teoria fonetyka

Przedmiot i działy fonetyki

Przedmiotem fonetyki są teksty języka mówionego. Charakterystyka i opis konkretnych, zmysłowo postrzegalnych zjawisk znamiennych dla tekstów mówionych.

Fonetyka / Głosownia (gr. fonetikos = głosowny): badanie zjawisk charakterystycznych dla tekstów języka mówionego:

  1. zasobu głosek

  2. zmian głosek w zależności od sąsiedztwa fonetycznego lub pozycji w tekście

  3. zjawisk prozodycznych (akcentu, iloczasu, intonacji)

Pojęcie głoski

Głoska – najmniejszy element dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzujący się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych. Każda głoska jest fizyczną realizacją jakiegoś fonemu, który może mieć ponad jedną realizację.

Wyróżnia się trzy fazy głoski:

Ze względu na różnice akustyczne, fonetyczne i funkcjonalne głoski dzielą się na spółgłoski i samogłoski. Samogłoski są czystymi tonami, podczas gdy spółgłoski zawierają też element szmerowy. Ponadto samogłoski mają zdolność tworzenia sylab. Poza tym podczas artykulacji samogłosek powietrze przepływa przez otwarty kanał, nie napotykając na przeszkody jak w przypadku spółgłosek.

Głoska a litera

Litera jest graficznym (czyli pisanym) znakiem głoski.

Mowa a pismo

Mowa – oznacza fakt mówienia i słyszenia, mowa daje szereg wrażeń słuchowych, czyli głosów.

Dźwięki mowy można utrwalić za pomocą pisma fonetycznego, przedstawiającego dźwięki za pomocą znaków.

Zasady polskiej ortografii

Zasada fonetyczna

Polega ona na całkowitej i stałej odpowiedniości między głoską a literą: każdej głosce odpowiada zawsze ten sam znak graficzny. W ten sposób piszemy znaczną część wyrazów języka polskiego, np.

agrafka, alfabet, baton, beka, co, cyklamen, dla, dom,

zasada morfologiczna

służy do motywowania pisowni wyrazów, które sprawiają największe trudności ortograficzne, np. bez - bzu, morze - morski, chleb – chleba

Dźwięk – zaburzenie falowe występujące w jakimś ciele sprężystym. Źródłem dźwięku są drgania dowolnego ciała sprężystego

Nagłos – początkowe głoski wyrazu (sylaby, morfemu, zestroju akcentowego).

Śródgłos – środkowa część wyrazu, głoski znajdujące się wewnątrz wyrazu,
z których żadna nie jest pierwszą czy ostatnią.

Wygłos – końcowa część wyrazu, głoska znajdująca się na końcu wyrazu.

Gramatyka – 1. dyscyplina badawcza, przedmiot; 2. dziedzina językoznawstwa zajmująca się opisywaniem języka; 3. nauka ujmująca w sposób kodyfikujący zasady budowy języka.

Gramatyka opisowa – zajmuje się faktycznym stanem języka, tym, jak naprawdę mówimy.

Język – system znaków akustycznych lub pisanych, układ uporządkowany, logiczny.

Znak językowy – istnienie formy (postać graficzna lub akustyczna).

W j. polskim – akcent dynamiczny, przyciskowy, wykorzystuje siłę głosu. W innych językach jest też akcent zwany iloczasem, wykorzystujący różnicę długości samogłosek, lub akcent intonacyjny (toniczny), wykorzystujący różnice w wysokości dźwięków. W języku polskim akcent intonacyjny pojawia się w akcencie zdaniowym.

Regionalizm ( dawniej : prowincjonalizm) - element językowy, cecha języka ( cecha wymowy, wyraz, forma

wyrazowa, konstrukcja składniowa) używana przez ogół (w tym ludzi wykształconych) z danego regionu,

mieszcząca się w obrębie odmiany ogólnej mówionej, ale różniąca się od formy uznanej za ogólnopolską.

FON – głoska, która wprowadza zmiany znaczeniowe wyrazu (np. taczka – paczka,
/t/ : /p/).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fonetyka Teoria
teoria bledow 2
sroda teoria organizacji i zarzadzania
W10b Teoria Ja tozsamosc
Teoria organizacji i kierowania w adm publ prezentacja czesc o konflikcie i zespolach dw1
wZ 2 Budowa wiedzy społecznej teoria schematów
TEORIA NUEROHORMONALNA EW
zarzadcza teoria 3
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad6
Społeczno pragmatyczna teoria uczenia sie słów
rozwojowka slajdy, Wyklad 5 Srednia doroslosc teoria czasowa
TEORIA KOLEJEK1
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad1
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad10

więcej podobnych podstron