyczna-zarządzanie administracyjne

-Typy władzy:

1.Charyzmatyczna- związana z osobistym oddaniem przywódcy

2.Tradycyjna- wynika z nienaruszalności odwiecznych obyczajów występujących w danej społeczności

3.Legalna- czerpie z wiary podwładnych w to, że przepisy i normy prawne są prawomocne, a osoby wykonujące

władzę mają stosowne uprawnienia

8.IDEALNE BIUROKRACJE MAXA WEBERA

Zasady:

1.Stałość- Wykonywanie czynności urzędowych w zakresie określonym przez prawo jest stałą działalnością urzędu.

Jednocześnie czynności urzędowe musza być wykonywane przez urzędników jako stałe i podstawowe zajęcie, a

nie praca dodatkowa. Sprzyja to rzetelnemu i terminowemu załatwianiu spraw.

2.Kompetencja- Zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności powinien być trwale określony i niezmienny. Należy

ściśle określić zakres oraz warunki prawa wydawania poleceń, stosowania środków przymusu, itp. Osoby mające

stosować te narzędzia powinny mieć przyznane uprawnienia w sposób formalny poprzez akty prawne. Ma to

zapobiegać nieprawidłowemu stosowaniu metod czy narzędzi lub niewłaściwemu świadczeniu usług.

3.Hierarcha urzędowa- Dla zapewnienia sprawnego i legalnego działania konieczne jest zachowanie hierarchii, w

której urzędnicy niższego stopnia podlegają urzędnikom wyższego stopnia uprawnionym do kontrolowania,

wydawania poleceń i regulowania pracy tych pierwszych. Urzędnicy niższego stopnia powinni mieć prawo

odwołania od decyzji bezpośrednich przełożonych. Taki sposób organizacji ma służyć eliminowaniu potencjalnych

błędów wynikających z nieuwagi lub braku wiedzy czy doświadczenia.

4.Rozdział pracowników od własności- Urzędnicy nie mogą być właścicielami środków administracji i środków

utrzymania, a jedynie reprezentują właściciela w ściśle określonym zakresie. Dlatego za swoją pracę otrzymują

określone wynagrodzenie.

5.Rozdział spraw służbowych i prywatnych- Stanowiska służbowe nie mogą być wykorzystywane przez

pracowników do celów osobistych. Należy zapewnić, że pracownicy wykonują swoje obowiązki w sposób

obiektywny, w rozdzieleniu od spraw prywatnych. Urzędnik nie może również wykorzystywać zasobów urzędu

prywatnie.

6.Kwalifikacje- Niezbędna wiedza, doświadczenie, poziom wykształcenia powinny być określone dla każdego

stanowiska w urzędzie, aby zapewnić, że przyjmowani pracownicy będą realizowali zadania w najlepszy możliwy

sposób. Należy dbać o podnoszenie kwalifikacji pracowników.

7.Dokumentowanie- Praca urzędnika musi być oparta na dokumentowaniu nawet takich spraw, które są załatwiane

ustnie. Ma to zapewnić możliwość weryfikacji poprawności załatwiania spraw. Jednolity wykaz rzeczowy akt, który

jest stosowany we współczesnej administracji pozwala dodatkowo na łatwe zastąpienie urzędnika przez osobę

posiadającą właściwe wykształcenie z zakresu pracy stanowiska lecz bez doświadczenia w konkretnym urzędzie.

8.Bezosobowość- Praca urzędnika jest określana przez przepisy, które powinny jasno i jednoznacznie określać

sposoby załatwiania spraw. Urzędnik powinien stosować się ściśle do przepisów, dzięki czemu uzyskać można

znamiona bezosobowości podejmowanej decyzji. Niezbędne jest jednak założenie, że prawo jest idealne.

*Elton Mayo (1880-1949)

-szkoła socjologiczno-psychologiczna(zachowania pracowników)-stosunki ludzkie

-Udowodni ł że:

^praca ludzka jest działalnością zespołową

^ludzie większą wagę przywiązują do stosunków międzyludzkich niż do rodzaju wykonywanej pracy

^dobre stosunki z innymi ludźmi powodują psychiczne stany zadowolenia

^kierownictwo musi się troszczyć o pracowników

^przynależność do grup nieformalnych jest bardzo ważna

^należy stosować różne instrumenty motywacyjne

*Douglas McGregor (1906-1964)

-szkoła socjologiczno/psychologiczna-stosunki ludzkie

15.MCGREGOR(PODZIAŁ X,Y, CECHY UKSZTAŁTOWANIA OTOCZENIA)

-Teoria X:

^czyje niechęć do pracy-nie chce jej wykonywać, stara się unikać

^zmuszani do pracy-kontrolowani, motywowani karami

^unika odpowiedzialności-chce by nim kierowano

^niewielkie ambicje

^leniwy

^nie przejawia inicjatyw

^interesuje się względami ekonomicznymi

^praca to zło konieczne-aby utrzymać rodzinę

-Teoria Y:

^lubi pracę-fizyczny i umysłowy wysiłek przy pracy to dla niego tak samo jak zabawa i

wypoczynek

^wolą samokontrolę niż zewnętrzne kary

^zaangażowani i odpowiedzialni

^zdolni do kreatywności i oryginalności

^nie szuka celów ekonomicznych

*Fredrick Herzberg (1923-200)

-szkoła socjologiczno/psychologiczna-stosunki ludzkie

18.TEORIA DWUCZYNNIKOWA HERBERGA

-Czynniki higieniczne(zewnętrzne)- nie prowadzą bezpośrednio do satysfakcji z pracy, jednak wpływają na poziom

niezadowolenia z pracy. Są to:

^wynagrodzenie

^warunki pracy

^bezpieczeństwo pracy

^polityka przedsiębiorstwa

^kompetencje przełożonych

^stosunki międzyludzkie

^zajmowana pozycja

-Czynniki Motywacyjne(wewnętrzne)- prowadzą do satysfakcji z pracy. Są to:

^osiągnięcia

^uznanie

^zakres odpowiedzialności

^awanse

^możliwość rozwoju osobistego

-Herzberg stwierdził, że do poprawnego funkcjonowania motywatorów, niezbędne jest w pierwszej kolejności

zapewnienie pracownikom czynników higieny

-skupienie się wyłącznie na czynnikach higieny nie gwarantuje osiągnięcia przez pracowników pożądanego poziomu

motywacji, są one postrzegane przez podwładnych jako naturalne warunki pracy

-Zastrzeżenia:

^ Teoria dwuczynnikowa była krytykowana głownie za metodę badawczą. Do podstawowych zarzutów można było

zaliczyć nieuwzględnienie próby pomiaru zależności pomiędzy satysfakcją a efektami

^ Sceptycy sugerowali również, że na dwuczynnikowy charakter teorii miał wpływ sposób zadawania pytań przez

osoby przeprowadzające wywiady

^Innym poważnym zarzutem była mała wielkość próby (200 pracowników) oraz fakt, że badani reprezentowali

jedynie 2 grupy zawodowe

*Abraham Maslow (1908-1970)

-szkoła socjologiczno/psychologiczna-stosunki ludzkie

*Mary Follett (1868-1933)

-szkołą socjologiczno/psychologiczna-behawioralne podejście

-Opracowała sposoby rozwiązania konfliktów przez:

^dominację

^kompromis

^integrację poglądów zainteresowanych stron

*Hugo Munsterberg (1863-1916)

-szkoła socjologiczno/psychologiczna-behawioralne podejście

-uważa, że można podnieść wydajność pracy przez:

^dobór odpowiedniego pracownika-testy psychologiczne

^stworzenie idealnych warunków psychologicznych

^przez wywieranie wpływu psychologicznego na motywację pracowników

Podejście do zarządzania jako procesu opiera się na czynnościach kierowniczych przedstawionych przez H. Fayola. Czynności planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania traktuje się tu jako cykliczne i ciągłe

9.PODEJŚCIE SYSTEMOWE

*System można zdefiniować jako zestaw powiązanych ze sobą elementów funkcjonujących jako całość

* czynności kierownicze jako zbiór wzajemnie powiązanych i współzależnych części

* Wyróżnia się system zamknięty, który nie podlega żadnym wpływom zewnętrznym oraz system otwarty, gdzie

zachodzą dynamiczne interakcje z otoczeniem

* Zarządzanie w systemie otwartym podlega wpływom tzw.: interesariuszy, są to instytucje państwowe,

związki zawodowe, konkurencyjne firmy, dostawcy i odbiorcy

* System powinien spełniać funkcje:

-adaptacyjną

-transformacyjną

-rozwojową

* Podstawowe zasady systemowe:
-koncepcja systemu otwartego - systemy żywe (a także organizacje) prowadzą ciągłą wymianę zasileń z

Otoczeniem

-homeostaza - samoregulacja, zdolność do utrzymania równowagi; odchylenia od normy są korygowane

(ujemne sprzężenie zwrotne)
-entropia - rozpad, podlegają mu systemy zamknięte; negentropia - systemy otwarte mają zdolność do

zachowania swego stanu zorganizowania na tle otoczenia, systemy otwarte powstrzymują procesy i

tendencje entropijne

-ekwifinalność - istnieje wiele sposobów osiągnięcia określonego celu w systemie otwartym (w systemie

zamkniętym jest jeden sposób)
-ewolucja systemu - zdolność systemu do ewolucji zależy od umiejętności rozwoju bardziej złożonych

form zróżnicowania wewnętrznego i integracji podsystemów; organizacje mogą podlegać ewolucji wraz

ze zmianą otoczenia

-niezbędna różnorodność - wewnętrzny mechanizm regulacji musi być tak co najmniej tak złożony jak

otoczenie, w którym system funkcjonuje

-modelowanie - przedstawienie rzeczywistości (lub jej części) przy pomocy upraszczającego modelu,

który umożliwia opis, badanie i przewidywanie przyszłych zachowań.

10.PODEJŚCIE SYTUACYJNE

*organizacja rozpatrywana jako specyficzny podmiot w danym miejscu i czasie

*organizacja kształtowana w decydującej mierze przez jej otoczenie lub jego elementy

*organizacja reagująca na wpływ z zewnątrz-defensywnie, ofensywnie lub biernie-znaczenie otoczenia organizacji

*uwzględnia to, że organizacje bardzo się różnią pod względem rozmiarów wykonywanych zadań, wobec czego

trudno liczyć aby możliwe było odkrycie uniwersalnych zasad zarządzania sprawdzających się w każdych

warunkach

*zmienne sytuacyjne wywierające wpływ na to w jaki sposób kierownicy koordynują i integrują czynności robocze:

-Wielkość organizacji–struktura organizacyjna dla dużej firmy będzie zapewne niesprawna w firmie

małej, bowiem w miarę wzrostu zatrudnienia rosną problemy koordynacyjne.

-Stopień rutyny–rutynowe technologie wymagają stosowania innych struktur organizacyjnych,

odmiennych systemów kontroli itp. niż technologie indywidualne.

-Niepewność środowiska – stopień niepewności wynikający ze zmian (ekonomicznych, technicznych) w

otoczeniu wywiera wpływ na proces zarządzania; to, co jest skuteczne w środowisku stabilnym może

nie być odpowiednie w środowisku podlegającym szybkim zmianom.

-Różnice indywidualne – poszczególne osoby różnią się między sobą pod wieloma względami, różnice te

są szczególnie ważne, kiedy wybiera się techniki motywacji (różne style przywództwa).

11.PODEJŚCIE HOLISTYCZNE

*organizacja jako całość

*wprowadzone na bazie nauk przyrodniczych zawiązane z ideą ,,jednej Ziemi-Gaj”

*każda najdrobniejsza zmiana powoduje w całości zaburzenia-najczęściej niekontrolowane i niekorzystne

Np. wycinanie lasów w Amazonii a klimat całego świata

*działając lokalnie-myśl globalnie

12.PODEJŚCIE GROWE

*organizacja jako wynik gry interesów

*działanie organizacji jako ciągła walka grup formalnych i nieformalnych

*gra między pracownikami

*gra między szczeblami organizacji

*gra między elementami organizacji

13.PODEJŚCIE ZASOBOWE

* głównym źródłem przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa są jego umiejętności i kompetencje

* Traktuje ono wiedzę jako najważniejszy zasób firmy. Zgodnie z nim źródłem wiedzy może być samo

przedsiębiorstwo lub jego otoczenie

* Warunkiem efektywnego zarządzania wiedzą jest współdziałanie wzajemnie powiązanych pięciu elementów:

-importowania wiedzy z otoczenia

-implementacji i integracji nowych narzędzi i technologii

-eksperymentowania

-wspólnego rozwiązywania problemów

-kluczowych umiejętności, na które składają się: systemy fizyczne i techniczne, systemy zarządzania, wiedza i

umiejętności pracowników, normy i wartości.

14.STYLE KIERTOWANIA

*separujący-nie integrujący

*dyrektywny-nastawienie na zadania z nie na ludzi

*towarzyski, integratywny-nastawienia na ludzi a nie na zadania

*zintegrowany-uważany za idealny, gdyż kierownik potrafi pogodzić nastawienie na cele i zadania oraz ludzi

*zależą od:

-relacji przełożonych-podwładnych

-struktury zadań

-władzy związanej ze stanowiskiem-uprawnienia decyzyjne, możliwości motywowania

*ze względu na zadania i stosunki międzyludzkie:

-nakazowy-rozkazy, zadania do wykonania

-wspierający-kierownik pomaga pracownikowi w wykonaniu zadań

-partycypacyjny-uczestnictwo zarówno kierownika jak i pracownika w podziale zadań, określaniu sposobów ich

realizacji

-zorientowany na dokonania-kierownik ustala zadania i cele, okazuje zaufanie, daje ,,wolną rękę” w ich wykonaniu

16.OTOCZENIE ORGANIZACJI

*organizacja musi rozumieć podstawowe elementy swego otoczenia, by mogła wśród nich prawidłowo

manewrować

*otoczenie zewnętrzne-wszystko poza organizacją co może na nią oddziaływać

*otoczenie wewnętrzne-warunki i siły wewnątrz organizacji (zarząd, pracownicy, kultura organizacji)

-ogólne-niesprecyzowane bliżej wymiary i siły, wśród których działa organizacja i które mogą mieć

wpływ na jej działania(wymiary:ekonomiczny, technologiczny, socjokulturowy, prawno-polityczny, międzynarod.)

- celowe-konkretne organizacje lub grupy które mogą wpływać na organizację(właściciele, konkurenci, klienci,

Dostawcy, związki zawodowe)

17.KULTURA ORGANIZACYJNA

*zbiór wspólnie podzielonych przez uczestników organizacji norm, wartości, postaw, wierzeń, zwyczajów,

stylów kierowania i sposobów komunikowania się, co składa się na wizerunek tej organizacji.

*otoczenie:

-kultura narodowa

-system wartości: społeczeństwa, społeczności regionalnej,społeczności lokalnych

-interesariusze

*cechy organizacji:

-czas istnienia, historia

-rozmiar

-struktura

-rodzaj przywództwa

*rodzaj organizacji:

-rodzaj działalności

-produkty i usługi

-technologia

-sektor

*cechy pracowników:

-wiek, płeć, wykształcenie, status społeczny

-wartości, postawy, wyznawane normy

-doświadczenie w pracy i życiowe

-więzi emocjonalne

*rozumienie:

-antropologia-organizacja jest kulturą samą w sobie, kultura-metaforą organizacji

-socjologia-kultura organizacyjna jest cechą organizacji, podejście funkcjonalne-kultura cechą organizacji

*Typy kultury (wg. Scheina)

-artefakty-widoczne lecz często nie do odczytania

-wartości-poziom większej świadomości

-założenia-uznawanie za oczywiste i niewidoczne

19.METODY I NARZĘDZIA MOTYWOWANIA

*motywowanie-stymulowanie do podejmowania działań, wpływanie na zachowania i postawy człowieka

Za pośrednictwem bodźców

*podejście:

-behawioralne-zachowania ludzi są reakcjami na oddziaływujące na nich bodźce z otoczenia:

^dodatnie(nagrody)-nagradzane zachowanie ulega utrwaleniu

^ujemne(kary)-karane zachowanie ulega osłabieniu i eliminacji

-humanistyczne-zachowania ludzi są reakcjami na oddziaływujące na nich bodźce pochodzące z wewnątrz

(potrzeby, emocje)(piramida potrzeb maslowa)

-poznawcze-o zachowaniu człowieka decyduje zakres i struktura posiadanych informacji o rzeczywistości

*bodźce(motywatory):

-płaca ma funkcję dochodową, motywacyjną, kosztową, społeczną(miara prestiżu i uznania pracowników)

-premia

-dodatkowe wynagrodzenie materialne

-wynagrodzenie niematerialne:

^korzyści społęczno-psychologiczne

^koszyści polityczne-władza, kontakty osobiste, dostęp do informacji

^możliwość zrobienia kariery

-kafeteryjny system wynagrodzeń

20.PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI

*podejmowanie decyzji-akt wyboru jednego wariantu spośród pewnego ich zestawu

*fazy procesów decyzyjnych:

1.rozpoznanie:

-identyfikacja problemu i jego diagnoza

-określenie celów, które organizacja ma realizować w danym czasie

-ustalenie aktualnego stanu rzeczywistości

2.zdefiniowanie alternatyw:

-poszukiwanie algorytmu decyzyjnego

-ograniczona racjonalność decyzji

-tworzenie zbiorów danych

-projektowanie systemów informacyjno-decyzyjnych

3.wybór jednej z nich:

-procedury i kryteria wyboru

-sposoby podejmowania decyzji

-centralizacja i decentralizacja decyzji

-kolegialność

-udział ludzi w podejmowaniu decyzji

-decyzje jednoosobowe

4.wprowadzenie jej w życie:

-metody projektowania realizacji decyzji

-metody rozwiązywania i wdrażania decyzji

-warunki wykorzystania technik twórczego myślenia

21.STRUKTURY ORGANIZACYJNE

*struktura-całokształt stosunków między elementami danej całości a także między każdym z elementów a całością

rozpatrywany z określonego punktu widzenia

*struktura organizacyjna z punktu widzenia współprzyczyniania się każdego z elementów do sukcesu całości

*rodzaje w zależności od przyjętych kryteriów:

-rodzaj więzi organizacyjnych-liniowa, funkcjonalna

-rozpiętość kierowania-płaska, smukła

-zmienność otoczenia-stabilna, elastyczna

-sposób realizacji celów-macierzowa, zadaniowa, ograniczona

-stopień formalizacji-biurokratyczna, nieformalna

*cechy:

-specjalizacja-sposób i poziom podziału pracy wewnątrz przedsiębiorstwa

-koordynacja-sposoby współpracy między komórkami organizacyjnymi-poziom centralizacji, powiązania

-formalizacja-poziom szczegółowości w definiowaniu funkcji i powiązań-procedury, zakres samodzielności

22.ZASADA PARETO

*80/20

*opisuje wiele zjawisk, w których 20% badanych obiektów związanych jest z 80% pewnych zasobów

*nazwa od włoskiego socjologa i ekonomisty Vilfredo Pareto (stwierdził że 80% majątku Włoch jest w

posiadaniu 20% mieszkańców kraju)

*przykłady:

-20% klientów przynosi 80%zysków

-20% kierowców powoduje 80% wypadków

-20% ubrań nosimy przez 80% czasu

-20% testu pozwala zrozumieć 80% treści

23.EFEKTYWNOŚC, WYDAJNOŚC, SKUTECZNOŚĆ

*efektywność-rezultat podjętych działań, opisany relacją uzyskanych efektów do poniesionych

nakładów

-efekty/nakłady

*wydajność-ekonomiczna miara efektywności odnosząca wielkość produkcji do wielkości zasobów

użytych do jej wytworzenia

-produkcja/nakłady

*skuteczność-oznacza ,,robienie właściwych rzeczy”, umiejętność wyboru właściwych celów, miarą

Jest stopień zbliżania się do celu

24.MENADŻER A LIDER

*menadżer:

-dysponuje szerszą perspektywą działalności w swoim przedsiębiorstwie (w skali makro)

-odpowiada za:

^planowanie kierunków rozwoju

^finanse

^globalne efekty działalności

- nie kontaktuje się bezpośrednio z wykonawcami poszczególnych zadań

*lider:

-napotyka problemy dotyczące szczegółów zagadnień (w skali mikro)

-czuwa aby polecenia były zrozumiałe, zostały wykonane właściwie i o czasie

-kontaktuje się z pracownikami