RATOWNICTWO MEDYCZNE :
Zespoły specjalistyczne ratownictwa medycznego „S” ( dawnej reanimacyjne)
Zespoły podstawowe „P” ( dawniej wypadkowe)
Zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka lub ratownik medyczny
Zespoły podstawowe, w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione di wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny
Pielęgniarka systemu- to pielęgniarka posiadająca tytuł specjalisty lub specjalizująca się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologicznego, internistycznego, chirurgicznego, pielęgniarstwa ratunkowego.
LEKI STOSOWANE W POGOTOWIU RATUNKOWYM
Amiodarone (Cordarone)0,15g/ amp.
Zastosowanie: Komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, w których inne leki przeciwarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór,
migotanie przedsionków.
Działanie: Zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, prawdopodobnie wpływa rozszerzająco na naczynia wieńcowe.
Atropinum sulfuricum (Atropina) 0,001g/ amp.
Zastosowanie: Stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa, premedykacja do znieczulenia ogólnego, rzadkoskurcz spowodowany odruchowym pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami fosforoogranicznymi i
niektórymi grzybami..
Działanie: Rozszerza źrenicę, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej, hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych, nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy,
przyspieszając czynność serca. Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego. Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w zależności od dawki stan pobudzenia lub depresji.
Clemastine 2mg/ amp
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym, przeciwalergicznym, przeciwświądowym i przeciwobrzękowym. Nie wykazuje depresyjnego wpływu na o.u.n. i obwodowy układ nerwowy.
Zastosowanie: Pokrzywka, obrzęk Quincke'go, odczyny polekowe i alergiczne. Zapobiegawczo przed zabiegiem lub badaniem diagnostycznym, np. endoskopią, podaniem środka cieniującego, itp.
Clonazepam 0,001g/ amp.
Działanie: Charakteryzuje się silnym i długotrwałym działaniem przeciwdrgawkowym. Wykazuje także działanie przeciwlękowe i uspokajające. Działa umiarkowanie nasennie i rozluźnia napięcie mięśniowe. Podany dożylnie
działa natychmiast.
Wskazania: Leczenie doraźne. Wszelkie postacie padaczki u dorosłych i dzieci. Ostre napady lęku.
Diazepam (Relanium) 0,01g/ amp.
Działanie: Pochodna benzodiazepiny. Charakteryzuje się silnym działaniem przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwdrgawkowym. Wykazuje również silne działanie nasenne i rozluźniające napięcie mięśniowe. Zmniejsza napięcie, lęk,
drażliwość, pobudliwość i agresywność.
Wskazania: Stan padaczkowy. Ostre stany lękowe połączone z pobudzeniem ruchowym, agresywnością. Zespół majaczenia alkoholowego. Przed kardiowersją.
Epinepherine (Epinefryna, Adrenalina) 0,001g/ 1ml
Działanie: Powoduje skurcz naczyń, a w konsekwencji podniesienie ciśnienia tętniczego. Przyspiesza czynność serca i zwiększa pojemność minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych (działanie dwufazowe: najpierw je zwęża, aby następnie rozszerzyć). Rozszerza też źrenicę i oskrzela; przyspiesza oddychanie. Hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków trawiennych i śliny, obniża napięcie mięśni gładkich. Zwieksza stężenie glukozy w krwi. Podana w małej dawce działa głównie miejscowo kurcząc naczynia i anemizując otaczające tkanki. Miejscowe podanie leku do oskrzeli (p. rurkę
intubacyjną) powoduje rozkurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego. Ta droga podania jest równie skuteczna jak dożylna, czy dosercowa. Jej działanie po podaniu dożylnym jest bardzo szybkie, ale krótkotrwałe - szybko ulega utlenieniu i
rozkładowi. Po podaniu podskórnym działa powoli, po domięśniowym – nieco szybciej.
Wskazania: Stan astmatyczny, dychawica oskrzelowa w stanie zaostrzenia, wstrząs anafilaktyczny, zatrzymanie czynności serca, Uogólniona pokrzywka i obrzęki. Miejscowo wykorzystywana jest głównie w laryngologii, okulistyce, stomatologii i w drobnych zabiegach chirurgicznych dla uzyskania anemizacji tkanek (obkurcza naczynia krwionośne)
Furosemide 0,02g/ amp.
Działanie: Diuretyk pętlowy o bardzo silnym działaniu, Prowadzi do utraty jonów wapniowych, magnezowych, fosforanów, zmniejsza wydalanie kwasu moczowego, powoduje niewielki wzrost przesączania kłębkowego. Poza nerkami działa na metabolizm węglowodanów, obniżając tolerancję glukozy. Ma także bezpośredni wpływ spazmolityczny na mięśnie naczyń
Wskazania: Ostra i przewlekła niewydolność krążenia, obrzęk płuc, obrzęk mózgu, nadciśnienie tętnicze, marskość wątroby, ostra niewydolność nerek, diureza wymuszona w zatruciach, obrzęki różnego pochodzenia.
Glukoza amp. 5 sztuk
Działanie: Glukoza stanowi główny substrat przemian energetycznych w organizmie, jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich tkanek organizmu. Ze względu na niską osmolarność roztworu glukozy uzasadnia stosowanie jako rozpuszczalnik wielu leków podawanych.
Wskazania :
- Glukoza 5%: rozpuszczalnik do leków i koncentratów podawanych pozajelitowo.
- Glukoza 10%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie pozajelitowe, leczenie hipoglikemii oraz jako rozpuszczalnik do koncentratów, elektrolitowych i leków podawanych pozajelitowo, nie wykazujących niezgodności.
- Glukoza 20% i 40%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie pozajelitowe, składnik węglowodanowy w żywieniu pozajelitowym oraz leczenie hipoglikemii.
Nitroglicerinum (Perliganit, Nitromint) tabl. 1mg
Działanie: Lek o silnym, krótkotrwałym działaniu na mięśnie gładkie, głównie naczyń krwionośnych. Powoduje: rozszerzenie żylnego łożyska naczyniowego przez co zmniejsza się ciśnienie napełniania serca, spada obciążenie wstępne i ciśnienie późnorozkurczowe lewej komory oraz ciśnienie w tętnicy płucnej; zmniejszenie oporu obwodowego i obciążenia następczego przez co spada praca i wydatek energetyczny mięśnia sercowego; zmniejszenie oporu przepływu wieńcowego, zwiększenie przepływu wieńcowego (może też powodować korzystną redystrybucję przepływu wieńcowego do strefy podwsierdziowej) i rozszerzenie naczyń wieńcowych; zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy. Skutkiem powyższych działań: w niewydolności wieńcowej - zmniejsza się niedotlenienie mięśnia sercowego; w niewydolności krążenia - poprawia się objętość minutowa. Nie wywiera bezpośredniego wpływu na serce - efekty hemodynamiczne i zmiana częstości akcji serca po podaniu leku są wynikiem wpływu na naczynia. Obniża RR. Podnosi ciśnienie śródczaszkowe i śródgałkowe. Po podaniu podjęzykowo w postaci aerozolu szybko pojawia się działanie (w czasie 30-50 sek)
Wskazania: Łagodzenie bólu w ostrych napadach dławicy piersiowej i zapobieganie bólom wieńcowym (przed wysiłkiem fizycznym) w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. Niestabilna choroba niedokrwienna serca. Zawał mięśnia
sercowego. Ostra lewokomorowa niewydolność. Przełom nadciśnieniowy z zastoinową niewydolnością krążenia. Kontrolowane podciśnienie w przebiegu zabiegów chirurgicznych.
Hydrocortisone 0,5g/ amp.
Działanie: immunosupresyjne i przeciwalergiczne. Krótkotrwale hamuje podzwgórze i przysadkę mózgową. Po podaniu dożylnym działa prawie natychmiast, przez około 4 h, po podaniu domięśniowym jego efekt terapeutyczny utrzymuje się kilka godzin dłużej.
Wskazania: przełom nadnerczowy, wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go,
obrzęk mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, wstrząs septyczny, zachłystowe zapalenie płuc
Ketoprofen (Ketonal) 0,1g/ amp.
Działanie: Niesteroidowy lek przeciwzapalny o silnym działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Szybko wchłania się po podaniu domięśniowym, osiągając maksymalne stężenie we krwi po około 15-45 min.
Wskazania: Jako lek przeciwbólowy w leczeniu stanów pooperacyjnych, podawany dożylnie. Domięśniowo stosowany w chorobach reumatoidalnych (ostre rzuty zapalne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu stawów
kręgosłupa), w ciężkich artrozach, w ostrych bólach zwyrodnieniowych stawów, dyskopatiach, bólach korzonkowych, zapaleniach ścięgien i stawów, bolesnym miesiączkowaniu, bólach nowotworowych.
Lidocaine (Lignokaina, Xylokaina) 0,04g/ 2ml fiol.
Działanie: Lek (z grupy miejscowo znieczulających pochodnych amidowych) o działaniu stabilizującym błony komórkowe i bezpośrednim wpływie na układ bodźcoprzewodzący serca, zaliczany do grupy leków przeciwarytmicznych. Charakteryzuje się stosunkowo małym wpływem depresyjnym na mięsień sercowy i możliwością względnie bezpiecznego stosowania w chorobie węzła zatokowoprzedsionkowego.
Wskazania: Jako lek przeciwarytmiczny: leczenie ostrych tachykardii i arytmii komorowych (m.in. w objawowym leczeniu ponaparstnicowych zaburzeń rytmu serca). Stosowany również w schemacie CPR (resuscytacji) w leczeniu skojarzonym zaburzeń rytmu (migotania komór).
Lidocaine żel 2% (Lignokaina Żel) tuba
Działanie: Środek miejscowo znieczulający (analgetyk miejscowy). Początek działania przy podaniu na błony śluzowe występuje po około 2-3 min, utrzymuje się około 30-60 min.
Zastosowanie: do smarowania bezpośrednio przed użyciem rurek intubacyjnych, masek krtaniowych, sond żołądkowych, zgłębników itp. do znieczulania cewki moczowej przed zabiegiem (cewnikowanie pęcherza moczowego) oraz do pokrywania bezpośrednio przed użyciem cewników, zgłębników, wzierników itp. wprowadzanych do cewki moczowej.
Morphine (Morphini Sulfas, Morfina, MCT Continous) 0,01g/ amp.
Działanie: Silny lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptorów opioidowych. Wykazuje działanie kurczące na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych powodując kurcz odźwiernika, opóźnienie opróżniania żołądka, wzrost ciśnienia w drogach żółciowych i moczowych, zwolnienie perystaltyki, zaparcia. Przez działanie na o.u.n. powoduje nudności, wymioty, hamuje odruch kaszlowy, zwęża źrenice, obniża temperaturę ciała i pobudliwość ośrodka oddechowego. Poprawia nastrój i działa euforyzująco. Wpływa na układ krążenia zależnie od stanu wyjściowego: możliwy jest wzrost lub spadek wskaźnika sercowego, bez istotnego wpływu na ciśnienie końcoworozkurczowe
w lewej komorze i w tętnicy płucnej; wykazuje tendencję do zwalniania rytmu serca przez wpływ pobudzający na nerw błędny i zmniejszenie napięcia układu współczulnego. Po podaniu domięśniowym lub podskórnym dobrze wchłania się z miejsca podania, początek działania występuje po około 15-30 min, działanie maksymalne utrzymuje się 0,5-1,5 h, średni czas działania wynosi około 4-5 h Bardzo silne działanie przeciwbólowym leku, zwłaszcza stosowanego w dawkach
powtarzanych.
Wskazania: Umiarkowane, silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii. Morfina stosowana jest również w bólu zawałowym i niedokrwieniu mięśnia sercowego, bólach spowodowanych ciężkim urazem klatki piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i płuc oraz w zespołach bólowych przebiegających z męczącym suchym kaszlem (np. na skutek wciągnięcia opłucnej w proces chorobowy). Jest podstawowym opioidem (zalecanym przez WHO) w zwalczaniu bólów w przebiegu chorób
nowotworowych.
Naloxone 0,1mg/ amp.
Działanie: Jest antagonistą w stosunku do naturalnych i syntetycznych odurzających leków przeciwbólowych, nie posiada działania przeciwbólowego ani nie wywołuje depresji ośrodka oddechowego. Podanie go w pełnej dawce po uprzednim podaniu narkotycznych leków przeciwbólowych powoduje nawrót dolegliwości bólowych, małe dawki podane pozajelitowo zapobiegają lub znoszą ośrodkowe i obwodowe efekty działania morfiny i innych opioidów. Podany u osób zależnych od opioidów może spowodować zespół ostrej abstynencji. Słabo łagodzi depresję ośrodka oddechowego wywołanej przedawkowaniem innych niż opioidy leków działających depresyjnie na o.u.n. (np. barbituranów, benzodiazepin). Nawet długie podawanie leku nie prowadzi do uzależnienia.
Wskazania: Leczenie ostrych zatruć narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, w odwracaniu depresji ośrodka oddechowego spowodowanej podaniem narkotycznych leków przeciwbólowych, dla celów diagnostycznych w celu wykrycia narkomanii lub wyjaśnienia przyczyn depresji ośrodka oddechowego.
Płyny koloidowe 500ml (Haes, Gelofusine, Dekstran)
Działanie i zastosowanie: Preparaty powodujące wypełnienie łożyska naczyniowego i przywrócenie ciśnienia krwi w czasie 3-4 h wlewu dożylnego. Utrzymują się w krwiobiegu ok. 24 h. Stosowane w leczeniu i zapobieganiu hipowolemii oraz wstrząsowi spowodowanemu zabiegami chirurgicznymi, urazami, zakażeniami, oparzeniami.
Płyn wieloelektrolitowy (PWE) 500ml
Działanie: Izotoniczny roztwór, uzupełniający niedobory wody i elektrolitów. Zawiera sole sodu, potasu, wapnia i magnezu. Skład płynu jest zbliżony do składu elektrolitowego osocza
Wskazania: Niedostateczna doustna podaż płynów. Nawadnianie w okresie pooperacyjnym. Nadmierna utrata płynów i elektrolitów na skutek wymiotów i biegunek oraz przez przetoki.
Salbutamol 0,5mg/ amp. /aerosol.
Działanie: Podawany miejscowo w inhalacjach szybko rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli i nie wpływa przy tym na układ sercowo-naczyniowy. Podawany parenteralnie działa silnie rozkurczająco na oskrzela. Przyspiesza czynność serca,
rozszerza obwodowe naczynia krwionośne, nie ma większego wpływu na ciśnienie tętnicze krwi,
Wskazania: Stan astmatyczny.
Sodium chloride r-r (Sól Fizjologiczna) 0,9%/ 10ml
Działanie: Podany pozajelitowo powoduje krótkotrwałe zwiększenie objętość krwi krążącej i nieznaczne nasilenie diurezy. Może być używany jako rozpuszczalnik wielu leków.
Wskazania: Odwodnienie izotoniczne, odwodnienie hipotoniczne, utrata jonów sodu i chloru przez organizm, uzupełnianie utraconych płynów po zabiegach operacyjnych, wymiotach, biegunce, wstrząs pourazowy, oparzenia. Jako jeden z płynów podawanych dożylnie w celu pokrycia zapotrzebowania dobowego na wodę i elektrolity, kiedy ich podaż drogą inną niż dożylna jest niemożliwa. Jako rozpuszczalnik podawanych leków.
Metoclopramidum 10mg/amp.
Działanie: Działa pobudzająco na perystaltykę żołądka, dwunastnicy i jelit, szczególnie jelita cienkiego, nie pobudzając jednocześnie błony śluzowej żołądka do wydzielania soku żołądkowego, enzymów trzustkowych i nie jest skuteczny w
nudnościach i wymiotach towarzyszących zaburzeniom błędnika.
Wskazania: Zaburzenia czynności ruchowej przewodu pokarmowego, refluks żołądkowo-przełykowy, przepuklina rozworu przełykowego, zgaga, zapalenie błony śluzowej żołądka, nudności, wymioty różnego pochodzenia, niewydolność wpustu żołądka, zaparcia wynikające z leniwej perystaltyki jelita grubego, atonia żołądka, zaburzenia perystaltyki jelit po operacjach jamy brzusznej, jako lek pomocniczy w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w diagnostyce przewodu pokarmowego.
Captopril 12,5mg/tabl.
Działanie: Lek obniża ciśnienie tętnicze krwi, powoduje nieznaczny wzrost stężenia potasu we krwi przy jednoczesnej utracie sodu i wody. Zmniejsza systemowy i płucny naczyniowy opór obwodowy nie zmieniając lub zwiększając pojemność
minutową serca. Nie zmniejsza przepływu nerkowego. U chorych z zastoinową niewydolnością krążenia dzięki obniżeniu obwodowego oporu naczyniowego (obciążenia następczego - afterload) oraz obniżeniu obciążenia wstępnego (preload) następuje długotrwała poprawa hemodynamiczna i poprawa tolerancji wysiłku. Przeciwdziała przerostowi i rozrostowi mięśni gładkich w naczyniach oraz przerostowi i przebudowie mięśnia sercowego. Ma działanie przeciwmiażdżycowe. Zwiększa miejscowy przepływ krwi w kończynach, poprawia mózgowy przepływ krwi. Poprawia tolerancję węglowodanów, ma korzystny wpływ na gospodarkę lipidową. Po podaniu pojedynczej dawki początek działania występuje po około 15
min.
Wskazania: Nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia
No-spa 40mg/amp.(Drotaverin)
Działanie: Syntetyczny lek o działaniu spazmolitycznym. Działanie rozkurczające drotaweryny nie zależy od rodzaju unerwienia oraz lokalizacji mięśni gładkich (przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy, układ krążenia oraz drogi żółciowe).
Wskazania: Stany skurczowe mięśni gładkich związane z chorobami dróg żółciowych: kamicą dróg żółciowych, zapaleniem pęcherzyka żółciowego, zapaleniem okołopęcherzykowym, zapaleniem przewodów żółciowych. Stany
skurczowe mięśni gładkich dróg moczowych: kamica nerkowa.
Magnzinum sulfate (Magnez) 20%/ 10 ml amp.
Działanie: Podany dożylnie szybko przenika do tkanek i narządów, poraża płytkę ruchową w mięśniach i działa narkotyzująco na o.u.n. Zmniejsza napięcie mięśniowe i działa przeciwdrgawkowo.
Wskazania: Tężec, rzucawka porodowa, zatrucia strychniną i naparstnicą.
(Acetylsallcylic,Glucagon,Miodazolan- uspokajająco, Naloxonum, Solutio Ringer, Tlen)
Kiedy szuka się tętna:
-częstoskurcz komorowy
- czynność elektryczna bez tętna
- 2 minuty po defibrylacji
Kiedy nie szuka się tętna:
-migotanie komór
- asystoria
-bezpośrednio po defibrylacji.
BLS (Basic Life Support) – skrót Podstawowe zabiegi resuscytacyjne
(wg Europejskiej Rady Resuscytacji – 2005r.)
Podstawowe czynności resuscytacyjne polegają na utrzymaniu drożności dróg oddechowych oraz wspomaganiu oddychania i krążenia bez użycia specjalnego sprzętu ewentualnie poza zwykłą rurką ustno-gardłową lub chustą ochronną.
1. Bezpieczeństwo.
Oceń swoje bezpieczeństwo (martwy ratownik, to zły ratownik!), następnie bezpieczeństwo osoby, której udzielasz pomocy.
Zagrożenia:
gazy: cyjanowodór i siarkowodór – ochrona: maska z zastawką bezzwrotną,
substancje żrące: absorbcja przez skórę i drogi oddechowe,
walące się mury,
porażenia prądem,
pożar,
nadjeżdżające pojazdy.
2. Sprawdź przytomność
Sprawdź, czy jest przytomna, poprzez potrząsanie i głos.
Uwaga żeby nie pogłębić istniejącego urazu zwłaszcza w odcinku szyjnym kręgosłupa.
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny:
ocenić ewentualne urazy,
powtórnie ocenić stan pacjenta
wezwać pomoc
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:
3. Wołanie o pomoc – wezwij pomoc okrzykiem
Wskaż konkretną osobę z tłumu i poproś ją o wezwanie pogotowia
następnie sprawdź:
4. Drożność dróg oddechowych.
Odchyl głowę, unieś żuchwę, otwórz usta.
5. Sprawdź oddech.
Sprawdź czy pacjent oddycha, poprzez przyłożenie ucha do ust poszkodowanego i wysłuchanie szmeru wydychanego powietrza (słuch), wyczucie go na policzku (czucie), patrząc jednocześnie na klatkę piersiową, czy unosi się podczas ruchów oddechowych (wzrok) (ok. 10 sekund). Jeżeli poszkodowany oddycha to:
pozycja boczna ustalona (chyba że podejrzewamy uraz kręgosłupa),
upewnij się że pomoc została wezwana lub zatelefonuj po pomoc,
powtarzaj ocenę
Jeżeli chory nie oddycha to:
6. Wezwanie o pomoc.
Upewnij się, że wezwano pomoc lub sam wezwij pomoc.
Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, gdy ofiarę zdarzenia jest dziecko, a także gdy przyczyną utraty przytomności jest uraz, utonięcie, zadławienie, zatrucie lekami lub alkoholem. W takich okolicznościach prawdopodobne jest, że ma się do czynienia z pierwotnym zatrzymaniem oddychania, trzeba więc przed wezwaniem pomocy poprowadzić przez 1 minutę odpowiednie działania resuscytacyjne, a dopiero potem wezwać pomoc.
7. Wykonaj masaż serca i sztuczne oddychanie
Przy braku oddechu lub kiedy uważasz, że oddechy za wolne, za płytkie (są nieefektywne) wykonaj masaż pośredni serca:
ułóż pacjenta na twardej powierzchni,
znajdź punkt nacisku mostka (środek klatki piersiowej),
głębokość nacisku 4- ,
częstotliwość uciśnięć 100/min,
Sztuczny oddech:
Wykonaj sztuczne oddychanie, wdmuchując powietrze w usta (metoda usta-usta) lub nos (metoda usta-nos) poszkodowanego.
zamknąć nos poszkodowanego
utrzymywać drożność dróg oddechowych
wziąć głęboki wdech
utrzymywać szczelność między ustami ratującego i poszkodowanego
wdmuchiwać powietrze przez usta ratowanego (1 sek. jeden oddech)
obserwować unoszenie klatki piersiowej
utrzymując drożność odsunąć własne usta
obserwować opadanie klatki piersiowej
stosunek uciśnięć mostka do liczby oddechów: 30:2 (metoda jednego i dwóch ratowników tak samo),
licz głośno w celu utrzymania częstości i relacji obu czynności.
Elektroterapia – AUTOMATYCZNA DEFIBRYLACJA ZEWNĘTRZNA (Automated External Defibrillation)
Automatyczne defibrylatory zewnętrzne są to urządzenia za pomocą których wykonuje się defibrylację elektryczną (wyładowanie elektryczne) w migotaniu komór lub częstoskurczu komorowym bez tętna (80-90% postaci nagłego zatrzymania krążenia u dorosłych).
Wykonanie defibrylacji zatrzymuje migotanie komór (lub częstoskurcz komorowy bez tętna), następnie bezpośrednio po wyładowaniu pojawia się bezruch serca (asystolia), a po chwili serce samo podejmuje własny rytm, pod warunkiem, że komórki mięśnia sercowego są do tego zdolne (zdolne są wtedy, gdy nie zostały wyczerpane ich zasoby energetyczne – czyli defibrylacja została wykonana odpowiednio wcześnie lub do momentu podłączenia defibrylatora prowadzona była prawidłowa resuscytacja, która wydłuża czas migotania komór).
Zatem PAMIĘTAJ: Defibrylacja oznacza zatrzymanie migotania komór lub częstoskurczu komorowego bez tętna.
W którym momencie użyć AED?
Defibrylatora należy użyć w momencie stwierdzenia braku oznak krążenia w czasie resuscytacji czyli w momencie stwierdzenia braku oddechu.
Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne (BLS) z użyciem AED:
Bezpieczeństwo
Sprawdzenie przytomności
Wołanie o pomoc
Udrożnienie dróg oddechowych
Sprawdzenie oddechu
Upewnienie się, że pomoc została wezwana lub wezwanie pomocy
Użycie AED
AED same analizują rytm serca i decydują czy potrzebna jest defibrylacja (są automatyczne, czyli operator nie musi znać się na rozpoznawaniu nieprawidłowych rytmów serca!)
SEKWENCJA UŻYCIA AED
1. Upewnij się, że ty, poszkodowany i pozostali świadkowie zdarzenia jesteście bezpieczni.
2. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha prawidłowo, poproś kogoś o przyniesienie AED i wezwanie służb ratowniczych
3. Rozpocznij RKO zgodnie z wytycznymi BLS.
4. Gdy tylko pojawi się defibrylator, włącz go i postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi/wizualnymi, upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego w chwili prowadzenia analizy rytmu przez AED:
- pojawi się hasło: podłącz elektrody do obnażonej klatki piersiowej pacjenta, jak wskazuje ilustracja i podłącz przewód elektrod do gniazda w defibrylatorze - podłącz elektrody;
- gdy jest więcej niż jeden ratownik, RKO powinna być prowadzona do chwili zakończenia tych działań,
- pojawi się hasło: trwa analiza, nie dotykaj pacjenta – w czasie analizy nie należy dotykać pacjenta, każde zakłócenie analizy dotknięciem pacjenta lub defibrylatora skutkuje przerwaniem jego pracy i ponowieniem polecenia, żeby nie dotykać pacjenta (polecenie: wykryto ruch, nie dotykaj pacjenta),
5. Dalsze działanie defibrylatora zależne jest od wykrytego rytmu serca – możliwe są dwa scenariusze działania:
I. - może pojawić się hasło: defibrylacja/wstrząs zalecany, nie dotykaj pacjenta, wciśnij przycisk defibrylacja/wstrząs - jeżeli wyładowanie jest wskazane (defibrylator wykrył częstoskurcz komorowy bez tętna lub migotanie komór), upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego, naciśnij przycisk defibrylacji zgodnie z poleceniem,
- następnie pojawi się hasło: rozpocznij resuscytacje/masaż serca i sztuczne oddychanie - AED zaleci kontynuowanie resuscytacji przez 2 min., po czym sam przerwie te działania i ponownie zacznie analizę;
II. – może pojawić się hasło: defibrylacja/wstrząs nie zalecany, jeżeli brak oznak krążenia(tętna) to rozpocznij resuscytację/masaż serca i sztuczne oddychanie - jeżeli wyładowanie nie jest zalecane (AED wykrył asystolię czyli bezruch serca lub własny rytm pacjenta), AED zaleci kontrolę oznak życia i podjęcie RKO, używając sekwencji 30 uciśnięć do 2 wdechów ratowniczych.
Jeżeli nie stwierdzi się oznak krążenia podejmuje się resuscytację (znów są na to dwie minuty), a w przypadku pojawienia się takich oznak (obecność tętna, oddychania, ruchów pacjenta, kaszlu itp.) przerywamy działania resuscytacyjne.
Wg wytycznych ERC (Europejska Rada Resuscytacji) AED powinny być zlokalizowane w miejscach publicznych, gdzie do NZK dochodzi co najmniej 1 raz na dwa lata (hipermarket, lotnisko, dworzec).
Standardowy AED jest odpowiedni dla dorosłych i dzieci po okresie pokwitania. Dla dzieci pomiędzy 1 r.ż. a okresem pokwitania należy używać elektrod pediatrycznych i trybu pediatrycznego w defibrylatorze, jeżeli jest dostępny. Jeżeli taki tryb nie jest dostępny, stosuje się AED tak jak jest. Nie zaleca się wykorzystywania AED u dzieci poniżej 1 roku życia.
Triage (fr. triage – segregowanie, sortowanie) - procedura medyczna stosowana w medycynie ratunkowej, umożliwiająca służbom medycznym segregację rannych w wypadku masowym w zależności od stopnia obrażeń oraz rokowania.
W systemie START (ang. Simple Triage And Rapid Treatment) wyróżnia się cztery kategorie poszkodowanych, którym odpowiadają cztery kolory opasek lub plakietek przyznawane na miejscu zdarzenia, w zależności od stanu ich zdrowia i poniesionych obrażeń. Podział na określone grupy wygląda następująco:
czarny (poniżej 4 pkt. SCU) - brak oddechu i tętna,
czerwony - transportować w pierwszej kolejności.
żółty - transportować w drugiej kolejności,
zielony - transportować jako ostatni.
System segregacji medycznej START ma za zadanie umożliwić przeżycie jak największej liczbie osób z grona poszkodowanych. W przypadku wypadków masowych najgorszą rzeczą jest zabranie pierwszej rannej napotkanej osoby do szpitala, ponieważ może ona być ranna w takim stopniu, że nie przeżyje 24 godzin lub, wprost przeciwnie, może poradzić sobie bez specjalistycznej opieki medycznej, której z kolei mogą wymagać inne ranne osoby.
W Polsce standardy postępowania w zdarzeniach masowych i prowadzenia segregacji ma jedynie Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, który stosuje zmodyfikowaną wersję systemu START. W przypadku, gdy segregację pierwotną prowadzą osoby nie będące lekarzami, osoby bez tętna i oddechu otrzymują kolor żółty, a decyzja ta jest weryfikowana w segregacji wtórnej przez personel stricte medyczny pod nadzorem lekarzy