LEKI, KTÓRE RATOWNIK MEDYCZNY MOŻE ZASTOSOWAĆ SAMODZIELNIE
1) Amiodarone (Cordarone)0,15g/ amp.- rozpuszczać w 20ml 5% glukozy DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Zastosowanie: Komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, w których inne leki przeciwarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór, migotanie przedsionków.
Działanie: Zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, prawdopodobnie wpływa rozszerzająco na naczynia wieńcowe.
2) Atropinum sulfuricum (Atropina) 0,5mg/ amp. DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, PODSKÓRNIE, DOTCHAWICZO
Zastosowanie: Stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa, premedykacja do znieczulenia ogólnego, rzadkoskurcz spowodowany odruchowym pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami fosforoogranicznymi i niektórymi grzybami.
Działanie: Rozszerza żrenicę, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej, hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych, nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, przyspieszając czynność serca. Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego. Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w zależności od dawki stan pobudzenia lub depresji.
3) Clemastine 2mg/ amp DOMIĘŚNIOWO
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym, przeciwalergicznym, przeciwświądowym i przeciwobrzękowym. Nie wykazuje depresyjnego wpływu na o.u.n. i obwodowy układ nerwowy. Zastosowanie: Pokrzywka, obrzęk Quincke'go, odczyny polekowe i alergiczne Leczenie objawów związanych z alergicznym nieżytem nosa takimi jak: katar, kichanie, łzawienie, świąd.
4) Diazepam (Relanium) 0,01g/ amp. DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, DOODBYTNICZO
Działanie: Pochodna benzodiazepiny. Charakteryzuje się silnym działaniem przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwdrgawkowym. Wykazuje również silne działanie nasenne i rozlużniające napięcie mięśniowe. Zmniejsza napięcie, lęk, drażliwość, pobudliwość i agresywność.
Wskazania: Stan padaczkowy. Ostre stany lękowe połączone z pobudzeniem ruchowym, agresywność. Zespół majaczenia alkoholowego. Przed kardiowersją.
5) Epinepherine (Epinefryna, Adrenalina) 1mg/ 1ml DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, PODSKÓRNIE, DOTCHAWICZO
Działanie: Powoduje skurcz naczyń, a w konsekwencji podniesienie ciśnienia tętniczego. Przyspiesza czynność serca i zwiększa pojemność minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych (działanie dwufazowe: najpierw je zwęża, aby następnie rozszerzyć). Rozszerza też źrenicę i oskrzela; przyspiesza oddychanie. Hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków trawiennych i śliny, obniża napięcie mięśni gładkich. Zwiększa stężenie glukozy w krwi. Podana w małej dawce działa głównie miejscowo kurcząc naczynia i anemizując otaczające tkanki. Miejscowe podanie leku do oskrzeli (p. rurkę intubacyjną) powoduje rozkurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego. Ta droga podania jest równie skuteczna jak dożylna, czy dosercowa. Jej działanie po podaniu dożylnym jest bardzo szybkie, ale krótkotrwałe - szybko ulega utlenieniu i rozkładowi. Po podaniu podskórnym działa powoli, po domięśniowym - nieco szybciej. Wskazania: Stan astmatyczny, dychawica oskrzelowa w stanie zaostrzenia, wstrząs anafilaktyczny, zatrzymanie czynności serca, Uogólniona pokrzywka i obrzęki. Miejscowo wykorzystywana jest głównie w laryngologii, okulistyce, stomatologii i w drobnych zabiegach chirurgicznych dla uzyskania anemizacji tkanek (obkurcza naczynia krwionośne)
6) Flumazenil ( Anexate) 0,1 mg/ml. DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: lek będący antagonistą receptorów benzodiazepinowych. Stosowany jako antidotum w przypadku przedawkowania benzodiazepin ( np. Relanium, Midazolam). Działa po około 30- 60 sekundach przez ok. 60 minut. Znajduje również zastosowanie w terapii śpiączki wątrobowej w celu zmniejszenia objawów encefalopatii.
7) Furosemide 0,02g/ amp. DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO Działanie: Diuretyk pętlowy o bardzo silnym działaniu, Prowadzi do utraty jonów wapniowych, magnezowych, fosforanów, zmniejsza wydalanie kwasu moczowego, powoduje niewielki wzrost przesączania kłębkowego. Poza nerkami działa na metabolizm węglowodanów, obniżając tolerancję glukozy. Ma także bezpośredni wpływ spazmolityczny na mięśnie naczyń
Wskazania: Ostra i przewlekła niewydolność krążenia, obrzęk płuc, obrzęk mózgu, nadciśnienie tętnicze, marskość wątroby, ostra niewydolność nerek, diureza wymuszona w zatruciach, obrzęki różnego pochodzenia.
8) Glucagon- 1 mg/fiol. + rozpuszczalnik DOMIĘŚNIOWO
Działanie: lek stosowany u chorych na cukrzycę w czasie hipoglikemii. Nie podawać u chorych na nowotwór trzustki lub nowotwór kory nadnerczy. Dawkowanie: dzieci do 5 r.ż. 0,25 mg ; dzieci w wieku 5- 10 lat podać 0,5 mg Glukagonu ; powyżej 10 r.ż. 0,5 do 1 mg Glukagonu
9) Glukoza amp. DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO Działanie: Glukoza stanowi główny substrat przemian energetycznych w organizmie, jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich tkanek organizmu. Ze względu na niską osmolarność roztworu glukozy uzasadnia stosowanie jako rozpuszczalnik wielu leków podawanych
Wskazania Glukoza 5%: rozpuszczalnik do leków i koncentratów podawanych pozajelitowo. Glukoza 10%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie pozajelitowe, leczenie hipoglikemii oraz jako rozpuszczalnik do koncentratów elektrolitowych i leków podawanych pozajelitowo, nie wykazujących niezgodności. Glukoza 20% i 40%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie pozajelitowe, składnik węglowodanowy w żywieniu pozajelitowym oraz leczenie hipoglikemii.
10) Nitroglicerinum (Perliganit, Nitromint) tabl. 1mg PODJĘZYKOWO Działanie: Lek o silnym, krótkotrwałym działaniu na mięśnie gładkie, głównie naczyń krwionośnych. Powoduje: rozszerzenie żylnego łożyska naczyniowego przez co zmniejsza się ciśnienie napełniania serca, spada obciążenie wstępne i ciśnienie późnorozkurczowe lewej komory oraz ciśnienie w tętnicy płucnej; zmniejszenie oporu obwodowego i obciążenia następczego przez co spada praca i wydatek energetyczny mięśnia sercowego; zmniejszenie oporu przepływu wieńcowego, zwiększenie przepływu wieńcowego (może też powodować korzystną redystrybucję przepływu wieńcowego do strefy podwsierdziowej) i rozszerzenie naczyń wieńcowych; zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy. Skutkiem powyższych działań: w niewydolności wieńcowej - zmniejsza się niedotlenienie mięśnia sercowego; w niewydolności krążenia - poprawia się objętość minutowa. Nie wywiera bezpośredniego wpływu na serce - efekty hemodynamiczne i zmiana częstości akcji serca po podaniu leku są wynikiem wpływu na naczynia. Obniża ciśnienie tętnicze. Podnosi ciśnienie śródczaszkowe i śródgałkowe. Po podaniu podjęzykowo w postaci aerozolu szybko pojawia się działanie (w czasie 30-50 sek.) Wskazania: Łagodzenie bólu w ostrych napadach dławicy piersiowej i zapobieganie bólom wieńcowym (przed wysiłkiem fizycznym) w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. Niestabilna choroba niedokrwienna serca. Zawał mięśnia sercowego. Ostra lewokomorowa niewydolność. Przełom nadciśnieniowy z zastoinową niewydolnością krążenia. Kontrolowane podciśnienie w przebiegu zabiegów chirurgicznych.
11) Hydrocortisone 0,5g/ amp. DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: immunosupresyjne i przeciwalergiczne. Krótkotrwale hamuje podzwgórze i przysadkę mózgową. Po podaniu dożylnym działa prawie natychmiast, przez około 4 h, po podaniu domięśniowym jego efekt terapeutyczny utrzymuje się kilka godzin dłużej.
Wskazania: przełom nadnerczowy, wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, obrzęk mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, wstrząs septyczny, zachłystowe zapalenie płuc
12) Ketoprofen (Ketonal) 0,1g/ amp. DOMIĘŚNIOWO ,DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: Niesteroidowy lek przeciwzapalny o silnym działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Szybko wchłania się po podaniu domięśniowym, osiągając maksymalne stężenie we krwi po około 15-45 min. Wskazania: Jako lek przeciwbólowy w leczeniu stanów pooperacyjnych, podawany dożylnie. Domięśniowo stosowany w chorobach reumatoidalnych (ostre rzuty zapalne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa), w ciężkich artrozach, w ostrych bólach zwyrodnieniowych stawów, dyskopatiach, bólach korzonkowych, zapaleniach ścięgien i stawów, bolesnym miesiączkowaniu, bólach nowotworowych.
13) Kwas acetylosalicylowy (Polopiryna S) 0,5g/ tabl. DOUSTNIE
Działanie: Zmniejsza agregację płytek, działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Działanie przeciwgorączkowe i napotne jest silnie zaznaczone już przy dawkach 1,0-1,5 g/dobę (zwłaszcza przy podwyższonej temperaturze ciała), działanie przeciwzapalne wyraźnie zaznaczone jest dopiero po kilku dniach przyjmowania. W dawkach powyżej 1 g/dobę kwas acetylosalicylowy zmniejsza krzepliwość krwi i wykazuje działanie fibrynolityczne. Wchłania się szybko i prawie całkowicie z przewodu pokarmowego. Wskazania: Stany gorączkowe, przeziębienia, bóle różnego pochodzenia, nerwobóle, bolesne miesiączkowanie, choroba reumatyczna i gośćcowa, zapobieganie zakrzepicy naczyń krwionośnych, zapobiegawczo przed zawałem serca.
14) Lidocaine (Lignokaina, Xylokaina) 0,04g/ 2ml fiol. DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, DOTCHAWICZO
Działanie: Lek (z grupy miejscowo znieczulających pochodnych amidowych) o działaniu stabilizującym błony komórkowe i bezpośrednim wpływie na układ bodźcoprzewodzący serca, zaliczany do grupy leków przeciwarytmicznych. Charakteryzuje się stosunkowo małym wpływem depresyjnym na mięsień sercowy i możliwością względnie bezpiecznego stosowania w chorobie węzła zatokowo-przedsionkowego.
Wskazania: Jako lek przeciwarytmiczny: leczenie ostrych tachykardii i arytmii komorowych (m.in. w objawowym leczeniu ponaparstnicowych zaburzeń rytmu serca). Stosowany również w schemacie CPR (resuscytacji) w leczeniu skojarzonym zaburzeń rytmu (migotania komór).
15) Magnzinum sulfate (Magnez) 20%/ 10 ml amp. DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO Działanie: Podany dożylnie szybko przenika do tkanek i narządów, poraża płytkę ruchową w mięśniach i działa narkotyzująco na o.u.n. Zmniejsza napięcie mięśniowe i działa przeciwdrgawkowo.
Wskazania: Tężec, rzucawka porodowa, zatrucia strychniną i naparstnicą
.
16) Metoclopramidum 10mg/amp. DOMIEŚNIOWO ,DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO Działanie: Działa pobudzająco na perystaltykę żołądka, dwunastnicy i jelit, szczególnie jelita cienkiego, nie pobudzając jednocześnie błony śluzowej żołądka do wydzielania soku żołądkowego, enzymów trzustkowych i nie jest skuteczny w nudnościach i wymiotach towarzyszących zaburzeniom błędnika. Wskazania: Zaburzenia czynności ruchowej przewodu pokarmowego, refluks żołądkowo-przełykowy, przepuklina rozworu przełykowego, zgaga, zapalenie błony śluzowej żołądka, nudności, wymioty różnego pochodzenia, niewydolność wpustu żołądka, zaparcia wynikające z leniwej perystaltyki jelita grubego, atonia żołądka, zaburzenia perystaltyki jelit po operacjach jamy brzusznej, jako lek pomocniczy w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w diagnostyce przewodu pokarmowego.
17) Metyloprednizolone ( Solu-medrol)- 500 mg/fiol. Lub 1g na fiol + rozpuszczalnik DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: Lek przeciwzapalny i przeciwobrzękowy stosowany w stanach wymagających intensywnego leczenia- urazy kręgosłupa, obrzęk mózgu, poważne ukąszenia węży i owadów. Nie stosować przy zaćmie, psychonerwicach i infekcjach bakteryjnych Dawkowanie: 30 mg/kg m.c.
18) Midazolam 5 mg/amp. DOMIEŚNIOWO ,DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO Działanie: lek o działaniu psychotropowym, szybki początek działania, działa przez ok. 1h, może spowodować depresję krążenia i oddychania, Depresja oddechowa jest łatwo odwracalna przez podanie flumazenilu. Dawkowanie: Dawka dożylna to 2,5- 5 mg.
19) Morphine (Morphini Sulfas, Morfina, MCT Continous) 0,01g/ amp. DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, PODSKÓRNIE
Działanie: Silny lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptorów opioidowych. Wykazuje działanie kurczące na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych powodując kurcz odźwiernika, opóżnienie opróżniania żołądka, wzrost ciśnienia w drogach żółciowych i moczowych, zwolnienie perystaltyki, zaparcia. Przez działanie na o.u.n. powoduje nudności, wymioty, hamuje odruch kaszlowy, zwęża źrenice, obniża temperaturę ciała i pobudliwość ośrodka oddechowego. Poprawia nastrój i działa euforyzująco. Wpływa na układ krążenia zależnie od stanu wyjściowego: możliwy jest wzrost lub spadek wskaźnika sercowego, bez istotnego wpływu na ciśnienie końcowo-rozkurczowe w lewej komorze i w tętnicy płucnej; wykazuje tendencję do zwalniania rytmu serca przez wpływ pobudzający na nerw błędny i zmniejszenie napięcia układu współczulnego. Po podaniu domięśniowym lub podskórnym dobrze wchłania się z miejsca podania, początek działania występuje po około 15-30 min, działanie maksymalne utrzymuje się 0,5-1,5 h, średni czas działania wynosi około 4-5 h Bardzo silne działanie przeciwbólowym leku, zwłaszcza stosowanego w dawkach powtarzanych. Wskazania: Umiarkowane, silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii. Morfina stosowana jest również w bólu zawałowym i niedokrwieniu mięśnia sercowego, bólach spowodowanych ciężkim urazem klatki piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i płuc oraz w zespołach bólowych przebiegających z męczącym suchym kaszlem (np. na skutek wciągnięcia opłucnej w proces chorobowy). Jest podstawowym opioidem (zalecanym przez WHO) w zwalczaniu bólów w przebiegu chorób nowotworowych.
20) Naloxone 0,1mg/ amp. DOMIĘŚNIOWO, DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO, PODSKÓRNIE, DOTCHAWICZO
Działanie: Jest antagonistą w stosunku do naturalnych i syntetycznych odurzających leków przeciwbólowych, nie posiada działania przeciwbólowego ani nie wywołuje depresji ośrodka oddechowego. Podanie go w pełnej dawce po uprzednim podaniu narkotycznych leków przeciwbólowych powoduje nawrót dolegliwości bólowych, małe dawki podane pozajelitowo zapobiegają lub znoszą ośrodkowe i obwodowe efekty działania morfiny i innych opioidów. Podany u osób zależnych od opioidów może spowodować zespół ostrej abstynencji. Słabo łagodzi depresję ośrodka oddechowego wywołanej przedawkowaniem innych niż opioidy leków działających depresyjnie na o.u.n. (np. barbituranów, benzodiazepin). Nawet długie podawanie leku nie prowadzi do uzależnienia. Wskazania: Leczenie ostrych zatruć narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, w odwracaniu depresji ośrodka oddechowego spowodowanej podaniem narkotycznych leków przeciwbólowych, dla celów diagnostycznych w celu wykrycia narkomanii lub wyjaśnienia przyczyn depresji ośrodka oddechowego.
21) Płyny koloidowe 500ml (Haes, Gelofusine, Dekstran) DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie i zastosowanie: Preparaty powodujące wypełnienie łożyska naczyniowego i przywrócenie ciśnienia krwi w czasie 3-4 h wlewu dożylnego. Utrzymują się w krwiobiegu ok. 24 h. Stosowane w leczeniu i zapobieganiu hipowolemii oraz wstrząsowi spowodowanemu zabiegami chirurgicznymi, urazami, zakażeniami, oparzeniami.
22) Płyn wieloelektrolitowy (PWE) 500ml DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: Izotoniczny roztwór, uzupełniający niedobory wody i elektrolitów. Zawiera sole sodu, potasu, wapnia i magnezu. Skład płynu jest zbliżony do składu elektrolitowego osocza
Wskazania: Niedostateczna doustna podaż płynów. Nawadnianie w okresie pooperacyjnym. Nadmierna utrata płynów i elektrolitów na skutek wymiotów i biegunek oraz przez przetoki.
23) Salbutamol 0,5mg/ amp. /aerosol. WZIEWNIE
Działanie: Podawany miejscowo w inhalacjach szybko rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli i nie wpływa przy tym na układ sercowo-naczyniowy. Podawany parenteralnie działa silnie rozkurczająco na oskrzela. Przyspiesza czynność serca, rozszerza obwodowe naczynia krwionośne, nie ma większego wpływu na ciśnienie tętnicze krwi,
Wskazania: Stan astmatyczny.
24) Sodium chloride r-r (Sól Fizjologiczna) 0,9%/ 10ml DOŻYLNIE, DOSZPIKOWO
Działanie: Podany pozajelitowo powoduje krótkotrwałe zwiększenie objętość krwi krążącej i nieznaczne nasilenie diurezy. Może być używany jako rozpuszczalnik wielu leków. Wskazania: Odwodnienie izotoniczne, odwodnienie hipotoniczne, utrata jonów sodu i chloru przez organizm, uzupełnianie utraconych płynów po zabiegach operacyjnych, wymiotach, biegunce, wstrząs pourazowy, oparzenia. Jako jeden z płynów podawanych dożylnie w celu pokrycia zapotrzebowania dobowego na wodę i elektrolity, kiedy ich podaż drogą inną niż dożylna jest niemożliwa. Jako rozpuszczalnik podawanych leków.
25) Tlen
Działanie: Podstawowy lek stosowany w działaniach ratowniczych, dawka uzależniona od stanu pacjenta, stosowany najczęściej przy sinicy, duszności, niepokoju, utracie przytomności i kwasicy. Przez wąsy przepływ do 6l/ min. Przez maskę stosuje się według standardów 15l/ min. Maska twarzowa połączona z workiem oddechowym umożliwia uzyskanie 100% stężenia tlenu w mieszaninie oddechowej i stosowana jest w leczeniu ostrego niedotlenienia. Przedawkowanie tlenu prowadzi do wystąpienia działań toksycznych