Pierwsze wzmianki o truciznach pochodzą z przed -3500lat.
W papirusie Ebersa opisano- cykutę
Pierwsze opisy stosowanych odtrutek pojawiły się w czasach- Hipokratesa
Trucizna to substancja, która wskutek swoich właściwości toksykodynamicznych wywołuje zatrucie po wniknięciu do organizmu w ilościach- niewielkich.
Pełne objawy zatrucia rozwijają się w ciągu- 1 doby
Wymień wszystkie poznane rodzaje zatruć:
pod względem etiologii- rozmyślne, przypadkowe, zawodowe;
pod względem przebiegu- ostre, podostre, przewlekłe
Zanieczyszczenie jest to bezpośrednie lub pośrednie wprowadzenie przez człowieka do środowiska- substancji, energii
Czy ten szkodliwy wpływ dotyczy zagrożenia-życia roślin zwierząt oraz obniżenia jakości użytkowej i walorów estetycznych środowiska
Toksykologia rybactwa nauko o oddziaływaniu związków chemicznych ksenobiotyków w tym trucizn na środowisko wodne i żyjące w nim organizmy powstała w wieku- XIX
Trucizny powodujące rozpad krwinek czerwonych to trucizny-HEMOLITYCZNE
Stężenie progowe to taka ilość trucizny, która- powoduje pierwsze odwracalne objawy zatrucia
Wymień fazy przebiegu zatrucia od momentu kontaktu organizmu z trucizną do momentu śmierci:
KSENOBIOTYK- organizm-wykrywanie(brak wykrywania)-wnikanie- ekspozycja-zatrucie- śmierć
Czas trwania której z tych faz informuje o wrażliwości organizmu na truciznę- FAZA UTAJONA
Czas trwania której z tych faz informuje o oporności organizmu na truciznę-Faza LETALNA
Najwyższa dawka stężenia niedziałającego należy- poniżej dawki stężenia progowego
Bioakumulacja materialna(przy stałym stężeniu środowiska)to-narastanie zawartości ksenobiotyku w organizmie do czasu ustalenia stałej równowagi stężenia w organizmie / środowisku
Czy biokoncentracja, biokumulacja i biomagnifikacja są pojęciami równoznacznymi- tylko biokoncentracja = biokumujacji
Czy możliwe jest bezpośrednie oddziaływanie trucizny w biocenozie-tak
Wzrost liczby wiązań nienasyconych w ksenobiotyku zwiększa jego toksyczność, uzasadnienie- jest blokada koenzymu kwasów w efekcie zatrucia ustają im więcej wiązań nienasyconych w truciźnie tym większy efekt zatrucia.
Wzrost temperatury środowiska wodnego wpływa dodatnio na zwiększenie toksycznego działania trucizny na zwierzęta wodne, przyczyną tego jest- przyrost metabolizmu w organizmie hydrobiontów
Przyłączenie której z grup zwiększa toksyczność związków alifatycznych- metylowa
Wzrost zawartości tlenu w wodzie-zmniejsza
W przypadku izomerów związków aromatycznych najbardziej toksyczne związki to-para
Toksyczność cyjanku dla hydrobiontów przy rosnącym pH środowiska wodnego od 7 w wzwyż- rośnie przy słabych zasadach; maleje przy słabych kwasach
Toksyczność cyjanków dla hydrobiontów przy malejącym pH środowiska od 7 w dół- maleje
Trucizna wchłonięta w jamie ustnej(gębowej)i przełyku wywiera-mniejszy efekt jak trucizna wchłonięta w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego.
U zwierząt trucizna wchłonięta drogą pokarmową wywiera -mniejszy efekt niż trucizna wchłonięta przez układ oddechowy
Zwierzęta dzięki zdolności chemiorecepcji wykrywają substancje szkodliwe i niebezpieczne w środowisku , czy zawsze pozwala im to uniknąć zatrucia- nie
Czy możliwa jest adaptacja organizmów do podwyższonych stężeń lub dawek trucizny lub substancji niebezpiecznych-tak
Większą odporność na działanie trucizny wskazuje osobnik-w wieku dojrzałym
Po osiągnięciu dojrzałości płciowej większą odporność na działanie trucizny wykazują-odporność zależy od płci i wyniku przemian trucizny w organizmie
Zatruciu łatwiej ulegają zwierzęta-chore
Wysoka aktywność zwierzęcia zwiększa pobieranie trucizny ze środowiska głównie- drogą kontaktowa, oddechową, pokarmową
Dieta wysokobiałkowa –obniża stopień toksyczności ksenobiotyków
Dieta bogata w lipidy-podwyższa stopień toksyczności ksenobiotyków litofilnych
Przez błony biologiczne do organizmu łatwiej przenikają związki- niezdysocjowane (niepolarne), lipofilne
Z organizmu zwierząt z moczem łatwiej są wydalane związki-hydrofilne, zdysocjowane (polarne)
Transport ksenobiotyków przez błony biologiczne odbywa się bez lub z udziałem nośników przy którym
z wymienionych rodzajów transportu jest potrzebna energia uzyskiwana z przemiany ATP do ADP?- transporcie aktywnym, ułatwionym
Czy po dostaniu się do organizmu zwierzęcia drogą pokarmową substancja toksyczna może być wydalona w formie niezmienionej z moczem-tak
Półokres biologicznego trwania( lub inaczej wydalania ) jest to czas potrzebny do obniżenia
zawartości pobranej przez organizm trucizny lub substancji szkodliwej połowę przy czym następuje
to w wyniku sumowania się efektu wydalania jej w stanie niezmienionym i rozkładu w wyniku
przemian metabolicznych. Napisz wzór na półokres biologicznego trwania
(t2-t1)log2
T 50%=
Log c1- Log c2
Endocytoza to-mechanizm transportu trucizn przez błony biologiczne
Wymień główne kierunki badań kompleksowych związanych z ustaleniem przyczyn zatrucia
środowiska wodnego- wywiad w terenie; badania hydrochemiczne (próby ścieków , próby wody )
Czy zatrucie może spowodować u ryb zanik wykształconych odruchów warunkowych-tak
W przypadku zatrucia ostrego wywołanego obecnością substancji niebezpiecznej w wodzie
połączonego ze śnięciem ryb w ciągu kilku godzin narządem najbardziej przydatnym do analizy
chemicznej będą /będzie- skrzela
W wyniku zatrucia zwierząt jednym z pierwszych objawów jest wzrost glukozy we krwi
przy czym glukoza pochodzi z rozkładu-glikogenu
W testach biologicznych związanych z wykrywaniem obecności trucizny w środowisku lub w ekstraktach uzyskanych z zatrutych organizmów można wykorzystać –muchy, ryby, larwy owadów, dafnie
Dawka progowa (DM)trucizny jest ustalana w wyniku badania-toksyczność podostrej, toksyczności przewlekłej, mutagenności i rakotwórczości
Podczas badań toksykodynamicznych zwierzęta są karmione-przez cały czas podawana trucizna
W badaniach zdolności rozrodczej i wpływu na potomstwo trucizna jest podawana-przez dwa miesiące przed kojarzeniem par również u generacji potomnych
W badaniach toksykologicznych działaniu trucizny podaje się samce samice zwane doświadczalnych w którym z wymienionych badań zatruwa się tylko samicę-teratogenność i embriotoksyczność
Dopuszczalne dzienne pobranie (DDP=ADI)to taka ilość ksenobityku którą szkody dla organizmu możemy pobierać z żywnością i z innych źródeł-codziennie przez całe życie
Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)lub najwyższą zawartość (NDZ) wyliczamy ze wzoru-gdzie ADI dopuszczalne dzienne pobranie mg/kg masy ciała NDS lub NDZ=ADI*70/WS
Przypadku receptorowego mechanizmu zatrucia powstaje chemiczne połączenia trucizny
z receptorem którym może być np. enzym RNA aminokwas itp. Najsilniejszy efekt toksyczny
ma miejsce gdy dochodzi do powstania wiązania- kowalencyjnego
Chrom, brom, ozon, amoniak, i siarkowodoru zwierząt działają na -układ oddechowy
Typowymi objawami zatrucia ryb chlorem jest/są-biały rąbek na krawędzi skrzeli
Typowymi objawami zatrucia ryb nadmanganianem potasu jest /są -brązowe zabarwienie skóry, która odpada płatami
Typowymi objawami zatrucia ryb nadtlenkiem wodoru jest/są -niebieskie zabarwienia skóry i owrzodzenia; biały rąbek na krawędzi skrzeli
Amoniak w największym stopniu uszkadza u zwierząt-układ oddechowy; powłoki zewnętrzne
Typowymi widocznymi bez sekcji objawami zatrucia ryb amoniakiem jest:/są -krwawe wybroczyny w skrzelach
Toksyczność siarkowodoru dla hydrobiontów w przy rosnącym pH środowiska wodnego od 7 wzwyż- maleje
W Bałtyku obecność H2S w głębiach spowodowana spadkiem populacji ryb dorszowatych których zapłodniona ikra w tarcie rozwoju opada w głąb toni wodnej i po osiągnięciu siarkowodorowej beztlenowej warstwy obumiera – nie dochodzi do wyklucia się larwy .
u podstaw powstania tzw. pustyń siarkowodorowych w Bałtyku leży-spływ biogenów i gwałtowny rozwój fitoplanktonu
Odczyn nie zanieczyszczonych wód śródlądowych mieści się w- szerszym przedziale pH jak i wód morskich
Optymalny przedział pH wody dla życia hydrobiontów wynosi-5-9
Kwaśne deszcze powstające w skutek emisji do atmosfery SO2 i NOx w największym stopniu przyczyniły się do zakwaszenia jezior w krajach- pół.skandynawskiego,europy centralnej
Efektem eutrofizacji zbiorników wodnych może być- gwałtowny rozwój fitoplanktonu; deficyt tlenu w godz dziennych
W przypadku obecności ksenobiotyków w środowisku wodnym główna drogą wnikania do org ryb są -skrzela, skóra
Które wymienione ksenobiotyki powodują zatrucie w wyniku blokowania cytochromooksydazy i peroksydazy(enzymów oddechowych zawierających Fe-cyjanki
Metale ciężkie to pierwiastki metaliczne-toksyczne dla ryb po przekroczeniu dawki progowej
Wartość strefy toksycznej rozumiana jako stosunek LD/DM lub LC/CM pozwala oszacować zagrożenie jakie stwarza dana trucizna dla ryb i innych organizmów, przy której wartości zagrożenie jest największe-1
Spośród wymienionych metali ciężkich za jednoznacznie toksyczne uznaje się- kadm, rtęć, nikiel
W badaniach monitorowanych zawartość metali ciężkich w rybach odnotowano spadek zawartości rtęci, kadmu, ołowiu, odnotowano także obniżenie ich spływu do Bałtyku, czy możliwe jest że stężenie tych metali spadnie do poziomu niewykrywalnego nawet najczulszymi metodami tj. od zera- nie, uzasadnienie-pierwiastki te zawsze będą doprowadzane do środowiska wraz ze spalinami, można ograniczyć ich doprowadzanie ale nie jest możliwe całkowite ich wyeliminowanie.
Który rejon polski jest najbardziej narażony na zanieczyszczenie pierwiastkami śladowymi w tym metalami ciężkimi- rejon śląska ze względu na liczne kopalnie, duże zanieczyszczenie środowiska
Który ze związków rtęci najłatwiej i w największych ilościach wchłania się do organizmu-chlorek metylortęci
Powodem zatrucia ludności rybackiej zamieszkałej nad zatoką mina mata było spożycie ryb zanieczyszczonych- chlorek metylortęci
Spośród wymienionych elementów ekosystemu wodnego najwięcej zanieczyszczeń np. toksycznych metali ciężkich zawierają- osady denne