Czy ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego definiuje pojęcie dochodów tych jednostek?

a)tak

b)nie

Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:

1. Tylko dochody własne

2. Tylko subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa

3. dochody własne, subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

Czy wpływy z podatków są dochodami obligatoryjnymi dla gminy:

a)tak

b)nie

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego dzieli dochody na:

1. zwyczajne (obligatoryjne) i nadzwyczajne (fakultatywne)

2. wewnętrzne i zwyczajne

3. zewnętrzne i nadzwyczajne

Czy zasady ustalania i gromadzenia dochodów reguluje rozdział III ustawy z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego?

a)tak

b)nie

POJĘCIE DOCHODÓW

System regulacji prawnych określający konstrukcję i funkcjonowanie dochodów samorządu terytorialnego w Polsce jest związany z obowiązywaniem wielu ustaw, o różnym znaczeniu i charakterze. Jedną z tych ustaw jest ustawa z 13 listopada 2003 r o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Obowiązuje ona od 1.01.2004 r.

Ustawa ta nie definiuje pojęcia dochodów tych jednostek, a jedynie w art. 1 określa ich źródła, zasady ustalania i gromadzenia dochodów oraz zasady ustalania i przekazywania subwencji ogólnej oraz dotacji celowych z budżetu państwa oraz wymienia w art. 3. 1 , jakie dochody stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z tym artykułem dochodami tymi są(art. 3.1):

-dochody własne

-subwencja ogólna

-dotacje celowe z budżetu państwa

Najogólniej ujmując dochody własne są z jednej strony, źródłem finansowania zadań własnych jednostki samorządu, a z drugiej stanowią udział własny w przypadku ubiegania się o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych. Są one związane z budżetami lokalnymi w sposób trwały, tj. bezterminowy, bez żadnych ograniczeń i bez udziału państwa w części wpływów oddanych we władanie związków samorządowych.

Zgodnie z art.3.2. w rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.

Natomiast Subwencje ogólne występują obok i niezależnie od dotacji celowych. Główną różnicą między tymi dwoma postaciami dochodów jest to, że subwencje przeznaczone są na finansowanie zadań własnych, natomiast dotacje służą finansowaniu zarówno zadań własnych jak i zadań zleconych. Wśród systemu subwencji występują subwencje mające charakter ogólny, tj. skierowane są na finansowanie ogółu zadań własnych jednostki samorządu. Dotacje natomiast są związane z finansowaniem określonego celu lub grupy celów.

Zgodnie z art.3.3.ustawy dochodach jednostek samorządu terytorialnego dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być ponadto:

1) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie-podlegające zwrotowi;

2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;

3) inne środki określone w odrębnych przepisach.

Wyjaśnienia terminu dochodów jednostek samorządu terytorialnego brak jest również w innych obowiązujących przepisach.

W art. 167 ust.2 Konstytucji zostały wymienione jedynie kategorie źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z tym art. dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa. Czyli jest to powtórzenie art.3.2. ustawy dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

KLASYFIKACJA DOCHODÓW

Tak ja wcześniej wspomniałam w art. 167 ust.2 Konstytucji jest mowa o tym że dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

Czyli Klasyfikacja dochodów przyjęta w Konstytucji wskazuje przede wszystkim na ich pochodzenie.

Ustawy regulujące problematykę ustrojową jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawa z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego dzielą dochody na zwyczajne (obligatoryjne) i nadzwyczajne (fakultatywne), stosując kryterium ich stałego lub okresowego występowania w budżecie jednostki samorządu terytorialnego. W ustawach tych nie dokonano bezpośredniego podziału dochodów na zwyczajne i nadzwyczajne, ale zastosowane zwroty „dochodami gminy są” (art. 4)oraz „dochodami gminy mogą być”(art.8) wskazują na charakter tych dochodów.

W literaturze można spotkać się z innymi kryteriami podziału dochodów, np. dochody gminy można podzielić ze względu na zwrotność, występują zatem:

- dochody zwrotne – są to dotacje celowe- w przypadku nie wykorzystania lub wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem podlegają zwrotowi

- dochody bezzwrotne- są to dochody własne, udział w dochodach budżetu państwa, subwencja ogólna – nie podlegają one zwrotowi

Innego podziału dokonać można ze względu na sposób uzyskiwania:

- dochody wewnętrzne- ustalane i pobierane przez organy gminy i są to np. podatki i opłaty

- dochody zewnętrzne- otrzymywane od wojewody lub z ministerstwa Finansów i są to np. dotacje, subwencja ogólna, wpływy z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych

Ponadto dochody gminy można podzielić na następujące grupy dochodów:

- dochody pobierane przez organy gminy

- dochody pobierane przez urzędy skarbowe

- udział gmin w podatkach i opłatach

- opłaty, ceny, kary pobierane przez urząd gminy oraz jednostki organizacyjne

- subwencja ogólna

- dochody z majątku gminy

- dotacje celowe

Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego źródłami dochodów własnych gminy czyli dochodami obligatoryjnymi są:

1) wpływy z podatków (o tym będzie mówiła szerzej moja koleżanka):

a) od nieruchomości,

b) rolnego,

c) leśnego,

d) od środków transportowych,

e) dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,

f) od posiadania psów,

g) od spadków i darowizn,

h) od czynności cywilnoprawnych;

2) wpływy z opłat:

a) skarbowej,

b) targowej,

c) miejscowej,

d) administracyjnej,

e) eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późn. zm.3)),

f) innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;

3) dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych;

4) dochody z majątku gminy;

5) spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;

6) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;

7) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

8) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

9) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;

10) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

11) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

12) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.

Katalog tych źródeł nie ma charakteru zamkniętego.

Zgodnie z Art. 8. 1. ustawy z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wśród fakultatywnych źródeł dochodów gminy wymienione zostały dotacje celowe z budżetu państwa na:

1) zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami;

2) zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej;

3) usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych;

4) finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych;

5) realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych.

Zgodnie z Art. 5. 1. Źródłami dochodów własnych powiatu są:

1) wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;

2) dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych powiatowych jednostek budżetowych;

3) dochody z majątku powiatu;

4) spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;

5) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;

6) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

7) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

8) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;

9) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

10) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

11) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.

Tak jak w przypadku gmin również katalog dochodów powiatów nie został zamknięty.

Zgodnie z Art. 6. 1. Źródłami dochodów własnych województwa są:

1) dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych wojewódzkich jednostek budżetowych;

2) dochody z majątku województwa;

3) spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;

4) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;

5) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;

8) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

9) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.

Zasady ustalania i gromadzenia dochodów

Zasady ustalania i gromadzenia dochodów reguluje rozdział III (art.9-18) ustawy z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który określa:

-organy właściwe do pobierania poszczególnych dochodów ,

-terminy ich przekazywania

- naliczania odsetek od nieterminowego przekazywania dochodów

- organy właściwe do udzielania ulg, odraczania, umarzania oraz rozkładania na raty,

Natomiast szczegółowe zasady pobierania dochodów budżetowych przez jednostki budżetowe określa &12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 stycznia 2005 w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz zasad i terminów rocznych rozliczeń i wpłat do budżetu, zgodnie z którym jednostki realizujące dochody budżetowe obowiązane są do:

- prawidłowego i terminowego ustalania należności z tytułu dochodów budżetowych i przychodów środków specjalnych

- pobierania wpłat i terminowego dokonywania zwrotów nadpłat

-prowadzenia ewidencji dochodów budżetowych oraz przychodów środków specjalnych wg rozdziałów i działów określających rodzaj działalności oraz wg paragrafów klasyfikacji

- terminowego wysyłania do zobowiązanych wezwania do zapłaty lub faktur z tytulu świadczenia usług

- terminowego wysyłania do zobowiązanych upomnień oraz podejmowania w stosunku do nich czynności egzekucyjnych przewidzianych prawem

- umarzania należności nieściągalnych bądź podejmowania działań określonych w odrębnych przepisach