<--------------TEORYTYCZNE PODSTAWY KSZATŁCENIA------------
14.01 wykład 1.
Kształcenie jest to proces , którego celem jest przygotowania do życia i pracy
Cycero Powiedział „ Czyż możemy ofiarować narodowi większy dar nad wychowanie i wykształcenie młodzieży?”
W jaką wiedzę rozwinąć w uczniu?
Człowiek jest istotą:
- myslącą
-czującą
-działającą
-powiązaną różnymi więzami z społeczeństwa i kulturą
Kształcenie jest procesem którego celem jest przygotowanie do życia i pracy w wyniku zrównoważonego rozwoju wszystkich sfer osobowości człowieka tzn. sfery intelektualnej, sfery emocjonalnej, duchowej , fizycznej , wszystkie je trzeba równo rozwijać .
Sfera Intelektualna wyznacza rozwój wiadomości , umiejętności i zdolności poznawczych Człowieka tj. myślenia twórczego, obserwacji, zdolność poznawcza z pamięcią , uwaga,
Dzisiaj bogactwem jest potęga umysłu , a nie siła mięśni.
Najważniejszym celem edukacji społecznej , jest nauczyć , jak się uczyć .
Jak się uczyć - To już dżungla:
Do tego trzeba dodać jeszcze zupełnie odmienne uczenie się linearne w oparciu o kulturę druku słowo do słowo tworzy zdanie , zdanie do zdania sekwencje . Od uczenia się ilościowego , całościowego , algorycznego i od uczenia się przez zappowanie w cyberprzestrzeni .
Sfera Emocjonalna:
-określa sposób reagowania na ludzi , sytuacje, zdarzenia, i umiejętności , dostosowywania się do nowych bodźców.
Sfera Duchowa
- jest to głębia człowieka moje JA, moje EGO, które określa kim jestem, co tą sferę?
Wyznaczają ją mianowicie wartości- coś cennego dla człowieka , na podstawie których prowadzimy życie.
Wartości Zachodnie :
-prawa
-wierzenia
-wolność
-wzory kulturowe
Sfera Fizyczna siły witalne , tężyzna fizyczna , zdrowie i umiejętności manualne .
Chcąc przygotować człowieka do życia i funkcjonowania , należy uwzględnić wszystkie uwarunkowania ,a w tym uwarunkowania naturalne
-społeczeństwo przygotowanie ludzi do życia w społeczeństwie , w kulturze, technice.
Od połowy XX wieku dokonuje się światowy proces przekształcenia cywilizacji industrialnej (przemysłowej) , w cywilizacje wiedzy, masowa produkcja tych samych wyrobów przez wiele lat w cywilizacji przemysłowej .
Cywilizacja przemysłowa została zastąpiona przez:
- produkcje symboliczną obejmuje programy komputerowy, programy medialne , kreowanie wizerunku ,doradztwo zawodowe.
Podstawowym zasobem rozwoju stała się informacja , lecz to nie informacja decyduje o rozwoju , bo informacji mamy w nadmiarze , o rozwoju decyduje umiejętność przetworzenia informacji i wiedzy i wykorzystania jej w praktyce, rozwój i bogactwo społeczeństw informacyjnych , krajów i narodów wyznacza:
- kapitał intelektualny to nie obserwowalny zasób wszystkich podmiotów tj . mieszkańców , jednostek gospodarczych, instytucji i organizacji , a takżę społeczności i jednostek administracyjncyh , których żródłem jest generowania aktualnego rozwoju Eko i społ oraz wzrostu gospodarczego przyszłości.
Kapitał ten wyznacza:
-kapitał ludzki + kapitał społeczny+ kapitał relacyjny+ kapitał strukturalny
Kapitał Ludzki wyznacza zasób wiedzy , umiejętności, doświadczenia , zdrowia i energii witalnej, zawarty w każdym człowieku i społeczności jako całości.
Określający zdolności do pracy, przedsiębiorczości, innowacyjności i adaptacji do zmian w otoczeniu, oraz kreacji nowych rozwiązań
2 Składnik Kapitału społecznego jest zebrany w kulturze grupowej z doświadczeniem przeszłości w formie typowych postaw , wartości i wzorów zachowań.
Raz uformowany kapitał , cechuje się duża bezwładnością i może być pozytywnym,lub negatywnym czynnikiem w rozwoju społecznym.
Kapitał społeczny wyrażają :
-więzi społeczne
-chęć współpracy i współdziałania , a przede wszystkim zaufanie
Na niski kapitał społeczny , w
Polsce ma wpływ:
-korpucja
-ukłądy
-załatwianie
-niczym uzasadniona zazdrość
-kolesiostwo
-nieuczciwość
-chęc szybkiego natupania się
Bez obudowania kapitału społecznego , jak pisze prof. Janusz, Czapiński” Za kilka lat zablokujemy się „
Jak pisze czołowy Polski dydaktyk , prof. Kazimierz denek( Poznań”
Edukacja musi być bardzo ściśle związana z życiem społecznym i gospodarką, nie może to być , nie może to przypominać – Ja do tej pory( Wiesława Szymborska” Mora prowadzącego do nikąd
-zasoby naturalne węgiel , gaz ziemny, gaz łupkowy, ropa, siarka, miedź , srebro
-dochód narodowy Ile ludzie wyprodukują, wykształcenia i zagospodarowania.
Dyscypliną , która zajmuje się kształceniem ludzi , jest dydaktyka, przychodzi z języka greckiego, gdzie
Diodatikos , Pojęcia didaktika wprowadzili w Niemczech w 1913 Krzysztof Heiling , wydali oni broszurkę pod tytułem….
„Style nauczania ratychiusza”
Uważali oni dydaktykę za sztukę nauczania ,bez żadnej podbudowany.
Zęby pojawiły się w Xvi w , i do niedawna a w Polscie dopie.
Pozytywistyczny model wiedzy nauczanej , charakteryzuje się tym, że w formie przedmiotów nauczania zostały zawarte treści poszczególnych dyscyplin naukowych.
Wiedza o świecie , została poszadkowana na przedmioty , każda dyscyplina naukowa wypracowała swój własny aparat pojęciowy.
W efekcie , uczniowie , nie są w stanie połączyć wiedzy z poszczególnych przedmiotów w jedną całość.
Behawiorystyczna koncepcja nauczania, bazuje na pobudzeniu ucznia do uczenia się przez bodźce ,
Bodziec - Reakcja
SR
28.02 wykład 2.
Proces kształcenia się – Teorie uczenia się.
Podstawą efektywnego organizowania procesu kształcenia jest znajomość jak człowiek się uczy u podstaw każdego procesu jego wyjaśniania znajdują się pewne założenia , i tak proces uczenia się , można rozważać ,na gruncie fizjologicznym.
Według przyjętych teorii filozoficznej Czemu to uczenie się służy?
Z punktu widzenia teorii psychologicznych pobudzenie uczenia się z punktu psychologicznego , zainteresowania , zaciekawienia .
Z punktu widzenia teorii socjologicznej proces kształcenia
Z punktu widzenia teorii cybernetycznej przez zachowanie
Proces uczenia się obejmuje nauczanie i uczenie się , oraz kształtowanie wychowanka , przy jego własnym podmiotowym udziale , którego celem jest , dokonywanie zmian we wszystkich sferach osobowości.
W wywołaniu zmiany w uczniu powinny być :
Korzystne
Zgodne z wartościami uniwersalnymi
Kulturą zachodnią Powstała w wyniku nałożenia kultury greckiej , rzymskiej i religii
Chrześcijańskiej
4.Korzystne z punktu widzenia Polskie tożsamości, z punktu widzenia światowego rozwoju
5.Planowe powstałe w sposób świadomego przyjęcia celów
6. Trwałe dające się zaobserwować po pewnym czasie
*Do najbardziej trwałych koncepcji uczenia się , zalicza się naturalizm znany w literaturze natywizmem.
*Asocjacyjne teorie uczenia się W raz zaliczanym do nich behawioryzmem
*Komytywizm koncepcje poznawcze
*Teorie Strukturalne
*Teorie funkcjonalne
*NaturalizmSpór czy rodzimy się jako tabularaza , czy tez jako zapisana księga, to czyli już starożytni mędrcy , między innymi Platon i Arystoteles , w miarę rozwoju nauki ten spór był coraz bardziej gorący, w efekcie filozofowie podzielili się na 2 obozy Empirystów i Natywistów .
Empiriści twierdzili i twierdzą ,że człowieka kształtuje środowisko jakie go otacza
Natywiści Uważali i Uważają , że człowiek jest ukształtowany w momencie narodzin( zapisany dzisiaj powiemy w genach)
Szkoła ma wzmocnić pewne zadatki zapisane w genach i osłabić , te niepożądane , Natywiści reprezentowani przeze zwolenników swobodnego wychowania , min. Jana Jakuba Rousseu ostoja .
Znaleźli swoich kontynuatorów w czasach obecnych , którzy postulują szkołę na miary dziecka .
Gdzie wychowankom można robić wszystko wychowanie bezstresowe
Istotą szkoły na miarę dziecka opartej na psychologii natywistycznej jest przestrzeganie zasady, nic nie robić z wychowankiem sama natura go ukształtuje , trzeba jednak pamiętać ,że natura ma większe tendencje do złego niż do dobrego .
Niepielęgnowany ogródek zdziczeje , niepielęgnowany student , uczeń zdziczeje ,proces uczenie się według koncepcji natywistycznej sprowadza się do stwarzania przez nauczyciela takich warunków jakim sprzyjają rozwojowi naturalnych i pożądanych zdolności dziecka , ucznia .
Oraz zapewnienia dzieciom uczniom maksimum swobody , przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na zachowanie równowagi bezpieczeństwa.
Proces kształcenia , według koncepcji natywistycznej sprowadza się do obserwowania dzieci , uczniów, oraz przystosowania zajęć do potrzeb zainteresowań i naturalnych zdolności , a za razem usuwania tego wszystkiego ,co tego rozwojowi by przeszkadzało.
Obecnie Natywizm znajduje kontynuację w nurcie zwanym pedagogiką humanistyczną Teoria poparta na wydobyciu
2 Metoda Teoria Asocjacyjna uczenia się , o ile naturaliści przyjmowali ,że działania wychowawcze zmian nie powodują lecz tylko sprzyjają ujawnieniu się zdolności ucznia w korzystnych warunkach , to zwolennicy teorii asocjacyjnych uważają ,że zmiany wychowanka są efektem świadomego , celowego oddziaływania na ucznia .
Teorie asocjacyjne wyjaśniają uczenie się jako proces kojarzenia nowej wiedzy, z wiedzą już znaną, ten proces kojarzenia polega na postawaniu połączeń pomiędzy różnymi elementami .
Między wyobrażeniami i pojęciami , między złożonymi sytuacjami a zachowaniem się.
Wariantów teorii asocjacyjnej jest wiele ciągle powstają nowe .
Głowna różnica polega na tym ,że jedni psychologowie przypisują głownie znaczenia zbieżności w czasie a inni przez wzmocnienie nagrodami.
Uczenie się według teorii asocjacyjnych polega na odniesieniu tego co się uczymy do tego co już ( nie dokończył doktor)
*Dla Arystotelesa wyrażało się w sformułowanych przez niego prawach ,założeniach przez styczność w czasie.
*Prawo styczności w przestrzeni.
*Przez Podobieństwo
Psychologami którzy położyli największe zasługi w teoriach asocjacyjnych a później behawiorystycznych , nauczania i uczenia się są:
-Dike
-Skinner
Komecjonizmem Nazywamy głoszącej że uczenie się jest procesem powstawania połączeń asocjacji , konekcji , pomiędzy bodźcami a rekcjami
Autor sformułował prawa określające podstawowe prawidłowości uczenia się .
A mianowicie :
*prawo gotowości
*prawo ćwiczenia
*prawo efektu
Prawo GotowościMówi ,że efektywność uczenia się jest tym większa , im bardziej jesteśmy gotowi , nastawieni , na to uczenie się.
Prawo ĆwiczeniaGłosi że powtarzanie reakcji wzmocnienia , czyli powiązania pomiędzy bodźcem a reakcją prowadzi do wzrostu , siły tego powiązania.
Im więcej , im częściej zachodzi to powiązanie pomiędzy bodźcem a reakcją czyli im częściej powtarzamy , ćwiczymy tym to powiązanie jest silniejsze .
Prawo EfektuJeśli pomiędzy bodźcem a reakcją następuje połączenie , któremu towarzyszy zadowolenie , to , to zadowolenie z efektu wzmacnia siłę powiązania .
Ogólnie można powiedzieć ,że ta teoria może sprowadzać się do myślenia łącz nowe znajomości ze znajomymi , ćwicz , powtarzaj , ciesz się z osiąganych efektów , a powiązania będą coraz mocniejsze .
Na tle teorii asocjacyjnej Skinner stworzył teorie behawiorystycznego nauczania uczenia się .
Zgodnie z koncepcją behawiorystyczną , człowiek jest układem reaktywnym , zewnętrznie sterowaną ,czyli dostosowującym się do bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego . W świetle tej koncepcji proces uczenia się , to oddziaływanie przez odpowiednie bodźce które prowadzą do określonej reakcji .
Podstawowym mechanizmem regulującym zachowaniem uczeniem się według behawiorystów jest system nagród i kar.
Który decyduje o tym , do czego człowiek dąży , a czego unika , zdaniem behawiorystów takie procesy poznawcze jak myślenie , wyobraźnia , pamięć nie odgrywają roli kształtowania osób uczących się .
Skinner uważa , że najważniejszym elementem procesów uczenia się jest nagradzanie ucznia .
Nie chodzi tutaj o nagrodę jako tako , lecz o wzmocnienie efektu uczenia się .
Według Skinnera zwykłe zachowanie reaktywne na bodziec trzeba przekształcić w zachowanie operatywne , dostosowane do jego skutków ,wówczas człowiek będzie wykazywał nie bierne naśladownictwo wyuczonych zachowań lecz będzie zachowywał się stosownie do sytuacji.
Dają się wyróżnić 2 rodzaje wzmocnienia :
Pozytywne Mające charakter pozytywnej nagrody pożądane korzystne wpływające na ucznia , do nich zalicza się danie satysfakcji z uzyskiwanych rezultatów , uznanie przez otoczenie , podziw.
Negatywne Kara, negatywne zagrożenia,
Nauka jest najbardziej efektywna gdy sprawia radość , a najmniej gdy wywołuje stres
Musimy pamiętać że całość badań opiera się na badaniach szczurów .
Człowiek jest istotą myślącą czująca i reagująca , nie bierze pod uwagę , całego procesu myślenia i emocji.