Ekonomika- wykład 12

Obciążenia finansowe:

- na rzecz budżetu i skarbu państwa,

- na rzecz samorządów terytorialnych (gmin, powiatów, województw).
Składki: na
- FUS (Fundusz ubezpieczeń społecznych),
- NFZ,
- OFE.
System ubezpieczeń społecznych obejmuje ubezpieczenie:
emerytalne,
- rentowe,
- chorobowe,
- wypadkowe,
- zdrowotne,
Ich wysokość jest uzależniona od wielkości wynagrodzenia pracownika. Przedsiębiorstwa składają:

deklarację rozliczeniową,
- imienne raporty miesięczne oraz
- opłacają składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Składki te zasilają fundusz ubezpieczeń społecznych (FUS) oraz otwarte fundusze emerytalne (OFE), natomiast składka ubezpieczenia zdrowotnego nie zasila tych funduszy, lecz narodowy fundusz zdrowia (NFZ). Kolejna składka jaką ponoszą przedsiębiorcy to:
Składka na gwarantowany fundusz świadczeń pracowniczych, której celem jest zabezpieczenie roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Przedsiębiorstwa uiszczają comiesięcznie tą składkę w zależności od wysokości podstawy obliczania tej składki od wynagrodzeń pracowników zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Składka na fundusz pracy- celem jest promocja zatrudnienia, czyli obniżenie stopy bezrobocia. Środki z tego funduszu przeznaczone są na finansowanie aktywizacji osób bezrobotnych by mogli powrócić na rynek pracy.
Składka na państwowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Feron)- wysokość tej składki zależy od liczby zatrudnionych pracowników w przedsiębiorstwie w tym pracowników o określonym stopniu niepełnosprawności i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.
Składka na fundusz emerytur pomostowych (0,15 wymiaru podstawy składek na emerytury i renty)
Opłaty za korzystanie ze środowiska- opłaty z tego tytułu stanowią przychody narodowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przedsiębiorstwa ponoszą opłaty za
- odprowadzenie ścieków,
- pobór wód,
- składowanie odpadów,
- wprowadzenie gazów, lub pyłów do atmosfery.
Zasady naliczania i dokonywania płatności tej opłaty/opłat regulują przepisy ustawy praw o ochronie środowiska. Opłaty kierowane są do urzędu marszałka województwa na terenie którego przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą.
Opłata eksploatacyjna- dotyczy przedsiębiorstw górniczych (kopalń)- przedsiębiorstwa górnicze wpłacają na konto narodowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej 40 % tej opłaty. Zależy to od rodzaju wydobywanego surowca i od ilości wydobytego surowca. 60 % tej opłaty zasila budżet gminy.

Obciążenia finansowe na rzecz samorządu terytorialnego:

- opłata eksploatacyjna,
- podatek od nieruchomości,
- podatek od środków transportowych,.

Podatek od nieruchomości- jest jednym z głównych źródeł zasilających budżety gmin na których terenie przedsiębiorstwa prowadzą działalność gospodarczą. Wysokość stawek stanowi …?. Opodatkowaniu przedsiębiorstw tym podatkiem podlegają:
- grunty,
- budynki,
- budowle.
Jest to opłata miesięczna do 15. Każdego miesiąca
Podatek ten płacą przedsiębiorstwa od środków transportowych powyżej 3,5 t będących w ich posiadaniu. Wysokość podatku jest uzależniona od całkowitej masy dopuszczalnej pojazdu oraz ilości osi jezdnych. Wysokość tego podatku również reguluje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Przedsiębiorstwa wpłacają ten podatek na konto budżetu gminy w terminie do 15. Lutego i drugą ratę do 15 września.
Podatek osobowy od osób prawnych, który zasila
1,4 % tego podatku trafia do powiatu,
14,75 %trafia do województwa,
6,75% do gminy. Reszta trafia do budżetu państwa
Podatek dochodowy od osób fizycznych:
- do budżetu gminy trafia 39,34 %
- do powiatu 10,26 %
- do województwa 1,6 %
Szczególne opłaty z tytułu wyłączenia gruntów rolnych, lub gruntów leśnych- wielkość tych opłat jest uzależniona od klasy bonitacyjnej zajętego gruntu na prowadzenie działalności, lub typu siedliskowego lasu. Przedsiębiorstwa tę opłatę uiszczają jednorazowo do 30. Czerwca danego roku. Opłata ta stanowi dochód funduszu ochrony gruntów rolnych, leśnych, i bezpośrednio zasila budżet województwa.
Opłaty z tytułu korzystania ze środowiska-
- organem do którego kierowane są te opłaty jest Marszałek Województwa na terenie którego przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą,
- wojewódzkie fundusze ochrony środowiska mają 45,5 % ustawowego udziału od wszystkich komponentów z wyjątkiem odpadów, gdzie udział wynosi 26 %,
- gminne fundusze mają 50 % wpływów za składowanie i magazynowanie odpadów, a od pozostałych składników udział wynosi 20 %.

- powiatowe fundusze mają od wszystkich składników 10 % udział.

Rodzaje czasów pracy
Podział czasu pracy może dotyczyć pracowników, maszyn, urządzeń. W odniesieniu do maszyn (urządzeń) wyróżnia się:
- czas gotowości roboczej ( czas obciążenia ) w którym maszyna/urządzenie przygotowywane jest do pracy,

- czas efektywnej pracy: czas przeznaczony na wykonanie pracy zasadniczej i prac pomocniczych,
- czas „biegu luzem”: obejmuje okres czasu maszyny/urządzenia bez obciążenia,
- czas postojów ( czas przerw w pracy maszyny ) spowodowany organizacyjno techniczną strukturą procesu produkcyjnego oraz organizacją pracy, bądź naruszeniem dyscypliny pracy.
Rodzaje czasów pracy- wyróżnia się:
- kalendarzowy czas pracy,
- nominalny czas pracy,
- dyspozycyjny czas pracy,
- efektywny czas pracy.
Kalendarzowy czas pracy równa się ilości godzin wynikającej z sumy wszystkich dni w roku, a zatem równa się on 365 dni x 24 h = 8460 h.
Nominalny czas pracy otrzymuje się po odjęciu od kalendarzowego czasu pracy ilości godzin obejmującej dni ustawowo wolne od pracy, tj. niedziel i świąt ( 13 świąt i 52 niedziele ). % udział tego czasu w kalendarzowym – może być na egzaminie 18 %
Dyspozycyjny czas pracy- określa się po odjęciu od kalendarzowego czasu pracy ilości godzin wynikających z dni ustawowo wolnych od pracy oraz wyrażonego w godzinach czasu postojów planowanych czasu przeznaczonego na przeglądy, konserwacje, remonty, naprawy oraz przerwy technologiczne. Opracować wzór

Efektywny czas pracy- wynikający z pomniejszenia kalendarzowego czasu pracy o postoje planowane, oraz postoje nieplanowane, wynikające np. z awarii. Napisać wzór

Systematyka postojów- można podzielić je na planowane i nieplanowane.
Postoje planowane- okresy przeznaczone na wykonanie przeglądów, konserwacji, napraw, a także przemieszczenie maszyny na inne miejsce pracy.
Postoje nieplanowane- nieprzewidziane przerwy w pracy maszyn/urządzeń. Mogą one być wymuszone, własne, technologiczne, awaryjne. Postój wymuszony jest to okres w którym maszyna/urządzenie jest gotowe do pracy, lecz nie może pracować ze względu na brak gotowości do pracy innych maszyn.
Postój własny- czas w którym maszyna nie jest w stanie gotowości do pracy z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych. Np. porywistego wiatru
Postój technologiczny- jest związany ze zmianą miejsca pracy ze względu na konieczność wykonania następnej operacji/czynności.
Postoje awaryjne- mogą zaistnieć z różnych przyczyn. Mogą to być postoje
- mechaniczne, z powodu uszkodzenia jakiegoś elementu/części,
- elektryczne, z powodu braku zasilania, awarii silnika elektrycznego.
Postoje górnicze- np. z powodu nieodwodnienia poziomu eksploatacyjnego.
Cyklogramy- czynności o cyklicznym przebiegu przedstawia się graficznie na wykresach kołowych. Cyklogram jest jak koło w którego obwód zewnętrzny wyraża całkowity czas trwania procesu produkcyjnego. Te wykresy przedstawiają nie tylko kolejność wykonywania poszczególnych czynności, ale również procentowy czas trwania tych czynności w odniesieniu do całego procesu produkcyjnego.
Harmonogramy nazywa się od ich twórcy wykresami Gantta. Na wykresach Gantta przedstawia się przebieg czynności w czasie. Wykres Gantta można przyrównać do układu współrzędnych prostokątnych, tzw. Układu kartezjańskiego, w którym na osi pionowej nanosi się poszczególne czynności, osi poziomej nanosi się czas ich trwania. Harmonogramy te ułatwiają nie tylko czas trwania czynności, ale i rodzaje, tj. czy czynności są wykonywane równolegle, szeregowo, czy też szeregowo-równolegle. Czynności są zależne ( szeregowe ), czy są niezależne ( równoległe ), lub częściowo zależnych czynności (szeregowo – równolegle).
Struktura czasu pracy- czas pracy dzielimy na:
- czynności przygotowawcze,
- zasadniczy czas pracy.
Zasadniczy czas pracy- dzieli się na czas wykonania oraz czas uzupełniający.
Czas wykonania można podzielić na czas główny, oraz pomocniczy.

Czas uzupełniający dzieli się na czas obsługi oraz na czas potrzeb fizjologicznych.
Czas obsługi dzieli się na czas obsługi technicznej i czas obsługi organizacyjnej.
Czas potrzeb fizjologicznych dzieli się na czas odpoczynku i czas potrzeb naturalnych.

Omówione czasy pracy proszę przedstawić w formie graficznej.