NEUROFIZJOLOGIA! (na podstawie Konturka, małego Traczyka i wikipedii)

Typy komórek występujących w ośrodkowym układzie nerwowym

Rodzaje neuronów - budowa:

- wielobiegunowe – mają wiele dendrytów

- interneurony – małe neurony pośredniczące, koordynujące prace sąsiednich komórek

- dwubiegunowe – oprócz aksonu mają tylko jeden dendryt, obecne tylko w siatkówce

- komórki rzekomo jednobiegunowe – neurony czuciowe w zwojach rdzeniowych. Tu od perykariontu odchodzi akson, natychmiast rozdzielający się na 2 włókna – centralne i obwodowe, które są kolateralami. Włókno centralne przewodzi impulsy od ciała komórki do ośrodka czuciowego, włókno obwodowe od receptorów do ciała komórki.

-z jednym dendrytem – bardzo nieliczne.

Pod względem kierunku przekazywania sygnału neurony dzieli się na:

• czuciowe (aferentne, dośrodkowe) przenoszą informacje od receptorów w tkankach i narządach ciała do ośrodkowego układu nerwowego;

• ruchowe (eferentne, odśrodkowe) przenoszą informacje od ośrodkowego układu nerwowego do komórek efektorowych - mięśniowych lub gruczołowych;

• kojarzeniowe (interneurony, pośredniczące) przenoszą informacje pomiędzy neuronami

Neurony dzieli się również według głównego wydzielanego neuroprzekaźnika. Według tego kryterium wyróżnia się między innymi neurony:

- cholinergiczne – głównym neuroprzekaźnikiem jest acetylocholina;

- dopaminergiczne – dopamina;

- GABA-ergiczne – kwas gamma-aminomasłowy (GABA);

- noradrenergiczne – noradrenalina;

- serotoninergiczne - serotonina;

- glutaminergiczne - glutaminian; 

Ze względu na morfologię w poszczególnych częściach mózgu można wyróżnić kilka charakterystycznych typów neuronów:

- neurony piramidowe leżące w korze mózgu, posiadają ciało komórkowe o trójkątnym kształcie oraz długie aksony (są to neurony typu Golgi I)

- neurony Purkiniego leżące w korze móżdżku, posiadają silnie rozgałęzione drzewko dendrytyczne, również należą do neuronów typu Golgi I

- komórki gwiaździste to niewielkie neurony leżące w korze mózgu, posiadają liczne dendryty układające się w kształt gwiazdy

- neurony wrzecionowate leżące w korze mózgu, charakteryzują się ciałem komórkowym o wrzecionowatym kształcie, są bipolarne

- neurony koszyczkowe leżące w korze mózgu i móżdżku posiadają rozwidlające się aksony, których zakończenia otaczają ciało docelowego neuronu na kształt koszyczka

Ze względu na długość aksonów:

- neurony typu Golgi I (projekcyjne) o długich aksonach, przenoszące informacje na duże odległości

- neurony typu Golgi II (interneurony) o krótkich aksonach, przenoszące informacje na małe odległości

Funkcje komórki nerwowej

- przekazywanie informacji zakodowanych w postaci impulsów nerwowych

- ciała neuronów są miejscem metabolizmu i syntezy składników komórkowych

- odbieranie pobudzenia z receptorów

- reagowanie na bodźce

- wytwarzanie substancji przekaźnikowych

- przekształcanie impulsów

- koordynacja aktywności intelektualnej, świadomości

Budowa błony komórkowej NEURONU

Zrąb błony komórkowej tworzą cząsteczki lipidów, ułożone poprzecznie w 2 warstwach. W lipidowym zrębie błony tkwią receptory neuroprzekaźników i innych biologicznie aktywnych związków, kanały jonowe i transportery różnych substancji. Te struktury to białka integralne błony. Luźno związane z błoną są białka enzymów i przekaźników wtórnych. Mogą się one przesuwać w półpłynnym środowisku błony. Główną częścią białka integralnego jest domena transbłonowa, czyli zakotwiczony w błonie odcinek łańcucha złożony z ok. 20 aminokwasów. Ich położenie w błonie jest ustabilizowane za pomocą ankiryn, łączących je z cytoszkieletem. Niektóre białka błonowe mają jedną domenę, a inne wiele, z tym ze są one pętlami łańcuchów aminokwasowych, które przebiegają kolejno przez cytoplazmę i poza komórką. Każda z krańcowych domen oddaje łańcuch zakończony grupą –NH2 lub

-COOH. Jedna grupa znajduje się w cytoplazmie, druga w środowisku zewnętrznym.

Funkcje błony komórkowej NEURONU

- oddziela cytoplazmę od środowiska zewnątrzkomórkowego

- odgrywa decydująca rolę w pobudzaniu i hamowaniu komórki

- jest dobrym izolatorem, dzięki czemu występuje potencjał błonowy

- bierze udział w transporcie jonów

Przepuszczalność błony komórkowej

W stanie ustalonym (spoczynku) przepuszczalność błony jest większa dla jonów potasu i chloru ni jonów potasu i chloru niż dla jonów sodu dla jonów sodu. Przez błonę mogą swobodnie przenikać tylko nieliczne związki np. H2O, CO2, glicerol; natomiast większość substancji, aby mogła przeniknąć przez błonę wymaga obecności w błonie odpowiednich układów transportujących, którymi są odpowiednie białka błonowe. Przepuszczalność błony dla danej substancji zależy od rozmiaru i ładunku jej cząsteczki. Na przykład cząsteczki wody z dużą szybkością przedostają się przez szczelinę w podwójnej warstwie lipidowej, powstałą na skutek chwilowego odchylenia się łańcucha kwasu tłuszczowego. Bez trudu przez dwuwarstwę przenikają gazy, np. tlen, CO2 i N2, małe cząsteczki polarne, np. glicerol, i niektóre większe cząsteczki apolarne (hydrofobowe), np. węglowodory. Cząsteczki większe, np. glukoza i jony różnej wielkości nie przedostają się z powodu zbyt dużych rozmiarów lub na skutek odpychania przez ujemnie naładowaną powierzchnię błony. Przepuszczalność dla tych związków wiąże się z występowaniem w błonie specyficznych białek transportujących. Wszystkie błony plazmatyczne są selektywnie przepuszczalne dla różnych rodzajów cząsteczek a wynika to z występowania w poszczególnych typach błon różnych zestawów białek transportujących. W odpowiedzi na zmianę warunków środowiska lub na aktualne zapotrzebowanie komórki błona może czasami stawać się barierą dla danej substancji, w innych natomiast okolicznościach może je aktywnie transportować. Kierując ruchem cząsteczek, komórka jest w stanie zapewnić stałość składu jonowego i cząsteczkowego swego wewnętrznego środowiska.

Przepuszczalność błony komórkowej dla danej substancji zależy od rozmiaru i ładunku jej cząsteczek. Błona jest przepuszczalna, gdy cząsteczki swobodnie przez nią przenikają, i odwrotnie - jest nieprzepuszczalna, gdy cząsteczki nie są w stanie się przez nią przedostać. Błona selektywnie przepuszczalna (półprzepuszczalna) przepuszcza tylko niektóre rodzaje cząsteczek, podczas gdy inne zatrzymuje.

Niektóre cząsteczki przenikają przez podwójną warstwę lipidową dość łatwo (szczeliną powstałą na skutek odchylenia się łańcucha kwasu tłuszczowego) np. cząsteczki wody, tlen, dwutlenek węgla, azot, małe cząsteczki polarne (np.glicerol) i niektóre większe cząsteczki niepolarne (np. węglowodory). Cząsteczki większe, np. glukoza i jony różnej wielkości nie przedostają się przez podwójną warstwę lipidową z powodu zbyt dużych rozmiarów lub na skutek odpychania przez naładowaną powierzchniową warstwę błony.

Półprzepuszczalność błony wiąże się z występowaniem w błonach specyficznych białek transportujących zwanych nośnikami (dotyczy to wszystkich błon plazmatycznych - otaczających i budujących różne struktury). Błony są selektywnie przepuszczalne dla różnych rodzajów cząsteczek. Zestaw białek transportujących zawarty w błonie komórkowej czy w błonie organelli we­wnątrzkomórkowych ściśle określa, jakie substancje mogą wejść do ko­mórki lub organelli oraz z nich wyjść. Aby nadać impuls i zapewnić poprawny, złożony ruch drobnych cząsteczek, zarówno wchodzących do komórki, jak i z niej wychodzących oraz przemieszcza­nych pomiędzy cytozolem a różnymi organellami komórki, każda błona w komórce zawiera charakterystyczny dla siebie zestaw przenośników. Tak więc w błonie komórkowej znajdują się przenośniki importujące sub­stancje odżywcze, takie jak cukry, aminokwasy i nukleotydy; w wewnętrz­nej błonie mitochondrialnej znajdują się przenośniki do importu pirogronianu (w komórkach roślinnych także: jabłczanu i szczawiooctanu) i ADP oraz eksportu ATP itd. W odpowiedzi na zmianę warunków środowiska lub na aktualne zapotrzebowanie komórki błona komórkowa może stawać się barierą nie do przebycia dla cząstek danej substancji, w innych natomiast okolicznościach może je aktywnie transportować.

Transport bierny przez błonę komórkową

Dokomórkowy i odkomórkowy transport różnorakich substancji jest jedną z najważniejszych funkcji błon komórkowych. Jeśli transport danego składnika nie wymaga nakładu energii (odbywa się on na skutek np. z różnicy stężeń) to nazywany jest transportem biernym. Najmniej skomplikowanym przypadkiem transportu biernego jest dyfuzja prosta, opisywana równaniem Ficka. Wynika z niego, że wielkość strumienia dyfuzyjnego danej substancji jest proporcjonalna do różnicy stężeń tej substancji w poprzek błony. Kolejnym typem błonowego transportu biernego jest dyfuzja ułatwiona (nośnikowa). W tym przypadku cząsteczki transportowanej substancji przenikają przez błonę po utworzeniu kompleksu z nośnikiem. Rola nośnika polega na ogół na umożliwieniu przenikania danej cząsteczki przez błonę - klasycznym przykładem jest tu walinomycyna, która tworzy hydrofobową otoczkę wokół jonów potasu i umożliwia w ten sposób ich przechodzenie przez hydrofobowe wnętrze błony. Transport nośnikowy może być związany z ruchem kompleksów cząsteczka-nośnik w poprzek błony, ale możliwa jest także sytuacja w której nośnik wiąże substancję transportowaną po jednej stronie błony, zmienia konformację i następnie uwalnia przeniesione cząsteczki po drugiej stronie błony. Choć pojedyncze cząsteczki transportowane są dzięki nośnikowi szybciej niż bez niego, to jednak wielkość całkowitego strumienia jest ograniczona przez liczbę cząsteczek nośnika. Z tego powodu przy dużych różnicach stężeń strumień substancji przestaje zależeć od gradientu stężenia i utrzymuje się na stałym poziomie (ulega nasyceniu). Szczególnymi przypadkami transportu nośnikowego są symport i antyport. W przypadku symportu cząsteczki dwu różnych substancji są transportowane jednocześnie (przez ten sam nośnik) w tą samą stronę, w antyporcie każda z nich przenoszona jest w przeciwną stronę. Systemy antyportu nazywane są także mechanizmami wymiany.

Klasyfikacja kanałów jonowych

1. Kanały otwierane/zamykane przez przekaźnik wtórny.

Neuroprzekaźnik jako przekaźnik pierwotny działa na receptor metabotropowy. Prowadzi to do powstania w komórce przekaźnika wtórnego. Ten aktywuje kanały jonowe znajdujące się w błonie komórkowej w pobliżu receptora metabotropowego.

1. Kanały zależne od napięcia elektrycznego (napięciozależne)

Regulowane przez potencjał błonowy. Odgrywają role w powstawaniu i przewodzeniu potencjałów czynnościowych w aksonach. Wyróżnia się napięciozależne kanały sodowe, potasowe i wapniowe. Otwierają się one i zamykają w różnym czasie przy różnym stopniu depolaryzacji i hyperpolaryzacji błony. Niektóre mają podwójny układ bramkowy – aktywacji/dezaktywacji i inaktywacji /deinaktywacji.

1. Kanały zależne od jonów

Aktywowane przez wzrost stężenia jonów w cytoplazmie.

Transport aktywny przez błonę komórkową

Zachodzi gdy transportowana substancja przenoszona jest wbrew gradientowi stężeń. Wymaga on dostarczenia energii w ilości proporcjonalnej do logarytmu ze stopnia osiągniętego stężenia danej substancji. Energia = 1400logC1/C2, gdzie C1 i C2 oznaczają stężenia substancji w środowisku 1 i 2. Transport aktywny dzieli się na pierwotny i wtórny. W pierwotnym energia pochodzi bezpośrednio z hydrolizy ATP, a we wtórnym z gradientu jonowego. Białka uczestniczące w transporcie aktywnym pierwotnym określa się jako pompy, funkcjonujące na zasadzie nośników z tą różnicą że posiadają dodatkową domenę o aktywności ATP-azowej.

Mechanizm działania pompy sodowo potasowej

W cyklu pracy pompy sodowo – potasowej następują po sobie kolejne zmiany strukturalne:

1. Przyłączenie jonów sodu do miejsc wiązania od strony cytoplazmy

2. Aktywacja domeny ATP-azowej nośnika i przyłączenie do niego wysokoenergetycznego fosforanu

3. Ekspozycja miejsc wiążących jony sodowe po stronie zewnętrznej komórki i uwalnianie jonów sodu

4. Równoczesna ekspozycja miejsc wiążących jony potasowe po stronę zewnętrznej i ich przyłączenie

5. Odłączenie fosforanu i powrót nośnika do stanu wyjściowego z uwolnieniem jonów potasowych do cytoplazmy.

Fizjologiczna rola pompy sodowo potasowej (???)

1. utrzymuje równowagę osmotyczna komórek

2. bierze udział w tworzeniu i utrzymaniu potencjałów błony /jest elektorgenna /

3. warunkuje transport aktywny sprzężony

4. kontroluje objętość komórek

Zatrzymanie pompy prowadzi do:

- zmian składu płynu wewnątrzkomórkowego

- zmian składu płynu zewnątrzkomórkowego, w którym stężenie jonów Na+ zmniejsza się i zwiększa stężenie jonów K+

- utraty przez komórki specyficznych właściwości

- braku reakcji komórek na bodźce i do ich niepobudliwości.

Potencjał równowagi

Obliczany jest ze wzoru Nernsta. Jest to napięcie elektryczne między wnętrzem a otoczeniem neuronu przy którym stężenie danego rodzaju jonów utrzymywało by się spontanicznie, bez udziału mechanizmu transportującego jony. Ponieważ w komórce i poza nią występuje wiele rodzajów jonów potencjał spoczynkowy komórki stanowi wypadkową potencjałów równowagi tych jonów. Jony mogą przemieszczać się między wnętrzem komórki i otoczeniem przez kanały jonowe. Przepuszczalność błony w obrębie tych kanałów jest większa dla jonów K, najmniejsza zaś dla jonów Na.

Równanie Nernsta

Podstawowa zależność elektrochemiczna wyrażająca równowagowy potencjał względem potencjału standardowego i stężenia substancji biorących udział w procesie elektrodowym

V= 62log 10 (C0/C1), gdzie

V- wartość potencjału błonowego

C0- stężenie jonów na zewnątrz przedziału błonowego

C1- stężenie jonu wewnątrz przedziału błonowego

Równanie Goldmana

Równanie Goldmana – równanie pozwalające obliczyć potencjał spoczynkowy błony komórkowej uwzględniając wszystkie rodzaje jonów biorących udział w procesie.

Dla układu jonów Na+, K+ i Cl− przybiera ono postać:

gdzie:

• R - stała gazowa

• T - temperatura bezwzględna

• F - stała Faradaya

• [C]z i [C]w - stężenie jonu C na zewnątrz (z) i wewnątrz (w) komórki

• Px - względna przepuszczalność dla jonu x

Potencjał spoczynkowy komórki nerwowej

Różnica ładunków po obu stronach błony komórkowej w sytuacji zrównoważonego przepływu jonów w obu kierunkach. Ma zawsze wartość ujemną.  Powstanie potencjału spoczynkowego jest spowodowane przede wszystkim tendencją jonów potasu do przepływania zgodnie z gradientem stężenia tych jonów z wnętrza na zewnątrz błony komórkowej. Powoduje to pozostanie niewielkiego nadmiaru ładunków ujemnych po wewnętrznej stronie błony. Inne jony (np. sodu) jedynie w niewielkim stopniu wpływają na wartości potencjału spoczynkowego. Siła elektrochemiczna, powodująca ruch jonu poprzez błonę komórkową, jest różnicą między potencjałem spoczynkowym a potencjałem równowagi dla danego jonu.

Geneza potencjału spoczynkowego komórki nerwowej

JAK KTOŚ TO KURWA ZNAJDZIE TO JEST MOIM BOGIEM

Potencjał lokalny

I TO KURWA TEŻ

Potencjał czynnościowy komórki nerwowej

Przejściowa zmiana potencjału błonowego komórki, związana z przekazywaniem informacji. Bodźcem do powstania potencjału czynnościowego jest zmiana potencjału elektrycznego w środowisku zewnętrznym komórki. Wędrujący potencjał czynnościowy nazywany jest impulsem nerwowym. Faza depolaryzacji i repolaryzacji potencjału czynnościowego (iglica) trwa nie więcej niż 1 ms i osiąga maksymalnie wartości około +30 mV. Hiperpolaryzacja następcza może trwać kilkadziesiąt milisekund. W trakcie potencjału czynnościowego neurony stają się niepobudliwe, zaś później, podczas hiperpolaryzującego potencjału następczego ich pobudliwość jest zmniejszona. Zjawiska te nazywamy refrakcją bezwzględną i względną. Ze względu na okres refrakcji bezwzględnej oraz refrakcji względnej komórki nerwowe człowieka nie mogą generować potencjałów czynnościowych z dowolną częstotliwością. Jednak w najbardziej sprzyjających okolicznościach częstotliwość potencjałów czynnościowych może dojść do 100 impulsów na sekundę. Miejscem powstawania potencjału czynnościowego w komórce nerwowej jest tzw. wzgórek aksonowy, skąd potencjał iglicowy rozprzestrzenia się po powierzchni błony komórkowej wypustki osiowej- aksonu. Generowaniem potencjałów czynnościowych rządzi zasada: "wszystko albo nic": do zapoczątkowania potencjału czynnościowego niezbędny jest bodziec o intensywności wystarczającej do zdepolaryzowania neuronu powyżej określonej wartości progowej; wszystkie potencjały czynnościowe w danej komórce osiągają tę samą amplitudę.

Fazy potencjału czynnościowego komórki nerwowej

W mięśniach roboczych wyzwolenie potencjału czynnościowego następuje na skutek gwałtownego przesunięcia potencjału błonowego powyżej wartości -65 mV. Składa się on z następujących faz:

- faza 0- trwająca kilka milisekund faza depolaryzacji i odwrócenia do wartości dodatnich między +35 mV. Przesunięcie potencjału do wartości progowej -65 mV powoduje aktywację kanałów Na+ co powoduje napływ do komórki prądu dodatnich ładunków (Ina). Potencjał w ciągu kilku milisekund osiąga wartość dodatnią, co pociąga za sobą następujące zmiany w stanach czynnościowych kanałów jonowych miocytów. Kanały Na+ ulegają szybkiej inaktywacji. Kanały K1 ulegają zamknięciu, gdy depolaryzacja osiągnie -40 mV (wynika to z ich właściwości prostowniczych, które polegają na zamykaniu kanału pod wpływem odkomórkowego naporu jonów K+. Napór tych jonów rośnie dlatego, że znika równoważące działanie elektrostatycznego przyciągania ujemnego z powodu masowego napływu Na+ ). Zamknięcie kanałów K1 umożliwia powstanie fazy plateau (kanały K1 w komórkach mięśni szkieletowych i nerwowych nie posiadają właściwości prostowniczych, w wyniku czego brak w tych komórkach fazy plateau).Przesunięcie potencjału do wartości dodatnich powoduje przejściową aktywację kanałów Cl-, co wraz z zamknięciem kanałów Na+ odpowiada za powstanie fazy 1- wstępnej repolaryzacji. Powyżej -30 mV- aktywacja kanałów Ca2+ typu L, przez który napływa dokomórkowo dodatni prąd tego jonu. Powyżej -40 mV- aktywacja kanałów potasowych typu K. Dokomórkowy prąd Ca2+ równoważy się z odkomórkowym prądem K+, co powoduje powstanie fazy 2- plateau, jednak aktywacja kanałów K zależy od czasu jaki minął od czasu rozpoczęcia ich aktywacji. Szczyt aktywności osiąga pod koniec fazy plateau. Na skutek stopniowego wygasania Ica, oraz wzrostu aktywności Ik potencjał fazy plateau obniża się, by płynnie przejść w fazę 3- szybkiej repolaryzacji. Dalszy wypływ jonów przez kanały K (inaktywacja też zachodzi powoli) powoduje powstawanie coraz bardziej ujemnego potencjału wnętrza, co zmniejsza napór jonów K+ na kanały K1 (patrz: właściwości prostownicze), co przyśpiesza repolaryzacje do wartości spoczynkowych- faza 4. Potencjał czynnościowy miocytów trwa ok. 300 ms czym znacząco różni się od czasu trwania potencjałów czynnościowych mięśni szkieletowych, który trwa znacznie krócej

Cechy potencjału czynnościowego komórki nerwowej

1) powstaje wg zasady „wszystko albo nic”, która oznacza, że powstanie on zawsze, gdy bodziec osiągnie co najmniej wartość progową, przy czym jego wartość (amplituda) nie zależy od siły bodźca. Siła jest kodowana częstotliwością wyładowań w jednostce czasu;

2) jest nie wygasający;

3) rozprzestrzenia się, przy czym przemieszcza się od miejsca powstawania zawsze w kierunku zakończenia aksonu.

Refrakcja względna i bezwzględna

Refrakcja względna- w jej czasie reakcja na bodźce jest obniżona. W jej okresie pobudliwość komórki stopniowo się zwiększa aż do uzyskania pełnej wrażliwości na bodźce. Zmniejszona wrażliwość wiążę się ze spowolnieniem wchodzenia do komórki jonów sodowych w okresie długotrwałego okresu depolaryzacji.

Refrakcja bezwzględna – pełna niewrażliwość na bodźce. Z czasem przechodzi w bezwzględną

Propagacja potencjału czynnościowego w komórce nerwowej

NIE MAM POJĘCIA

Pojęcie synapsy i podstawowa funkcja synapsy

Synapsą nazywamy mikrostrukturę w błonie komórkowej służącą do przekazywania stanu czynnościowego z jednego neuronu na drugi lub z neuronu na narząd wykonawczy.

Typy synaps ze względu na sposób przekazywania informacji

-synapsy chemiczne:

- synapsy akso-dendrytyczne

-synapsy akso-somatyczne

-synapsy akso-aksonalne

- Synapsy dendro-dendrytyczne

- synapsy pobudzające o hamujące

-synapsy elektryczne

Budowa synapsy chemicznej

Synapsa chemiczna składa się z błony presynaptycznej, należącej do aksonu jednego neuronu, błony postsynaptycznej, należącej do perykarionu lub dendrytu drugiego neuronu i szpary między tymi błonami czyli szczeliny synaptycznej. Po dojściu do neuronu/narządu akson rozgałęzia się na cienkie włókna presynaptyczne z zakończeniami synaptycznymi. Na nich znajdują się rozszerzenia kolbki synaptycznej. Błona presynaptyczna to część błony kolbki synaptycznej. W cytoplazmie kolbki znajduje się sieć mikrofilamentów aktynowych do których są przytwierdzone pęcherzyki synaptyczne. Są one magazynami substancji przekaźnikowej.

Mechanizm działania synapsy chemicznej

Gdy impuls nerwowy dotrze do zakończenia aksonu powoduje otwarcie kanałów jonowych selektywnie wpuszczających jony wapnia. Jony te uaktywniają migrację pęcherzyków presynaptycznych (zawierających mediator – substancję chemiczną np. adrenalinę, noradrenalinę, acetylocholinę). Na drodze egzocytozy pęcherzyki te uwalniają zawartość do szczeliny synaptycznej. Mediator wypełnia szczelinę synaptyczną i część z jego cząsteczek łączy się z receptorami na błonie postsynaptycznej. Powoduje to otworzenie się kanałów dla jonów sodu, a w efekcie depolaryzację błony postsynaptycznej. Jeżeli depolaryzacja ta osiągnie wartość progową, otwierają się kolejne kanały dla sodu wrażliwe na napięcie skutkiem czego pojawia się potencjał czynnościowy i falę przechodzącą przez cały neuron. Cząsteczki mediatora działają w szczelinie synaptycznej jedynie przez określony czas. Jest to spowodowane istnieniem receptorów na błonie presynaptycznej, które zajmują się zwrotnym wychwytem (re-uptake) mediatora.

Rola receptorów jonotropowych i metabotropowych w przekaźnictwie synaptycznym

Receptory jonotropowe – są to białka które łączą funkcję kanału jonowego z funkcją receptorową. Przyłączenie właściwego ligandu (cząsteczki sygnałowej) wywołuje w receptorze zmianę strukturalną skutkującą przepływem jonów.

Receptory metabotropowe – to białka integralne błony komórkowej, które składają się z kilku, zazwyczaj 7, domen transbłonowych. W zewnątrzkomórkowych częściach tych domen znajdują się miejsca uchwytu przekaźnika pierwotnego, którym może być klasyczny neuroprzekaźnik albo neuropeptyd. Z częściami penetrującymi w głąb cytoplazmy jest sprzężone białko G.